MỹXe đạp điện Mean Lean Machine (MLM) mang lại cho người lái trải nghiệm nghiêng giống xe hai bánh nhưng khả năng bám đường.
Mẫu xe do ba bánh mới MLM do Công ty Mỹ Arcimoto phát triển, New Atlas hôm 25/2 đưa tin. MLM ứng dụng công nghệ nghiêng đã được cấp bằng sáng chế của Arcimoto, cho phép người lái ngả người khi rẽ ngoặt giống như xe điện hai bánh thông thường, nhưng mang lại sự ổn định.
"Chúng tôi bắt đầu với công nghệ nghiêng ba bánh do bộ phận Tilting Motor Works của chúng tôi phát triển, sau đó trang bị cho MLM các tính năng xe điện tiên tiến, bao gồm động cơ trục ở cả ba bánh và máy phát điện khi đạp, mang tới trải nghiệm thú vị không giống bất cứ xe đạp điện nào khác", Mark Frohnmayer, nhà sáng lập kiêm CEO Arcimoto, cho biết.
Hiện tại, Arcimoto chưa tiết lộ nhiều về các tính năng tiên tiến của xe điện. Tuy nhiên, hãng này hướng tới phạm vi hoạt động hơn 320 km mỗi lần sạc với việc bổ sung pin phụ. Mỗi bánh xe sẽ trang bị động cơ điện ở trục. Ngoài ra, việc người lái đạp xe sẽ làm chạy máy phát điện, từ đó cung cấp năng lượng cho chuyến đi. MLM cũng sẽ hỗ trợ sạc nhanh.
Phía sau xe có một lò xo giảm xóc. Trong khi đó, có vẻ bộ pin chính được gắn phía trước. Hình ảnh thiết kế hiện tại chỉ có ghế cho người lái, nhưng có khả năng chiếc xe sẽ bổ sung chỗ ngồi cho hành khách trong tương lai. Công ty cũng đang cân nhắc khả năng sử dụng MLM như một loại thiết bị tập thể dục đặt trong nhà.
Các thông tin chi tiết hơn về MLM như giá cả, pin và phụ kiện có thể được tiết lộ vào gần thời điểm ra mắt chính thức của chiếc xe, dự kiến vào cuối năm nay. Hiện người dùng có thể đặt trước MLM với khoản đặt cọc 100 USD.
Thụy ĐiểnChuyên gia mất 350 tiếng để chế tạo bản mô phỏng và khắc họa đường nét, biểu cảm khuôn mặt của người phụ nữ 30 tuổi thời Đồ Đá.
Góc nhìn từ phía trước và phía sau của bản mô phỏng người phụ nữ thời Đồ Đá với hài cốt được phát hiện ở Lagmansoren, Thụy Điển. Ảnh: Oscar Nilsson
Người phụ nữ chết trong độ tuổi 30 nhưng nguyên nhân chưa được làm rõ. Bà cao khoảng 152 cm, khá thấp kể cả vào thời đó, Ancient Origins hôm 27/2 đưa tin.
Hài cốt người phụ nữ được phát hiện một thế kỷ trước, trong một ngôi mộ đá ở giữa rừng cây thuộc Lagmansoren, đông bắc Thụy Điển. Bên cạnh bà là một cậu bé 7 tuổi. Các nhà nghiên cứu nhận định, khả năng lớn nhất đây là con trai của người phụ nữ. Họ cũng cho rằng hai mẹ con thuộc một nhóm thợ săn du mục và đang đi theo động vật di cư dọc sông Indalsalven.
Năm 2020, các quản lý tại Bảo tàng Vasternorrlands (Thụy Điển), nơi đang bảo quản hài cốt người phụ nữ, liên hệ với Nilsson. Ông là chuyên gia phục dựng và đã tái tạo khuôn mặt của hơn 100 người cổ đại trong 20 năm qua.
Khi đó, bảo tàng Vasternorrlands đang chuẩn bị cho một cuộc triển lãm lớn ghi lại hoạt động của con người ở Thụy Điển trong 9.500 năm. Họ muốn khách tham quan có thể quan sát khuôn mặt cổ xưa nhất ở phía bắc - người phụ nữ từ Lagmansoren, nhưng không biết bà trông như thế nào. Hài cốt của người phụ nữ và cậu bé thời Đồ Đá là những hài cốt cổ xưa nhất từng phát hiện trong vùng.
Hộp sọ của người phụ nữ được bảo quản đặc biệt tốt dù nằm ở khu vực mà các điều kiện tự nhiên khắc nghiệt thường cản trở điều này. Để phục dựng gương mặt, đầu tiên, Nilsson tiến hành quét hộp sọ và tạo bản sao kích thước thật nhờ một máy in 3D. Ông sử dụng các đinh chốt để xác định độ sâu mô và xếp những lớp đất sét tượng trưng cho cơ mặt, sau đó đắp lên một lớp đất nặn dẻo.
Khuôn mặt hoàn thiện được phủ silicone màu da người và Nilsson bắt đầu bổ sung các chi tiết. Người phụ nữ có răng hơi chìa ra, mũi không thẳng, mắt ở vị trí thấp và xương hàm khá nam tính.
Dù hài cốt được bảo quản tốt, các nhà khoa học cũng không thu được mẫu ADN nào có thể sử dụng. Điều này đồng nghĩa không thể xác định màu da và tóc về mặt hóa học. Tuy nhiên, Nilsson đã phân tích thông tin lịch sử và phát hiện rằng bà có thể có nước da sáng với mái tóc tối màu.
Biểu cảm khuôn mặt là điều máy móc công nghệ không thể phục dựng và Nilsson cần tự suy ngẫm. Ông giải thích, việc tái tạo những cảm xúc mạnh như giận dữ bị "bị nghiêm cấm" trong quá trình phục dựng khuôn mặt. Thay vào đó, ông tập trung vào việc kết hợp các cảm xúc với nhau để mang lại cảm giác rằng cơ mặt đang cử động và khiến khuôn mặt trở nên sống động.
Với người phụ nữ Lagmansoren, Nilsson cho rằng cô đang cảm thấy như ở nhà. "Bà ấy không bị đe dọa, bà ấy cảm thấy giống như ở nhà và đang nhìn cậu bé. Đó là một cảm giác an toàn nhưng cũng có một chút kiêu ngạo. Dù bà ấy nhỏ bé, bạn cũng sẽ không muốn gây rối với người phụ nữ này", Nilsson chia sẻ.
Mới đây, David Agranovich, giám đốc phụ trách mối đe dọa toàn cầu tại Meta, cho biết: “Chúng tôi đã phát hiện những nỗ lực tấn công nhắm vào người dùng Ukraine, các tin tặc trong chiến dịch này liên quan đến một hoạt động được gọi là Ghostwriter. Danh tính các nạn nhân hiện không được tiết lộ nhằm bảo vệ quyền riêng tư của họ”.
Các trang web truyền thông xã hội như Facebook, Twitter, YouTube và TikTok đang tràn ngập thông tin sai lệch về xung đột quân sự tại Ukraine.
Để bảo vệ và giữ an toàn cho người dùng Ukraine, Meta đã kích hoạt tính năng ‘lock profile’ (khóa hồ sơ). Bên cạnh đó, Twitter cũng đang khuyến khích người dùng kích hoạt xác thực 2 yếu tố, một lớp bảo mật bổ sung giúp hacker xâm nhập tài khoản khó hơn.
Theo đại diện Meta, Ghostwriter sẽ sử dụng email và lừa nạn nhân nhấp vào các liên kết độc hại để đánh cắp thông tin đăng nhập. "Sau khi xâm nhập thành công email, chúng sẽ tiếp tục đột nhập vào các tài khoản mạng xã hội của nạn nhân và đăng thông tin sai lệch", Agranovich nói.
Meta cảnh báo Ghostwriter đang nhắm mục tiêu đến quan chức quân đội, nhà báo Ukraine…
Trong khi đó, Nathaniel Gleicher - người đứng đầu chính sách bảo mật của Meta cũng cho biết, Ghostwriter đang nhắm mục tiêu đến một số lượng nhỏ người dùng Facebook có ảnh hưởng đến công chúng, đơn cử như quan chức quân đội, nhà báo Ukraine…
Trong một báo cáo của Mandiant Threat Intelligence được công bố năm ngoái, cho biết họ đã tìm thấy bằng chứng cho thấy Ghostwriter có mối liên hệ với một tổ chức gián điệp mạng được nhà nước bảo trợ có tên là UNC1151.
“Chúng tôi không thể loại trừ những đóng góp của Nga cho UNC1151 hoặc Ghostwriter. Tuy nhiên, tại thời điểm này, chúng tôi chưa phát hiện ra bằng chứng trực tiếp về mối liên kết này”, báo cáo của công ty nghiên cứu về Ghostwriter tiết lộ.
Trong một thông cáo báo chí vào tháng 9, Liên minh châu Âu (EU) cũng tiết lộ rằng, một số quốc gia thành viên EU đã liên kết Ghostwriter với nhà nước Nga.
Hiện Meta hiện đã xóa khoảng 40 tài khoản, trang và nhóm giả mạo trên Facebook, Instagram đến từ Nga và Ukraine. Những tài khoản này giả mạo một biên tập viên tin tức, cựu kỹ sư hàng không… sau đó đăng tải các câu chuyện sai lệch với nội dung "phương Tây phản bội Ukraine" và "Ukraine là một quốc gia thất bại".
Các nhà nghiên cứu sử dụng vi sóng để giảm thời gian ủ rượu bạch tửu truyền thống từ vài năm xuống còn 45 phút.
Rượu bạch tửu được cho là có hơn 1.000 chất hóa học góp phần tạo nên hương vị. Ảnh: Shutterstock
Rượu truyền thống của Trung Quốc, bạch tửu (baijiu), là một loại rượu mạnh, phức tạp, được cho là có hơn 1.000 thành phần hóa học đóng góp vào hương vị của nó. Tuy nhiên, loại rượu này không thể uống được ở trạng thái thô mà cần ủ hơn hai năm để các chất hóa học phân giải, hòa trộn và ổn định.
Liu Jianxue cùng đồng nghiệp tại Trung tâm Nghiên cứu Kỹ thuật Vật liệu Thực phẩm Hà Nam cho biết, quá trình ủ có thể tăng tốc bằng cách cho chất lỏng tiếp xúc với lượng bức xạ vi sóng trung bình (500 watt) trong 80 phút, đồng thời duy trì mức nhiệt trong bình rượu ở ngưỡng 45 độ C.
Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Nuclear Agricultural Sciences hôm 7/2, nhóm nhà khoa học cho biết, hỗn hợp các chất kém ổn định của rượu ủ bằng vi sóng - yếu tố quyết định hương thơm và mùi vị đọng lại - gần như giống hệt với loại ủ tự nhiên.
Ủ nhanh là vấn đề gây tranh cãi trong quá trình sản xuất rượu. Các chuyên gia từng thử nghiệm hàng loạt phương pháp nhằm tăng tốc quá trình này, bao gồm công nghệ vi sóng, đun nóng, điều áp và bức xạ hạt nhân. Nhưng đến nay, chỉ một số ít công ty áp dụng chúng vào sản xuất do sự thiếu chắc chắn của công nghệ mới.
Nhóm của Liu cho biết, các thông số trong nghiên cứu của họ (500 watt, 80 phút, 45 độ C) được đưa ra dựa trên nhiều năm thí nghiệm và có thể áp dụng thương mại. "Đây là phương pháp đã được tối ưu hóa và có thể sử dụng trong sản xuất quy mô lớn", họ cho biết.
Việc tăng sản xuất bạch tửu theo phương pháp truyền thống tương đối khó do quá trình ủ. "Ủ rượu cần 2 - 5 năm. Quá trình này không chỉ cực kỳ chậm mà còn gây ra các vấn đề khác như rò rỉ và thiếu không gian bảo quản", Liu nói.
Công nghệ ủ nhanh có thể giúp tăng quy mô và giảm đáng kể chi phí sản xuất. Liu cho biết, họ đang tìm kiếm những đánh giá chính thức cho sản phẩm của mình từ giới chuyên gia nếm rượu.
Trong một nghiên cứu của nhóm chuyên gia tại Viện Năng lượng Nguyên tử Tứ Xuyên hồi tháng 9, các chuyên gia về rượu tiến hành nếm thử "mù" (người tham gia không biết mình đang nếm loại rượu gì). Kết quả, rượu Trung Quốc ủ nhân tạo có hương vị gần như giống hệt loại ủ tự nhiên. Một nghiên cứu khác do giáo sư Cai Zhipeng tại Đại học Thanh Hoa cùng đồng nghiệp tiến hành hồi tháng 10 chỉ ra, kết hợp các biện pháp can thiệp vật lý khác nhau như sử dụng vi sóng và từ trường có thể mang lại kết quả tốt hơn.
Tuy nhiên, việc người tiêu dùng có mua rượu công nghệ mới hay không vẫn chưa thể chắc chắn. "Tôi không nghĩ bạch tửu vi sóng là ý hay. Tôi sẽ không uống chút nào", Li Xuebin, một người dân ở Bắc Kinh, chia sẻ.
Pin mới do TS Nguyễn Ngọc Tân phát triển có khả năng kéo dài gấp đôi và giặt được trong máy giặt tới 39 lần mà không ảnh hưởng tới chất lượng.
Pin co giãn thường dùng trong quần áo thông minh dành cho người chơi thể thao nhằm ghi lại vận động cơ hoặc trong thiết bị y tế như miếng dán đo nhịp tim, đai giám sát bào thai, thiết bị phân tích mồ hôi dành cho người bị tiểu đường...
Các loại pin hiện tại không giặt được do cảm biến và bo mạch có thể đính kèm vĩnh viễn trên quần áo thông minh, bởi vậy việc thường xuyên phải tháo ra trước khi giặt, gây bất tiện.
Nhóm nghiên cứu của TS Nguyễn Ngọc Tân, Đại học British Columbia (Canada) đã chế tạo thành công pin co giãn, khắc phục được những nhược điểm của pin hiện tại.
Họ bắt tay nghiên cứu từ đầu năm 2019, đến tháng 12 cho ra đời mô hình pin đầu tiên. Pin có kích cỡ và dung lượng khác nhau, từ 1mAh (khoảng 1,5 cm2, chiều dày khoảng 1 mm) đến 300 mAh (300 cm2, chiều dày khoảng 1,3 mm). Pin có khả năng kéo giãn đến 100% chiều dài (tức gấp đôi ban đầu) và có thể giặt được trong máy giặt đến 39 lần.
Loại vật liệu được lựa chọn là kẽm và mangan oxide cùng dung dịch muối nồng độ thấp, độ pH trung hòa. Theo TS Tân, hóa chất này an toàn hơn so với thành phần của pin lithium-ion thông thường, tránh tình trạng cháy nổ và không tạo ra hóa chất độc hại nếu có bị vỡ hoặc rò rỉ nên không ảnh hưởng đến sức khỏe người sử dụng. Hỗn hợp được nghiền nhỏ, kết dính bằng một loại polymer có tính co giãn tốt và khả năng giữ dung dịch cao.
Pin co giãn có thể uốn cong. Ảnh: NVCC
Anh Tân cho biết, tình cờ phát hiện pin có thể giặt mà không ảnh hưởng tới chất lượng so với ban đầu. Nhóm đã thử nghiệm ở các chế độ giặt khác nhau, từ giặt lạnh đến giặt nóng (khoảng 80 độ C), từ không có bột giặt đến bột giặt có độ kiềm cao (pH ~ 13). Sau khi quay trong máy giặt gia đình (khoảng 24 lần, mỗi lần giặt khoảng 1,5 tiếng) và trong máy giặt tăng tốc (15 lần, mỗi lần 15 phút), pin vẫn có khả năng như trước lúc giặt.
Nhóm tìm hiểu và phát hiện, việc pin không bị ảnh hưởng khi giặt là nhờ lớp polymer được sử dụng trong tất cả các thành phần tạo thành viên pin (lớp bao bọc, bản cực đến màng ngăn cách). Lớp polymer giúp ngăn nước thẩm thấu vào pin đồng thời tạo nên sự kết dính giữa các lớp mang lại khả năng chống chịu kéo giãn tốt. Nhờ đó tuổi thọ pin có thể lên đến hơn 2 năm, lớn hơn nhiều so pin co giãn thông thường (chỉ từ vài tuần đến vài tháng).
Loại pin này để đáp ứng nhu cầu phát triển ngành công nghệ wearable (thiết bị công nghệ có thể đeo trên người có tích hợp bộ xử lý hay công nghệ điện tử).
TS Nguyễn Ngọc Tân trong phòng thí nghiệm. Ảnh: NVCC
GS Jian Liu, một trong những giáo sư nổi tiếng với các nghiên cứu về pin tại Đại học British Columbia, cho biết pin co giãn là lĩnh vực rất mới và có nhiều thử thách. Tạo ra viên pin giặt được mở ra một cơ hội mới cho các ứng dụng thông minh đeo được. Ông cũng cho rằng, sử dụng điện cực Zn – MnO2 là một lựa chọn khá thách thức bởi những khó khăn mà loại hóa chất này mang lại. Tuy nhiên phương án này có thể khá hợp lý cho pin co giãn, khi mà yêu cầu về tuổi thọ và hiệu suất không cao như pin truyền thống, nhưng độ an toàn là ưu tiên hàng đầu.
Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí Advanced Energy Materials. Đại học British Columbia đã gửi hồ sơ lên phòng bản quyền ở Mỹ và Canada xin cấp bằng sáng chế. Hiện sáng chế này cũng đang thu hút sự quan tâm khi một số công ty tìm đến để hợp tác sử dụng công nghệ pin trong các sản phẩm công nghệ.
Nhóm nghiên cứu cho biết tiếp tục tìm cách cải thiện tuổi thọ, vòng đời của pin và kỳ vọng nếu được sản xuất với số lượng lớn có thể giảm giá thành, tương đương với pin sạc thông thường. TS Tân cho biết, họ có ý tưởng dùng pin co giãn để làm dây đeo đồng hồ điện tử và thay thế cho viên pin trong đồng hồ, giúp giảm khối lượng. "Đồng hồ điện tử này có thể hoạt động trong vài tháng mà không cần phải sạc", anh nói.
Một ứng dụng pin co giãn làm dây đeo đồng hồ điện tử do nhóm của TS Nguyễn Ngọc Tân phát triển.
Sinh năm 1987 tại Quảng Trị, Nguyễn Ngọc Tân tốt nghiệp Đại học Bách khoa Đà Nẵng, sau đó theo học thạc sĩ cơ khí tại Đại học Inje, Hàn Quốc. Anh nhận học bổng tiến sĩ Marie Skłodowska-Curie Actions ở châu Âu và hoàn thành chương trình nghiên cứu tiến sĩ liên kết giữa Đại học Valenciennes (Pháp) và Đại học British Columbia (Canada) năm 2019.
Hướng nghiên cứu của anh chủ yếu về vật liệu polymer dẫn điện, pin Zn-MnO2 và pin Lithium-ion. Hiện nhóm nghiên cứu do anh dẫn đầu đang hướng tới sử dụng pin Zn-MnO2 trong các ứng dụng lưu trữ năng lượng cỡ lớn (pin mặt trời và điện gió) từ MW đến GW. Những ưu điểm vượt trội của loại pin này so với Lithium-ion là giá thành rẻ (khoảng 1/7 pin Lithium-ion), hầu như không có nguy cơ bị cháy nổ, thân thiện với môi trường.
Chia sẻ với Vnexpress từ Canada, TS Tân nói có kế hoạch sẽ trở về Việt Nam, đem kiến thức và kinh nghiệm đóng góp cho công nghệ nghiên cứu, sản xuất pin trong nước. "Không bao giờ bỏ cuộc" là điều anh luôn tâm niệm trong quá trình làm khoa học.
MỹMột công ty năng lượng ở Cambridge, Massachusetts, đang tìm cách khoan sâu hàng chục kilomet, giúp khai thác năng lượng địa nhiệt gần lõi Trái Đất.
Kế hoạch khai thác năng lượng địa nhiệt trong lòng đất của Quaise Energy. Video: Quaise Energy
Quaise Energy, công ty khởi nghiệp của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) hôm 8/2 chia sẻ kế hoạch sử dụng công nghệ khoan sâu mới để đào 10 - 20 km nhằm khai thác năng lượng địa nhiệt ở bất kỳ thời gian nào và bất cứ nơi đâu. Nếu thành công, công ty có thể tạo ra cuộc cách mạng trong sản xuất năng lượng tái tạo.
Địa nhiệt là nguồn năng lượng sạch liên tục và đáng tin cậy. Trong khi ánh nắng Mặt Trời và gió không có sẵn thường xuyên, dẫn tới nguồn cung cấp quang năng và phong năng bị gián đoạn, lõi Trái Đất luôn luôn nóng rực. Vấn đề là làm thế nào để tiếp cận độ sâu này. Thông thường, năng lượng địa nhiệt chỉ có thể khai thác ở khu vực núi lửa hoặc gần rìa mảng kiến tạo, làm giảm đáng kể hiệu quả sản xuất điện.
"Việc chuyển tiếp nhanh sang năng lượng sạch là một trong những thách thức lớn nhất mà nhân loại đang đối mặt", Arunas Chesonis, quản lý của Safar Partners (nhà đầu tư của Quaise Energy), cho biết. "Năng lượng địa nhiệt có thể cung cấp nhiều điện hơn thông qua sử dụng ít tài nguyên hơn".
Quaise Energy lên kế hoạch sử dụng hệ thống khoan sóng milimet có thể vươn tới độ sâu mà năng lượng địa nhiệt không bị hạn chế. Công ty sẽ khoan bằng vi sóng để tiến sâu hơn mọi mũi khoan trước đó. Giàn khoan hoạt động nhờ ống điện tử (gyrotron) sẽ làm bốc hơi đất đá ở lỗ khoan mà không cần thiết bị phức tạp. Gyrotron sản sinh sóng điện từ với bước sóng ngắn hơn vi sóng nhưng dài hơn ánh sáng khả kiến hoặc hồng ngoại. Hiện nay, các gyrotron có thể tạo ra chùm năng lượng liên tục có công suất hơn một megawatt.
Quaise Energy không có kế hoạch xây dựng nhà máy nhiệt điện mới. Thay vào đó, họ đang xem xét việc tận dụng những nhà máy dầu khí cũ. Cách này sẽ tiết kiệm chi phí hơn, đồng thời tạo điều kiện cho nhân công ở nhà máy tham gia sản xuất năng lượng sách. Theo Quaise Energy, năng lượng địa nhiệt ở độ sâu lớn sử dụng chưa đến 1% đất đai và vật liệu so với các nguồn năng lượng tái tạo khác, biến nó thành lựa chọn thuận tiện và cho lợi nhuận cao nhất. Công ty đã kêu gọi được 63 triệu USD vốn đầu tư nhằm biến kế hoạch trên thành hiện thực.
Bom hạt nhân không chỉ có sức hủy diệt trên mặt đất mà còn thổi bụi phóng xạ chết người lên cao hàng chục kilomet vào khí quyển.
Theo Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ, Mỹ có khoảng 5.500 vũ khí hạt nhân, trong khi Nga có khoảng 6.000. "Vũ khí hiện đại mạnh gấp 20 đến 30 lần so với những quả bom ném xuống Hiroshima và Nagasaki. Nếu Mỹ và Nga kích nổ tất cả những gì họ có, đó có thể là một sự kiện kết thúc nền văn minh", Drozdenko nói thêm.
Khi một quả bom hạt nhân phát nổ, nó tạo ra một chớp sáng, một quả cầu lửa màu cam khổng lồ và các sóng xung kích lan rộng. Những người ở tâm vụ nổ (trong vòng nửa dặm đối với quả bom 300 kiloton) có thể bị giết ngay lập tức, trong khi những người ở vùng lân cận có thể bị bỏng độ 3.
Theo một ước tính từ AsapScience, một vụ nổ hạt nhân 1.000 kiloton có thể gây bỏng độ 3 ở cách xa 5 km, bỏng cấp độ 2 cách xa 6 km và bỏng cấp độ 1 cách xa tới 7 km. Những người ở xa 85 km cũng có thể bị mù tạm thời.
Mô phỏng bom hạt nhân phát nổ tại một thành phố lớn. Ảnh: Business Insider
Vụ nổ hạt nhân cũng tạo ra mây bụi và các hạt phóng xạ giống như cát phát tán vào khí quyển - được gọi là bụi phóng xạ hạt nhân. Tiếp xúc với bụi này có thể dẫn đến ngộ độc bức xạ, làm hỏng các tế bào của cơ thể và thậm chí là gây tử vong.
Mây bụi có thể cản ánh sáng mặt trời, khiến nhiệt độ giảm đột ngột và rút ngắn mùa sinh trưởng của các loại cây trồng cần thiết. Drozdenko cho biết, sản lượng cây trồng có thể sụt giảm đáng kể trong nhiều thập kỷ, dẫn đến nạn đói ở nhiều nơi.
Nếu một vũ khí hạt nhân 300 kiloton tấn công một thành phố có diện tích bằng thủ đô Washington D.C của Mỹ, rất nhiều cư dân sẽ không thể sống sót. Những người gần đó cũng sẽ phải đối mặt với thương tích nặng nề.
"Một liều lượng phóng xạ gây chết người sẽ bao phủ phần lớn thành phố và một chút ở Virginia. Bức xạ nhiệt, cái nóng, sẽ đi đến các vùng của Maryland, xa hơn một chút là tới Virginia, và tất cả những người trong khu vực đó sẽ bị bỏng độ 3", Drozdenko cho hay.
Các chuyên gia ước tính rằng một quả bom hạt nhân duy nhất có thể giết chết khoảng 300.000 người ở khu vực Washington và làm nhiều người khác bị thương. Tùy thuộc vào số lượng bom rơi và sức công phá của các vụ nổ, số lượng người thiệt mạng có thể lên đến hàng triệu.
"Vũ khí càng lớn thì bán kính thiệt hại càng lớn", Drozdenko nói thêm. Sức công phá của một quả bom hạt nhân cũng phụ thuộc vào cách nó được kích nổ.
Nếu vũ khí tấn công đất liền, vụ nổ sẽ tạo ra nhiều bụi phóng xạ hơn do bụi bẩn và các vật liệu khác bị ném vào bầu khí quyển, nhưng nếu một quốc gia kích nổ quả bom giữa không trung, các sóng xung kích chạm tới mặt đất sẽ bật ra và khuếch đại lẫn nhau, kéo theo sức phá hủy rộng lớn hơn nhiều. Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường, "vụ nổ trên không" này cũng có thể đưa vật liệu phóng xạ cao tới 80 km vào bầu khí quyển.
Các quốc gia dựa vào mô phỏng và thử nghiệm vũ khí để dự đoán những tác động này, nhưng rất khó để biết một cuộc tấn công hạt nhân thời hiện đại sẽ diễn ra như thế nào trong đời thực.
"Không có tiền lệ lịch sử nào cho việc này", Drozdenko nói thêm: "Lần duy nhất vũ khí hạt nhân được sử dụng trong một cuộc xung đột là Thế chiến II".
Nhóm sinh viên Đại học Sài Gòn nuôi cấy tảo Shorella sp kết hợp sóng âm nhạc để xử lý nước thải trong các chợ đầu mối giảm đến 98% tổng Nito.
Tảo Shorella sp thuộc ngành tảo lục (Chlorophyta), bộ Chlorocales, họ Chorellaceae, được ba sinh viên Trần Phương Uyên, Bạch Thị Ngọc Thùy và Trần Văn Bình, Khoa khoa học môi trường nghiên cứu từ tháng 2/2021.
Theo nhóm nghiên cứu, sở dĩ lựa chọn tảo này bởi khả năng sinh sản rất nhanh, trong ba giờ có thể tăng gấp đôi mật độ. Tảo còn có khả năng xử lý Nito, Phospho, đồng thời có thể giảm chất hữu cơ (COD), một số kim loại nặng có trong nước thải.
Tảo Shorella SP được nuôi cấy điều kiện tối ưu để xử lý chất thải có trong nước. Ảnh: NVCC.
Tảo được nhóm lấy từ bể điều hòa tại một chợ đầu mối TP HCM sau đó đưa vào bể thủy tinh dung tích 4 lít có máy sục khí. Nhóm tiến hành phân lập và nuôi cấy tảo trong môi trường tối ưu. Thời gian nuôi cấy tảo trong một tháng để đạt mật độ tối đa 5.000 tế bào trong mỗi ml.
Trong quá trình nuôi cấy, nhóm sử dụng âm nhạc truyền thống ở tần số 60-80 Decibel (dB) làm tăng sự phát triển của tảo giúp việc xử lý nước thải hiệu suất tốt hơn. Trong 10 ngày tiếp theo, nhóm tiến hành các thí nghiệm sàng lọc, kiểm chứng để đánh giá hiệu quả nghiên cứu. Kết quả cho thấy, tảo Shorella sp có khả năng xử lý giảm tổng Nito (NO3, NO2 và NH4) trong nước thải đến 98,1%.
Quy trình nuôi cấy tảo Shorella SP của nhóm. Ảnh: NVCC
Theo nhóm, việc sử dụng sóng âm nhạc trong quá trình xử lý nước thải bằng tảo cho khả năng xử lý nước thải tốt hơn, tương đồng với một số nghiên cứu về khả năng tăng trưởng của tảo trong sóng âm nhạc. Tuy nhiên, cơ chế mà tần số âm thanh tác động đến việc tăng sinh và sự phát triển của tạo Shorella sp trong xử lý nước thải vẫn chưa được làm rõ, cần thêm nhiều nghiên cứu về đặc tính của tảo trong quá trình xử lý. Phương pháp này cũng cần kiểm tra trên nhiều loại nhạc cùng tần số để đánh giá cách mà tảo hỗ trợ xử lý nước thải và cần nghiên cứu quy mô lớn hơn để có thể ứng dụng thực tế.
Theo Bạch Thị Ngọc Thùy, thành viên nhóm, kết quả nghiên cứu mới thực hiện trong phòng thí nghiệm. Để xử lý nước thải ở quy mô lớn hơn cần chia làm nhiều bể sinh học để nâng công suất xử lý. Ngoài ra "cần kết hợp cùng các công nghệ phụ như hóa lý, cơ học để hoàn thiện cả quy trình và đạt hiệu suất ổn định hơn", Thùy nói.
PGS.TS Bùi Mạnh Hà, Phó Tổng biên tập, Tạp chí Khoa học Đại học Sài Gòn, giảng viên hướng dẫn nhóm cho biết, việc sử dụng đồng thời âm nhạc trong nuôi cấy tảo cho xử lý nước thải mang tính phát hiện, có thể mở ra hướng nghiên cứu mới trong lĩnh vực xử lý nước. Thí nghiệm đối chứng của sinh viên cho thấy âm nhạc giúp tăng khoảng 20% khả năng xử lý nước thải so với chỉ xử lý bằng tảo.
"Hiệu quả tích cực của âm nhạc đến con người, động vật hay vi sinh vật đã được khoa học chứng minh. Trong đó có chăn nuôi bò sữa, khi sử dụng âm nhạc để tăng sản lượng sữa", PGS Hà nói. Trong nhiên cứu này, nhóm chỉ đánh giá được thông qua các chỉ số môi trường và thống kê cơ bản còn cơ chế tác động lên bộ phận nào của tảo, tác động như thế nào thì cần có những nghiên cứu chuyên sâu để sáng tỏ.
Theo PGS Hà, việc sử dụng tảo có sẵn trong nước thải để xử lý nước có thể thay thế công nghệ hiếu khí truyền thống. Công nghệ này chi phí đầu tư thiết bị ban đầu cho nuôi cấy tảo lớn, nhưng cho hiệu quả xử lý nước thải cao, đặc biệt với các nước thải ô nhiễm hữu cơ có hàm lượng nito và phospho cao (mất cân bằng tỷ lệ COD:N:P). Tuy nhiên, tảo thu được từ quá trình xử lý có thể được sử dụng làm phân bón, thức ăn gia súc, làm dầu tảo... là giá trị tăng thêm có thể giảm chi phí xử lý nước thải.
Đề tài đã đoạt giải Nhì, lĩnh vực tài nguyên môi trường giải thưởng sinh viên nghiên cứu khoa học Euréka 2021 và được đăng trên Tạp chí Water Science and Technology thuộc danh mục SCIE (Q2) của Hiệp hội Nước Quốc tế (IWA).
Robot Curiosity (NASA) chụp ảnh cận cảnh những khối khoáng chất với hình dạng độc đáo trên sao Hỏa, trong đó có khối trông giống hoa.
Các khoáng chất giống bông hoa và hình tròn trên bề mặt sao Hỏa. Ảnh: NASA/JPL-Caltech/MSSS
Robot Curiosity của NASA chụp ảnh một vật thể kỳ lạ trên bề mặt sao Hỏa hôm 25/2, hay ngày sao Hỏa thứ 3.397 của nhiệm vụ. Dù trông giống bông hoa hoặc một vật thể hữu cơ, các nghiên cứu xác nhận đây là một khối khoáng chất, với cấu trúc tinh xảo được tạo thành bởi các khoáng chất kết tủa từ nước.
Curiosity từng nhìn thấy loại cấu trúc tương tự trước đây. Chúng được gọi là cụm tinh thể diagenetic. Diagenetic nghĩa là sự tái tổ hợp hoặc tái sắp xếp các khoáng chất, và các cấu trúc này cấu tạo từ những cụm tinh thể ba chiều, có khả năng hình thành từ sự kết hợp của các khoáng chất.
Theo Abigail Fraeman, nhà khoa học tham gia dự án Curiosity, những cấu trúc được nhìn thấy trước đó được tạo thành từ muối sulfate. Nghiên cứu cho thấy, ban đầu chúng được khảm trong đá, sau đó đá xói mòn theo thời gian. Trong khi đó, những cụm khoáng chất này dường như có khả năng chống mòn.
Một tên gọi khác cho loại cấu trúc này là khối kết (concretion). Robot Opportunity từng chụp ảnh những khối kết độc đáo được đặt biệt danh là "quả việt quất" vì chúng tròn và nhỏ. Trong ảnh chụp hôm 25/2 của Curiosity, những khối kết hình tròn cũng nằm cạnh cấu trúc giống bông hoa.
Nhóm phụ trách Curiosity đặt tên cho khối khoáng chất hình hoa là "Muối mận gai". Để chụp bức ảnh cận cảnh này, họ đã sử dụng công cụ Mars Hand Lens Imager (MAHLI) của robot. Công cụ chụp ảnh này là phiên bản nâng cấp của kính lúp mà các nhà địa chất thường mang theo khi đi nghiên cứu thực địa. Những bức ảnh cận cảnh của MAHLI giúp hé lộ các khoáng chất và kết cấu của bề mặt đá sao Hỏa.
Công ty Chile phát triển mẫu xe đạp chống trộm với khả năng thay đổi khung xe để khóa vào cột hay hàng rào chỉ trong 15 giây.
Để giảm nguy cơ trộm cắp xe đạp, công ty Yerka Bikes (Chile) phát triển Yerka V3, mẫu xe đạp với khả năng chống trộm hiệu quả, Design Boom hôm 25/2 đưa tin. Từ tính thẩm mỹ đến chức năng, mẫu xe đều đảm bảo một yếu tố quan trọng đối với người dùng, đó là sự an toàn.
Yerka V3 trang bị công nghệ chống trộm đã được cấp bằng sáng chế. Chiếc xe sử dụng khóa tích hợp trong khung. Người dùng chỉ mất khoảng 15 giây để khóa và mở khóa xe xung quanh cột, hàng rào, hoặc hầu hết các vật có chiều rộng 20 cm.
Bánh xe cũng được bảo vệ vì Yerka Bikes trang bị các đai ốc có kiểu mẫu đặc biệt, đòi hỏi một thiết bị chuyên dụng bán kèm theo xe để tháo rời. Bên canh đó, Yerka V3 cũng rất linh hoạt khi được thiết kế để người dùng có thể lắp đặt các loại ghế trẻ em hay chắn bùn.
Một chiếc xe đạp thông thường với ổ khóa có thể nặng 17kg hoặc hơn. Trong khi đó, Yerka V3 chỉ nặng 12,9kg, giúp nó trở thành phương tiện giao thông nhẹ và linh hoạt. Dù giảm trọng lượng, chiếc xe vẫn sở hữu bộ khung được làm bằng nhôm và thép chromoly nhằm mang lại độ cứng và an toàn. Về độ bền bỉ, Yerka V3 có thể chịu vật nặng đến 150kg, theo các thử nghiệm của nhà sản xuất. Một yếu tố khác giúp tăng tính an toàn là khả năng phát sáng trong bóng tối nhờ các dải màu phản quang ở bánh xe.
"Vì khung xe đóng vai trò là ổ khóa nên phá khóa đồng nghĩa với việc làm hỏng chính chiếc xe. Bất cứ tên trộm nào cũng sẽ coi đây là một ý tưởng phi thực tế. Nếu bằng cách nào đó mà chúng phá được cột, hàng rào hay cấu trúc dùng để khóa xe, chúng cũng không thể đạp vì hệ thống truyền động cũng bị khóa", Yerka Bikes cho biết.
5 robot trông giống chiếc đĩa mỏng, đường kính 12 cm với hai bánh xe sẽ phóng lên không gian trong năm nay để nghiên cứu bề mặt Mặt Trăng.
Minh họa robot tí hon hoạt động trên Mặt Trăng. Ảnh: UNAM
5 robot tí hon dự kiến phóng lên không gian vào tháng 6 năm nay theo dự án Colmena, di chuyển trên bề mặt Mặt Trăng và thực hiện những phép đo đạc tinh vi, Reuters hôm 25/2 đưa tin. Đây là lần đầu tiên nhiệm vụ khoa học dạng này được triển khai.
Đội quân robot tí hon do nhóm nghiên cứu tại Đại học Tự quản Quốc gia Mexico (UNAM) phát triển và sẽ phối hợp hoạt động như một đàn ong. Trạm đổ bộ Peregrine của công ty Mỹ Astrobotic Technology sẽ mang chúng rời Trái Đất, bắt đầu chuyến bay khoảng 386.000 km tới Mặt Trăng.
Trạm đổ bộ dự kiến phóng lên không gian nhờ tên lửa Vulcan của công ty Mỹ United Launch Alliance. Nếu thành công, đây sẽ là trạm đổ bộ đầu tiên của Mỹ đáp xuống Mặt Trăng sau gần 50 năm.
"Đây là nhiệm vụ nhỏ để chúng tôi thử nghiệm ý tưởng. Sau đó, chúng tôi sẽ tiến hành các nhiệm vụ khác, đầu tiên là tới Mặt Trăng và tiếp theo là các tiểu hành tinh", Gustavo Medina Tanco, nhà khoa học tại UNAM, trưởng nhóm dự án Colmena, cho biết.
Colmena nghĩa là "tổ ong" trong tiếng Tây Ban Nha. Trong chuyến ghé thăm phòng thí nghiệm dụng cụ không gian của UNAM, nhóm dự án Colmena đã thử nghiệm một thiết bị phóng cho các robot. Dự án có sự tham gia của 200 sinh viên hóa học, toán học, vật lý và kỹ thuật.
Các robot được chế tạo từ thép không gỉ, hợp kim titan, nhôm chất lượng cao dành cho các nhiệm vụ không gian. Robot có hai bánh xe với phần thân trông giống chiếc đĩa mỏng, đường kính 12 cm. Chúng có thể liên lạc với nhau và với trung tâm chỉ huy ở Trái Đất.
Medina Tanco cho biết, chúng được trang bị để thu thập những khoáng vật Mặt Trăng có thể hữu ích cho việc khai thác khoáng sản vũ trụ trong tương lai. Trong nhiệm vụ kéo dài khoảng một tháng, đội quân robot tí hon sẽ lần đầu tiên thực hiện các phép đo nhiệt độ plasma Mặt Trăng, điện từ và kích thước hạt đất.
Medina Tanco rất tự hào về nhiệm vụ sắp tới. "Chưa ai từng làm được điều này, không chỉ ở Mexico. Chúng tôi có thể tạo nên sự khác biệt trong công nghệ và hợp tác quốc tế, từ đó hình thành những tổ chức liên kết quan trọng để nghiên cứu khoáng sản hoặc thực hiện các khám phá khoa học khác", ông nói.
Robot Perseverance chụp ảnh cảnh quan sao Hỏa với những vệt bánh xe và đầu mũi khoan mà nó bỏ lại trên bề mặt hành tinh đỏ vào năm ngoái.
Robot Perseverance của NASA hôm 16/2 chụp ảnh đầu mũi khoan nó thải bỏ năm ngoái. Ảnh: NASA/JPL-Caltech/ASU
Robot Perseverance của NASA sử dụng camera Mastcam-Z bên trái để chụp một bức ảnh đặc biệt vào ngày 16/2, ngày sao Hỏa thứ 353 của nhiệm vụ (ngày sao Hỏa dài hơn một chút so với ngày Trái Đất). Mastcam-Z là bộ đôi camera lắp trên một chiếc cọc nhô cao của Perseverance.
Trong ảnh, ngoài cảnh quan sao Hỏa đầy đá và bụi điển hình, người xem có thể thấy những vết bánh xe của Perseverance. Bên cạnh đó, một vật thể nhân tạo hình trụ cũng thu hút sự chú ý lớn. Đây thực chất là một bộ phận mà robot thải bỏ vào tháng 7/2021.
Đầu mũi khoan này được lắp trước khi phóng để đóng kín mũi khoan và bảo vệ những thứ bên trong, nhóm vận hành Perseverance cho biết. Để thực hiện tốt nhiệm vụ khoa học của mình, robot đã bỏ nó lại trước khi bắt đầu thu thập mẫu vật với những mũi khoan hoàn toàn mới và nguyên sơ.
Đây không phải mảnh "rác" đầu tiên của Perseverance trên sao Hỏa. Tháng 3/2021, nó đã thải bỏ một tấm che bụng dùng để bảo vệ hệ thống lấy mẫu vật của mình trong quá trình hạ cánh.
Những món đồ này một ngày nào đó có thể trở thành đối tượng mà các nhà khảo cổ vũ trụ quan tâm. Bản thân các robot cũng sẽ tồn tại trên sao Hỏa rất lâu sau khi hoàn thành nhiệm vụ và những mảnh rác chúng để lại trên đường đi sẽ là dấu vết lịch sử về quá trình di chuyển trên hành tinh đỏ.
Perseverance cùng trực thăng nhỏ Ingenuity hạ cánh xuống hố trũng Jezero ngày 18/2/2021. Sau hơn một năm khám phá sao Hỏa, bộ đôi này gặt hái nhiều thành tựu như lần đầu tiên khoan lấy mẫu đá trên hành tinh khác, lần đầu tiên chiết xuất oxy từ không khí sao Hỏa và thực hiện chuyến bay có kiểm soát đầu tiên ở một hành tinh khác.
MỹCảm biến nhỏ bằng đầu ngón tay có thể gắn trên quần áo với khả năng đổi màu để báo hiệu thời gian tiếp xúc an toàn với ánh nắng.
Cảm biến UV gồm 5 lớp nhựa và một tấm giấy nhạy sáng. Ảnh: Alyssa Stone/Đại học Northeastern
Phơi nắng quá lâu gây ra nhiều tác hại và trong những năm qua, các nhà khoa học đã đưa ra một số giải pháp công nghệ thú vị nhằm cảnh báo người dùng khi nào nên tìm đến bóng râm. Nhóm chuyên gia tại Đại học Northeastern (Mỹ) bổ sung giải pháp mới bắt nguồn từ một phát hiện tình cờ liên quan đến cách mực thay đổi màu sắc, New Atlas hôm 25/2 đưa tin. Nghiên cứu đăng trên tạp chí ACS Sensors.
Ban đầu, nhóm chuyên gia tại Đại học Northeastern nghiên cứu về cách các sinh vật biển có xúc tu như mực có thể dễ dàng hòa mình vào môi trường xung quanh. Trong nghiên cứu, họ xác định được một loạt sắc tố, phản ứng hóa học và cơ chế tạo điều kiện cho phương pháp ngụy trang này, trong đó có một yếu tố đáng chú ý.
Mang tên xanthommatin, phân tử nhỏ này mang đến cho mực màu sắc rõ ràng. Nhóm nhà khoa học đã chứng minh rằng có thể điều khiển xanthommatin để đạt được khả năng thay đổi màu sắc. Họ tiếp tục nghiên cứu cách ứng dụng nó cho quần áo hoặc các sản phẩm tiêu dùng khác.
Khi đặt xanthommatin trên bàn phòng thí nghiệm dưới ánh sáng để kiểm tra tính ổn định trong môi trường thường ngày, các nhà khoa học thất vọng khi thấy nó không thể không đổi màu. "Khi thấy nó chuyển màu dưới ánh sáng, chúng tôi vô cùng buồn phiền", Leila Deravi, phó giáo sư hóa học và sinh hóa tại Đại học Northeastern, cho biết.
Tuy nhiên, một số thành viên trong nhóm của Deravi từng nghiên cứu kênh dẫn vi lưu (microfluidics) từ giấy và băn khoăn về việc tận dụng khả năng nhạy sáng mới phát hiện của phân tử này để làm nền tảng cho một dạng cảm biến cực tím (UV) mới. Vì vậy, họ chế tạo một thiết bị nhỏ bằng đầu ngón tay có thể gắn trên áo hoặc đồ bơi. Thiết bị gồm 5 lớp nhựa mỏng cùng một tấm giấy tròn đã qua xử lý màu rồi đem phơi khô.
Thiết bị cũng tích hợp một "nút bấm" giúp giải phóng dung dịch từ bình chứa nhỏ ở trên mép. Dung dịch đi qua các kênh đục trong lớp nhựa và làm ướt tấm giấy. Điều này sẽ kích hoạt thiết bị và kết quả là giấy ướt phản ứng với bức xạ UV, chuyển từ màu vàng/cam sang đỏ khi tiếp xúc nhiều hơn với tia UV.
Nhóm chuyên gia đã thử nghiệm thiết bị và thấy nó hoạt động tốt trong nhiều hoàn cảnh. Họ điều chỉnh nó theo mức UV mà mọi người có thể tiếp xúc trong các tình huống khác nhau, thậm chí phủ kem chống nắng và khiến nó đổi màu chậm hơn nhiều.
"Tôi nghĩ các bạn sẽ luôn bất ngờ về thời gian tiếp xúc với ánh nắng an toàn. Điều này thực sự phụ thuộc vào thời tiết và có thể chỉ là vài phút", tác giả nghiên cứu Dan Wilson cho biết.
Nhóm nhà khoa học cho rằng ngoài theo dõi mức độ phơi nắng, thiết bị mới còn có thể sử dụng trong những tình huống cần đo bức xạ UV, ví dụ như khi khử trùng các bề mặt.
AnhMẫu drone nhiều cánh vận hành bằng hệ thống thủy lực của công ty Flowcopter có tầm hoạt động 900 km và sức chở 150 kg hàng hóa.
Flowcopter bắt đầu thử nghiệm mẫu drone thủy lực. Ảnh: Flowcopter
Trực thăng nhiều cánh quạt có thể nâng hàng hóa nặng hơn và ở trong không trung lâu hơn nếu sử dụng nguồn năng lượng mật độ cao như xăng thay cho pin lithium mật độ thấp. Nhưng động cơ xăng hầu như không phản ứng đủ nhanh để giữ cho phương tiện thăng bằng khi gió đổi chiều nhanh. Công ty Flowcopter ở Edinburgh tìm ra giải pháp mới với mẫu trực thăng nhiều cánh thủy lực đầu tiên trên thế giới. Các drone chở hàng siêu trọng của công ty sẽ sử dụng động cơ đốt trong. Động cơ sẽ truyền động cho bơm định lượng kỹ thuật số để chạy motor thủy lực.
Những bơm này có thể phân bố và điều phối dòng thủy lực theo một số mức công suất khác nhau với bộ điều khiển kỹ thuật số và thời gian phản ứng gần như ngay lập tức để cân bằng drone trong lúc bay. Mỗi motor thủy lực cung cấp công suất lên tới 96 kW dù chỉ nặng 5,5 kg và có chi phí chưa tới 1.000 USD.
Trọng lượng của bơm định lượng kỹ thuật số, động cơ đốt trong và hệ thống nhiên liệu có thể khá lớn nhưng việc sử dụng xăng cung cấp mật độ năng lượng cao hơn so với lithium, mang lại nhiều lợi ích hơn so với hạn chế, theo ước tính của Flowcopter. Công ty cho biết mẫu trực thăng nhiều cánh mới có thể hoạt động 6 giờ khi đổ đầy bình xăng và có tầm hoạt động 900 km. Phương tiện có thể chở 150 kg hàng hóa trong những hành trình ngắn.
Flowcopter đã chế tạo một nguyên mẫu và tiến hành thử nghiệm bay có dây chằng. Tuy hơi chệnh choạng nhưng nguyên mẫu đã cất cánh thành công.
Thành viên Ban giám khảo là các nhà khoa học uy tín từ nhiều lĩnh vực, trong đó có nhân vật thuộc top nhà bình duyệt toàn cầu, có tiến sĩ sở hữu giải thưởng L’Oreal.
Một trong những nhân vật có tiếng trong Hội đồng giám khảo Sáng kiến Khoa học 2022 là PGS. TS Hà Phương Thư - Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Chị được gọi với tên "Tiến sĩ nano" khi có hơn 100 công bố khoa học trong lĩnh vực nano y sinh. Năm 2012, chị là một trong 3 nhà khoa học nữ nhận giải thưởng L’Oreal – UNESCO "Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học". PGS Thư cũng là 1 trong 50 phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam do tạp chí Forbes bình chọn năm 2016. Năm 2017, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã trao tặng Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam cho chị vì những đóng góp trong công cuộc chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
PGS.TS Hà Phương Thư. Ảnh: NVCC
PGS. TS Hà Phương Thư sở hữu 4 bằng độc quyền sáng chế, một giải pháp hữu ích và 5 đơn đăng ký đã được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận, đồng thời làm chủ nhiệm nhiều đề tài cấp nhà nước, cấp Viện Hàn lâm và Quỹ Nafosted. Nghiên cứu của PGS Thư hướng tới ứng dụng công nghệ nano cho các sản phẩm chức năng hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân ung bướu, đồng thời nghiên cứu chế phẩm từ cây cỏ để phục vụ nhà nông.
TS Đào Văn Dương. Ảnh: NVCC
Chuyên gia ở lĩnh vực vật liệu mới là TS Đào Văn Dương - một trong 5 nhà khoa học Việt nằm trong top các nhà bình duyệt toàn cầu năm 2019. Anh cũng nằm trong top 100.000 nhà nghiên cứu thông qua trích dẫn khoa học và các chỉ số trắc lượng khoa học từ cơ sở dữ liệu Scopus năm 2019.
TS Dương được đánh giá cao khi theo đuổi các nghiên cứu tổng hợp vật liệu lai và ứng dụng trong thiết bị chuyển đổi năng lượng mặt trời thành điện năng (solar cell), hơi nước (solar to steam), hay các thiết bị tích trữ năng lượng như ăc-quy liti ion, siêu tụ. Anh có hơn 100 công trình khoa học trên tạp chí ISI, 13 công trình trên tạp chí quốc tế khác, sở hữu hai sáng chế cùng một chương sách trên nhà xuất bản Willey (Đức).
Anh nhận bằng tiến sĩ ngành Kỹ thuật hóa học vào tháng 3/2013 tại Đại học Quốc Gia Chungnam, Hàn Quốc. Sau đó, anh trở thành Giáo sư nghiên cứu và làm việc theo chương trình Brain Pool từ Quỹ nghiên cứu quốc gia của Hàn Quốc (NRF) đến năm 2018. Trở về Việt Nam, hiện anh đảm nhiệm vai trò trưởng khoa Công nghệ Sinh học, hóa học và Kỹ thuật môi trường, Trường Đại học Phenikaa.
Cuộc thi Sáng tạo Khoa học còn có sự góp mặt của ông David Nguyen, Chủ tịch Ban Cố vấn Mạng lưới Đổi mới Sáng tạo Việt Nam tại Australia, đồng thời là trưởng ban công nghệ mới thuộc Hội đồng Doanh nghiệp Australia- Việt Nam.
Từ những am hiểu về nhu cầu của thị trường đối với các công nghệ tiên phong như Big Data, AI, IoT và Robotics cùng mối liên kết chặt chẽ với các nhà khoa học cấp cao tại các trường đại học hàng đầu của Australia, ông sáng lập N2N AI Australia. Công ty công nghệ có trụ sở chính tại Sydney chuyên cung cấp các giải pháp công nghệ cao phục vụ cho quá trình chuyển đổi số của các doanh nghiệp trên quy mô toàn cầu.
Ông David Nguyen, Chủ tịch Ban Cố vấn Mạng lưới Đổi mới Sáng tạo Việt Nam tại Australia. Ảnh: NVCC
Hiện ông David Nguyen và công ty N2N AI Australia đang là đối tác công nghiệp chính của nhiều dự án nghiên cứu khoa học tại các trường đại học được chính phủ Australia tài trợ kinh phí, trong đó có những dự án lên tới 25 - 35 triệu AUD. Ông còn là CEO của DroneX Corporation, công ty cung cấp những giải pháp công nghệ có tính đột phá sử dụng UAV, Drones và AI.
Nhiều năm đảm nhiệm vai trò tư vấn cấp cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin và công nghệ mới, ông tham gia hỗ trợ các nhà khoa học nghiên cứu trong các dự án được tài trợ bởi Hội đồng nghiên cứu Australia (ARC), như cung cấp hiểu biết, ứng dụng công nghệ; đồng thời giúp thương mại hóa và triển khai các dự án trên thực tế.
Cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2022 của VnExpressbắt đầu nhận hồ sơ tham dự từ 16/2 đến ngày 13/3. Dự án tham dự sẽ qua các bước sàng lọc và xét chọn bởi thành viên thuộc hội đồng Ban giám khảo, với 4 giai đoạn: Vòng nhận sản phẩm, ý tưởng dự thi; vòng sơ loại, vòng chung kết và lễ trao giải. Lễ trao giải sẽ diễn ra cùng Hội nghị các nhà khoa học trẻ 2022 (Young Scientist Summit 2022) vào tháng 5.
Năm đầu tiên phát động, cuộc thi hướng tới 5 lĩnh vực có tính ứng dụng rộng nhất (y sinh - hóa sinh, giáo dục, nông nghiệp, môi trường và vật liệu mới), với mong muốn tìm kiếm những sản phẩm nghiên cứu, ý tưởng sáng tạo phục vụ cuộc sống.
Tham gia chương trình, các tác giả, nhóm tác giả có dự án nghiên cứu xuất sắc có thể nhận giải thưởng bằng tiền mặt cùng hiện vật. Trong đó, giải nhất được nhận 50 triệu đồng, giải nhì 30 triệu đồng, giải ba 20 triệu đồng cùng 3 giải khuyến khích do khán giả bình chọn. Cuộc thi cũng vinh danh 5 ý tưởng xuất sắc, trị giá mỗi giải 10 triệu đồng cùng giải thưởng nhà tài trợ bình chọn.
Trong số thành viên Ban giám khảo là các nhà khoa học uy tín từ nhiều lĩnh vực, trong đó thuộc top nhà bình duyệt toàn cầu, từng sở hữu giải thưởng L’Oreal.
Cuộc thi Sáng kiến Khoa học 2022 của VnExpressbắt đầu nhận hồ sơ tham dự từ 16/2. Năm đầu tiên phát động, cuộc thi hướng tới 5 lĩnh vực có tính ứng dụng rộng nhất (y sinh - hóa sinh, giáo dục, nông nghiệp, môi trường và vật liệu mới), với mong muốn tìm kiếm những sản phẩm nghiên cứu, ý tưởng sáng tạo phục vụ cuộc sống.
Các dự án tham gia sẽ được đánh giá qua các bước sàng lọc và xét chọn bởi thành viên thuộc hội đồng Ban giám khảo uy tín trong và ngoài nước thuộc nhiều lĩnh vực, với nhiều công trình nổi bật, cùng sự am hiểu trong lĩnh vực có tính ứng dụng mà cuộc thi hướng tới.
PGS.TS Hà Phương Thư. Ảnh: NVCC
Một trong số đó là PGS. TS Hà Phương Thư, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Chị được gọi với tên "tiến sĩ nano" khi có hơn 100 công bố khoa học trong lĩnh vực nano y sinh. Năm 2012, chị là một trong 3 nhà khoa học nữ nhận giải thưởng L’Oreal – UNESCO "Vì sự phát triển phụ nữ trong khoa học". PGS Thư cũng là 1 trong 50 phụ nữ ảnh hưởng nhất Việt Nam do tạp chí Forbes bình chọn năm 2016. Năm 2017, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã trao tặng Giải thưởng Phụ nữ Việt Nam cho chị vì những đóng góp trong công cuộc chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
PGS. TS Hà Phương Thư sở hữu 4 bằng độc quyền sáng chế, một giải pháp hữu ích và 5 đơn đăng ký đã được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận, đồng thời làm chủ nhiệm nhiều đề tài cấp nhà nước, cấp Viện Hàn lâm và Quỹ Nafosted. Nghiên cứu của PGS Thư hướng tới ứng dụng công nghệ nano cho các sản phẩm chức năng hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân ung bướu, đồng thời nghiên cứu chế phẩm từ cây cỏ để phục vụ nhà nông.
TS Đào Văn Dương. Ảnh: NVCC
Chuyên gia ở lĩnh vực vật liệu mới là TS Đào Văn Dương - một trong 5 nhà khoa học Việt nằm trong top các nhà bình duyệt toàn cầu năm 2019. Anh cũng nằm trong top 100,000 nhà nghiên cứu thông qua trích dẫn khoa học và các chỉ số trắc lượng khoa học từ cơ sở dữ liệu Scopus năm 2019.
TS Dương được đánh giá cao khi theo đuổi các nghiên cứu tổng hợp vật liệu lai và ứng dụng trong thiết bị chuyển đổi năng lượng mặt trời thành điện năng (solar cell), hơi nước (solar to steam), hay các thiết bị tích trữ năng lượng như ăc-quy liti ion, siêu tụ. Anh có hơn 100 công trình khoa học trên tạp chí ISI, 13 công trình trên tạp chí quốc tế khác, sở hữu hai sáng chế cùng một chương sách trên nhà xuất bản Willey (Đức).
Anh nhận bằng tiến sĩ ngành Kỹ thuật hóa học vào tháng 3/2013 tại Đại học Quốc Gia Chungnam, Hàn Quốc. Sau đó, anh trở thành Giáo sư nghiên cứu và làm việc theo chương trình Brain Pool từ Quỹ nghiên cứu quốc gia của Hàn Quốc (NRF) đến năm 2018. Trở về Việt Nam, hiện anh đảm nhiệm vai trò trưởng khoa Công nghệ Sinh học, hóa học và Kỹ thuật môi trường, Trường Đại học Phenikaa.
Cuộc thi Sáng tạo Khoa học còn có sự góp mặt của các nhà sáng lập, start-up thành công và dày kinh nghiệm. Ông David Nguyen, Chủ tịch Ban Cố vấn Mạng lưới Đổi mới Sáng tạo Việt Nam tại Australia, đồng thời là trưởng ban công nghệ mới thuộc Hội đồng Doanh nghiệp Australia- Việt Nam.
Từ những am hiểu về nhu cầu của thị trường đối với các công nghệ tiên phong như Big Data, AI, IoT và Robotics cùng mối liên kết chặt chẽ với các nhà khoa học cấp cao tại các trường đại học hàng đầu của Australia, ông sáng lập N2N AI Australia. Công ty công nghệ có trụ sở chính tại Sydney chuyên cung cấp các giải pháp công nghệ cao phục vụ cho quá trình chuyển đổi số của các doanh nghiệp trên quy mô toàn cầu.
Ông David Nguyen, Chủ tịch Ban Cố vấn Mạng lưới Đổi mới Sáng tạo Việt Nam tại Australia. Ảnh: NVCC
Hiện ông David Nguyen và công ty N2N AI Australia đang là đối tác công nghiệp chính của nhiều dự án nghiên cứu khoa học tại các trường đại học được chính phủ Australia tài trợ kinh phí, trong đó có những dự án lên tới 25 - 35 triệu AUD. Ông còn là CEO của DroneX Corporation, công ty cung cấp những giải pháp công nghệ có tính đột phá sử dụng UAV, Drones và AI.
Nhiều năm đảm nhiệm vai trò tư vấn cấp cao trong lĩnh vực công nghệ thông tin và công nghệ mới, ông tham gia hỗ trợ các nhà khoa học nghiên cứu trong các dự án được tài trợ bởi Hội đồng nghiên cứu Australia (ARC), như cung cấp hiểu biết, ứng dụng công nghệ; đồng thời giúp thương mại hóa và triển khai các dự án trên thực tế.
Cuộc thi Sáng kiến Khoa học sẽ nhận ý tưởng, sản phẩm từ ngày 16/2 đến ngày 13/3 và gồm 4 giai đoạn: Vòng nhận sản phẩm, ý tưởng dự thi; vòng sơ loại, vòng chung kết và lễ trao giải. Lễ trao giải sẽ diễn ra cùng Hội nghị các nhà khoa học trẻ 2022 (Young Scientist Summit 2022) vào tháng 5.
Tham gia chương trình, các tác giả, nhóm tác giả có dự án nghiên cứu xuất sắc có thể nhận giải thưởng bằng tiền mặt cùng hiện vật. Trong đó, giải nhất được nhận 50 triệu đồng, giải nhì 30 triệu đồng, giải ba 20 triệu đồng cùng 3 giải khuyến khích do khán giả bình chọn. Cuộc thi cũng vinh danh 5 ý tưởng xuất sắc, trị giá mỗi giải 10 triệu đồng cùng giải thưởng nhà tài trợ bình chọn.
ScotlandCác nhà cổ sinh vật học tìm thấy bộ xương 170 triệu năm của một loài bò sát bay ăn thịt đáng sợ có sải cánh dài 3,8 m.
Mô phỏng thằn lằn bay Dearc sgiathanach. Ảnh: Đại học Edinburgh
Trong báo cáo trên tạp chí Current Biology hôm 22/2, các tác giả mô tả đây là một phát hiện loài hoàn toàn mới và đặt tên cho nó là Dearc sgiathanach. Hóa thạch của sinh vật được nghiên cứu sinh tiến sĩ Amelia Penny từ Đại học Edinburgh tìm thấy tại bãi biển Rubha nam Brathairean hẻo lánh trên hòn đảo Skye của Scotland.
Với chiều dài sải cánh ước tính từ 1,9 đến 3,8 m, Dearc là loài thằn lằn bay (pterosaur) lớn nhất từng được biết đến trong kỷ Jura. Không chỉ đặc biệt về kích thước, sinh vật còn gây ấn tượng bởi hàm răng kỳ dị.
"Nó có 24 chiếc răng to và sắc nhọn chĩa ra ngoài, tạo thành một kiểu lồng hoàn hảo khi khép hàm để bẫy cá", Giáo sư Steve Brusatte từ Trường Khoa học và Địa chất thuộc Đại học Edinburgh cho biết. "Một bầy Dearc săn mồi sẽ giống như cảnh tượng trong phim kinh dị".
Một thành viên trong nhóm nghiên cứu chụp hình với hóa thạch Dearc. Ảnh: Sun
Brusatte nhấn mạnh thêm rằng, mẫu vật ở Rubha nam Brathairean là một trong những hóa thạch thằn lằn bay được bảo quản nguyên vẹn và đẹp nhất trên thế giới. Xương của pterosaur thường rất nhẹ vì chúng chứa đầy túi khí, một số thậm chí mỏng như tờ giấy.
Lo ngại hóa thạch Dearc có thể bị phá hủy bởi thủy triều sau khi phát lộ, nhóm nghiên cứu đã lấy nó ra khỏi địa điểm và đưa về Bảo tàng Quốc gia Scotland ở Edinburgh để lưu giữ và trưng bày.
Bọ ve Argas brumpti sống rất lâu dù không ăn, thậm chí con cái có thể lưu trữ tinh trùng và sinh sản 4 năm sau khi con đực chết.
Một loài bọ ve có tên khoa học Argas brumpti sống 27 năm trong phòng thí nghiệm của Julian Shepherd, phó giáo sư về khoa học sinh học. Ảnh: Jonathan Cohen
Trong nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Medical Entomology, bọ ve Argas brumpti có thể sống tới 27 năm trong phòng thí nghiệm, trong đó có 8 năm không ăn, lập kỷ lục mới với loài vật này, Newsweek hôm 23/2 đưa tin. Julian Shepherd, phó giáo sư về khoa học sinh học tại Đại học Binghamton, New York, cũng phát hiện bọ ve cái có thể lưu trữ tinh trùng và sinh sản 4 năm sau khi con đực cuối cùng trong nhóm chết.
Argas brumpti là loài bọ ve mềm phân bố ở phía nam và phía đông châu Phi. Shepherd được tặng bầy bọ ve thu thập từ Kenya vào năm 1976 và quyết định nghiên cứu chúng trong môi trường ổn định thiết lập trong phòng thí nghiệm.
Nhóm bọ ve gồm 6 con cái trưởng thành, 4 con đực trưởng thành và ba ấu trùng Argas brumpti. Khi đó, Shepherd không thể lường trước chúng sẽ sống thêm vài thập kỷ, lập kỷ lục chưa từng có về sức sống bền bỉ của bọ ve.
"Tôi luôn đam mê nghiên cứu cách các sinh vật thích nghi với môi trường. Trong trường hợp này là một môi trường khô hạn, gần như không được tiếp cận nguồn nước trong thời gian dài và chúng phải vượt qua những giai đoạn dài không có thức ăn trước khi gặp được vật chủ", Shepherd cho biết.
Nhóm bọ ve sống nhờ chuột và thỏ trong phòng thí nghiệm, cho đến khi Shepherd quyết định không đưa những vật chủ này tới nữa. Bọ ve đực tiếp tục sống 4 năm mà không có thức ăn. Những con cái sống thêm 4 năm nữa, sau đó Shepherd bắt đầu cho chúng ăn trở lại. Một trong những con cái ban đầu lại sinh sản. Nó đẻ trứng dù con đực cuối cùng đã chết 4 năm trước.
Shepherd cho biết, một cách giải thích khả dĩ là bọ ve có thể lưu trữ tinh trùng trong thời gian dài. "Sức sống bền bỉ của chúng có vẻ là kỷ lục đối với bất cứ loài bọ ve nào. Việc sinh sản muộn có thể cho thấy khả năng bảo quản tinh trùng dài hạn, dường như cũng là một kỷ lục với mọi loài bọ ve", ông nói.
Giống những con bọ ve này, các động vật khác cũng có thể tồn tại thời gian dài mà không có thức ăn, ví dụ như gấu nước. Sinh vật tí hon này có thể sống thiếu thức ăn suốt 30 năm. Olm, một loài kỳ giông hang động, có thể sống không cần ăn trong một thập kỷ. Trong khi đó, những con cá sấu to lớn có thể trải qua một năm không thức ăn.
Nhóm bọ ve lập kỷ lục đang được chuyển tới cho các nhà khoa học Nam Phi để thử nghiệm thêm. "Nghiên cứu về cách các sinh vật làm chủ những thách thức như vậy có thể mang lại thêm thông tin về cách những sinh vật khác, bao gồm cả con người, đối phó với thách thức tương tự", Shepherd cho biết.
