Công ty Tây Ban Nha tạo ra hệ thống chậu cây có thể phát ra âm thanh nhằm tăng cường sự kết nối giữa con người với thiên nhiên.
Video: Amaze Lab
Vật thể mang tên 2020 SO sẽ bay tới cách Trái Đất 50.863 km vào 15h50 ngày 1/12 theo Trung tâm Nghiên cứu Vật thể gần Trái Đất (CNEOS) của NASA.
Mô phỏng 2020 SO bay gần Trái Đất. Ảnh: Newsweek.
Dù vẫn an toàn, đây là khoảng cách "cực gần", tương đương khoảng 13% quãng đường trung bình giữa Trái Đất và Mặt Trăng, nhà thiên văn học Gianluca Masi ở Dự án Kính viễn vọng Ảo, cho biết.
Vật thể có đường kính ước tính 4,5 - 10 m được phát hiện bởi đài quan sát Pan-STARRS ở Maui, Hawaii, vào ngày 17/9/2020. Hai này sau, Trung tâm hành tinh nhỏ xác nhận phát hiện này. Những quan sát ban đầu cho thấy vật thể nhiều khả năng là một tiểu hành tinh. Nhưng các nhà khoa học ở CNEOS nghi ngờ 2020 SO không phải là một tiểu hành tinh bình thường.
Paul Chodas, giám đốc của CNEOS, suy đoán 2020 SO có thể không phải tiểu hành tinh mà là tầng đẩy tên lửa Centaur đến từ nhiệm vụ Mặt Trăng Surveyor 2 của NASA, phóng hỏng vào ngày 20/9/1966. Ông rút ra kết luận sau khi sử dụng mô hình máy tính để chạy ngược quỹ đạo của vật thể nhằm tìm hiểu đường bay qua không gian trong quá khứ của nó. Chodas nhận thấy vật thể đã bay tương đối gần Trái Đất vài lần trong những thập kỷ qua. Một trong những mô phỏng đường bay của 2020 SO cho thấy nó đã đến rất gần Trái Đất và Mặt Trăng vào cuối tháng 9/1966.
Tốc độ tương đối thấp và mặt phẳng quỹ đạo của vật thể cũng chỉ ra nó không có nguồn gốc tự nhiên. 2020 SO bị hút bởi lực hấp dẫn của Trái Đất vào ngày 8/11. Các tính toán hé lộ nó sẽ ở quỹ đạo quanh hành tinh của chúng ta như một vệ tinh tạm thời cho tới tháng 3/2021 trước khi tiến vào quỹ đạo mới quanh Mặt Trời. Khi 2020 SO tới gần Trái Đất, các nhà thiên văn học sẽ quan sát để xác định nó có phải mảnh rác vũ trụ từ thập niên 1960 hay không.
An Khang (Theo Newsweek)
Hệ thống khắc phục 100% khói bụi từ lò hỏa thiêu của ông Trần Đình Giao (63 tuổi) vừa đạt giải thưởng quốc tế về tính hữu ích.
Tại lễ trao giải tôn vinh nhà sáng chế đạt giải quốc tế trong khuôn khổ hoạt động Techfest 2020, ông Trần Đình Giao (63 tuổi, Nam Định), là một trong 4 nhà sáng chế được trao chứng nhận cho hệ thống xử lý 100% khói bụi, đảm bảo vệ sinh môi trường và tiết kiệm năng lượng của lò hỏa thiêu, đang áp dụng tại Công viên nghĩa trang Thanh Bình, tỉnh Nam Định.
Với công trình này, ông được trao Huy chương vàng Cuộc thi sáng chế và sáng tạo quốc tế dành cho các Sáng tạo mang tính xã hội do Euro Business Haller tổ chức, dưới sự bảo trợ của Bộ Phát triển Kinh tế Ba Lan và Hiệp hội Sáng chế và Sở hữu trí tuệ Thế giới.
Ông Trần Đình Giao (thứ 5 từ trái qua) nhận giải thưởng hôm 29/11. Ảnh: TB.
Hệ thống do ông Giao sáng chế bao gồm lò đốt và hệ thống xử lý khí thải lò thiêu, có ưu điểm tiết kiệm chi phí, tiết kiệm năng lượng và thời gian xử lý chất thải trong quá trình hỏa táng. Đặc biệt hệ thống hoạt động tuần hoàn này không tạo ra chất ô nhiễm thải ra ngoài môi trường, an toàn cho khu vực người dân lân cận.
Từ năm 2012, Công ty Cổ phần Dịch vụ tang lễ Hoàng Long của ông bắt đầu nhận dự án xây dựng lò hỏa thiêu tại Nam Định, ông Giao đi đến một số nước trên thế giới để tham khảo công nghệ thiết kế lò thiêu. Ông nhận thấy, đa số lò hỏa thiêu đều thiết kế tất cả ống khói dẫn trực tiếp khí thải, khói bụi thẳng lên trời. Như vậy không chỉ gây nguy hại cho môi trường nghiêm trọng, mà còn ảnh hướng tới cuộc sống người dân xung quanh. Ông quyết định tìm hiểu phương pháp để ngăn không cho khói bụi từ lò thiêu xả trực tiếp lên trời.
Trong quá trình nghiên cứu ông phát hiện, lò thiêu tạo ra lượng khí thải lớn, với sức nóng tỏa ra lên tới 500 độ C, kèm sức gió thổi tương đương cấp 9. Nhận thấy, nếu tận dụng hai nguồn năng lượng này để tạo thành một hệ thống xử lý tuần hoàn, đồng thời xử lý lượng khí thải ô nhiễm lớn, sẽ có thể tiết kiệm thời gian và chi phí hỏa thiêu cho người dân, ông đã tìm cách xử lý.
Thay vì sử dụng loại ống khói xả thẳng, ông Giao thiết kế loại ống cong xuống mương nước tuần hoàn. Khi đó, sức gió mạnh của lò thiêu có thể đẩy nước trong mương chảy, sức nóng 500 độ C khi lò vận hành được sử dụng để đun sôi nước bể lắng trong mương tuần hoàn, hơi nước bốc lên. Khói bụi gặp hơi nước nặng hơn nên bị dập xuống. "Các bụi than trong bể lắng có đặc điểm như than hoạt tính, giúp lọc nước trong mương, bể. Độ pH trong nước được lọc từ than hoạt tính này chỉ có 5-5.7%, thấp hơn độ pH nước sinh hoạt 7-7.5 %", ông Giao nói.
Ống khói được bẻ cong dẫn vào hệ thống xử lý khói thải do ông Giao sáng chế. Ảnh: NVCC.
Trải qua nhiều phiên bản, không ít lần những chiếc lò thử nghiệm mô hình nhỏ của ông nổ tung do không chịu được nhiệt độ thực, buồng đốt vẫn để lại dư lượng chất thải. Nhiều đêm suy nghĩ, ông Giao tìm ra nguyên nhân. Thay vì thiết kế hai cửa hút khí thông thường, ông chỉ dùng một cửa hút để khi chạy thẳng trực tiếp xuống quạt gió, đặt thêm một téc đốt ở khu thứ cấp để chất thải được xử lý triệt để.
Đến năm 2014, hai lò hỏa thiêu đầu tiên được đưa vào hoạt động thử nghiệm dựa trên thiết kế do ông nghiên cứu. Những chi tiết chưa được tối ưu hóa (như buồng đốt, quạt gió) đã được ông Giao hoàn thiện sau mỗi lần thử nghiệm."Về quan trắc môi trường, những lò thiêu này tuyệt đối không làm ảnh hưởng tới người dân. Kể cả đứng sát lò cũng không có cảm giác nóng hay mùi do hệ thống vận hành tuần hoàn", ông Giao khẳng định.
Quá trình hỏa thiêu và xử lý chất thải qua hệ thống do ông Giao sáng chế chỉ mất 45-75 phút, tiết kiệm thời gian thiêu gấp ba lần so với các lò thiêu thông thường (150 phút), giải quyết nhu cầu an táng của người dân Nam Định và một số tỉnh thành khu vực Đông Bắc Bộ. Nhờ tính sáng tạo và hữu ích của công trình, tháng 5/2019 ông được Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ cấp bằng sáng chế giải pháp hữu ích.
Ông Giao chia sẻ bản thân luôn tâm niệm sự cân bằng giữa phát triển và bảo vệ môi trường. Ý tưởng về lò thiêu không xả thải ra môi trường được ông Giao ấp ủ nhiều năm trước khi được nhận dự án xây dựng lò thiêu. "Tâm nguyện lớn nhất của tôi là chia sẻ công nghệ, kinh nghiệm để giúp các địa phương cải thiện môi trường", ông chia sẻ.
Hiện công trình của ông được hoàn thiện và vận hành ổn định trên 7 lò hỏa thiêu tại công viên nghĩa trang Thanh Bình tỉnh Nam Định. Ông Giao cho biết, từ tháng 5/2020, ông triển khai xây dựng hệ thống lò hỏa thiêu ở Lạng Sơn.
"Thời gian tới, tôi mong muốn chuyển giao công nghệ này cho các tỉnh nghèo, miền Trung hay bị lũ lụt và Đồng bằng sông Cửu Long. Mùa nước ngập hết, không có chỗ an táng, người dân sẽ đưa thân nhân của mình vào thiêu. Như vậy vừa tiện lợi văn minh lại đảm bảo về mặt môi trường", ông Giao nói.
Nguyễn Xuân
Công ty Australia thu gom CO2 và kết hợp với đá để tạo thành vật liệu xây dựng mới, góp phần ứng phó với tình trạng biến đổi khí hậu.
Video: WEF
ColombiaCác chuyên gia phát hiện hàng chục nghìn bức vẽ người, động vật và thực vật phủ kín một vách đá nằm sâu trong rừng Amazon.
Các nhà làm phim ghi hình vách đá với loạt tranh vẽ cổ xưa. Ảnh: Ella Al-Shamahi.
Nhóm chuyên gia Anh-Colombia dẫn đầu bởi José Iriarte, giáo sư khảo cổ tại Đại học Exeter, phát hiện được trong rừng Amazon, Colombia, Guardian hôm 29/11 đưa tin. Đây là một trong những tập hợp tranh đá thời tiền sử lớn nhất thế giới.
Vách đá nằm ở Serranía de la Lindosa, nơi các chuyên gia từng phát hiện những bức tranh đá khác. Địa điểm mới vẫn chưa được đặt tên, theo nhà khảo cổ kiêm nhà thám hiểm Ella Al-Shamahi. Đường xa đến mức sau hai tiếng lái xe từ San José del Guaviare, nhóm nhà khảo cổ và quay phim phải tiếp tục đi bộ khoảng 4 tiếng.
Loạt tranh đá hé lộ thông tin về một nền văn minh thất lạc cổ xưa. Quy mô của chúng lớn đến mức các nhà khoa học sẽ cần rất nhiều thời gian để nghiên cứu. Họ phát hiện vách đá này từ năm ngoái nhưng đến nay mới công bố.
Các nhà khoa học xác định niên đại một phần dựa vào hình vẽ những loài vật từ kỷ băng hà nay đã tuyệt chủng, ví dụ voi răng mấu, loài vật không còn xuất hiện ở Nam Mỹ ít nhất 12.000 năm. Ngoài ra còn có hình vẽ lạc đà palaeolama, lười khổng lồ và ngựa kỷ băng hà. Chúng được vẽ bởi một trong những nhóm người đầu tiên tới Amazon.
"Các bức tranh trông tự nhiên và rất đẹp. Ví dụ, chúng tôi gần như có thể chắc chắn ngay rằng đây là một con ngựa. Ngựa kỷ băng hà có khuôn mặt hoang dã, dữ dội. Bức vẽ chi tiết đến mức chúng tôi nhìn thấy cả lông ngựa. Thật ấn tượng", Iriarte chia sẻ.
Những hình vẽ màu đỏ với kích thước đa dạng. Ảnh: Marie-Claire Thomas/Wild Blue Media.
Loạt tranh bao gồm cá, rùa, thằn lằn, chim, người đang nhảy múa và nắm tay cùng nhiều khung cảnh khác. Có một nhân vật đeo mặt nạ trông giống chim với mỏ nhọn. Các hình vẽ rất đa dạng về kích thước. Có nhiều dấu tay và nhiều hình khác với kích thước tương đương, bao gồm cả họa tiết hình học, động vật hay con người. Tuy nhiên, một số bức vẽ lại có kích thước rất lớn.
Al-Shamahi kinh ngạc khi thấy trong loạt tranh này, có những bức ở rất cao trên vách đá. "Tôi cao 1m78 và gần như gãy cổ khi ngửa mặt lên nhìn. Làm thế nào họ trèo được lên đó?", ông đặt câu hỏi. Một số hình vẽ cao đến mức chỉ có thể quan sát bằng drone.
Iriarte cho rằng câu trả lời nằm trong những hình vẽ tháp gỗ với những nhân vật trông như nhảy bungee từ trên tháp. "Các bức tranh có màu đỏ đất nung. Chúng tôi cũng tìm thấy một ít vụn hoàng thổ mà họ dùng để vẽ", ông bổ sung.
Nhóm nghiên cứu cũng đang xem xét khả năng loạt tranh đá có mục đích linh thiêng hoặc mục đích khác. "Thật thú vị khi thấy tranh khắc họa những con vật lớn bị con người nhỏ bé vây quanh với tay giơ cao, gần như đang thờ phụng chúng", Iriarte nói.
Ngoài động vật và con người, loạt tranh còn mô tả thực vật. "Với người Amazon, động vật và thực vật cũng có linh hồn. Chúng giao tiếp và kết nối với con người (một cách hợp tác hoặc thù địch) qua các nghi thức và tập tục linh thiêng mà chúng ta thấy ở tranh vẽ trên đá", Iriarte nói. Ông cho rằng còn nhiều bức vẽ chưa được phát hiện. Họ sẽ quay lại nghiên cứu ngay khi Covid-19 được kiểm soát.
Thu Thảo (Theo Guardian)
Costa RicaKhỉ non ngã chết bị khỉ cái đầu đàn và anh em họ ăn thịt, gây bất ngờ cho nhóm nghiên cứu quốc tế ở vườn quốc gia Santa Rosa.
Khỉ cái đầu đàn và con đực nhỏ tuổi tranh giành xác khỉ non. Ảnh: N. Ferrero/M. Nishikawa.
Các nhà nghiên cứu đến từ Đại học Tokyo (Nhật Bản), Đại học Calgary (Canada) và Đại học Tulane (Mỹ) quan sát hành vi ăn thịt đồng loại ở khỉ mũ mặt trắng (Cebus imitator) sau 37 năm theo dõi đời sống của quần thể khỉ trong vườn quốc gia Santa Rosa, Costa Rica. Trong những năm đó, họ chưa bao giờ chứng kiến sự việc tương tự, nhưng tất cả thay đổi vào ngày 9/4/2019. Họ mô tả tai nạn trong báo cáo mới công bố trên tạp chí Ecology and Evolution.
Trong lúc quan sát một bầy khỉ nhỏ, các nhà khoa học nghe thấy tiếng kêu lớn vọng từ ngọn cây cao gần đó. Một con khỉ 10 ngày tuổi tên CT-19 rơi xuống đất và mẹ nó là CT bổ nhào xuống để lượm con. CT cố gắng mang con trở lại ngọn cây hai lần và CT-19 bám vào bụng nó, nhưng con non bị rơi liên tiếp và không đủ sức bám theo mẹ nữa. CT-19 nằm bất động trong vài phút và không lâu sau, những con khỉ khác vây quanh để kiểm tra xác nó.
Một con khỉ đực 2 năm tuổi đến gần và bắt đầu ăn xác khỉ non đã chết. Dù CT không cố gắng lượm xác con nữa, nó vẫn ở gần đó và tỏ ra đề phòng. Sau đó, khỉ cái đầu đàn 23 tuổi kéo cái xác ra xa khỏi con đực trẻ tuổi và gặm suốt nửa giờ. Con khỉ cái ăn gần hết xác của CT-19, trong khi con đực chưa trưởng thành cố gắng trộm mẩu đuôi còn sót lại. Xét về quan hệ, con đực này là anh em họ của CT-19, và khỉ cái đầu đàn là dì họ của nó.
Trước cái chết của khỉ non, giới nghiên cứu mới chỉ quan sát 8 trường hợp ăn thịt đồng loại ở linh trưởng Trung Mỹ và Nam Mỹ. Trong số đó, phần lớn thường trùng với hiện tượng ăn thịt con non do cá thể trưởng thành không có họ hàng gây ra. Ở các trường hợp khác, cá thể có họ gần có thể ăn con non sau khi nó chết vì nguyên nhân tự nhiên.
Trong trường hợp này, nhóm nghiên cứu cho rằng CT-19 là nạn nhân của hành vi ăn thịt con non cùng loài. Ngay sau những tiếng la hét và cú ngã xuống đất của khỉ non, con đực trưởng thành tên PW cũng bị một con khỉ cái đuổi khỏi khu vực. Các quan sát trước đó cho thấy khỉ cái thường đuổi thủ phạm đi sau khi chứng kiến hành động giết con non. Dù không biết rõ tại sao CT-19 bị ngã, nhóm nghiên cứu nghi ngờ con đực trưởng thành PW có thể đã đẩy hoặc tấn công khỉ non.
Khỉ mũ mặt trắng ăn cả thực vật và động vật nhỏ như thằn lằn, sóc và chim. Khi chúng bắt được con mồi, những con khỉ thường cắn vào mặt để bắt con mồi im lặng nhanh chóng và tránh bị cắn lại. Khỉ mũ luôn ăn toàn bộ con mồi một mình hoặc cùng cả bầy. Tuy nhiên, khi ăn thịt con non cùng loài, chúng hành động theo cách khác. Chỉ có hai con khỉ tham gia vào bữa ăn và chúng bỏ lại nửa thân trên. Phần lớn những con khỉ khác chỉ săm soi, hoặc có cử chỉ đe dọa, chứng tỏ đây là tình huống khác thường với khỉ mũ.
Các cá thể tham gia ăn thịt đồng loại có thể làm vậy vì nhu cầu dinh dưỡng. Khoảng hai tuần sau khi ăn CT-19, khỉ cái đầu đàn sinh con, có nghĩa nó đang ở giai đoạn cuối của thai kỳ khi sự việc xảy ra. Con khỉ đực nhỏ tuổi cai sữa gần đây, đồng nghĩa nó bắt đầu phải tự kiếm ăn. Sự việc này cho thấy khỉ mũ có thể ăn thịt đồng loại khi cần bổ sung dưỡng chất, nhưng nhóm nghiên cứu nhấn mạnh đây chỉ là một giả thuyết.
An Khang (Theo Live Science)
Các nhà nghiên cứu phát hiện một vụ sáp nhập chưa từng được biết tới giữa dải Ngân Hà và thiên hà Kraken 11 tỷ năm trước.
Cụm sao cầu (màu vàng) trong Đám mây Magellan Lớn. Ảnh: NASA/ESA/ESO.
Dải Ngân Hà chứa hơn 100 tỷ ngôi sao. Ít nhất hàng chục lần trong 12 tỷ năm qua, dải Ngân Hà đã va chạm với thiên hà hàng xóm và sáp nhập, "nuốt chửng" những ngôi sao lân cận và trộn lẫn chúng trong vườn ươm sao. Sau mỗi vụ sáp nhập, hình dáng, kích thước và chuyển động của dải Ngân Hà thay đổi vĩnh viễn, trở thành hình xoắn đặc trưng như ngày nay.
Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, các nhà khoa học tìm hiểu nguyên nhân dẫn tới hình xoắn đó. Sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để nối các cụm sao theo độ tuổi, chuyển động và thành phần hóa học, nhóm nghiên cứu tìm thấy bằng chứng về 5 vụ sáp nhập thiên hà quy mô lớn (mỗi vụ bao gồm 100 triệu ngôi sao), có niên đại hơn 10 tỷ năm, bao gồm một vụ va chạm cổ đại chưa từng được mô tả trước đây.
Vụ va chạm mới phát hiện với thiên hà Kraken không chỉ giúp lấp đầy cây phả hệ bí ẩn của dải Ngân Hà mà còn giúp các nhà thiên văn học xâu chuỗi hình dạng thiên hà của chúng ta ở thuở sơ khai. Theo trưởng nhóm nghiên cứu Diederik Kruijssen, nhà thiên văn học ở Đại học Heidelberg tại Đức, sự kiện va chạm với Kraken là vụ sáp nhập quan trọng nhất mà dải Ngân Hà từng trải qua. Vụ sáp nhập diễn ra cách đây 11 tỷ năm khi dải Ngân Hà nhỏ hơn 4 lần so với ngày nay.
Trong nghiên cứu mới, Kruijssen và đồng nghiệp sử dụng mô phỏng máy tính để phân tích tất cả cụm sao cầu, những khối cầu đặc lâu đời chứa tới 1 triệu ngôi sao hình thành cùng lúc bên trong dải Ngân Hà. Thiên hà của chúng ta bao gồm ít nhất 150 cụm sao này. Các nhà thiên văn học cho rằng chúng là "hóa thạch" của những thiên hà cổ đại bị dải Ngân Hà "nuốt chửng" trong lịch sử.
Nhóm nghiên cứu phát triển một thuật toán AI để nhận dạng cụm sao cầu dựa trên đặc điểm chung của ngôi sao. Đầu tiên, họ chạy thuật toán trên hàng nghìn thiên hà mô phỏng. Sau khi thuật toán có thể dự đoán chính xác sự hình thành, tiến hóa và hủy diệt của cụm sao cầu trong các thiên hà mô phỏng, họ dùng nó cho dải Ngân Hà.
Sử dụng dữ liệu của tàu thăm dò không gian Gaia, thuật toán phân tích độ tuổi, chuyển động và thành phần hóa học của những cụm sao cầu đã biết để tái tạo các vụ sáp nhập đưa chúng tới đó. Phân tích của nhóm nghiên cứu dự đoán chính xác 4 vụ sáp nhập trong quá khứ của dải Ngân Hà, bao gồm vụ sáp nhập Gaia góp phần bổ sung cài tỷ ngôi sao cho thiên hà của chúng ta cách đây 9 tỷ năm cùng với vụ sáp nhập Kraken.
Theo kết quả của các nhà nghiên cứu, Kraken là vụ va chạm thiên hà lớn và cổ nhất trong lịch sử dải Ngân Hà. Vụ sáp nhập này xảy ra khi dải Ngân Hà mới chỉ bằng một phần nhỏ kích thước hiện tại, mang tới 13 cụm sao cầu vẫn có thể nhận dạng ngày nay. Nhóm nghiên cứu nghi ngờ có ít nhất 15 vụ sáp nhập khác trong quá khứ, mỗi vụ bao gồm ít nhất 10 triệu ngôi sao.
An Khang (Theo Space)
Hệ sinh thái cải thiện tại hồ nước ngọt lớn thứ hai Trung Quốc thu hút một lượng chim thiên nga nhiều kỷ lục trong mùa di cư năm nay.
Video: Xinhua
Bà Lê Diệp Kiều Trang hoạt động trong lĩnh vực đầu tư tài chính các giải pháp công nghệ khẳng định, nếu đi chậm startup sẽ mất lợi thế vốn có.
Từ những thành công của các công ty khởi nghiệp công nghệ bà Lê Diệp Kiều Trang, Giám đốc tài chính AREVO, đồng sáng lập quỹ đầu tư mạo hiểm Alabaster khuyên các startup cần "chớp cơ hội", nhất là trong lĩnh vực khởi nghiệp công nghệ. "Nếu chỉ chậm 3-6 tháng, các nhóm nghiên cứu khác sẽ đuổi kịp và khiến startup mất đi lợi thế của người dẫn đầu", bà Trang nói tại Diễn đàn Cấp cao Kết nối nguồn lực hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tổ chức khuôn khổ TECHFEST 2020.
Theo bà Trang, nếu bỏ thời gian chỉ 3 - 6 tháng để nghiên cứu một giải pháp công nghệ mới thì khó khả thi và sẽ tạo khoảng cách xa với người kế tiếp. Nhưng nếu biết cách tận dụng cơ hội một cách "khôn khéo" thì vừa có cơ hội tiếp cận công nghệ tiên tiến, vừa nâng cao năng lực nghiên cứu, tạo ra sản phẩm "ăn khách" trên thị trường.
Bà Lê Diệp Kiều Trang - Giám đốc tài chính của AREVO. Ảnh: TECHFEST.
Theo bà Trang, Việt Nam đang có một nguồn lực tuyệt vời là sinh viên, học trong lĩnh vực toán và khoa học. Vì vậy khi lập quỹ Alabaster đầu tư vào các công ty công nghệ ở Việt Nam, một mặt tận dụng được nguồn nhân lực trẻ, mặt khác mở cơ hội cho các trí thức Việt Nam.
Kể câu chuyện về 3 công ty từng được "mở cánh cửa" trí tuệ tại Việt Nam. Công ty đầu tiên là startup Misfit được thành lập 2011 tại Silicon Valley. Rất nhanh sau đó công ty này mở thêm văn phòng ở TPHCM để tuyển các kỹ sư phần mềm, chế tạo, lắp ráp...
Những kỹ sư này được sang Mỹ đào tạo 1-2 tháng và trở thành thành viên của đội Misfit ở Mỹ và nhiều nơi trên thế giới. Những kỹ sư ban đầu này sau trở thành đội ngũ nòng cốt tiếp tục phát triển các sản phẩm đồng hồ thông minh có hai kim như đồng hồ truyền thống và kết nối được với cả điện thoại và thiết bị khác.
Bà chia sẻ, trong kinh doanh công nghệ, nhanh là yếu tố quan trọng để nắm bắt thị trường. Theo bà Trang cho biết mới đây AREVO – startup sử dụng công nghệ in 3D trên vật liệu carbon fiber, giúp đẩy nhanh quá trình từ thiết kế đến ra sản phẩm. Sự ra đời của công nghệ này sẽ giúp các sản phẩm như xe đạp hay giá đỡ chân máy bay... gọn nhẹ và bền hơn so với các vật liệu cũ.
Đây là công nghệ rất mới trên thế giới, chỉ có một vài nhóm khoa học nghiên cứu thành công, nên Alabaster quyết định đầu tư vào AREVO và trong vòng 3 tháng startup này đã có tung ra sản phẩm đầu tiên là khung xe đạp. Công ty này sau đó gọi vốn cộng đồng được 7 triệu USD. Hiện chiếc máy in 3D cũng được đưa từ Mỹ về khu Công nghệ cao TP HCM để xây dựng nhà máy in 3D đầu tiên trên thế giới ở Việt Nam.
"Chúng tôi sẽ thử nghiệm với nhà máy sử dụng công nghệ in 3D thay thế kỹ thuật sản xuất thông thường đầu tiên trên thế giới. Nếu làm được việc này thì Việt Nam sẽ đuổi kịp ngành công nghiệp sản xuất xe đạp của Trung Quốc và có được vị trí quan trọng trong lĩnh vực chế tạo trên thế giới", bà Trang nói.
Lê Diệp Kiều Trang (Christy Le), 40 tuổi, tốt nghiệp chuyên ngành Kinh tế tại đại học Oxford (bằng Cử nhân và Thạc sỹ nghiên cứu), và thủ khoa chương trình MBA tại MIT, theo học bổng Legatum Fellow. Bà cùng chồng sáng lập Misfit và startup này sau đó bán cho Fossil Group với giá 260 triệu USD năm 2015. Với thương vụ này, Kiều Trang được cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam ưu ái gọi là "cô gái vàng" trong giới startup.
Bảo Chi
Các nhà cổ sinh vật học tìm thấy hóa thạch 370 triệu năm tuổi của một loài cá mập săn mồi sở hữu hàm răng có thể xoay chuyển.
Mô phỏng loài cá mập tiền sử Ferromirum oukherbouchi. Ảnh: Christian Klug.
Theo báo cáo trên tạp chí Communications Biology trong tháng 11, các nhà cổ sinh vật học do nghiên cứu sinh tiến sĩ Linda Frey từ Đại học Zurich của Thụy Sĩ dẫn đầu đã tìm thấy bộ xương hóa thạch của sinh vật tại một vùng biển cổ đại ở Maroc và đặt tên cho nó là Ferromirum oukherbouchi.
Loài cá mập sống trong Đại Cổ Sinh này chỉ dài khoảng 33 cm và có mõm ngắn hình tam giác, nhưng lại sở hữu đôi mắt to bất thường, chiếm tới 30% tổng chiều dài của vỏ não. Tuy nhiên, điều thực sự biến F. oukherbouchi trở nên "quái dị" nằm ở cấu trúc hàm và vị trí răng nó.
Trong khi hầu hết các loài cá mập mọc răng mới để thay thế răng cũ bị mòn, F. oukherbouchi mọc liên tiếp những chiếc răng mới ở phía trong hàm, bên cạnh răng cũ. Khi miệng đóng, những chiếc răng này xoay vào bên trong (hướng về phía lưỡi), nhưng khi mở miệng, phần sụn ở phía sau xương hàm sẽ uốn cong để những chiếc răng mới xoay lên trên, cho phép cá mập cắn con mồi bằng nhiều răng nhất có thể.
Vì bộ hàm hóa thạch được bảo quản rất tốt nên các nhà nghiên cứu có thể quét nó bằng phương pháp chụp cắt lớp vi tính, sau đó dựng mô hình kỹ thuật số dưới dạng 3D để tiến hành các thử nghiệm cơ học.
Frey nhấn mạnh sự kết hợp giữa chuyển động của hàm và vị trí răng ở F. oukherbouchi là đặc điểm độc nhất vô nhị, chưa từng được quan sát thấy ở bất kỳ loài cá nào khác. Khám phá mới bởi vậy là một mảnh ghép tiến hóa quan trọng giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự phát triển răng của các loài cá mập hiện đại.
Đoàn Dương (Theo Live Science)
Các nhà nghiên cứu ghi nhận nhiều ngôi mộ thời Ai Cập cổ đại khắc chữ tượng hình để ngăn dân trộm mộ xâm phạm.
Một ngôi mộ 2.500 năm tuổi thuộc về thầy tu ở nghĩa trang Saqqara. Ảnh: Ziad Ahmed/NurPhoto.
Cách đây hàng nghìn năm, những người Ai Cập cổ đại được chôn cất ở Saqqara, nghĩa trang nằm gần Cairo ngày nay. Các thầy tu đặt họ vào trong quan tài gỗ trang trí nhiều chữ tượng hình, niêm phong cẩn thận và chôn trong nhiều ngôi mộ nằm rải rác bên trên và dưới mặt đất. Giới khảo cổ phát hiện 160 quan tài ở khu vực này trong 3 tháng qua và đang lên kế hoạch gửi tới các bảo tàng trên khắp Ai Cập. Họ thậm chí đã mở một số quan tài để kiểm tra xác ướp bên trong. Theo những chuyên gia, vài ngôi mộ ở Saqqara có lời nguyền khắc trên tường để xua đuổi kẻ xâm phạm.
Salima Ikram, nhà Ai Cập học ở Đại học Mỹ tại Cairo, phân tích các xác ướp động vật phát hiện tại Saqqara năm ngoái. Theo cô, cảnh báo khắc trong những ngôi mộ chôn cất hài cốt chủ yếu nhằm ngăn cản kẻ xâm phạm quấy rầy nơi yên nghỉ của xác ướp. "Lời cảnh báo thường nhấn mạnh nếu có người không trong sạch tiến vào ngôi mộ, kẻ đó sẽ bị chúa trời trừng phạt bằng cách viết lên cổ như với một con ngỗng", Ikram cho biết.
Lời nguyền trên được tìm thấy trong mộ của tể tướng Ankhmahor, một cận thần của pharaoh sinh sống cách đây hơn 4.000 năm, ở Vương triều thứ 6 của Ai Cập. Ông được chôn cất trong lăng mộ mastaba, ngôi mộ phía trên mặt đất giống hình hộp chữ nhật. Những mastaba tương tự có ở khắp Ai Cập, bao gồm gần kim tự tháp Giza. Lời nguyền nhằm bảo vệ Ankhmahor khẳng định "bất cứ thứ gì ngươi làm với ngôi mộ của ta, điều tương tự sẽ xảy ra với ngươi". Lời nguyền đe dọa khiến kẻ xâm phạm không trong sạch phải chịu nỗi sợ nhìn thấy ma.
Những lời nguyền như vậy hướng tới làm dân trộm mộ chùn bước. Đối với người Ai Cập cổ đại, ngôi mộ giống như nhà dành cho người chết ở thế giới bên kia. "Nếu bạn muốn cuộc sống tuyệt vời ở thế giới bên kia, bạn cần có một ngôi mộ tuyệt vời. Ngôi mộ sẽ được trang trí những cảnh tượng mà bạn muốn tận hưởng mãi mãi. Vì vậy, kẻ xâm phạm tìm cách trộm đồ vật giá trị chôn cùng người chết sẽ bị trừng phạt tương xứng với tội ác do họ gây ra", Ikram giải thích.
Trong khi đó, hình phạt dành cho người xâm phạm mộ của quý tộc có thể bao gồm phạt đánh và xẻo mũi. Họ cũng phải trả lại đồ vật đã lấy cắp. Tuy nhiên, những dòng chữ viết trên mộ của Ankhmahor cũng chào đón người có tâm địa lương thiện và cho biết chủ nhân ngôi mộ sẽ bảo vệ họ.
Các lời nguyên tương tự xuất hiện ở vài ngôi mộ khác trên khắp Ai Cập, đa số được viết từ thời Cổ Vương quốc từ năm 2575 đến năm 2150 trước Công nguyên. Ikram cũng chia sẻ nguy cơ nhiễm vi khuẩn hoặc nấm cổ đại khi chạm vào xác ướp rất thấp nhưng mọi người vẫn nên đeo khẩu trang và găng tay.
An Khang (Theo Business Insider)
Các nhà nghiên cứu tìm thấy một thiên hà thoát khỏi lực hút của chuẩn tinh bằng cách liên tục sinh ra sao mới, ước tính khoảng 100 ngôi sao lớn cỡ Mặt Trời một năm.
Mô phỏng thiên hà CQ4479. Ảnh: NASA/ Daniel Rutter.
Phát hiện của Máy bay khảo cứu tầng bình lưu dành cho thiên văn học hồng ngoại (SOFIA) có thể lý giải cách các thiên hà khổng lồ tồn tại trong vũ trụ. Họ công bố kết quả hôm trên tạp chí Astrophysical Journal. "Điều này cho thấy sự phát triển của hố đen hoạt động mạnh không thể ngăn cản quá trình sản sinh sao, trái với mọi dự đoán khoa học hiện nay", Allison Kirkpatrick, trợ lý giáo sư ở Đại học Kansas tại Lawrence Kansas, đồng tác giả nghiên cứu cho biết. "Điều này khiến chúng tôi phải suy nghĩ lại về cách thiên hà tiến hóa".
SOFIA, dự án hợp tác giữa NASA và Trung tâm Vũ trụ Đức (DLR), nghiên cứu một thiên hà vô cùng xa xôi mang tên CQ4479, ở cách Trái Đất hơn 5,25 tỷ năm ánh sáng. Ở lõi của nó có một chuẩn tinh đặc biệt gọi là "chuẩn tinh lạnh" mà Kirkpatrick phát hiện gần đây. Với loại chuẩn tinh này, hố đen đang hoạt động vẫn ăn vật chất từ thiên hà chủ, nhưng năng lượng cực mạnh của chuẩn tinh không phá hủy tất cả khí gas lạnh, nhờ đó các ngôi sao vẫn hình thành và thiên hà có thể tồn tại. Đây là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu xem xét chuẩn tinh lạnh, đo trực tiếp sự phát triển của hố đen, tốc độ sản sinh sao và lượng khí gas lạnh để cung cấp nhiên liệu cho thiên hà.
Là một trong những vật thể sáng và xa nhất, chuẩn tinh nổi tiếng khó quan sát bởi chúng sáng hơn bất cứ thứ gì ở xung quanh. Chúng hình thành khi hố đen đang hoạt động "ăn" một lượng vật chất từ thiên hà xung quanh, tạo ra lực hấp dẫn mạnh. Khi ngày càng nhiều vật chất xoay càng lúc càng nhanh về phía tâm hố đen, vật chất nóng lên và phát sáng rực rỡ. Giải thuyết hiện nay dự đoán năng lượng này làm nóng hoặc loại bỏ khí gas lạnh cần thiết để tạo sao, gây ảnh hưởng tới sự phát triển của thiên hà. Nhưng SOFIA hé lộ có một thời gian tương đối ngắn mà ở đó, quá trình hình thành sao có thể tiếp tục trong khi hố đen đang ăn để cung cấp năng lượng cho chuẩn tinh.
Thay vì quan sát ngôi sao mới chào đời, SOFIA sử dụng kính viễn vọng gần 3 mét để phát hiện bức xạ ánh sáng hồng ngoại từ bụi bị nung nóng bởi quá trình hình thành sao. Kết hợp dữ liệu thu thập bởi thiết bị HAWC+ của Sofia, các nhà khoa học có thể ước tính lượng sao hình thành trong 100 triệu năm qua.
An Khang (Theo Phys.org)
AustraliaBang New South Wales đang trải qua một đợt nắng nóng gay gắt với mức nhiệt khó chịu ngay cả khi Mặt Trời lặn.
Cảnh tượng hoàng hôn "rực lửa" nhìn từ một sân vận động ở Sydney. Ảnh: AFP.
Theo Cơ quan Khí tượng Australia, nhiệt độ vào đêm thứ Bảy tuần trước (28/11) ở Sydney, thủ phủ của bang New South Wales, luôn ở mức trên 25,3 độ C, khiến nó trở thành đêm nóng nhất từng được ghi nhận trong tháng 11. Mức nhiệt tiếp tục tăng lên mức 30 độ C vào 4h30 rạng sáng Chủ Nhật trước khi đạt đỉnh trên 40 độ C vào ban ngày.
Đây đã là ngày thứ hai liên tiếp Sydney trải qua nhiệt độ trên 40 độ C. Tại một số nơi ở phía đông nam Australia như thị trấn Griffith và Mildura, mức nhiệt ban ngày còn xác lập những kỷ lục mới trong khu vực khi lần lượt đạt 43,2 và 45,7 độ C vào thứ Bảy.
Kể từ đầu đợt nắng nóng, chính quyền bang New South Wales đã ban hành lệnh cấm đốt lửa tại nhiều vùng đất rộng lớn nhưng một số vụ cháy vẫn bùng phát vào hôm qua, trong đó có một vụ ở ngoại ô phía tây Sydney đã gây thiệt hại về tài sản.
Đây là đợt bùng phát cháy rừng nghiêm trọng đầu tiên kể từ vụ hỏa hoạn kinh hoàng kéo dài từ mùa hè năm 2019 đến năm 2020, thiêu rụi một khu vực rộng gần bằng Vương quốc Anh, khiến 33 người thiệt mạng và hàng chục nghìn người phải đi sơ tán. Thảm họa cũng ảnh hưởng đến ba tỷ động vật hoang dã và gây thiệt hại cho nền kinh tế khoảng 7 tỷ USD.
Người dân Sydney đổ ra bãi biển Bondi vào lúc hoàng hôn để tránh nóng. Ảnh: AFP.
Đợt nắng nóng mới nhất này diễn ra chỉ hai tuần sau khi các nhà khoa học cảnh báo Australia - quốc gia phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch - cần chuẩn bị sẵn sàng cho những điều tồi tệ hơn trong mùa hè năm nay, khi biến đổi khí hậu được dự báo sẽ tiếp tục làm trầm trọng thêm hiện tượng cháy rừng, hạn hán và lốc xoáy ở quốc gia này.
Thủ tướng Scott Morrison đã nhiều lần bác bỏ mối liên hệ giữa biến đổi khí hậu và cháy rừng, đồng thời cam kết duy trì Australia là một trong những nhà xuất khẩu nhiên liệu hóa thạch hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, cư dân Australia ngày càng lo ngại. Một cuộc thăm dò gần đây của Viện Lowy ở Sydney cho thấy gần 90% những người được hỏi tin rằng biến đổi khí hậu là một mối đe dọa nghiêm trọng.
Đoàn Dương (Theo AFP)
Quy trình sản xuất giống dừa sáp bằng công nghệ nuôi cấy cứu phôi đã được các nhà khoa học Việt hoàn thiện và làm chủ, cho tỷ lệ quả sáp cao.
Quy trình sản xuất giống dừa sáp bằng công nghệ nuôi cấy cứu phôi trên quy mô công nghiệp với công suất 10.000 cây giống/năm do nhóm nghiên cứu Công ty cổ phần Khoa học Công nghệ Nông nghiệp Anh Đào chủ trì, Tiến sĩ Nguyễn Thị Bích Hồng là Chủ nhiệm. Dự án thuộc Chương trình hỗ trợ phát triển Doanh nghiệp Khoa học và Công nghệ và Tổ chức Khoa học và Công nghệ công lập thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm, Bộ Khoa học và Công nghệ đã giao nhiệm vụ.
Công nghệ này có ưu điểm chỉ sử dụng một môi trường duy nhất từ khi đưa phôi vào nuôi cấy đến khi mang cây con ra khỏi ống nghiệm và đưa ra vườn ươm. Đồng thời rút ngắn thời gian nuôi cấy phôi từ phòng thí nghiệm ra ngoài vườn ươm, điều này loại bỏ được yếu tố thời vụ do thực hiện trong phòng thí nghiệm không bị ảnh hưởng bởi thời tiết, dịch bệnh, thiên tai... nên chủ động được việc tạo giống.
Dừa được nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy phôi. Ảnh: BH.
Việc xây dựng thành công quy trình có ý nghĩa lớn trong việc nâng giá trị các sản phẩm nông nghiệp, cây ăn quả. Trong cơm dừa Sáp có chứa một hàm lượng Galactomanan cao hơn 2-8 lần so với dừa thường. Năm 2010 TS Maria Judith Rodriguez đã nghiên cứu chiết xuất được galactomanan từ dừa sáp, ứng dụng sản xuất sản phẩm với tên gọi là "Mak gum". Đây là sản phẩm nguyên liệu cho rất nhiều ngành công nghiệp chế biến thực phẩm (màng bao thực phẩm), dược phẩm (màng bao thuốc, gạc bao vết thương, thành phần trong các gel agarose, polyacrylamide) và mỹ phẩm. Do đó một quả dừa Sáp có giá bán từ 150.000 – 250.000 đồng, cao gấp 10 - 20 lần so với quả dừa Ta, Dâu.
Thông thường nếu dùng phương pháp ươm từ quả truyền thống thì cây dừa Sáp chỉ cho 25% quả sáp/buồng, tức là buồng dừa có 10 quả chỉ có 2 – 3 quả là dừa sáp, 7-8 quả còn lại là quả dừa bình thường. Với phương pháp nuôi cấy phôi thì cây dừa sáp cho 70% - 100% quả sáp/buồng.
TS Hồng cho biết, trong 3 năm thực hiện dự án, Công ty Công ty cổ phần Khoa học Công nghệ Nông nghiệp Anh Đào đã sản xuất hơn 7.500 cây dừa Sáp trong giai đoạn phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn 3 – 4 lá; và sản xuất hơn 6.500 cây dừa sáp nuôi cấy cứu phôi ở vườn ươm đạt tiêu chuẩn xuất vườn 5 – 6 lá. Đồng thời, nhóm nghiên cứu cũng đã xây dựng được 5 ha mô hình trồng dừa Sáp nuôi cấy cứu phôi trên đất nhiễm mặn, nhiễm phèn tại huyện Nhà Bè, TP Hồ Chí Minh, Vĩnh Long và Trà Vinh.
Mô hình 1 ha vườn dừa trưởng thành trồng trên vùng đất nhiễm mặn, nhiễm phèn cây thích nghi tốt về sinh trưởng cũng như phát triển. Năng suất trái sáp đạt 45 – 57 trái/cây/năm chiếm tỉ lệ trái sáp/cây đạt từ 75,4 – 86,7%. Trái sáp to, khối lượng trái đạt 1.750 g/trái, dạng trái đặc, xốp chiếm tỉ lệ cao 89,8%.
Dừa nhân giống bằng nuôi cấy cứu phôi cho tỷ lệ trái sáp cao trên mỗi buồng. Ảnh: BH.
Theo TS Hồng, việc nghiên cứu thành công giúp cho việc sử dụng hiệu quả vùng đất nhiễm mặn, nhiễm phèn để trồng giống dừa Sáp nuôi cấy cứu phôi, tạo ra vùng nguyên liệu phục vụ cho nông nghiệp, công nghiệp chế biến các sản phẩm từ dừa Sáp có giá trị cao trong lĩnh vực thực phẩm, mỹ phẩm và dược phẩm. Hàng trăm ngàn lao động được tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập, tránh tình trạng di dân vào các thành phố lớn thông qua việc trồng và chế biến các sản phẩm dừa Sáp nuôi cấy cứu phôi.
Bên cạnh đó, nguồn cung cấp giống hiện nay đang khan hiếm mà sản phẩm dừa Sáp đang rất được thị trường ưa chuộng nên nhu cầu nguồn cây giống rất lớn. Diện tích đất bị nhiễm phèn, nhiễm mặn chiếm rất nhiều ở Thành phố Hồ Chí Minh và khu vực đồng bằng sông Cửu Long và ngày càng gia tăng do hiện tượng xâm nhập mặn bởi mực nước biển ngày càng dâng cao nên đây hứa hẹn là vùng trồng nguyên liệu dừa Sáp lớn của Việt Nam.
Hiện nhóm nghiên cứu đã xây dựng quy trình được hoàn thiện từ khâu nuôi cấy trong phòng thí nghiệm đến giai đoạn thích nghi, sinh trưởng khỏe ở vườn ươm trên quy mô công suất sản xuất 10.000 cây/năm. Đồng thời, phát triển trồng dừa sáp nuôi cấy cứu phôi trên đất nhiễm mặn, nhiễm phèn sẽ tận dụng được quỹ đất hạn chế về dinh dưỡng, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn đất nhiễm phèn, nhiễm mặn tại Tp. HCM và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, hình thành vùng sản xuất nguyên liệu dừa sáp phục vụ cho công nghiệp chế biến các sản phẩm cao cấp về thực phẩm, dược phẩm và mỹ phẩm, góp phần phát triển một nền nông nghiệp bền vững cho khu vực, phù hợp với môi trường và điều kiện biến đổi khí hậu.
Bảo Chi
IndonesiaNgọn núi lửa Ile Lewotolok trên quần đảo Nusa Tenggara hôm 29/11 phun trào trở lại và giải phóng một lượng tro bụi khổng lồ.
Video: Disaster Compilations/Reuters
AnhHạt giống của loài cây hiếm với hoa màu trắng hồng nảy mầm ven một ao nước sau thời gian dài nằm dưới bùn.
Cây Lythrum hyssopifolia với hoa màu trắng phớt hồng. Ảnh: Tim Pankhurst.
Carl Sayer, giáo sư tại Đại học College London (UCL), bắt gặp loài cây có hoa màu trắng phớt hồng khi tới khảo sát tại một ao nước bỏ hoang ở Heydon, hạt Norfolk, Anh, BBC hôm 28/11 đưa tin. Chuyến khảo sát diễn ra không lâu sau khi lệnh phong tỏa toàn quốc đợt 1 kết thúc.
Sayer chưa từng nhìn thấy loài cây nào như vậy nên đã nhanh chóng chụp ảnh và gửi cho tiến sĩ Jo Parmenter, một nhà thực vật học địa phương. Parmenter rất vui mừng khi nhận được bức ảnh và xác định đây là Lythrum hyssopifolia, một trong những loài cây hiếm nhất ở Anh. "Tôi không ngờ có thể thấy nó ở Norfolk, thật kỳ diệu", bà chia sẻ.
"Cây hoa thực sự khá đẹp. Chúng tôi chỉ tìm thấy một ít cây trong ao nhưng hy vọng có thể trồng thêm và phát triển vì giờ chúng tôi đã biết chúng mọc ở đó", Sayer nói.
Lần cuối cùng các chuyên gia bắt gặp Lythrum hyssopifolia ở Norfolk là hơn 100 năm trước. Tại những khu vực khác thuộc Anh, họ chỉ tìm thấy một số cụm mọc tách biệt quanh ao hồ và vùng bùn lầy.
Ao nước tại Heydon từng là một ao nước nông trại nhưng đã bị bỏ hoang. Các hạt giống của cây chôn vùi trong bùn giống như "hộp thời gian". "Ở đó không có oxy và cực kỳ tối, rất lý tưởng để bảo quản hạt giống", Sayer cho biết. Khi các chuyên gia tới dọn dẹp nhằm phục hồi ao nước, bùn bị khuấy động và ánh sáng lọt qua, giúp hạt giống nảy mầm.
Sayer là thành viên của Tổ chức Nghiên cứu Phục hồi Ao hồ thuộc UCL. Vài thế kỷ trước, có hàng nghìn ao nước nông trại ở Norfolk. Tuy nhiên, nhiều ao đã bị bỏ hoang và trở thành "ao nước ma". Phát hiện mới cho thấy những thực vật được cho là tuyệt chủng có thể hồi sinh nhờ nỗ lực bảo tồn hiệu quả, Sayer nhận xét.
Có khả năng còn những cụm cây khác ở Norfolk mà giới chuyên gia chưa phát hiện, theo Helen Greaves, nhà nghiên cứu tại UCL. Greaves chia sẻ, việc tìm thấy Lythrum hyssopifolia có thể khiến dự án phục hồi ao bỏ hoang ở Norfolk được chú trọng hơn.
2020 là một năm tuyệt vời trong lĩnh vực nghiên cứu thực vật với nhiều phát hiện độc đáo, Parmenter nhận xét. Bà cho rằng một phần nguyên nhân là đại dịch khiến nhiều người chỉ đi dạo gần khu vực sống. "Tôi nghĩ điều này dạy cho chúng ta nắm được giá trị của thực vật địa phương cũng như những loài kỳ lạ hay ngoại lai", bà nói.
Thu Thảo (Theo BBC)
Hơn 650 hiện vật từ thời La Mã và Hy Lạp cổ đại hôm 24/11 đã bị tịch thu sau một chiến dịch chống buôn lậu ở Istanbul.
Video: Xinhua
Công ty Na Uy thiết kế nhà làm từ rác nhựa nhằm tạo nơi ở bền vững, giá rẻ cho những vùng vật liệu xây dựng khan hiếm, đắt đỏ.
Video: WEF
Các nhà cổ sinh vật học phát hiện một loài chim tiền sử có chiếc mỏ độc nhất vô nhị sống trong kỷ Phấn Trắng.
Theo nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Nature hôm 25/11, sinh vật mới tên Falcatakely forsterae có vẻ ngoài khá giống chim Toucan ngày nay nhưng sở hữu cấu trúc mỏ và hộp sọ không giống bất kỳ loài chim nào từng được biết đến trong Đại Trung Sinh.
Hộp sọ dài 9 cm của nó vẫn còn nằm bên trong đá. Do tính chất mỏng manh và dễ vỡ, các nhà khoa học không muốn mạo hiểm phục hồi hóa thạch mà thay vào đó, họ sử dụng phương pháp quét phức tạp để tái tạo hộp sọ dưới dạng kỹ thuật số.
Phân tích cho thấy Falcatakely có một chiếc mỏ dài, cong và có thể chứa một số ít răng hình nón giống như răng thỏ ở phần phía trước của hàm trên. Tuy nhiên, mẫu vật 68 triệu năm tuổi được tìm thấy ở Madagascar chỉ còn lưu giữ một chiếc răng duy nhất.
Mô phỏng chim tiền sử Falcatakely forsterae sống cùng thời khủng long. Ảnh: Reuters.
"Mặc dù có hình dạng khuôn mặt tổng thể tương tự các loài chim hiện đại, cấu trúc hộp sọ của Falcatakely lại liên quan nhiều hơn tới những loài khủng long giống chim như Deinonychus và Velociraptor", trưởng nhóm nghiên cứu Patrick O'Connor, Giáo sư giải phẫu và khoa học thần kinh tại Đại học Ohio của Mỹ, cho biết.
Falcatakely forsterae được cho là đã tiến hóa trực tiếp từ các loài khủng long có lông vũ nhỏ cách đây khoảng 150 triệu năm nhưng không thể sống sót sau vụ va chạm thiên thạch dẫn đến sự kiện đại tuyệt chủng kết thúc kỷ Phấn Trắng xảy ra vào 66 triệu năm trước.
Hóa thạch chim thuộc thời kỳ này đặc biệt hiếm vì cấu trúc xương rỗng và mỏng manh của chúng rất khó được bảo quản tốt. "Có một khoảng thời gian kéo dài hơn 50 triệu năm mà chúng ta vẫn chưa biết nhiều về lịch sử tiến hóa của các loài chim", đồng tác giả của nghiên cứu Daniel Field nhấn mạnh.
Nghiên cứu mới bởi vậy có nghĩa rất quan trọng. Việc phát hiện thêm loài mới với những đặc điểm độc nhất vô nhị cung cấp bằng chứng cho thấy sự đa dạng của các loài chim trong thời khủng long.
Đoàn Dương (Theo Reuters/AFP)
Cơ hội “xuất khẩu tại chỗ” trí tuệ Việt Nam giúp nguồn lực trí thức trong nước được tiếp xúc với những công nghệ lõi, công nghệ đột phá nhất thế giới.
Tại Diễn đàn cấp cao "Kết nối nguồn lực hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo" tổ chức trong khuôn khổ Techfest 2020, nhiều chuyên gia đưa ra những giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong nước để đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam.
Nhắc lại lời Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trong việc phát triển hệ sinh thái, bước đầu có những thành công ban đầu, nhưng hệ sinh thái vẫn còn nhiều khó khăn, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng mong muốn có sự chung tay của các bộ ngành và đơn vị liên quan trong thúc đẩy khởi nghiệp, đặc biệt khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để hỗ trợ hệ sinh thái tháo gỡ những khó khăn.
"Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thời gian qua đã phát triển về mặt số lượng và xúc tiến các hoạt động để có nhiều startup, nhưng tới thời điểm cần đầu tư sâu vào công nghệ deeptech, công nghệ nền tảng", ông nói.
Thứ trưởng Trần Văn Tùng phát biểu tại diễn đàn. Ảnh: AT.
Chia sẻ về vấn đề nâng cao chất lượng nhân lực công nghệ có hàm lượng đổi mới sáng tạo cao, chị Lê Diệp Kiều Trang, Giám đốc tài chính AREVO, đồng sáng lập quỹ Alabaster (chuyên đầu tư vào công ty xây dựng giải pháp ưu việt cho các vấn đề toàn cầu) nhắc tới cụm từ "xuất khẩu tại chỗ trí tuệ Việt Nam", nghĩa là tận dụng lực lượng trí thức Việt Nam để tiếp cận các công nghệ mới của thế giới, từ đó giải quyết những vấn đề và nhu cầu công nghệ thế giới đang cần. Đồng thời đưa công nghệ này về Việt Nam thúc đẩy quá trình đổi mới sáng tạo trong nước.
"Thay vì đầu tư công ty công nghệ ở Việt Nam, chúng tôi đầu tư vào công ty công nghệ ở nước ngoài nhưng phải có giải pháp công nghệ, phát minh mang tính đột phá và đi trước nhiều nước khác. Sau đó, chúng tôi tận dụng công nghệ này và đem về Việt Nam. Việc này giúp tự gọi vốn trên thị trường thế giới, tận dụng công nghệ mới đem về Việt Nam để nhóm kỹ sư trong nước tìm hiểu về những công nghệ này", bà Trang nói và dẫn chứng việc đội ngũ kỹ sư Việt Nam đã mang tới công nghệ tạo ra đồng hồ thông minh những vẫn có hai kim như đồng hồ truyền thống và kết nối được với cả điện thoại và thiết bị khác, hiện đã có mặt trên thế giới.
Bà Lê Diệp Kiều Trang nói về việc "xuất khẩu tại chỗ trí tuệ Việt Nam". Ảnh: AT.
Việc "xuất khẩu tại chỗ" trí tuệ Việt Nam đem lại thu nhập xứng đáng cho lực lượng trí thức trong nước, giúp phát triển những ngành công nghệ cao tại Việt Nam, đẩy nhanh những lĩnh vực truyền thống khác. Lực lượng trí thức trong nước được tiếp xúc các công nghệ lõi, đột phá nhất thế giới. Đồng thời quá trình thương mại hóa những công nghệ này giúp các bạn rèn luyện năng lực đưa sản phẩm ra thị trường- năng lực còn thiếu trong các nhóm kỹ sư Việt Nam.
Tại phiên thảo luận về liên kết nguồn lực thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và mạng lưới trí tuệ Việt, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cũng nhấn mạnh việc liên kết với các trường đại học, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực chất lượng cao, gồm đội ngũ nghiên cứu, các nhà khoa học và startup trong hệ sinh thái.
"Đối với các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ đã có những chương trình hỗ trợ về tư vấn đào tạo sở hữu trí tuệ, cung cấp kiến thức về quản trị kinh doanh, xây dựng kế hoạch thị trường, điển hình là đề án 844", ông Tùng nói.
Ngoài ra, những sản phẩm được tạo ra từ nghiên cứu khoa học có ưu điểm về khả năng cạnh tranh, tạo năng suất cao và giá cả hợp lý. Đối với những doanh nghiệp khoa học công nghệ, thương mại từ sản phẩm nghiên cứu, Bộ Khoa học và Công nghệ có chính sách ưu đãi trong miễn giảm thuế trong 4 năm đầu và hỗ trợ giảm thuế doanh nghiệp trong 5 năm tiếp .
Thứ trưởng Trần Văn Tùng cho biết, những vấn đề đặt ra đối với việc phát triển nguồn nhân lực trong giai đoạn hiện nay hết sức quan trọng. "Những giải pháp nâng cao chất lượng nguồn lực, liên kết giữa nhà nước-nhà trường-doanh nghiệp gồm xây dựng những trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong trường đại học, cao đẳng, hỗ trợ thương mại hóa kết quả nghiên cứu, đến thu hút trí thức trẻ Việt về nước sẽ là cơ sở để đẩy mạnh việc hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam", ông nói.
Nguyễn Xuân
