Apple được cho là đang trong giai đoạn thử nghiệm mẫu iPhone màn hình gập trước khi sản xuất hàng loạt và ra mắt năm tới.
Theo tài khoản Weibo Digital Chat Station, người từng đưa ra nhiều dự đoán chính xác về các thiết bị chưa ra mắt của Apple, iPhone gập có màn hình trong 7,58 inch, camera kép có cùng độ phân giải 48 megapixel. Smartphone mới cũng được trang bị bản lề bằng "vật liệu composite kim loại thủy tinh vô định hình" kết hợp khung hợp kim titan.
Một ý tưởng iPhone gập. Ảnh: 9to5mac
Tuy nhiên, người này cũng nhấn mạnh iPhone gập vẫn đang trong "giai đoạn thử nghiệm", tức là một phiên bản chưa hoàn thiện và thông số cấu hình có thể thay đổi thời gian tới.
Tuần trước, "chuyên gia tin đồn" Ming-Chi Kuo cho biết điện thoại gập của Apple, gọi là iPhone Fold, "gần như sẵn sàng đưa vào sản xuất", dự kiến phát hành trong năm 2026. Thông số nhà phân tích này đưa ra khác với Digital Chat Station, khi nói điện thoại sẽ có màn hình chính 7,8 inch.
Hồi tháng 5, ông Kuo từng cho biết Apple sẽ sử dụng kim loại lỏng làm bản lề cho iPhone gập để cải thiện độ bền và phẳng của màn hình. Công ty Dongguan Yian Technology (Trung Quốc) được cho là đang có hợp đồng sản xuất bản lề độc quyền với Apple. Ngoài ra, máy có màn hình ngoài 5,5 inch, hai camera sau, một camera trước, nút nguồn Touch ID thay vì Face ID, pin mật độ cao, mỏng 4,5 mm khi mở và khoảng 9 mm khi gập.
Trước đó, nhà phân tích Tim Long của ngân hàng Barclays dự đoán iPhone gập có giá khởi điểm 2.300USD, là iPhone đắt nhất của Apple. Mức này cao gần gấp đôi giá khởi điểm của iPhone 16 Pro Max (1.199 USD).
Bảo Lâm (theo Mashable, MacRumors)
iPhone gập có thể sử dụng hai công nghệ camera
Hai điểm mạnh dự kiến của iPhone gập
Apple nghiên cứu mẫu iPhone 'táo bạo' cho kỷ niệm 20 năm
iPhone gập có thể dùng bản lề kim loại lỏng bền gấp đôi titan
Sản phẩm công nghệ giá rẻ như quạt mini, sạc dự phòng, bàn chải điện thường bị vứt bỏ nhanh chóng và trở thành vấn đề môi trường nghiêm trọng.
"Công nghệ nhanh" chỉ những thiết bị điện tử nhỏ, giá từ vài chục nghìn đến vài trăm nghìn đồng, thường được mua online để phục vụ nhu cầu ngắn hạn, từ quạt mini, cáp sạc, tai nghe đến bóng bay LED. Nhiều sản phẩm trong số đó khó sửa chữa, không được tái chế và có xu hướng "dùng một lần".
Quạt mini được mua nhiều trong mùa hè. Ảnh: Lưu Quý
Theo Guardian, rác điện tử đã trở thành "nỗi đau đầu" của thế giới và công nghệ nhanh đang góp phần làm gia tăng vấn đề. Khảo sát tại Anh của công ty Opinium cho thấy chi tiêu cho công nghệ nhanh đã tăng từ 2,8 tỷ bảng Anh năm 2023 lên 11,6 tỷ bảng Anh năm 2025. 84% số người được hỏi đã mua mặt hàng này năm ngoái. Ước tính gần 22 triệu đồ công nghệ nhanh, chứa những kim loại có giá trị như lithium, đồng, vàng, không còn được sử dụng chỉ một tháng sau khi mua.
Tổ chức phi lợi nhuận Material Focus ước tính hơn 1,14 tỷ thiết bị điện tử nhỏ được mua và khoảng một nửa (589 triệu) bị vứt bỏ mỗi năm, tương đương 19 thiết bị mỗi giây.
"Chúng ta có thức ăn nhanh, thời trang nhanh, giờ là thời đại công nghệ nhanh. Chúng tôi không phản đối công nghệ, nhưng lo ngại về số sản phẩm chất lượng thấp, rẻ tiền, mỏng manh đang tràn ngập thị trường, cuối cùng bị thải loại hoặc không sử dụng", Scott Butler, Giám đốc điều hành Material Focus, giải thích.
Theo ông, khảo sát cho thấy hơn 1/3 người Anh coi công nghệ nhanh là đồ dùng một lần, một phần do giá thấp. "Chúng rẻ nhưng không phải đồ dùng một lần. Thực tế, không nên vứt bỏ bất cứ thứ gì có phích cắm, pin hay dây cáp. Chúng chứa kim loại hữu ích và có thể sử dụng lại", ông nói.
Butler nhấn mạnh, công nghệ nhanh "theo mốt" - đồ rẻ tiền được mua vào giai đoạn nhất định trong năm như quạt mini vào mùa hè hoặc áo len phát sáng dịp Giáng sinh - là vấn đề đáng chú ý. Năm ngoái, người Anh mua khoảng 7,1 triệu quạt mini và bỏ xó hơn 3,5 triệu chiếc.
Nhà khoa học môi trường Laura Young đánh giá công nghệ nhanh đại diện cho mối đe dọa môi trường mới, không chỉ vì các hóa chất bên trong có thể độc hại, mà còn vì khối lượng lớn và vòng đời ngắn.
Chuyên gia tiêu dùng Catherine Jansson-Boyd, giáo sư tại Đại học Anglia Ruskin, cảnh báo công nghệ nhanh có thể phát triển với tốc độ như thời trang nhanh, gây "tác động tiêu cực tương tự" đến môi trường khi bị thải ra bãi rác. "Chúng ta có thể thay đổi, bắt đầu bằng việc không coi những mặt hàng này là đồ dùng một lần, nâng cao ý thức về những gì mình mua, như tái chế khi không còn sử dụng", bà nói.
Dù số lượng đồ công nghệ nhanh trên thị trường khó giảm thời gian tới, Butler cũng cho rằng điều quan trọng là thay đổi cách suy nghĩ. "Chỉ cần chú ý hơn về những gì bạn mua, cách sử dụng và cách xử lý khi không còn cần nữa. Đừng vứt đi khi nó không còn hoạt động", ông nói, khuyến khích mọi người gom thiết bị và tìm điểm tái chế gần nhất.
Các giải pháp khác là sửa chữa, tái sử dụng hoặc chỉ thuê thay vì mua. Young nêu ra một số sáng kiến cộng đồng như quán cà phê sửa đồ và thư viện dụng cụ cho phép mọi người thuê đồ, chi phí bằng một phần nhỏ so với tiền mua mới.
Trong vòng bốn tháng, 5 luật quan trọng do Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trực tiếp chỉ đạo đã hoàn thiện, tạo tiền đề cho thực hiện Nghị quyết 57.
Chiều 27/6, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức họp báo đầu tiên sau khi hợp nhất. Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương cho biết, sau bốn tháng, Bộ đã tập trung hoàn thiện 5 luật quan trọng, là nền tảng cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số Việt Nam.
Năm bộ luật này gồm: Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Luật Công nghiệp công nghệ số; Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi); Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.
Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương phát biểu tại Họp báo thường kỳ tháng 6/2025. Ảnh: Lưu Quý
Theo Thứ trưởng, những luật này đều được xây dựng từ giai đoạn trước, cách đây 1-2 năm. Tuy nhiên vào tháng 12/2024, với sự ra đời của Nghị quyết 57, nhiều nội dung, định hướng, chủ trương mới của Đảng, Nhà nước, Chính phủ đã được Bộ Khoa học và Công nghệ lồng ghép vào trong các luật.
"Các đơn vị của Bộ trong một thời gian cực ngắn đã nỗ lực hết mình. Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng tham gia chỉ đạo trực tiếp việc xây dựng luật. Nhiều tư tưởng mới đã được đưa vào với tinh thần giải quyết điểm nghẽn, cởi bỏ khó khăn vướng mắc trong lĩnh vực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, góp phần giúp đất nước phát triển", Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương chia sẻ.
Ông Nguyễn Phú Hùng, Vụ trưởng Khoa học kỹ thuật và Công nghệ, cho biết Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo xác lập vai trò nền tảng của khoa học công nghệ, đồng thời lần đầu đưa khái niệm đổi mới sáng tạo vào luật, đặt ngang hàng với khoa học công nghệ. Luật điều chỉnh tư duy quản lý, chuyển từ kiểm soát quy trình sang quản lý kết quả và hiệu quả đầu ra.
Trước đó, theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, đổi mới sáng tạo không chỉ là hoạt động của nhà khoa học mà là nỗ lực toàn xã hội, gắn liền với khởi nghiệp sáng tạo, cải tiến mô hình kinh doanh, sản phẩm và quy trình, nhằm nâng cao giá trị và hiệu quả kinh tế xã hội. Khoa học và công nghệ là nền tảng, còn đổi mới sáng tạo là động lực lan tỏa mạnh mẽ, với tiềm năng đóng góp tới 3/4 tỷ trọng trong tổng mức đóng góp 4% của lĩnh vực này vào tăng trưởng GDP.
Luật cũng thay đổi cách tiếp cận trong quản lý nhà nước, chuyển từ kiểm soát đầu vào sang đánh giá hiệu quả đầu ra, khuyến khích nghiên cứu hướng tới thực tiễn, chấp nhận rủi ro đi kèm với cơ chế quản trị rủi ro. Các tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu được trao quyền sở hữu kết quả để thương mại hóa và hưởng tối thiểu 30% thu nhập từ sản phẩm ứng dụng, đồng thời được miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân từ khoản thu nhập này. Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ chịu trách nhiệm đo lường hiệu quả tổng thể, lấy kết quả làm căn cứ phân bổ nguồn lực và quyết định việc giao nhiệm vụ tiếp theo.
"Thay vì chỉ đi một chiều như trước đây là xuất phát từ nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ để phát triển các sản phẩm mới, lần này tập trung vào một chiều mới là lấy thị trường, định hướng sản phẩm làm động lực, làm định hướng cho phát triển công nghệ, xác định các bài toán nghiên cứu liên quan", Bộ trưởng nói.
Ông Nguyễn Phú Hùng, Vụ trưởng Khoa học kỹ thuật và công nghệ, phát biểu tại Họp báo thường kỳ tháng 6/2025. Ảnh: Lưu Quý
Trong khi đó, theo ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Công nghiệp CNTT, Luật Công nghiệp công nghệ số, có hiệu lực từ 1/1/2026, đưa ra chính sách ưu đãi cao nhất dành cho các dự án công nghệ số trọng điểm như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo.
"Dự án có vốn đầu tư từ 6.000 tỷ đồng sẽ được hưởng thuế suất thu nhập doanh nghiệp 5% trong 37 năm, miễn thuế 6 năm, giảm 50% thuế trong 13 năm tiếp theo và miễn hoặc giảm tiền thuê đất trong tối đa 22 năm", ông nói.
Luật Công nghiệp công nghệ số cũng khuyến khích doanh nghiệp FDI chuyển giao công nghệ và hợp tác với doanh nghiệp trong nước, thúc đẩy sản phẩm "Make in Viet Nam", nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt.
Còn theo Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường chất lượng quốc gia Hà Minh Hiệp, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật có sáu điểm mới. Luật được xây dựng với tinh thần đổi mới mạnh mẽ, góp phần thể chế hóa các chủ trương lớn về thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Luật sửa đổi bổ sung Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa được xây dựng theo hướng chuyển phương thức quản lý từ tiền kiểm sang hậu kiểm; phân loại sản phẩm theo mức độ rủi ro; yêu cầu quản lý bằng dữ liệu và công nghệ và chuyển từ khuyến khích sang ràng buộc trách nhiệm.
Ông Nguyễn Tuấn Khải, Cục trưởng An toàn bức xạ hạt nhân, cho biết Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) đưa điện hạt nhân trở thành chiến lược quốc gia, đáp ứng tiêu chí năng lượng sạch, góp phần vào mục tiêu giảm phát thải carbon, bảo đảm nhu cầu và an ninh năng lượng, kiến tạo không gian phát triển mới.
Để phục vụ cho việc triển khai nhà máy điện hạt nhân đầu tiên của Việt Nam được thuận lợi, Luật quy định cho phép áp dụng tiêu chuẩn quốc tế, của nước cung cấp công nghệ. Đồng thời, Luật cũng có chính sách thúc đẩy ứng dụng năng lượng nguyên tử cho mục đích hòa bình.
Đại diện một số doanh nghiệp cho biết đang cảm nhận rõ rệt những thay đổi tích cực trong việc vận hành và quản lý của nhà nước, đặc biệt với sự ra đời của Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
"Với hàng loạt chính sách mới, sát sườn, Luật như 'luồng gió mới', tạo ra khuôn khổ pháp lý mang tính đột phá giúp chúng tôi giảm bớt gánh nặng và tự tin hơn trong hành trình khởi nghiệp", đại diện startup Ninety Eight Trần Xuân Tiến nói.
Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương, phát biểu tại Họp báo thường kỳ tháng 6/2025. Ảnh: Lưu Quý
Theo Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương, từ nay đến tháng 10, Bộ Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp tục xây dựng thêm 4 luật: Luật Chuyển đổi số, Luật Công nghệ cao, Luật Sở hữu trí tuệ và Luật Chuyển giao công nghệ. "Khi những luật này được ban hành, hành lang pháp lý cho lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số Việt Nam cơ bản được hoàn thiện.", Thứ trưởng nhấn mạnh.
Trọng Đạt - Lưu Quý
Quốc hội thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số
Quốc hội thông qua Luật Năng lượng nguyên tử
Quốc hội thông qua sửa đổi Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật
Góp ý kiến tạo
Bạn có thể đặt mọi câu hỏi, vấn đề về Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số trực tiếp cho Bộ Khoa học và Công nghệ
Station F, nhà ga tàu hỏa cũ với diện tích 50.000 m2, được chuyển đổi thành vườn ươm startup ở Paris, hiện là trung tâm thúc đẩy sự bùng nổ công nghệ của Pháp.
Station F do tỷ phú Pháp Xavier Neil thành lập năm 2017 nhằm khuyến khích khởi nghiệp trong hệ sinh thái công nghệ của Pháp. Đội ngũ Station F nhận khoảng 40 startup mỗi tháng. Ngoài tham gia không gian làm việc chung, các startup còn nhận tài nguyên và sự tư vấn từ quan chức chính phủ và những công ty công nghệ lớn có văn phòng tại Station F như Meta, Microsoft.
Station F hiện là khu phức hợp khởi nghiệp lớn nhất thế giới, có thể hỗ trợ khoảng 1.000 startup mỗi năm.
Bên trong khu phức hợp startup Station F. Ảnh: Station F
Không gian bên trong vườn ươm chịu ảnh hưởng của Thung lũng Silicon với các tiện nghi như căng-tin rộng và phòng tập yoga đang xây. Tuy nhiên, bà Roxanne Varza, Giám đốc khu phức hợp Station F, cho rằng họ không cố gắng trở thành một vườn ươm Mỹ. "Chúng tôi ngưỡng mộ Y Combinator (quỹ ươm mầm khởi nghiệp tại Thung lũng Silicon), nhưng không cố gắng trở thành Thung lũng Silicon", bà nói.
Hệ sinh thái công nghệ Mỹ nhận được 209 tỷ USD vốn đầu tư mạo hiểm năm 2024, gấp 17 lần Pháp. Nhưng Paris đang nhanh chóng bắt kịp. Năm 2025, nền tảng nghiên cứu công nghệ Dealroom gọi thành phố này là "nhà vô địch công nghệ mới" của châu Âu, vượt qua London. Năm 2017-2024, tổng giá trị doanh nghiệp của các startup có trụ sở tại Paris tăng 5,3 lần, nhiều hơn bất cứ trung tâm công nghệ châu Âu nào khác.
Varza cho biết, một số vấn đề chính trị như cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ Donald Trump và Brexit đang góp phần thúc đẩy các nhà sáng lập quốc tế tìm đến Station F. Vườn ươm hiện có nhà sáng lập doanh nghiệp từ hơn 70 quốc gia, nhiều nhất là Pháp, Mỹ, Anh. Một số nhà sáng lập công ty công nghệ khí hậu từ Mỹ chuyển đến Station F khi chính quyền Trump cắt giảm ưu đãi cho công nghiệp xanh.
Giống như nhiều trung tâm trên thế giới, Station F đang tăng cường đầu tư cho AI. Những sáng kiến của chính phủ Pháp dưới thời tổng thống Emmanuel Macron cùng khoản tài trợ hào phóng từ ngân hàng quốc gia Bpifrance đã thúc đẩy startup AI phát triển. Theo công ty nghiên cứu PitchBook, startup AI của Pháp huy động được 1,9 tỷ USD năm 2023. Năm 2024, con số này tăng hơn 50% lên 2,98 tỷ USD. Cũng trong năm này, 40 startup hàng đầu mà Station F lựa chọn cho danh sách Future 40 là các công ty AI.
Tại lễ khai mạc Ngày hội đổi mới sáng tạo Pháp - Malaysia 2025 diễn ra ở Kuala Lumpur giữa tháng 6, Shamsul Izhan Abdul Majid, người đứng đầu Văn phòng AI quốc gia Malaysia (NAIO), nhắc đến hệ sinh thái khởi nghiệp sôi động của Pháp với Station F như một mô hình truyền cảm hứng cho các công ty AI của Malaysia. "Station F cho thấy việc thiết kế hệ sinh thái rộng lớn với những ý tưởng táo bạo, hoàn thiện, giúp mở rộng quy mô và thúc đẩy nghiên cứu tiến đến những giải pháp thực tế như thế nào", Shamsul nói với hãng tin Bernama.
Thu Thảo (Theo Business Insider, Tech Crunch, Bernama)
Thông tin về độ phân giải và kích thước màn hình iPhone 17 Air được cho là đã bị lộ thông qua một hình nền trong iOS 26.
Trong bản thử nghiệm beta thứ hai dành cho nhà phát triển của iOS 26, trang MacWorld phát hiện một chi tiết có thể liên quan đến iPhone 17 Air. Cụ thể, một hình nền mới được cập nhật, với thông tin 420x912@3x, tương đương độ phân giải 2.736 x 1.260 pixel. Hiện không có mẫu iPhone nào sử dụng hình nền theo độ phân giải này, do đó các trang công nghệ dự đoán nó được dùng trên iPhone 17 Air.
Ngoài ra, chỉ số 2.736 x 1.260 pixel cũng tương đương kích thước màn hình 6,6 inch, từng được nhà phân tích Ming-Chi Kuo đề cập trước đó. Smartphone siêu mỏng này được dự đoán sử dụng tấm nền OLED M14 của Samsung với độ sáng cao hơn 30% so với iPhone 16, trang bị công nghệ ProMotion, tần số quét 120 Hz.
Ảnh dựng iPhone 17 Air. Ảnh:Macrumors
Theo nhiều nguồn tin, iPhone 17 Air sẽ thay thế dòng Plus khi ra mắt cùng với các phiên bản iPhone 17 khác vào tháng 9. Máy dự kiến mỏng 5,5 mm, trong khi đa số smartphone trên thị trường khoảng 7-9 mm, trọng lượng 145 gram, nhẹ hơn 25 gram so với mức 170 gram của iPhone 16.
Sản phẩm có giá tương đương Plus với khởi điểm 800 USD, nằm ở phân khúc tầm trung, sử dụng chip A19. Máy tích hợp modem tùy chỉnh do Apple tự thiết kế, nhưng không hỗ trợ băng tần mmWave 5G nhanh nhất.
Liên tiếp 581 ngày, bà Karen Crow mở Duolingo để luyện tiếng Pháp, nhưng đã hủy gói đăng ký vào tháng 5 vì ứng dụng này quá ưu tiên AI.
Bà Karen Crow, 51 tuổi, nhà sáng tạo nội dung sống tại Pittsburgh, Pennsylvania, sử dụng Duolingo và ứng dụng sách nói Audible để luyện ngoại ngữ ngoài thời gian làm việc. Tuy nhiên, bà đã hủy đăng ký cả hai gói vì AI tác động sâu vào các phần mềm.
Logo Duolingo trên smartphone. Ảnh: Investment
Hồi tháng 4, Duolingo tuyên bố ưu tiên AI để tăng gấp đôi số lượng bài học và thay thế toàn bộ nhân viên hợp đồng. Trong khi đó, Audible bổ sung tính năng cho phép nhà xuất bản dùng giọng đọc AI để tạo sách nói.
"Tôi rất trung thành và cũng chi rất nhiều tiền cho các dịch vụ này", bà Crow nói với Washington Post. "Điều gì xảy ra khi sự sáng tạo bị tự động hóa thay thế. Nếu đủ số người rời đi, hy vọng họ suy nghĩ lại"
Trên Reddit, YouTube, Threads và TikTok, nhiều người cũng dọa hủy đăng ký các ứng dụng như Duolingo hay Audible với lý do dịch thuật và kể chuyện bằng AI tạo trải nghiệm kém hơn.
"Nó phá hủy những gì quan trọng nhất của nhân loại. Chúng ta có nhiều khả năng tuyệt vời cho việc sáng tạo. Nhưng một số thứ đang bị thay thế bằng những điều không có thật", Kayla Ellsworth, sinh viên 21 tuổi, viết trên X.
Duolingo cho biết họ đã sử dụng AI từ lâu và đây là một phần trong chiến lược của công ty. "Duolingo không thay con người bằng AI", phát ngôn viên ứng dụng cho biết. "Mục tiêu của chúng tôi là đưa AI vào để Duolingo tốt hơn, cho phép những nhân viên tài năng tập trung vào việc sáng tạo và giải quyết các vấn đề lớn. Chúng tôi đang tuyển dụng ở mọi phòng ban".
Audible cũng cho biết việc sản xuất một cuốn sách nói có thể tốn hàng nghìn USD trong nhiều tuần. Với AI, chi phí giảm đáng kể. Tuy vậy, những mẫu sách cũ, ấn phẩm độc lập, các bản dịch không được chọn để làm sách nói.
Ngoài Duolingo hay Audible, ứng dụng giáo dục Chegg cũng bị phản ứng vì đưa vào quá nhiều AI, hay Google phải gỡ quảng cáo Olympic có hình ảnh một cô gái sử dụng AI để viết thư cho vận động viên.
"Với Duolingo và Audible, bạn trả tiền để nhận lại sự khác biệt, hữu ích, cũng như thỏa mãn niềm vui cá nhân", Alice E. Marwick, Giám đốc nghiên cứu của Data & Society, nhận xét. "Tuy nhiên, cả hai tạo cho người dùng cảm giác mất mát, rằng sự thú vị hoặc đặc biệt bên trong sản phẩm đã bị đánh mất vì AI".
Thực tế, Duolingo thu hút người dùng bằng hình ảnh cú xanh hoạt náo, vui nhộn và vô lễ. Tuy nhiên, việc đưa AI vào khiến nét đặc trưng đó dần phai nhạt. Trên các tài khoản mạng xã hội của Duolingo, nhiều người bày tỏ thái độ tức giận, một số nói AI trong ứng dụng đã "tạo ra những bản dịch vô nghĩa".
Sự sáng tạo bị đe dọa
Theo Washington Post, một số người làm công việc sáng tạo lo lắng về vai trò của AI trong lĩnh vực mình tham gia. AI giờ đây có thể viết tiểu thuyết lãng mạn, sách, tô màu, vẽ minh họa, thiết kế logo hay tạo bài thuyết trình.
"Tôi từng nghĩ công nghệ giúp mọi thứ dễ dàng hơn, để tôi có thể tận hưởng cuộc sống và sáng tạo", nhà văn Brittany Moone cho biết. "Giờ công nghệ nấu ăn và giặt quần áo thay tôi, còn AI tạo ra tác phẩm nghệ thuật".
Nhiều tác giả khởi kiện các công ty công nghệ vì lấy ấn phẩm của họ trái phép để huấn luyện AI. Tháng trước, một nhóm tác giả nổi tiếng tại Mỹ đệ đơn kiện Meta, cáo buộc công ty sử dụng tác phẩm của họ để đào tạo mô hình Llama.
Theo Unleash, một số nghiên cứu gần đây cho thấy việc quá phụ thuộc vào AI có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng suy nghĩ và đổi mới của con người, một viễn cảnh được đánh giá đáng lo ngại. Chẳng hạn, nghiên cứu của nhóm chuyên gia từ MIT Media Lab phát hiện, người dùng chatbot AI có hoạt động não và trí nhớ suy giảm.
Một số thậm chí "dị ứng" khi nhắc đến AI. Phó giáo sư Mesut Cicek của Đại học Washington State cho biết ông đã thực hiện khảo sát và nhận thấy rằng chỉ cần sản phẩm nào sử dụng thuật ngữ "AI" trong mô tả, chúng có nguy cơ bị khách hàng từ chối.
"Sẽ có một số công ty tạo sự khác biệt bằng cách nói không với AI", Cicek nói. "Mọi người vẫn sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho những thứ do con người tạo ra".
Từ đầu năm, hàng loạt AI như Google Veo 3, Midjourney V1, ByteDance Seedance 1.0 trình làng, hỗ trợ tạo video với độ chân thực cao.
Sora của OpenAI mở màn cho xu hướng AI tạo video từ văn bản hoặc ảnh vào tháng 2 năm ngoái. Tuy nhiên, thị trường này chỉ thực sự bùng nổ trong nửa đầu năm nay khi nhiều công cụ được nâng cấp mạnh về tính năng và chất lượng.
ByteDance Seedance 1.0
Ra mắt ngày 18/6, Seedance 1.0 được một số chuyên gia đánh giá là AI tạo video từ văn bản và hình ảnh mạnh mẽ nhất hiện nay. Công cụ giúp người dùng chuyển đổi các câu lệnh đơn giản, ngắn gọn thành đoạn phim chất lượng cao mà không cần yêu cầu phức tạp.
Một số video tạo từ Seedance 1.0. Video: ByteDance
Theo ByteDance, công ty đã tìm ra cách tách biệt thông tin về không gian và thời gian trong video bằng cách "mã hóa" vị trí, giúp AI học từ chữ viết và hình ảnh, tối ưu hóa để cho ra các cảnh quay mượt. Artificial Analysis, nền tảng chuyên phân tích và đánh giá hiệu suất mô hình AI, nhận định Seedance 1.0 vượt Veo 3 của Google, Sora của OpenAI hay Kling 2.0 của Kuaishou về nhiệm vụ biến văn bản và ảnh thành video.
Seedance 1.0 giới hạn độ dài 5 giây, thấp hơn mức 8 giây của Veo 3, nhưng thời gian sản xuất video nhanh hơn với 40 giây. Điểm trừ là nó chưa có tính năng tạo âm thanh khớp với nội dung.
V1 trình làng ngày 19/6, được đánh giá có độ chân thực cùng tính sáng tạo cao và chi phí thấp. Mỗi video cũng có độ dài 5 giây, nhưng người dùng có thể nhấn nút tạo thêm bốn lần, mỗi lần bốn giây, tức video cuối cùng có thể đạt tổng cộng 21 giây.
Video tạo từ Midjourney V1. Video: Midjourney
Midjourney phát hành V1 qua Discord và website, tính phí với ba gói gồm Basic 10 USD/tháng, Pro 60 USD/tháng và Mega 120 USD/tháng. TheoTechCrunch, video từ mô hình này có độ sáng tạo cao, "hiểu" ý đồ người tạo chỉ sau vài câu lệnh nhưng tốc độ tạo chưa cao. Ngoài ra, Midjourney cũng tính phí cao hơn 8 lần so với tạo ảnh thông thường.
Runway Gen 4
Gen 4 trình làng đầu tháng 4, được Runway giới thiệu có thể tạo cảnh và người nhất quán, điều những mô hình AI trước đó chưa làm được. "Bằng cách sử dụng tài liệu tham khảo trực quan kết hợp câu lệnh hướng dẫn, Gen-4 cho phép người dùng tạo hình ảnh và video với phong cách, chủ đề, địa điểm thống nhất, liên tục và khả năng kiểm soát trong câu chuyện", đại diện Runway nói khi đó.
Một số cảnh quay và phim ngắn do Runway Gen-4 tạo ra. Video: YouTube/Runway
Cũng theo công ty, Gen-4 có thể tái hiện chính xác nhân vật, địa điểm, sau đó ghép cảnh quay từ nhiều góc nhìn và vị trí theo ý muốn người dùng. Kết quả là cảnh trở nên liền mạch, đồng thời "giữ nguyên phong cách, tâm trạng và các yếu tố điện ảnh đặc trưng của từng khung hình". Gen-4 hiện được triển khai cho người dùng trả phí và doanh nghiệp.
Kuaishou Kling AI 2.0
Ra mắt tháng 4, Kling AI 2.0 cũng được Kuaishou (Trung Quốc) giới thiệu là mô hình video "mạnh nhất thế giới". Theo Gai Kun, Phó chủ tịch Kuaishou, mô hình được nâng cấp với các khả năng theo sát hướng dẫn từ người dùng, hiểu nhanh, chất lượng hình ảnh và chuyển động cao, cảm giác chân thực và thẩm mỹ.
Video tạo từ Kling AI 2.0 của Kuaishou. Video: Kuaishou
Phiên bản đầu tiên của Kling AI được giới thiệu đầu năm ngoái sau khi Sora trình làng. Theo Gai, Kling hiện có hơn 22 triệu người dùng toàn cầu, tạo ra hơn 168 triệu video và 344 triệu hình ảnh.
Google Veo 3
So với các phiên bản trước, Veo 3 được Google bổ sung khả năng kết hợp âm thanh với hình ảnh, gồm lời thoại giữa các nhân vật. Theo CNBC, đây là điểm khác biệt quan trọng khi hầu hết công cụ khác trên thị trường chủ yếu cung cấp video không có âm thanh, hoặc chỉ trên nền nhạc.
Một số video được tạo bằng Google Veo 3. Nguồn: Bảo Lâm tổng hợp
Người dùng có thể sử dụng Veo 3 độc lập hoặc qua ứng dụng làm phim AI Flow. Công cụ sử dụng AI tạo ảnh từ văn bản Imagen và Gemini để tạo clip dài 8 giây với đầu vào là lời nhắc, ảnh hoặc video. Flow cũng đi kèm bộ công cụ xây dựng cảnh, cho phép người dùng ghép các đoạn phim, tinh chỉnh thành đoạn nội dung và liền mạch.
Bảo Lâmtổng hợp
'Cơn sốt' tạo video AI bằng Google Veo 3
Chatbot AI có thể khiến não người lười vận động
Tác nghiệp báo chí thời AI
Midjourney ra AI tạo video cạnh tranh Veo 3, Sora
Đối thủ của OpenAI ra AI tạo video 'nhất quán' đầu tiên
Một nhóm nghiên cứu tại Đại học Quốc gia Australia phát triển mô hình sử dụng hạt aerosol để giảm sức mạnh bão trước khi chúng đổ bộ vào đất liền.
Ảnh vệ tinh của bão Helena vào ngày 26/9/2024. Ảnh: NOAA
New Atlas hôm 22/6 đưa tin, trong một nghiên cứu tiên phong, các nhà khoa học tại Đại học Quốc gia Australia (ANU) mô phỏng phương pháp ngăn chặn bão phát triển bằng cách sử dụng hạt aerosol có hình dạng khác nhau. Những hạt này có thể làm gián đoạn quá trình phát triển tự nhiên, giảm sức mạnh phá hủy của hệ thống bão từ rất sớm, trước khi chúng có cơ hội tiến vào đất liền.
Hạt aerosol là hạt chất rắn hoặc lỏng rất nhỏ lơ lửng trong không khí hoặc một chất khí khác, kích thước trong khoảng từ 0,001 đến 100 micromet, có thể xuất hiện tự nhiên hoặc do con người tạo ra.
"Các nghiên cứu khác xem xét tác động của hạt aerosol lên cơn bão đã phát triển đầy đủ, khi nó sắp đổ bộ vào đất liền", Roslyn Prinsley, phó giáo sư tại ANU, cho biết. "Chúng tôi nghĩ có thể ngăn chặn bão dễ dàng hơn trước khi chúng bắt đầu". Prinsley đang hợp tác với công ty khởi nghiệp Aeolus tại thung lũng Silicon, chuyên về làm suy yếu bão nhiệt đới trước khi chúng có cơ hội di chuyển vào đất liền.
Cho đến nay, nỗ lực tiêu diệt bão chưa đạt hiệu quả, chủ yếu vì bão nhiệt đới rất khó dự đoán. Trong nghiên cứu mới, nhóm chuyên gia ở ANU sử dụng mô hình địa vật lý toàn diện để chứng minh hạt nhỏ với hình dạng khác nhau có thể biến đổi khả năng phát triển của bão và ứng dụng chúng vào cơn bão càng sớm càng tốt.
"Chúng tôi phát hiện aerosol mịn (đường kính 0,05-1 micromet) và siêu mịn (<0,05 micromet) ban đầu làm bão mạnh lên bằng cách tăng cường nhiệt lượng giải phóng từ sự ngưng tụ hơi nước, đóng băng và phát triển băng trong mây. Tuy nhiên, điều này cũng tạo ra một 'hồ lạnh' (vùng không khí lạnh gần mặt đất) mạnh hơn, qua đó giảm năng lượng đổ vào cơn bão, cuối cùng khiến nó yếu đi. Ngược lại, aerosol lớn hơn (1-4 micromet) ban đầu làm chậm cơn bão bằng cách tăng cường mưa, nhưng sau đó tạo ra hồ lạnh yếu hơn, hầu như không khiến bão suy yếu", nhóm nghiên cứu giải thích.
Về cơ bản, hạt aerosol mịn và siêu mịn từ muối biển làm cho cơn bão mạnh hơn, nhưng quá trình này cuối cùng cắt đứt nguồn không khí ấm và ẩm, dẫn tới hạn chế sự phát triển của nó, do đó cung cấp hiệu quả tốt nhất. Các hạt thô tạo ra giọt mây ít nhưng lớn hơn, ảnh hưởng đến lượng mưa. Điều này không đủ để phá hủy hoàn toàn cơn bão, khiến nó có thể tăng cường sức mạnh sau một thời gian.
Can thiệp bằng hạt aerosol cần tiến hành khi cơn bão vẫn ở giai đoạn "thai nghén" trước khi phát triển thành bão nhiệt đới. Sử dụng mô hình hệ thống tiền bão với bán kính 200 km và độ cao 300 m, cần 4 tấn hạt siêu mịn mỗi giờ.
Theo nhóm nghiên cứu, việc phát triển và thử nghiệm công nghệ trong thực tế vẫn còn thách thức. Prinsley xác định vùng biển Ấn Độ Dương ngoài Tây Australia có thể là điểm khởi đầu tốt để thử nghiệm công nghệ.
Với hơn 700 robot AI hoạt động suốt ngày đêm, nhà máy xe điện được Xiaomi khẳng định có thể đạt năng lực sản xuất vượt trội.
Bên trong nhà máy của gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc, quang cảnh rất khác với những gì thường thấy tại một xưởng sản xuất. Có rất ít công nhân, thay vào đó là hàng loạt cánh tay robot di chuyển nhanh với độ chính xác cao, thuần thục lắp ráp các phần thân xe. Các robot di chuyển tự động (AMR) lướt trên sàn, vận chuyển vật liệu hiệu quả đến nơi chỉ định.
Nhà máy sản xuất xe điện với mức độ tự động hóa cao của Xiaomi. Video: Xiaomi
Xiaomi gia nhập thị trường xe điện từ năm 2021 và xây nhà máy hiện đại rộng 720.000 m2 tại Khu phát triển kinh tế - công nghệ Bắc Kinh, một trung tâm đổi mới quan trọng trong lĩnh vực xe tự hành của Trung Quốc. Nhà máy thể hiện tầm nhìn của công ty về sản xuất thông minh, trong đó máy móc thông minh đóng vai trò chủ đạo và công nghệ tự động hóa giúp tăng cường cả chất lượng lẫn hiệu quả.
Xiaomi tung ra mẫu xe điện SU7 vào tháng 3/2024. Đến nay công ty đã bàn giao hơn 250.000 xe, nhanh chóng nổi lên như một nhân tố chủ chốt trên thị trường xe năng lượng mới đang phát triển nhanh của Trung Quốc. Nhà máy có tỷ lệ tự động hóa đến 91%, trong đó các quy trình chính như đúc khuôn quy mô lớn đạt tỷ lệ 100%. Hơn 700 robot làm việc liên tục, thực hiện các nhiệm vụ từ hàn, sơn đến lắp ráp và kiểm tra chất lượng.
Nhà máy kết hợp cả nghiên cứu, thử nghiệm và sản xuất, chia thành 6 xưởng chuyên biệt gồm dập, đúc, ráp thân xe, sơn, sản xuất pin, lắp ráp hoàn thiện. Cơ sở cũng có đường thử nghiệm dài 2,5 km, đảm bảo mọi xe đáp ứng tiêu chuẩn chất lượng trước khi rời nhà máy.
Một trong những điểm ấn tượng là "siêu máy đúc khuôn" 9.100 tấn do Xiaomi tự phát triển. Đây là hệ thống lớn nhất thế giới thuộc loại này, có kích thước bằng hai sân bóng rổ. "Cỗ máy thực sự thay đổi cuộc chơi. Nó cho phép chúng tôi sản xuất liền khối các bộ phận xe lớn, phức tạp - cải thiện đáng kể hiệu suất và tính toàn vẹn cấu trúc", một kỹ sư nhà máy cho biết.
Tại xưởng thân xe, chỉ có 20 nhân viên nhưng có đến 381 robot hỗ trợ. Mỗi khu làm việc trang bị 8 robot, chia thành bốn robot mỗi bên xe. Các cánh tay robot lắp cửa xe vào đúng vị trí, siết chặt bu lông và điều chỉnh bản lề. Chúng cũng lắp cửa sổ trời, kính chắn gió trước và sau. Theo Xiaomi, quá trình robot cầm các bộ phận lên và lắp vào thân xe mất chưa đầy 30 giây, nhanh gấp đôi các công ty ôtô truyền thống.
Dây chuyền lắp ráp cũng có mức tự động hóa cao nhờ 39 robot làm việc hiệu quả. Theo DirectIndustry, đây là một trong hai hệ thống hiếm hoi tại Trung Quốc đạt khả năng lắp ráp tự động 100% "bốn cửa, hai nắp che và chắn bùn". Sai số chỉ ở mức 0,5 mm nên các khe hở thân xe rất hẹp, điều khó đạt được nếu không có hệ thống robot.
Robot cũng phụ trách sơn và hoàn thiện thân xe. Lớp sơn dày trung bình 120 micromet, phủ theo phương pháp 3C2B - ba lượt phủ và hai lần sấy. Quy trình bổ sung hai bước so với những phương pháp truyền thống, được cho là tăng 8% độ nhẵn mịn của sơn.
Lợi thế thực sự của quy trình sơn hoàn toàn tự động là khả năng tái thiết lập rất nhanh. Nhờ hệ thống đổi màu nhanh, Xiaomi có thể thay đổi sơn trong khoảng 40 phút, cho phép hãng cung cấp xe SU7, SU7 Pro và SU7 Max với 9 màu. Theo nghiên cứu của trang iSeeCars năm 2023, các mẫu xe trung bình tại thị trường phương Tây chỉ có khoảng sáu tùy chọn màu.
Dây chuyền lắp ráp ôtô tại nhà máy của Xiaomi ở Bắc Kinh ngày tháng 3/2024. Ảnh: Xinhua
Xinhua cho biết, các nhà máy thông minh như của Xiaomi đang hiện diện ở một số khu vực tại Trung Quốc. Giới chuyên gia dự đoán 3-5 năm tới là giai đoạn quan trọng với tiến bộ nhanh chóng về công nghệ AI, vốn được coi là động lực thúc đẩy làn sóng chuyển đổi và đổi mới trong công nghiệp.
Theo Báo cáo Phát triển Internet Trung Quốc 2024, nước này đã xây gần 10.000 xưởng số hóa và nhà máy thông minh. AI được tích hợp ngày càng nhiều trong sản xuất. Những tiến bộ trong thuật toán AI và khối lượng dữ liệu tăng mang đến tiềm năng tự động hóa sâu rộng hơn và sản xuất hoàn toàn không cần con người trong những năm tới.
"Mô hình AI sẽ xử lý các nhiệm vụ phức tạp, tinh vi và phát triển các khả năng chưa từng thấy. Trong tương lai, AI sẽ trở thành cơ sở hạ tầng nền tảng, tương tự mạng lưới điện và nước", Huang Tiejun, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Bắc Kinh, nhận định.
RAM cao hơn không nhất thiết giúp điện thoại nhanh hơn, nhiều megapixel và camera hơn cũng không đảm bảo ảnh đẹp hơn.
Smartphone đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hiện đại với hàng tỷ người sử dụng để giao tiếp, làm việc, giải trí hay tạo nội dung kiếm tiền. Smartphone có sự đổi mới nhanh chóng và chiến lược tiếp thị mạnh mẽ, khiến nhiều người mua bị cuốn theo những lầm tưởng có thể dẫn đến quyết định mua hàng không phù hợp và lãng phí.
Minh họa các loại smartphone. Ảnh: Meta AI
Nhiều RAM hơn đồng nghĩa với điện thoại nhanh hơn
RAM trong smartphone hoạt động như bộ nhớ ngắn hạn để chạy ứng dụng và các quy trình. Dung lượng RAM đang tăng, từ 6 GB lên đến 16 GB ở một số mẫu, nhưng không đồng nghĩa điện thoại chắc chắn nhanh hơn. Thay vào đó, RAM cho phép điện thoại giữ nhiều ứng dụng hoạt động cùng lúc mà không cần tải lại từ bộ nhớ chậm hơn.
Tốc độ RAM và hiệu suất của bộ xử lý đóng vai trò quan trọng trong hiệu quả tổng thể. Điện thoại với bộ xử lý mạnh và phần mềm được tối ưu hóa thường sẽ hoạt động tốt hơn điện thoại dư thừa RAM nhưng phần cứng yếu. Do đó, việc xem xét chất lượng bộ xử lý và hiệu quả phần mềm quan trọng hơn là chỉ chọn điện thoại RAM cao nhất.
Cần sử dụng chip hàng đầu cho nhu cầu thường ngày
Những bộ xử lý cao cấp như Snapdragon 8 Elite hay Apple A18 Pro thường được chú ý vì sức mạnh và khả năng chơi game. Tuy nhiên, đa số người dùng sẽ thấy bộ xử lý tầm trung như Snapdragon 7 hoặc MediaTek Dimensity 8000 đủ dùng cho những tác vụ hàng ngày như duyệt web, nhắn tin, phát trực tuyến.
Hiệu suất thực tế phụ thuộc nhiều vào tối ưu hóa phần mềm, không phải chỉ dựa vào tốc độ bộ xử lý. Điện thoại với chip tầm trung và phần mềm được điều chỉnh tốt có thể mang đến trải nghiệm mượt mà và thời lượng pin dài. Bộ xử lý hàng đầu cung cấp các tính năng camera và AI tiên tiến, nhưng chúng hiếm khi ảnh hưởng đến công việc hàng ngày của người dùng bình thường.
Nhiều megapixel và camera đảm bảo ảnh đẹp hơn
Không ít người tin rằng số megapixel lớn hơn hoặc nhiều camera hơn chắc chắn khiến ảnh đẹp hơn. Thực tế, chất lượng ảnh còn phụ thuộc vào kích thước cảm biến, chất lượng ống kính và thuật toán xử lý hình ảnh.
Điện thoại có thể thêm các camera như macro hoặc cảm biến độ sâu ít có tác dụng thực tế mà chủ yếu nhằm tăng sức hấp dẫn marketing. Một hệ thống camera kép hiệu quả thường mang lại kết quả ấn tượng hơn hệ thống nhiều camera lộn xộn trên điện thoại giá rẻ. Ngoài ra, điện thoại với số megapixel rất cao như 200 MP sẽ sử dụng kỹ thuật ghép pixel để kết hợp các pixel, tạo ra ảnh chụp ánh sáng yếu tốt hơn, nhưng khiến ảnh có độ phân giải nhỏ hơn mức cảm biến đề xuất.
Một số mẫu đặc biệt như Samsung Galaxy S25 Ultra sử dụng cảm biến độ phân giải cao cho những tính năng như cắt chi tiết và video 8K, nhưng những lợi ích này phụ thuộc vào thiết kế camera tổng thể tốt, không phải chỉ riêng megapixel.
Thông số kỹ thuật phần cứng cao mang tới trải nghiệm người dùng tốt
Các thông số kỹ thuật như tần số quét màn hình cao hay sạc nhanh trông có vẻ ấn tượng, nhưng không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với trải nghiệm mượt mà. Tối ưu hóa phần mềm, quản lý pin, kiểm soát nhiệt và cập nhật phần mềm thường xuyên sẽ ảnh hưởng đáng kể đến cách điện thoại hoạt động hàng ngày.
Smartphone với thông số kỹ thuật hàng đầu nhưng phần mềm kém có thể mang lại cảm giác chậm và ít tin cậy hơn smartphone tầm trung với phần mềm hiệu quả. Khi chọn điện thoại, hãy chú ý đến các bài đánh giá thực tế và chính sách cập nhật của nhà sản xuất thay vì chỉ tập trung vào bảng thông số kỹ thuật.
CEO Meta Mark Zuckerberg chi 14,3 tỷ USD mua 49% cổ phần của startup Scale AI, nhưng mục tiêu chính được cho là chiêu mộ Alexandr Wang.
"Gửi Tổng thống Trump: Nước Mỹ phải chiến thắng trong cuộc chiến AI" là nội dung quảng cáo toàn trang được đăng trên bản báo giấy của Washington Post đầu năm nay, một ngày sau khi ông Donald Trump nhậm chức tổng thống vào 20/1. Bên dưới là chữ ký của Alexandr Wang, tỷ phú 28 tuổi đứng sau công ty khởi nghiệp Scale AI.
Quảng cáo của Scale AI trên Washington Post. Ảnh: X/Alexandr Wang
Dù không nổi tiếng như OpenAI, Scale AI rất "hot" ở Thung lũng Silicon khi đóng vai trò lớn trong việc cung cấp dữ liệu huấn luyện các mô hình AI hàng đầu thông qua đội ngũ nhân công được thuê trên toàn cầu. Được gọi là "đội quân nhãn dán", những người này làm nhiệm vụ phân loại và dán nhãn dữ liệu - công việc có thù lao thấp nhưng quan trọng trong đào tạo AI.
Giữa tháng 6, Meta gây xôn xao giới công nghệ khi chi 14,3 tỷ USD mua 49% cổ phần Scale AI, mời được nhà đồng sáng lập Wang gia nhập và dẫn dắt đội ngũ phát triển siêu trí tuệ nhân tạo AGI. The Verge đánh giá hành động lôi kéo Wang không khác việc mua một ngôi sao bóng đá hay bóng rổ nổi tiếng.
Dù mới 28 tuổi, Wang sở hữu kỹ năng điều hành và kết nối thông minh. Anh được mời dự lễ nhậm chức Tổng thống Trump, gặp nhiều lãnh đạo các quốc gia hàng đầu như Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hay Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi để thảo luận về tương lai AI.
Bỏ học để lập Scale AI
Alexandr Wang. Ảnh:YouTube/Index Ventures
Sinh năm 1997 trong một gia đình có cha mẹ đều là người Trung Quốc nhập cư vào New Mexico (Mỹ), Wang đồng sáng lập Scale AI năm 2016 cùng với Lucy Guo, người vượt qua ca sĩ Taylor Swift để trở thành nữ tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới ở tuổi 30. Cha mẹ Wang đều có trình độ học vấn cao, làm việc tại Phòng thí nghiệm quốc gia Los Alamos, địa điểm của Dự án Manhattan trong Thế chiến thứ hai - nơi khai sinh bom nguyên tử.
Từ nhỏ, Wang được ví như thần đồng khi tham gia nhiều cuộc thi toán và mã hóa quốc gia. Năm lớp 6, cậu đăng ký dự cuộc thi toán quốc gia đầu tiên nhằm nhận vé miễn phí đến Disney World, và đạt mục đích dù không giành giải nhất. Anh từng được chọn thi Olympic Toán học Mỹ và là thành viên của đội tuyển Olympic Vật lý quốc gia Mỹ năm 2014. Cùng năm, anh được nhận vào làm việc toàn thời gian cho trang hỏi đáp Quora.
Năm 2016, Wang theo học nhưng nhanh chóng rời Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) để cùng Guo thành lập Scale AI dù chưa tốt nghiệp. Ba năm sau, giải pháp trí tuệ nhân tạo của công ty đã được áp dụng trên khoảng 300 doanh nghiệp, trong đó có các tên tuổi lớn trong lĩnh vực xe tự lái như Waymo của Alphabet, Cruise của General Motors hay Uber Technologies.
Scale AI cung cấp nhiều dịch vụ công nghệ phức tạp, nhưng chủ yếu dán nhãn dữ liệu và đánh giá AI cho các công ty khác. Cách khai thác thị trường ngách này giúp Wang trở thành tỷ phú tự thân trẻ nhất thế giới năm 2021, khi mới 24 tuổi. Giá trị tài sản ròng của anh hiện ước tính hơn 3 tỷ USD.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (trái) và Alexandr Wang. Ảnh: X/Alexandr Wang
Sau khi được nhiều người biết tới, Scale AI dần chuyển công việc sang các nhà thầu bên thứ ba, nơi có thể giúp chatbot học mã hóa, toán học hoặc hóa học nâng cao. Công ty cho biết "có quyền kết nối" tới 100.000 chuyên gia làm việc tự do trên toàn cầu, những người mà họ đã trả tổng cộng 500 triệu USD cho đến nay.
Scale AI cũng nhận sự đầu tư lớn, đã huy động được tổng cộng hơn 1,6 tỷ USD từ giới đầu tư, theo Telegraph. Các quỹ nổi tiếng ở Thung lũng Silicon tham gia vào Scale AI có Y Combinator, Founders Fund, hay vòng gọi vốn gần nhất có Amazon, Intel, Qualcomm và Meta.
Vào "tầm ngắm" của ông chủ Meta
CEO Meta Mark Zuckerberg không hề giấu tham vọng biến đế chế mạng xã hội của mình thành một công ty chuyên về AI, được ông gọi là "trí tuệ nhân tạo tổng quát". Gần đây, ông được cho là tìm mọi cách để thu hút các nhân tài hàng đầu từ OpenAI, Google và Scale AI trong bối cảnh mô hình ngôn ngữ lớn Llama của công ty ông đang tụt hậu.
Tháng trước, WSJ đưa tin Meta đã trì hoãn phát hành mô hình "siêu thông minh" tên mã Behemoth vì hoạt động không như kỳ vọng. Còn theo Bloomberg, sự tụt hậu về AI khiến CEO Meta phải đích thân tuyển dụng nhân sự, cũng như sắp xếp chỗ ngồi gần các nhân viên mới để họ có thể trao đổi lập tức với lãnh đạo.
Việc chiêu mộ Wang được xem là nỗ lực thành công của Zuckerberg, dù phải chi số tiền lớn chỉ sau thương vụ WhatsApp 19 tỷ USD năm 2014. Một số ít nhân viên Scale AI cũng đến Meta cùng Wang.
Ở chiều ngược lại, Wang cho biết thỏa thuận với Meta đã "công nhận những thành tựu của Scale AI và khẳng định con đường phía trước của công ty là vô hạn, giống như năng lực thực sự của trí tuệ nhân tạo".
Theo Telegraph, khoản đầu tư của Meta vào Scale AI chắc chắn sẽ bị giám sát chặt chẽ, tương tự khoản tiền 13 tỷ USD Microsoft đổ vào OpenAI trước đây, hay thỏa thuận 2,5 tỷ USD mà Google từng thực hiện để thuê chuyên gia Noam Shazeer và nhóm phát triển Character.AI hồi tháng 8/2024.
"Zuckerberg đang có một ván cược. Nhưng với sự có mặt của Wang, ông hy vọng sẽ giữ Meta ở tuyến đầu trong cuộc chiến đạt đến siêu trí tuệ AGI", Telegraph bình luận.
Bảo Lâmtổng hợp
Meta chi 14 tỷ USD lôi kéo CEO 'đội quân dán nhãn' Scale AI
Sau cuộc hội thảo kéo dài gần ba tiếng, Nhật Hưng mở ứng dụng AI chuyển giọng nói thành văn bản, lấy dữ liệu đưa tiếp vào ChatGPT để biên tập.
Cuộc hội thảo diễn ra cả buổi sáng với 9 phiên trình bày và thảo luận. Trước đây, Nhật Hưng, phóng viên với hơn 10 năm kinh nghiệm tại một tòa soạn báo ở Hà Nội, phải vừa ghi âm vừa "gõ đuổi", thi thoảng rời vị trí để chụp ảnh. Khi dựng bài, anh phải dành nửa ngày để "bóc băng", tua đến các đoạn phát biểu nổi bật theo trí nhớ, hoặc lục tìm giữa hàng trang chữ.
Công cụ AI hiện đại giúp Hưng có ngay các phát biểu bằng văn bản theo thời gian thực với độ chính xác cao, có thể nhận diện giọng nói để chia tách từng diễn giả, tóm tắt và nêu ý nổi bật trong các phiên. Sau đó, các chatbot như ChatGPT sẽ hỗ trợ anh dựng bài, đề xuất tiêu đề, thậm chí gợi ý phong cách viết mong muốn.
"Không thể quay lại tác nghiệp như thời chưa có AI", Nhật Hưng nói.
Một phóng viên dùng công cụ AI hỗ trợ chuyển từ giọng nói sang văn bản và tổng hợp nội dung. Ảnh: Lưu Quý
Từng ứng dụng nhiều công nghệ mới trong tác nghiệp báo chí, nhưng từ khi AI tạo sinh phổ biến đầu năm 2023, công việc của Hưng thay đổi hoàn toàn. Anh thường chọn một chủ đề, sau đó cho tất cả dữ liệu vào chatbot, ra lệnh viết bài theo những quy tắc đưa ra trước đó. Sau một phút, bài viết sơ bộ xuất hiện trên màn hình.
"Tôi thường chỉ lấy ý và vẫn viết lại theo văn phong của mình. Tuy nhiên, thay vì bắt đầu từ con số 0 và đôi khi không biết mở đầu thế nào như trước, giờ tôi có sẵn một bộ khung mạch lạc, rõ ràng, nên có thể dành thời gian kiểm chứng dữ liệu, bổ sung và trau chuốt", anh nói.
Từng thờ ơ khi những chatbot AI tạo sinh đầu tiên xuất hiện, Phương Anh, phóng viên lâu năm trong mảng giáo dục, thừa nhận cảm thấy khó triển khai đề tài nếu thiếu AI. Sau một lần không biết đặt tiêu đề cho bài viết với yêu cầu vừa ngắn vừa đủ ý, cô thử dùng ChatGPT. Trong năm câu chatbot đưa ra, cô nhanh chóng chọn được một, sau đó thậm chí được khen hay.
"Lúc ấy, tôi bị thuyết phục AI có thể làm tốt hơn mình ở nhiều việc", Phương Anh kể. Kể từ đó, AI đã giúp ích cho cô trong nhiều việc, như gợi ý kịch bản một buổi phỏng vấn, gợi ý các câu hỏi để điều chỉnh theo tình hình thực tế. Khi cần thông tin nền về nhân vật, một câu lệnh ngắn với chatbot có thể cung cấp dữ liệu tức thì và cô chỉ cần kiểm chứng lại, thay vì lục tìm trong hàng loạt bài viết cũ như trước.
"AI không thay thế vai trò phóng viên, nhưng giúp tiết kiệm nhiều giờ tác nghiệp. Nhờ đó, tôi có thời gian tập trung cho việc quan trọng nhất: đào sâu vấn đề, nghĩ ra góc tiếp cận mới và đặt câu hỏi đúng lúc", Phương Anh chia sẻ.
Nhật Hưng, Phương Anh là hai trong số hơn 81% nhà báo trên toàn cầu có sử dụng trí tuệ nhân tạo. Sau gần ba năm, AI đã chuyển từ "thử nghiệm cá nhân" thành cơ sở hạ tầng không thể thiếu của nhiều tòa soạn. Khảo sát năm 2023 của WAN-IFRA ghi nhận "mới một nửa tòa soạn báo trên thế giới thử nghiệm dùng công cụ AI tạo sinh". Đến đầu 2025, báo cáo của Thomson Reuters Foundation cho thấy 81,7 % nhà báo toàn cầu đã dùng AI, gần một nửa trong số đó sử dụng hàng ngày. Các ứng dụng phổ biến nhất là gợi ý hoặc biên tập nội dung, dịch, hoặc xác minh thông tin.
Trong nhiều tòa soạn, AI không chỉ hỗ trợ viết mà còn trở thành công cụ đồng hành trong gần như mọi công đoạn làm báo, từ lên đề tài, xử lý dữ liệu, gợi ý cấu trúc. Nhiều công cụ còn hỗ trợ tạo ảnh minh họa, dựng video ngắn, thậm chí phân tích xu hướng độc giả sau khi bài đăng.
Theo ông Bùi Công Duyến, Giám đốc Sản phẩm Tòa soạn hội tụ OneCMS, người từng tư vấn triển khai AI cho nhiều tòa soạn tại Việt Nam, việc ứng dụng AI trong hoạt động tòa soạn đang chuyển từ mức "thử nghiệm" sang "thực chiến".
"AI có thể thay thế hoặc hỗ trợ tự động hóa khoảng 25-30% khối lượng công việc của một phóng viên, đặc biệt ở các mảng tin nhanh, dữ liệu, thể thao hoặc thời sự", ông đánh giá.
Chuyên mục Điểm tin Podcast trênVnExpressvới giọng đọc AI. Ảnh: Lưu Quý
AI không thay thế phóng viên
Với nhiều người làm báo, tư duy "AI first", tức đặt công nghệ vào trung tâm quy trình tác nghiệp, đang dần thay đổi cách nhà báo tiếp cận thông tin và tạo ra sản phẩm báo chí, dù không thể thay thế người viết.
Song song với lợi ích, các chatbot vẫn tồn tại hạn chế. Một trong những vấn đề phổ biến là hiện tượng ảo giác (hallucination), khi AI "bịa" ra thông tin nghe có vẻ hợp lý nhưng hoàn toàn không có thật.
Phương Anh kể, có lần vì vội nộp bài, cô chỉ đọc sơ qua nội dung chính, chỉnh vài câu trong bài viết AI rồi gửi về tòa soạn. Khi bài đăng, cô giật mình phát hiện hàng loạt sai sót. "AI tự thêm nhận định vào câu trích dẫn vốn phải giữ nguyên văn, thậm chí đưa ra cả số liệu không tồn tại", cô nói.
Đồng quan điểm Nhật Hưng cho biết AI tuy giúp tăng tốc triển khai nhưng cũng dễ khiến người viết chủ quan, không kiểm chứng kỹ. Anh từng gặp rắc rối khi nhờ chatbot tóm tắt sự nghiệp của một giám đốc startup trước khi phỏng vấn. Bản tổng hợp trông đầy đủ, mạch lạc, nhưng sau đó phát hiện gần một nửa thông tin sai, như công ty chưa từng gọi vốn thành công, vị giám đốc cũng không có kinh nghiệm làm tại những nơi như AI liệt kê.
"Dựa quá nhiều vào AI có thể dẫn đến trạng thái 'mất cảm giác với thông tin'. Khi có bản nháp, người viết dễ rơi vào thói quen sửa lại cho vừa ý, thay vì tiếp cận và phân tích kỹ lưỡng dữ liệu gốc", một nhà báo với 16 năm kinh nghiệm nói. "Dùng AI nhiều cũng khiến mình lười tư duy".
Theo ông Duyến, lĩnh vực này đòi hỏi mỗi tờ báo và phóng viên có "chất báo chí", thứ làm nên sự khác biệt và giá trị cốt lõi. Từng thử nghiệm sử dụng AI để viết bài theo phong cách các báo khác nhau, ông cho biết nếu để ý sẽ thấy bài viết AI tạo ra thiếu chi tiết thật, hoặc thiếu những góc mà chỉ người thật mới nhìn ra.
"AI viết nhanh, chuẩn cấu trúc, chuẩn cú pháp, nhưng thường 'phẳng', thiếu chiều sâu cảm xúc, thiếu sự dấn thân", ông nhận xét.
Về nỗi lo AI thay thế người làm báo chuyên gia này cho rằng đây cũng là nguy cơ chung trong nhiều ngành nghề, đòi hỏi người tham gia cần thích nghi công nghệ mới.
"AI sẽ không thay thế tất cả phóng viên, nhưng hoàn toàn có thể thay thế người không chịu học hỏi và thích nghi. Nếu chỉ ngồi một chỗ, 'xào' tin từ các nguồn khác, phóng viên chắc chắn bị AI vượt qua", ông nói.
Vai trò của phóng viên trong tương lai không chỉ là người viết, mà còn định hướng thông tin, xác thực dữ kiện, kể chuyện có chiều sâu và xây dựng kết nối với cộng đồng, những năng lực AI còn rất lâu nữa mới có thể đạt được. Theo ông Duyến, sự kết hợp khéo léo giữa con người và công nghệ sẽ mở ra kỷ nguyên mới cho báo chí, nơi AI là trợ thủ, còn con người vẫn giữ vai trò trung tâm.
