Thứ Hai, 31 tháng 1, 2022

Máy bay chở khách bằng điện đầu tiên sẵn sàng cất cánh

IsraelAlice, máy bay chở khách bằng điện đầu tiên trên thế giới do công ty Eviation phát triển, chuẩn bị đưa vào ứng dụng.

Alice sẽ trở thành máy bay điện chở khách đầu tiên trên thế giới. Ảnh: Eviation

Alice sẽ trở thành máy bay điện chở khách đầu tiên trên thế giới. Ảnh: Eviation

Máy bay Alice đã trả qua thử nghiệm động cơ tuần trước ở sân bay phía bắc Seattle. Theo Omer Bar-Yohay, giám đốc điều hành Eviation, chỉ vài tuần nữa, Alice sẽ thực hiện chuyến bay đầu tiên.

Với công nghệ pin tương tự xe điện hoặc điện thoại di động và thời gian sạc 30 phút, máy bay Alice 9 chỗ có thể bay trong một giờ và có tầm hoạt động khoảng 815 km/h. Mẫu máy bay có tốc độ hành trình tối đa 462 km/h. So với Alice, máy bay Boeing 737 có tốc độ hành trình tối đa 946 km/h. Tập trung riêng vào giao thông hàng không bằng điện, Eviation hy vọng máy bay điện với sức chứa 20 - 40 hành khách có thể trở thành hiện thực trong 7 - 10 năm nữa.

Một nguyên mẫu của chiếc máy bay, ra mắt năm 2019, đã tham gia các thử nghiệm chạy trên đường băng ở tốc độ thấp từ tháng 12 và sẽ chạy thử ở tốc độ cao trong vài tuần tới. Ở những thử nghiệm này, máy bay sẽ di chuyển trên đường băng ở nhiều tốc độ khác nhau để kiểm tra công suất, cho phép đội kỹ thuật theo dõi các hệ thống như hệ thống phanh, lái và chống trượt. Dù ban đầu, công ty hướng tới mục tiêu đưa Alice cất cánh vào năm 2022, điều kiện thời tiết kém ở tây bắc Thái Bình Dương vào cuối năm ngoái đã cản trở hoạt động thử nghiệm.

Eviation đã phát triển 3 phiên bản của nguyên mẫu gồm phiên bản phổ thông, phiên bản cao cấp và phiên bản chuyên dùng để chở hàng. Cấu hình chở khách phổ thông có thể chứa 9 hành khách và hai phi công, cũng như khối hàng nặng 386 kg. Thiết kế cao cấp có 6 chỗ ngồi cung cấp không gian rộng rãi hơn và máy bay chở hàng có thể tích gần 13 m3. Đồng thời, mẫu máy bay cũng có chi phí bảo dưỡng và vận hành rẻ hơn 70% so với máy bay phản lực thương mại.

Thị trường máy bay điện đang trở nên ngày càng đông với sự gia nhập của cả công ty khởi nghiệp và những "ông lớn" trong ngành hàng không. Tháng 9/2021, NASA cấp kinh phí 253 triệu USD để GE Aviation và magniX để đưa công nghệ tới Mỹ vào năm 2035. Boeing đang đầu tư 450 triệu USD vào Wisk Aero, một công ty chế tạo máy bay điện chở khách tự động và Airbus cũng đang chế tạo các mẫu máy bay điện từ năm 2010. Theo các chuyên gia trong ngành công nghiệp, trở ngại lớn nhất đối với máy bay điện là bộ pin.

Công ty vận chuyển quốc tế DHL đã đặt 12 chiếc máy bay Alice, dự kiến nhận hàng năm 2024. Hãng hàng không CapeAir cũng đặt máy bay Alice, dự kiến đưa vào hoạt động năm 2023 trên các tuyến giữa Boston, Martha's Vineyard, Nantucket và Hyannis.

An Khang (Theo CNN)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Miệng hố hình khúc cây trên sao Hỏa

Vật thể trong bức ảnh của ESA chụp từ tàu vũ trụ ExoMars trông giống một khúc cây với những vòng tròn đồng tâm nhưng thực chất là một miệng hố nhiều băng trên sao Hỏa.

Miệng hố hình khúc cây trên sao Hỏa khi nhìn từ trên cao. Ảnh: ESA

Miệng hố hình khúc cây trên sao Hỏa khi nhìn từ trên cao. Ảnh: ESA

Tương tự vòng tròn đồng tâm của cây cối có thể cung cấp thông tin chi tiết về khí hậu Trái Đất trong quá khứ, họa tiết bên trong miệng hố hé lộ lịch sử của hành tinh đỏ, theo Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA). Bức ảnh được chụp vào năm ngoái bằng camera trên tàu ExoMars Trace Gas Orbiter, tàu quay quanh quỹ đạo do ESA và cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos hợp tác phóng, tới sao Hỏa vào năm 2016 và bắt đầu nhiệm vụ năm 2018.

Miệng hố trong ảnh nằm ở khu vực có tên Acidalia Planitia, trên sao Hỏa, vùng đồng bằng mênh mông ở phía bắc hành tinh. Các nhà khoa học đang tranh cãi liệu các đồng bằng ở phương bắc có từng tồn tại một đại dương rộng lớn có thể bị băng bao phủ hay không.

Theo ESA, bên trong miệng hố lưu giữ nhiều trầm tích có thể chứa băng. Những trầm tích này hình thành vào thời kỳ sơ khai trong lịch sử sao Hỏa khi trục quay nằm nghiêng của hành tinh cho phép trầm tích nước băng xuất hiện ở vĩ độ thấp hơn ngày nay. Tương tự Trái Đất, trục quay của sao Hỏa dẫn tới sự ra đời của các mùa, nhưng thay đổi đáng kể qua thời gian dài.

Vết nứt hình bán nguyệt và đa giác ở miệng hố nhiều khả năng là kết quả của những thay đổi theo mùa trong nhiệt độ khiến vật chất chứa nhiều băng mở rộng và co lại, hình thành nứt vỡ.

Không chỉ chụp ảnh hành tinh đỏ, tàu quay quanh quỹ đạo còn phân loại khí trong khí quyển sao Hỏa và lập bản đồ bề mặt khu vực chứa nhiều nước. Điều này giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn lịch sử của nước trên sao Hỏa và liệu sự sống có khả năng phát triển hay không. Phần thứ hai của nhiệm vụ sẽ diễn ra vào năm 2023, khi một tàu tự hành mới khám phá khu vực sao Hỏa có khả năng từng là đại dương cổ đại và tìm kiếm dấu hiệu của sự sống dưới lòng đất.

An Khang (Theo CNN)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Đưa khoa học thành nhân tố quyết định tăng năng lực cạnh tranh

Năm 2022, Bộ Khoa học và Công nghệ xác định 8 nhiệm vụ trọng tâm, tạo nền tảng thực hiện các mục tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế đến năm 2025.

Nghị quyết của Đại hội Đảng XIII đã đề ra nhiệm vụ trọng tâm cho ngành khoa học và công nghệ "phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo nhằm tạo bứt phá nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế".

Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định cho biết, trong năm 2022, có 8 nhiệm vụ trọng tâm được xác định để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trở thành nhân tố quyết định tăng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Thứ nhất, tập trung triển khai Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo giai đoạn 2021-2030 kế hoạch ngành khoa học và công nghệ giai đoạn 2021-2025.

Bộ tập trung rà soát, hoàn thiện các chính sách, quy định; hoàn thiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ; lập đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Khoa học và Công nghệ trình Chính phủ để đưa vào Chương trình xây dựng Luật, pháp lệnh năm 2023...

Ở nhóm nhiệm vụ thứ ba, hệ thống các tổ chức khoa học và công nghệ sẽ được quy hoạch lại toàn bộ. Cơ chế trọng dụng các nhà khoa học, người tài năng, phù hợp tiếp tục được Bộ xây dựng.

Theo ông Định, các chương trình khoa học và công nghệ cấp quốc gia sẽ tái cấu trúc, xác định rõ những công nghệ trọng điểm cần ưu tiên phát triển dựa trên thế mạnh, thực tiễn của Việt Nam. Các đầu bài lớn được xác định, đặt hàng các đơn vị nghiên cứu, cách xác định và triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ phục vụ các sản phẩm quốc gia, sản phẩm trọng điểm cũng được đổi mới.

Cơ chế thí điểm phát triển loại hình doanh nghiệp khoa học và công nghệ tại các viện nghiên cứu, trường đại học theo mô hình doanh nghiệp khởi nguồn (spin-off) được nghiên cứu, đề xuất. Theo Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, trong năm 2022 các cơ chế, chính sách giải pháp sẽ tập trung để đại học thực sự trở thành trung tâm nghiên cứu khoa học và công nghệ.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt tại lễ tổng kết hoạt động năm 2021 và triển khai nhiệm vụ năm 2022. Ảnh: Đình Nam

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt tại lễ tổng kết hoạt động năm 2021 và triển khai nhiệm vụ năm 2022. Ảnh: Đình Nam

Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia sẽ được tập trung để phát triển mạnh lực lượng doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo có tiềm năng tăng trưởng nhanh. Theo đó sẽ đẩy nhanh thành lập các trung tâm khởi nghiệp sáng tạo quốc gia tại Hà Nội, Đà Nẵng và TP HCM, liên kết các mạng lưới đổi mới sáng tạo trong và ngoài nước.

Hội nhập hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ cũng được Bộ xác định là nhiệm vụ trọng tâm để tận dụng tối đa cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư mang lại, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Các hoạt động chuyển đổi số, xây dựng Chính phủ điện tử được xác định hướng tới Chính phủ số gắn với cải cách thủ tục hành chính. Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết, việc xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu khoa học công nghệ đang được Bộ thực hiện.

Trong năm 2021, Việt Nam tiếp tục duy trì xếp hạng trong nhóm 45 quốc gia dẫn đầu toàn cầu về chỉ số đổi mới sáng tạo (GII). Trong báo cáo GII 2021 do WIPO phát hành, Việt Nam tiếp tục được WIPO nêu trong báo cáo như quốc gia đạt tiến bộ về đổi mới sáng tạo một cách có hệ thống và có tiềm năng lớn. Năm 2021 "chỉ số giá trị sản phẩm công nghệ và sản phẩm ứng dụng công nghệ cao đạt trên 50% GDP", Thứ trưởng Lê Xuân Định nói.

Phương Nguyên

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Rào chắn bong bóng khổng lồ ngăn rác thải nhựa

Thứ ba, 1/2/2022, 00:00 (GMT+7)

Hà LanRào chắn Great Bubble Barrier bắc ngang qua sông, giúp ngăn rác nhựa trôi ra biển và đạt hiệu quả 86% trong thử nghiệm.

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Gấu xám cướp mồi của đàn sói

MỹNhóm nghiên cứu ở vườn quốc gia Yellowstone quan sát một con gấu xám Bắc Mỹ săn mồi cùng đàn sói và cướp xác nai sừng tấm.

Gấu xám cướp mồi của đàn sói

Gấu xám "nẫng" mất con mồi của chó sói. Video: NPS

Cơ quan Vườn quốc gia Mỹ chia sẻ video ghi lại hình đàn sói hợp sức săn đàn nai sừng tấm lớn ở Yellowstone vào cuối năm ngoái. Vài con chó sói tách đàn để đuổi theo nhóm nai sừng tấm nhỏ hơn và hạ gục thành công một con nai cái. Ngay khi chó sói giết mồi, gấu xám Bắc Mỹ gia nhập cuộc đi săn, cướp mồi và bỏ chạy. Hành vi phục kích trộm mồi từ loài khác này được gọi là ký sinh ăn cướp (kleptoparasitism).

Dù việc trộm mồi không hiếm gặp, hành vi cùng săn mồi của gấu và chó sói lại khác do hai loài thường phớt lờ nhau. Gấu có thể hưởng lợi từ sự hiện diện của chó sói khi lấy xác con mồi bị chó sói giết. Nếu con gấu muốn lấy một con vật bị đàn sói giết, những con chó sói sẽ tìm cách bảo vệ mồi. Chó sói thường đuổi gấu đi xa, dù gấu cái và con non hiếm khi cướp mồi thành công từ vuốt chó sói.

Cơ quan Vườn quốc gia chia sẻ, gấu xám và chó sói cùng chung sống ở nhiều nơi thuộc Bắc Mỹ, phần lớn tương tác của chúng liên quan tới thức ăn. Tuy nhiên, chó sói ở vườn quốc gia Yellowstone gần đây thường xuyên bị đe dọa bởi thợ săn. Theo AP, 20 con chó sói, chiếm 17% quần thể sói xám ở Yellowstone bị thợ săn giết chết trong vài tháng qua. Một phát ngôn viên của vườn quốc gia cho biết đây là bước thụt lùi nghiêm trọng đối với khả năng sinh tồn trong dài hạn của loài này.

Gấu xám Bắc Mỹ là loài động vật ăn thịt rất dễ bị kích động. Dù có thân hình to lớn, gấu xám Bắc Mỹ có thể chạy với tốc độ 56 km/h. Cú tát và lực cắn lên tới 544 kg lực của chúng có thể dễ dàng đoạt mạng một người trưởng thành.

An Khang (Theo Science Alert)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Phát hiện ngoại hành tinh có khí quyển nhiều tầng như Trái Đất

Di chuyển quá gần sao chủ, ngoại hành tinh WASP-189 b có nhiệt độ cực kỳ cao và hoàn thành một vòng quỹ đạo chỉ trong 2,7 ngày.

Minh họa ngoại hành tinh WASP-189 b quay quanh sao chủ. Ảnh: ESA

Minh họa ngoại hành tinh WASP-189 b quay quanh sao chủ. Ảnh: ESA

Các nhà thiên văn phân tích một trong những ngoại hành tinh (hành tinh ngoài hệ Mặt Trời) khắc nghiệt nhất từng biết, WASP-189 b, và nhận thấy nó có khí quyển nhiều tầng giống Trái Đất, IFL Science hôm 29/1 đưa tin. Tuy nhiên, điểm tương đồng chỉ có vậy. Hành tinh này có khối lượng gấp đôi sao Mộc với mức nhiệt cao hàng nghìn độ nên con người không thể chuyển tới sinh sống.

WASP-189 b cực kỳ nóng do di chuyển gần sao chủ. Nó quay quanh sao chủ chỉ trong 2,7 ngày với khoảng cách bằng 1/20 so với khoảng cách Trái Đất - Mặt Trời. Nhưng cũng nhờ đó, các nhà khoa học có thể nghiên cứu chi tiết khí quyển của WASP-189 b.

Theo nghiên cứu xuất bản trên tạp chí Nature Astronomy, nhóm chuyên gia quốc tế đã xác định được sự hiện diện của sắt, crom, vanadi, magiê, mangan và oxit titan trong khí quyển hành tinh này.

"Chúng tôi đo ánh sáng từ sao chủ chiếu qua khí quyển của WASP-189 b. Các khí trong khí quyển của hành tinh này hấp thụ một số ánh sáng sao, tương tự ozone hấp thụ một số ánh sáng Mặt Trời trong khí quyển Trái Đất, qua đó để lại 'dấu vân tay' đặc trưng. Với sự trợ giúp của cỗ máy săn ngoại hành tinh HARPS, chúng tôi đã xác định được các chất tương ứng", chuyên gia Bibiana Prinoth tại Đại học Lund, thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết.

Oxit titan là phát hiện đặc biệt thú vị vì giới khoa học từng phát hiện chất này ở một lớp giống ozone và một số lớp giống tầng bình lưu trên những ngoại hành tinh khác. Tuy nhiên, nghiên cứu mới còn tìm thấy bằng chứng về các lớp bổ sung.

"Chúng tôi thấy 'dấu vân tay' của những khí khác nhau thay đổi một chút so với dự đoán của mình. Chúng tôi cho rằng gió mạnh và các quá trình khác có thể gây ra thay đổi này. Dấu vân tay của mỗi loại khí bị thay đổi theo những cách riêng, cho thấy chúng tồn tại ở các lớp khác nhau - tương tự như dấu vân tay của hơi nước và ozone trên Trái Đất sẽ không giống nhau khi nhìn từ xa", Prinoth giải thích.

Còn nhiều điều mà giới khoa học chưa biết về khí quyển của các ngoại hành tinh, thậm chí khí quyển của những hành tinh khí khổng lồ trong hệ Mặt Trời cũng còn rất bí ẩn. Nghiên cứu mới góp phần làm sáng tỏ lý do các ngoại hành tinh như WASP-189 b không có khí quyển đơn tầng.

"Chúng tôi tin rằng muốn hiểu đầy đủ về những hành tinh này và các loại hành tinh khác, bao gồm các hành tinh giống Trái Đất hơn, chúng ta cần nghiên cứu tính ba chiều của khí quyển trên đó. Điều này đòi hỏi sự đổi mới trong kỹ thuật phân tích dữ liệu, lập mô hình máy tính và xây dựng lý thuyết khí quyển căn bản", đồng tác giả nghiên cứu Kevin Heng kết luận.

Thu Thảo (Theo IFL Science)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Chủ Nhật, 30 tháng 1, 2022

Tiến sĩ chế tạo cảm biến đo ô nhiễm trong đất nông nghiệp

Cảm biến chỉ cần cắm vào đất, đo độ dẫn điện có thể xác định hàm lượng ion trong đất, từ đó xác định đất có bị "ngộ độc" hay không để có phương án cải tạo.

Hệ thống sensor điện hóa đo độ dẫn điện xác định ô nhiễm của đất nông nghiệp do dư lượng phân bón do PGS.TS Phạm Hồng Phong, Viện Hóa học, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam vừa chế tạo thành công.

TS Phong cho biết, hệ đo gồm 12 điện cực ở các độ sâu khác nhau, mỗi sensor có bốn điện cực. Các điện cực được thiết kế gắn với sensor đặt ở ba độ sâu khác nhau (sát mặt đất, vùng rễ cây và vùng dưới rễ). Mục đích xác định sự dịch chuyển của phân bón từ lúc được đưa xuống đất cho đến lúc rửa trôi.

Các cảm biến có thể xác định được khoảng thời gian nào phân bón sẽ xuống đến rễ, thời điểm nào cây sẽ hấp thu lượng phân bón, hấp thu bao nhiêu, còn lại bao nhiêu bị rửa trôi.

Để xác định được các thông số, chỉ cần cắm các sensor xuống đất xung quanh cây trồng. Độ sâu của sensor tùy thuộc vào mục đích đo. Mỗi sensor chỉ đo được tại vị trí đặt, đối với diện tích rộng lớn, sẽ cần đến nhiều sensor.

Thử nghiệm trên ruộng lúa tại Đông Anh, Hà Nội. Ảnh: NVCC

Thử nghiệm trên ruộng lúa tại Đông Anh, Hà Nội. Ảnh: NVCC

Theo TS Phong, hiện người nông dân sử dụng phân bón cho cây trồng theo kinh nghiệm mà không theo công thức chuẩn. Do đó tình trạng lạm dụng phân bón diễn ra ở nhiều nơi. Họ không biết rằng trên thực tế, cây chỉ hấp thụ khoảng 10-15% lượng phân bón, số còn lại 70-79% bị rửa trôi. Lượng phân bón dư thừa sẽ gây ô nhiễm nước mặt, nước ngầm. Đạm dư thừa trong đất sẽ chuyển thành dạng nitrat (NO3-) hoặc nitrit (NO2-), là những dạng gây độc trực tiếp cho động vật thủy sinh và gây hại cho sức khỏe con người thông qua việc sử dụng nguồn nước hay các sản phẩm trồng trọt.

Thiết bị của nhóm nghiên cứu không chỉ giúp việc xác định độ dẫn điện của đất diễn ra ở nhiều tầng sâu khác nhau và các điểm bón phân khác nhau. "Đây là một kỹ thuật đo mới. Trên thị trường chưa có thiết bị đo độ dẫn điện nào có khả năng đo đồng thời độ dẫn điện của đất", TS Phong nói và cho biết, từ việc đánh giá mức độ dư thừa của phân bón trong đất, có thể dự báo được khả năng sử dụng hiệu quả phân bón đối với các loại đất và cây trồng khác nhau.

Hình ảnh sensor đo đạc tại Đông Anh, Hà Nội. Ảnh: NVCC.

Hình ảnh sensor đo đạc tại Đông Anh, Hà Nội. Ảnh: NVCC

Thiết bi đã được thử nghiệm tại vùng trồng lúa ở Đông Anh (Hà Nội), Hải Dương và vườn cây trong khuôn viên Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Kết quả cho thấy, sensor đọc chính xác các thông số đặt ra theo yêu cầu trước và sau khi bón phân cho cây lúa. Từ thử nghiệm này, nhóm thấy rằng quá trình chuyển hóa của phân bón ở các loại đất là khác nhau. Điều này đồng nghĩa, khả năng hấp thụ phân bón của cây cũng khác nhau theo loại đất, loại cây trồng, thời tiết mùa vụ...

Thử nghiệm đo độ dẫn điện cho cây ăn quả tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Ảnh: NVCC.

Thử nghiệm đo chất lượng đất vườn cây ăn quả tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Ảnh: NVCC

Ông Phong cho biết, từ nghiên cứu này, có thể tính ra những công thức tối ưu trong sử dụng phân bón cho từng vùng, từng cây trồng. Không chỉ ứng dụng trong lĩnh vực nông nghiệp, các sensor này còn có thể sử dụng để đo hệ nước, kiểm soát các chỉ số xâm nhập mặn của Đồng bằng sông Cửu Long, đánh giá các vùng hoàn nguyên trong khai khoáng mỏ... Thời gian tới, nhóm tiếp tục hoàn thiện sản phẩm như có thể đo ở nhiều loại đất khác nhau (kể cả đất cứng, đất vùng đối núi...) và phát triển nhiều kênh hơn để đo trên diện tích rộng hơn.

TS Lê Tất Khương, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu và phát triển vùng, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, hiện nay để xác định các thành tố có trong đất, phải lấy mẫu đưa vào phòng thí nghiệm, sử dụng các thiết bị chuyên dụng để phân tích.

Ở những vùng canh tác nông nghiệp sau một thời gian nhất định (có thể một hoặc hai, ba năm) phải đánh giá chất lượng đất. Mục đích để xác định các khả năng ngộ độc của đất do sử dụng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật, xem tồn dư kim loại nặng là bao nhiêu, các cảnh báo nào cần đưa ra.

Theo TS Khương, việc sáng tạo ra sensor đo ô nhiễm trong đất nông nghiệp đáp ứng nhu cầu hiện nay. Đây là một phương pháp mới tại Việt Nam. Khi đưa sensor xuống đất có thể biết ngay các chỉ số mà không cần phải quy trình lấy mẫu về phòng thí nghiệm. Đây là một cải tiến rất hữu ích, tiết kiệm rất nhiều so với phương pháp cũ, không tốn nhân lực, phòng thí nghiệm, hóa chất... để phân tích. "Hy vọng nhóm sẽ có những đánh giá cụ thể để triển khai rộng rãi", ông Khương nói.

Tô Hội

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Phát hiện hóa thạch nửa tỷ năm của động vật chân đốt

Các nhà khoa học tìm thấy hai mẫu vật tiền sử có niên đại cách đây tới 508 triệu năm, nhiều khả năng là tổ tiên của lớp Hình nhện.

Theo báo cáo trên tạp chí Nature Communications hôm 20/1, cả hai hóa thạch được phát hiện trong các bộ sưu tập tại Bảo tàng Động vật học So sánh của Đại học Harvard ở Cambridge, Massachusetts và Viện Smithsonian ở Washington, Mỹ.

Mẫu vật ở Harvard có kích thước dài 13 mm và rộng 3,5 mm. Phần thấy được của nó cung cấp góc nhìn từ trên xuống. Trong khi đó, hóa thạch ở Viện Smithsonian chỉ dài 7,5 mm và cao 1,7 mm, cung cấp góc nhìn ngang từ mặt bên.

Độ chi tiết của các hóa thạch, đặc biệt là mắt và dây thần kinh thị giác, cho thấy rõ ràng cả hai đều thuộc loài Mollisonia symmetrica - động vật chân đốt sống trong kỷ Cambri giữa.

Hóa thạch M. symmetrica ở Viện Smithsonian (trái) và Harvard (phải). Ảnh: Nature Communications

Hóa thạch M. symmetrica ở Viện Smithsonian (trái) và Harvard (phải). Ảnh: Nature Communications

"Chúng tôi nhìn thấy các dây thần kinh thị giác chạy từ mắt của sinh vật vào cơ thể chính, nhưng không có đủ độ phẩn giải để kết luận chúng được tổ chức theo cách nào", trưởng nhóm nghiên cứu Javier Ortega-Hernández, nhà cổ sinh vật học không xương sống tại Đại học Harvard, cho biết.

M. symmetrica có khả năng là tổ tiên của các loài thuộc lớp Hình nhện (Arachnida) trong phân ngành Động vật Chân kìm (Chelicerata), chẳng hạn như bọ cạp, cua móng ngựa, nhện và ve. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu không chắc chắn về vị trí chính xác của chúng trên cây tiến hóa của động vật chân đốt.

Trong giai đoạn nghiên cứu tiếp theo, Ortega-Hernández hy vọng có thể tìm thấy thêm mẫu vật M. symmetrica trong các viện bảo tàng để hiểu rõ hơn về cấu trúc dây thần kinh thị giác của chúng, qua đó làm rõ mối quan hệ giữa chúng và động vật chân kìm.

Đoàn Dương (Theo Livescience)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

'Tường xanh' giúp chống biến đổi khí hậu

Nghiên cứu mới cho thấy việc che phủ mặt tiền của tòa nhà bằng thực vật có thể giảm hơn 30% lượng nhiệt thất thoát qua cấu trúc của nó.

Nghiên cứu được Đại học Plymouth của Anh thực hiện tại Trung tâm Bền vững - một tòa nhà có từ trước những năm 1970 trong khuôn viên trường. Tại mặt tiền quay về hướng tây, các nhà khoa học đã chọn hai bức tường ở cùng độ cao, trong đó một bức được trang bị thêm lớp phủ sinh học bên ngoài, bao gồm hệ thống vải nỉ linh hoạt với các túi chứa đất cho phép trồng cây, sau đó so sánh hiệu quả giữ nhiệt của nó với bức tường còn lại.

Sau 5 tuần đo đạc, nhóm nghiên cứu nhận thấy lượng nhiệt thất thoát qua "bức tường thực vật" thấp hơn tới 31,4% so với cấu trúc ban đầu. Họ cũng phát hiện nhiệt độ ban ngày trong khu vực có cây che phủ ổn định hơn, có nghĩa là cần ít năng lượng hơn để làm nóng nó.

Bức tường phủ kín thực vật của tòa nhà Trung tâm Bền vững. Ảnh: Đại học Plymouth

Bức tường phủ kín thực vật của tòa nhà Trung tâm Bền vững. Ảnh: Đại học Plymouth

Đây là một trong những nghiên cứu đầu tiên xác định ảnh hưởng nhiệt của tường thực vật đối với các tòa nhà hiện có ở Anh. Viết trên tạp chí Xây dựng và Môi trường, tác giả chính Matthew Fox nhấn mạnh rằng mặc dù khái niệm này còn tương đối mới, nó đã được chứng minh là mang lại nhiều lợi ích.

"Ở Anh, khoảng 57% tòa nhà được xây dựng trước năm 1964. Trong khi các quy định gần đây đã thay đổi nhiều hơn để cải thiện hiệu suất nhiệt của những công trình xây dựng mới, thì chính các tòa nhà hiện tại của Anh lại đòi hỏi nhiều năng lượng nhất để sưởi ấm và là một yếu tố góp phần đáng kể vào việc phát thải carbon. Do đó, chúng ta phải cải thiện hiệu suất nhiệt của các tòa nhà hiện nay nếu muốn đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 và giảm tiêu thụ nhiên liệu trong bối cảnh giá năng lượng gia tăng", Matthew cho biết.

Đại học Plymouth nổi tiếng với các nghiên cứu về công nghệ xây dựng bền vững. Trường đã nhận được hỗ trợ trị giá 2,6 triệu USD từ Quỹ Phát triển Khu vực Châu Âu (ERDF) để khám phá các giải pháp carbon thấp.

"Với dân số đô thị ngày càng tăng, 'cơ sở hạ tầng xanh' dựa vào thiên nhiên là một giải pháp tiềm năng trong việc chống biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí và mất đa dạng sinh học, đồng thời tạo điều kiện để tăng trưởng kinh tế carbon thấp. Các bức tường sinh học không chỉ tiết kiệm năng lượng, giảm khí thải carbon, mà còn giúp cải thiện chất lượng không khí, giảm tiếng ồn và nâng cao sức khỏe. Tuy nhiên, vẫn cần nghiên cứu thêm để tối ưu hơn nữa các hệ thống tường xanh để tối đa hóa lợi ích môi trường và giảm một số chi phí về tính bền vững", Tiến sĩ Thomas Murphy, đồng tác giả của nghiên cứu, nói thêm.

Đoàn Dương (Theo SciTech Daily)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Thứ Bảy, 29 tháng 1, 2022

Những đôi mắt tinh tường nhất trong thế giới động vật

[unable to retrieve full-text content]


Tùy vào môi trường sống, một số loài động vật có đôi mắt chuyên biệt cao, giúp chúng nhìn xa, thấy trong bóng tối, hoặc bắt kịp chuyển động nhanh.

Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Kỳ đà hoa chui lên từ bồn cầu nhà dân

Thái LanKỳ đà hoa ngoi lên từ bồn nước và nhìn ngó xung quanh trong khoảng ba phút, sau đó lại chui xuống và biến mất.

Kỳ đà hoa chui lên từ bồn cầu nhà dân

Jason Kingman cùng bạn gái Chantima Chairisuk kinh ngạc khi trông thấy kỳ đà hoa (kỳ đà nước châu Á) trong toilet của ngôi nhà ở Pathum Thani, Thái Lan, hôm 21/1. Jason cho biết, bạn gái gọi anh khi phát hiện một thứ gì đó động đậy dưới bồn cầu.

"Tôi nghĩ 'thật kỳ lạ' nhưng không ngờ đó lại là một con kỳ đà. Tôi đã rất ngạc nhiên khi nhìn thấy nó. Có nhiều kỳ đà sống trong vườn của chúng tôi nhưng đây là lần đầu tiên tôi thấy nó trong toilet", Jason, người đàn ông từ hạt Kent, Anh, đến Thái Lan du lịch, chia sẻ.

Kỳ đà hoa ngoi lên từ bồn nước và quan sát xung quanh khoảng ba phút, đôi lúc thè lưỡi thăm dò. Con vật sau đó quay đầu, chui xuống ống nước và biến mất. Jason và Chantima sau đó cũng không gặp lại kỳ đà. Nhiều khả năng nó đã trở về qua đường cống và được tìm thấy trong một con mương gần đó.

"Có vài người đang phun thuốc diệt côn trùng ngoài trời. Tôi nghĩ kỳ đà hoa muốn trốn đi nên chui vào toilet của chúng tôi. Cuối cùng, nó rời khỏi nhà chúng tôi và không làm ai bị thương", Chantima nói.

Kỳ đà hoa (Varanus salvator) sống trong kênh mương và ao hồ ở những thành phố lớn của Thái Lan. Tại đó, chúng ăn thịt cá, rắn, ếch và thức ăn thừa mà con người để lại. Chúng thường trở nên hung dữ khi bị đe dọa. Vết cắn của chúng mang nọc độc nhẹ và có thể chứa những vi khuẩn gây hại.

Thu Thảo (Theo Mail)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Tàu vũ trụ bay xuyên qua đuôi sao chổi

Tàu vũ trụ Solar Orbiter lao qua đuôi sao chổi Leonard, chụp ảnh và mang lại những phân tích giá trị cho các nhà khoa học.

Tàu vũ trụ Solar Orbiter chụp ảnh sao chổi Leonard qua các thời điểm khác nhau giữa tháng 12/2021. Ảnh: ESA/Solar Orbiter/Metis Team

Tàu vũ trụ Solar Orbiter chụp ảnh sao chổi Leonard qua các thời điểm khác nhau giữa tháng 12/2021. Ảnh: ESA/Solar Orbiter/Metis Team

Khi sao chổi Leonard tạm biệt Trái Đất và bay qua sao Kim, tàu nghiên cứu Mặt Trời Solar Orbiter của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) đã lao xuyên qua phần đuôi dài và mang đến cho các nhà khoa học những thông tin mới về sao chổi.

Leonard, còn gọi là sao chổi C/2021 A1, được phát hiện vào tháng 1 năm ngoái. Với những người thích quan sát bầu trời, đây có lẽ là vật thể ngoạn mục nhất bay ngang qua trong năm 2021. Nó có một "màn trình diễn" ấn tượng trong hành trình lao về phía Mặt Trời, đặc biệt là trong giai đoạn gần ngày 12/12, thời điểm tiếp cận Trái Đất gần nhất.

Solar Orbiter đã thu thập dữ liệu về sao chổi trong vài ngày xung quanh mốc 17/12. Vào thời điểm đó, sao chổi Leonard đang di chuyển xa khỏi Trái Đất và tiến về phía Mặt Trời. Nó tới gần Mặt Trời nhất vào ngày 3/1.

Trong khi đó, Solar Orbiter đã hoàn thành chuyến bay qua sát Trái Đất ngày 27/11 và cũng đang hướng tới Mặt Trời để thực hiện chuyến tiếp cận vào tháng 3. Dù tâm của Leonard ở gần sao Kim và cách con tàu khoảng 44,5 triệu km vào giữa tháng 12, đuôi sao chổi vẫn kéo dài qua quỹ đạo Trái Đất, theo ESA.

Samuel Grant, nghiên cứu sinh tại Đại học College London, đoán trước rằng Solar Orbiter sẽ bay qua đuôi sao chổi nhờ một chương trình máy tính theo dõi đường bay của tàu vũ trụ, quỹ đạo sao chổi và gió Mặt Trời - dòng hạt mang điện liên tục phóng ra từ Mặt Trời và xuyên qua hệ Mặt Trời, tạo hình cho đuôi ion của các sao chổi.

Dù được thiết kế để nghiên cứu Mặt Trời, Solar Orbiter vẫn trang bị một số công cụ có thể thu thập dữ liệu về đuôi của Leonard. Ví dụ, bộ công cụ Phân tích Gió Mặt Trời của con tàu phát hiện các ion và hợp chất thuộc về sao chổi thay vì gió Mặt Trời, bao gồm các ion oxy và CO2. Ngoài ra, từ kế của tàu cũng ghi nhận những dấu hiệu nhiễu loạn từ trường có thể do sự tương tác của sao chổi với từ trường Mặt Trời gây ra.

Ngoài ra, Solar Orbiter còn chụp một số bức ảnh giá trị. Con tàu thu thập các hình ảnh cực tím có thể giúp giới khoa học nghiên cứu nước trong sao chổi và ảnh chụp dưới ánh sáng khả kiến giúp cung cấp thêm thông tin về bụi sao chổi.

Solar Orbiter là tàu vũ trụ duy nhất trực tiếp đi xuyên qua đuôi Leonard, nhưng nhiều tàu khác ở phía trong của hệ Mặt Trời cũng đã nghiên cứu sao chổi này, bao gồm tàu STEREO-A, Parker Solar và SOHO. Với Solar Orbiter, đây là lần thứ hai bay xuyên đuôi sao chổi. Con tàu từng lao qua đuôi sao chổi ATLAS vào năm 2020, không lâu sau khi phóng.

Thu Thảo (Theo Space)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Thứ Sáu, 28 tháng 1, 2022

Công ty Trung Quốc phát triển máy bay vũ trụ siêu nhanh

Công ty Space Transportation đang chế tạo một mẫu máy bay vũ trụ tốc độ trên 4.000 km/h, nhanh gấp đôi máy bay Concorde.

Công ty Trung Quốc phát triển máy bay vũ trụ siêu nhanh

Mô phỏng hoạt động của máy bay vũ trụ do Space Transportation phát triển. Video: Space Transportation

Mang tên Tianxing I, tên lửa có thể cất cánh thẳng đứng kèm theo một máy bay chở khách nhỏ. Khi đạt độ cao đủ lớn, máy bay sẽ tách ra và phóng vào không gian ở tốc độ khoảng 4.184 km/h. Công ty Space Transportation ở Bắc Kinh phát triển máy bay này từ năm 2018. Họ mô tả bộ đôi phương tiện này là "tên lửa có cánh", có thể đi vào hoạt động năm 2025.

Những chuyến bay thử nghiệm cho thấy tên lửa mẹ có thể cất cánh và hạ cánh trở lại mặt đất thành công. Thử nghiệm với nguyên mẫu máy bay kích thước thật sẽ diễn ra trong vài năm tới. Nếu hoạt động tốt, với tốc độ tối đa gần 4.200 km/h, phương tiện sẽ di chuyển nhanh gấp đôi máy bay Concorde và có thể đi từ London tới New York trong một giờ.

"Chúng tôi đang phát triển một tên lửa có cánh giúp hiện thực hóa giao thông từ điểm này tới điểm khác ở tốc độ cao", đại diện của Space Transportation, cho biết. Công ty không tiết lộ giá bán của phương tiện nhưng theo dự kiến, mức giá sẽ rẻ hơn chi phí phóng tên lửa và nhanh hơn đáng kể so với máy bay thông thường.

Trong video do công ty chia sẻ, hành khách lên máy bay gắn kèm tên lửa, cất cánh thẳng đứng từ bệ phóng. Máy bay tách khỏi tên lửa trong khi tên lửa tiếp đất, sẵn sàng phóng máy bay vũ trụ tiếp theo. Năm ngoái, Space Transportation thu hút 46,3 triệu USD để phát triển máy bay không gian siêu thanh và thử nghiệm máy phóng tên lửa 10 lần.

Thông qua Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không vũ trụ Trung Quốc, chính phủ nước này cũng đang phát triển một máy bay vũ trụ. Chính phủ Trung Quốc cho biết máy bay của họ có thể lên tới quỹ đạo mà không cần kèm theo tên lửa lớn. Điều đó có nghĩa mẫu máy bay có thể cất hạ cánh từ bất kỳ sân bay nào.

An Khang (Theo Mail)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Lãnh đạo Nhà nước viếng GS.VS Nguyễn Văn Hiệu

Linh cữu GS.VS Nguyễn Văn Hiệu được đưa ra xe, an táng tại nghĩa trang Mai Dịch.

Sinh thời, ông đã được trao tặng nhiều giải thưởng về khoa học có uy tín ở trong nước cũng như trên thế giới (Giải thưởng Lê nin về Khoa học và Kỹ thuật năm 1986, Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1 về khoa học và kỹ thuật năm 1996...), được Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương độc lập hạng nhất (năm 2009), danh hiệu Nhà giáo nhân dân (năm 2010).

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Cá voi sát thủ giết cá voi xanh trưởng thành

AustraliaLần đầu tiên các nhà nghiên cứu ghi nhận bầy cá voi sát thủ tấn công và giết chết một con cá voi xanh dài gấp đôi so với chúng.

Cá voi sát thủ cắn lưỡi cá voi xanh non. Ảnh: John Daw

Cá voi sát thủ cắn lưỡi cá voi xanh non. Ảnh: John Daw

Cuộc đi săn bắt đầu bằng một màn rượt đuổi, 12 con cá voi sát thủ bơi quanh con mồi cho tới khi nó thấm mệt. Khi mục tiêu bơi chậm dần, càng nhiều cá voi sát thủ nhập cuộc, 20 hàm răng tranh nhau cắn xé thịt tươi. Vài phút sau, những kẻ săn mồi hợp sức dìm con mồi xuống nước. Con vật không thể ngoi lên. Đây không phải là cuộc đi săn thông thường. Cảnh săn mồi ở vịnh Bremer phía tây nam Australia, là lần đầu tiên con người quan sát cá voi sát thủ săn thành công và ăn thịt một con cá voi xanh nguy cấp, loài động vật lớn nhất hành tinh.

Các nhà khoa học mô tả tổng cộng 3 lần săn cá voi xanh vào tháng 3 và tháng 4/2019 và tháng 3/2021, theo nghiên cứu mới công bố hôm 21/1 trên tạp chí Marine Mammal Science. "Đây là cuộc đi săn lớn nhất hành tinh, loài săn mồi lớn nhất hành tinh hạ gục con mồi lớn nhất", Robert Pitman, nhà sinh thái học hải dương ở Viện động vật biển có vú thuộc Đại học Oregon, đồng tác giả nghiên cứu, nhận xét.

Cá voi sát thủ ăn thịt gần như mọi loài cá voi lớn khác trên thế giới, dù phần lớn vụ tấn công nhằm vào con non. Phần lớn mô tả đến từ các quan sát viên nghiệp dư, ghi hình bằng điện thoại di động hoặc drone. Trong một video quay bằng drone năm 2017 ở ngoài khơi Monterey, California, cá voi sát thủ tấn công cá voi xanh nhưng không giết chết nó, theo David Donnelly, nhà nghiên cứu hải dương ở Viện nghiên cứu cá heo Australia.

Cá voi sát thủ thường xuất hiện ở vịnh Bremer từ năm này qua năm khác. Đáy biển ở vịnh Bremer có một hẻm sâu đưa dòng nước lạnh nhiều dưỡng chất lên bề mặt, giúp duy trì chuỗi thức ăn đa dạng từ sinh vật phù du, cá ngừ vây xanh phương nam, cá hồi tới cá nhà táng, cá voi có mỏ hiếm gặp và nhiều loài cá mập.

Trong hai lần săn mồi, cá voi sát thủ nhắm vào con non, bao gồm cá thể mới sinh và con non một năm tuổi. Trong lần săn mồi thứ ba, cá voi sát thủ tấn công con trưởng thành khỏe mạnh, dài khoảng 18 - 21 m. Con cá voi sát thủ lớn nhất chỉ dài khoảng 9 m. Các nhà khoa học không có cơ hội lấy mẫu vật cá voi bị săn giết, nhưng dựa theo thời gian trong năm, vị trí và hướng di chuyển của cá voi, nhóm nghiên cứu phỏng đoán chúng là cá voi xanh pygmy, phân loài nhỏ dài khoảng 24 m.

Vậy cá voi sát thủ làm thế nào để đoạt mạng một con vật lớn hơn gấp đôi? Mấu chốt nằm ở quan hệ gia đình. Cá voi sát thủ sống theo bầy với quan hệ khăng khít, đứng đầu là bà, mẹ, hoặc dì của chúng. Chúng học hỏi từ nhau và hợp tác để sinh tồn. Ví dụ, 50 cá thể tham gia rượt đuổi trong những cuộc săn mồi này và nhiều nhóm nhỏ phối hợp với nhau. Chúng thường xuyên hoán đổi vai trò, cắn và cuối cùng dìm chết con mồi.

Các bầy cá voi sát thủ sống lâu ngang tuổi của con người hoặc hơn, và chúng phối hợp săn mồi cùng nhau suốt nhiều thập kỷ", Pitman cho biết. "Chiến thuật săn mồi của chúng rất giống chó sói. Bạn có thể học hỏi nhiều về cách hoạt động cùng nhau khi thực hành theo nhóm".

Đối với Pitman, hoạt động săn mồi trên là tín hiệu tích cực đối với số lượng cả hai loài. Giới nghiên cứu chưa rõ số lượng cá voi sát thủ sống ở mọi đại dương trên thế giới. Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) đưa cá voi xanh vào danh mục nguy cấp bởi nạn đánh bắt cá voi trong thế kỷ 20, nhưng số lượng của chúng đang tăng đều từ thập niên 1960. Đây là loài được bảo vệ trên toàn cầu và có khoảng 5.000 - 15.000 cá voi xanh còn sống ngày nay, theo IUCN.

Theo Pitman, có thể cá voi sát thủ thường ăn thịt cá voi xanh, nhưng số lượng cá voi xanh giảm mạnh vào thế kỷ trước khiến cá voi sát thủ phải chuyển sang con mồi khác. Những quan sát trên có thể là bằng chứng cá voi sát thủ quay trở lại thói quen cũ khi nguồn thức ăn quen thuộc được khôi phục. Pitman cho rằng, ít có khả năng các vụ tấn công của cá voi sát thủ đe dọa quá trình phục hồi của cá voi xanh.

An Khang (Theo National Geographic)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Robot tự động phẫu thuật nối ruột lợn thành công

MỹNhờ thuật toán và hệ thống hình ảnh tiên tiến, robot STAR tiến hành ca phẫu thuật nội soi trên lợn mà không cần con người trợ giúp.

STAR có thể phẫu thuật nội soi trên mô mềm của lợn mà không cần con người trợ giúp. Ảnh: Đại học Johns Hopkins/PA

STAR có thể phẫu thuật nội soi trên mô mềm của lợn mà không cần con người trợ giúp. Ảnh: Đại học Johns Hopkins/PA

Đại học Johns Hopkins hôm 26/1 thông báo, Robot Tự động Mô Thông minh (STAR) thực hiện thành công ca phẫu thuật mô mềm trên 4 con lợn và gọi đây là bước tiến quan trọng trong việc phẫu thuật hoàn toàn tự động trên người. Thông tin chi tiết được công bố trên tạp chí Science Robotics.

Cụ thể, STAR đã kết nối chính xác hai đầu ruột - thủ thuật khó trong phẫu thuật đường tiêu hóa, đòi hỏi bác sĩ phải dùng chỉ khâu với độ chính xác và nhất quán cao. Chỉ cần lệch tay hoặc khâu sai vị trí một chút cũng có thể dẫn đến rò rỉ và khiến bệnh nhân biến chứng nặng.

Đây là lần đầu tiên một robot tiến hành phẫu thuật nội soi mà không có sự trợ giúp của người, theo giáo sư Axel Krieger tại Đại học Johns Hopkins, thành viên nhóm nghiên cứu. "Kết quả mới cho thấy chúng ta có thể tự động hóa một trong những nhiệm vụ phức tạp và tinh vi nhất trong phẫu thuật: kết nối lại hai đầu ruột. STAR đã tiến hành phẫu thuật trên 4 con vật và cho kết quả tốt hơn đáng kể so với con người khi thực hiện cùng một thủ thuật", Krieger nói.

Robot STAR mới được cải tiến từ phiên bản năm 2016 từng phẫu thuật ruột lợn, nhưng khi đó cần một vết rạch lớn để tiếp cận ruột và đòi hỏi nhiều chỉ dẫn hơn từ con người.

Trong thử nghiệm mới, STAR được hướng dẫn bởi một thuật toán theo dõi dựa trên công nghệ học máy. Thuật toán này do giáo sư Jin Kang tại Đại học Johns Hopkins cùng các sinh viên phát triển. Ngoài ra, robot cũng sử dụng một ống nội soi đặc biệt. Các tính năng mới giúp nâng cao độ chính xác khi phẫu thuật, bao gồm cả những công cụ khâu chuyên dụng và hệ thống hình ảnh cung cấp hình ảnh chính xác hơn.

Phẫu thuật mô mềm là một thách thức đặc biệt với robot vì tính chất không thể đoán trước. Nếu có trở ngại phát sinh trong quá trình thực hiện, robot phải nhanh chóng thích ứng để xử lý. STAR trang bị hệ thống điều khiển mới có thể điều chỉnh kế hoạch phẫu thuật theo thời gian thực giống như một bác sĩ.

"STAR là hệ thống robot đầu tiên lập kế hoạch, thích ứng và thực hiện kế hoạch phẫu thuật mô mềm với sự can thiệp tối thiểu của con người. Đó là điều khiến STAR trở nên đặc biệt", nhà khoa học Hamed Saeidi, thành viên nhóm nghiên cứu, nhận xét.

Thu Thảo (Theo Cnet)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Thứ Năm, 27 tháng 1, 2022

Biến rác thải nhựa không thể tái chế thành khối xây dựng

MỹCông ty khởi nghiệp ByFusion sản xuất các khối ByBlock từ rác thải nhựa có thể dùng để xây dựng tường rào, sân công cộng, bến xe buýt, đến các tòa nhà.

Mỗi năm, người Mỹ tạo ra khoảng 42 triệu tấn nhựa dùng một lần, nhưng chỉ 9% trong số đó được tái chế. Một phần là do các cơ sở xử lý rác hiện tại không thể theo kịp tốc độ sản xuất nhựa của đất nước. Một lý do khác đơn giản là vì một số loại nhựa không thể tái chế. Công ty khởi nghiệp ByFusion có trụ sở tại Los Angeles đang thực hiện sứ mệnh thay đổi điều đó.

ByFusion sử dụng lực nén kết hợp với hơi nước để tạo hình tất cả các loại nhựa, bao gồm cả những loại khó tái chế nhất, thành các khối xây dựng.

Để tạo ra chúng, ByFusion sử dụng những cỗ máy được cấp bằng sáng chế có tên là Blocker. Blocker có thể xử lý trực tiếp rác thải nhựa mà không cần phân loại hay làm sạch, nhờ đó tiết kiệm đáng kể thời gian và nguồn lực.

Các khối xây dựng ByBlock được tạo ra bằng cách ép rác thải nhựa. Ảnh: ByFusion

Các khối xây dựng ByBlock được tạo ra bằng cách ép rác thải nhựa. Ảnh: ByFusion

Sản phẩm sau khi ép, ByBlock, có kích thước tiêu chuẩn 6 x 8 x 8 inch (0,4 x 0,2 x 0,2 m) với ba biến thể: một mẫu có các chốt để khóa vào nhau; mẫu thứ hai phẳng hoàn toàn ở các mặt để dễ dàng gắn kết với vật liệu xây dựng khác; và loại còn lại là sự kết hợp của cả hai. ByFusion cũng đang nghiên cứu phát triển các khối hình lập phương với kích thước nhỏ hơn.

Mỗi khối ByBlock nhẹ hơn 10 pound (4,5 kg) và bền hơn các khối xi măng rỗng. Chúng có thể để ngoài trời, nhưng vì nhựa dễ bị tác động bởi ánh nắng, các dự án ngoài trời cần được phủ một lớp sơn trong, hoặc kết hợp với một vật liệu chịu thời tiết khác.

Một phần tường rào được xây bằng ByBlock. Ảnh: ByFusion

Một phần tường rào được xây bằng ByBlock. Ảnh: ByFusion

Sau nhiều năm nghiên cứu và phát triển, ByFusion đã xây dựng được một cơ sở sản xuất đầy đủ ở Los Angeles, nơi có thể xử lý 450 tấn nhựa mỗi năm. Bên cạnh đó, công ty đang cung cấp 12 máy Blocker khác trên khắp đất nước.

Đến nay, ByFusion đã tái chế 103 tấn nhựa và đặt mục tiêu 100 triệu tấn vào năm 2030. Công ty hy vọng có thể lắp đặt ít nhất một máy Blocker ở mỗi thành phố để thu gom và xử lý rác thải.

Đoàn Dương (Theo Fast Company)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Cự đà rơi hàng loạt xuống đất vì lạnh

MỹNhiệt độ giảm mạnh ở Florida khiến nhiều loài cự đà "choáng váng", nằm la liệt trên mặt đất trong trạng thái bất động.

"Mưa cự đà" đã trở thành hiện tượng khá phổ biến những năm gần đây, đến nỗi nhiều người bông đùa rằng Florida chỉ có hai mùa: mùa bão và mùa cự đà rơi.

Khi nhiệt độ xuống thấp vào mùa đông, cự đà thường leo lên các ngọn cây cao vào ban ngày để đón ánh nắng sưởi ấm cơ thể. Tuy nhiên, thời tiết quá lạnh có thể khiến chúng bị choáng và bất động, sau đó rơi xuống đất như mưa.

"Chúng vẫn còn sống nhưng rơi vào trạng thái đông cứng. Khi nhiệt độ ấm lên, những sinh vật máu lạnh này sẽ bắt đầu di chuyển", chuyên gia thời tiết Vivian Gonzalez cho biết trong một bài đăng trên Twitter.

Cự đà sốc nhiệt rơi từ trên cây xuống đất ở Florida. Ảnh: Mirror/Billy Corben

Cự đà sốc nhiệt rơi từ trên cây xuống đất ở Florida. Ảnh: Mirror/Billy Corben

Theo Evening Standard, nhiệt độ tại một số nơi ở Florida những ngày vừa qua đã giảm xuống dưới 4°C. Cư dân của bang dễ dàng bắt gặp những con cự đà hoang dã nằm bất động trên vỉa hè và bãi cỏ công cộng.

Cự đà không phải động vật bản địa ở Florida. Chúng có nguồn gốc từ Trung Mỹ, các vùng nhiệt đới của Nam Mỹ và một số hòn đảo Caribe. Những sinh vật bò sát này được đưa tới bang vào những năm 1960 nhưng số lượng đã tăng lên nhanh chóng do điều kiện thời tiết thuận lợi.

Cự đà ở Florida có kích thước tương đối lớn. Con đực trưởng thành dài ít nhất 1,5 m và nặng trung bình 9 kg. Con cái có thể đẻ gần 80 quả trứng mỗi năm.

Đoàn Dương (Theo Mirror/Evening Standard)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Tàu chở người đầu tiên xuống đáy rãnh Atacama sâu 8.000 m

Tàu ngầm chịu áp suất lớn đưa hai chuyên gia khám phá rãnh sâu nhất Đông Thái Bình Dương và quan sát nhiều sinh vật biển phong phú.

Victor Vescovo (trái) bắt tay với Osvaldo Ulloa (phải). Ảnh: Nick Verola/Caladan Oceanic

Victor Vescovo (trái) bắt tay với Osvaldo Ulloa (phải). Ảnh: Nick Verola/Caladan Oceanic

Lần đầu tiên trên thế giới, một tàu chở người đã xuống tới đáy rãnh Atacama, khu vực sâu nhất Đông Thái Bình Dương. Ngày 21/1, nhà thám hiểm đại dương Victor Vescovo và nhà hải dương học Osvaldo Ulloa đến điểm sâu nhất của rãnh mang tên Richards Deep, ở độ sâu 8.069 m dưới mực nước biển. Họ sử dụng tàu ngầm nhỏ Limiting Factor với khả năng chịu áp suất cực lớn.

Rãnh Atacama, còn gọi là rãnh Peru-Chile, hình thành do mảng kiến tạo đại dương Nazca trượt xuống dưới mảng kiến tạo lục địa Nam Mỹ. Rãnh này dài 5.900 km, chạy dọc theo một vùng rộng lớn ở phía tây lục địa Nam Mỹ.

Chuyến tàu tới đáy rãnh Atacama không chỉ để lập kỷ lục mà còn có những mục tiêu khoa học quan trọng. Đây là lý do tại sao tiến sĩ Ulloa, giám đốc Viện Hải dương học Thiên niên kỷ (IMO), tham gia nhiệm vụ. IMO đang nghiên cứu đáy và các vực sâu của rãnh Atacama để có thể lắp đặt các cảm biến cho dự án IDOOS trong tương lai.

"Cùng tiến sĩ Ulloa thực hiện chuyến tàu chở người đầu tiên xuống đáy rãnh Atacama là một vinh dự lớn. Việc lướt dưới đáy biển trong ba tiếng và trực tiếp xem xét những điểm thú vị với một người đã nghiên cứu khu vực này nhiều năm thật tuyệt vời", Vescovo, nhà sáng lập công ty Caladan Oceanic, chia sẻ.

"Đây là một ngày tuyệt vời với khoa học Chile. Nhờ Victor Vescovo và Caladan Oceanic, chúng tôi có thể trực tiếp chứng kiến sự phong phú về địa chất và sinh học của rãnh Atacama. Thám hiểm cùng Victor là một đặc ân to lớn và trải nghiệm bổ ích. Chúng tôi rất cảm ơn ông ấy, cũng như toàn bộ đội ngũ của tàu ngầm Limiting Factor và tàu hỗ trợ Pressure Drop", tiến sĩ Ulloa nói.

Theo kế hoạch, thám hiểm Richards Deep là nhiệm vụ đầu tiên trong số những chuyến lặn ở Đông Thái Bình Dương và trải rộng đến rãnh Trung Mỹ, ngoài khơi bờ biển phía tây Mexico. Trong chuyến lặn vừa qua, đoàn thám hiểm cũng khám phá điểm sâu thứ hai của rãnh Atacama - 7.727 m dưới mực nước biển - cách Richards Deep 142 km về phía bắc. Vescovo và tiến sĩ Ruben Escripano sau đó đã ghé thăm địa điểm này ngày 23/1.

Tàu chở người đầu tiên xuống đáy rãnh Atacama sâu 8.000 m

Ở độ sâu đáng kinh ngạc dưới rãnh Atacama, các nhà thám hiểm vẫn bắt gặp nhiều loài vật sinh sôi. Thước phim họ ghi lại cho thấy nhiều con hải sâm dưới đáy biển, nơi chưa từng có ánh sáng chiếu tới trước khi tàu ngầm ghé thăm.

"Chúng tôi đã cùng nhau quan sát một số bằng chứng đáng kinh ngạc về những thứ có vẻ là ví dụ của quá trình hóa tổng hợp ở rãnh đại dương sâu thẳm. Tại đây, chúng tôi thấy những cấu trúc vi khuẩn dài vươn ra từ bề mặt các khối đá chưa từng đón ánh sáng Mặt Trời, lấy năng lượng từ khoáng chất và khí thấm ra từ đá, xung quanh là môi trường nước biển lạnh buốt. Thật phi thường", Vescovo nhận xét.

Thu Thảo (Theo IFL Science)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Lần đầu kích thích thành công ếch mọc lại chân

Đại học Tufts và Đại học Harvard đã tìm ra cách để ếch tái tạo các chi sau 18 tháng, điều không thể xảy ra trong tự nhiên.

Con người có khả năng đóng vết thương bằng cách phát triển mô mới. Gan thậm chí có thể tái tạo kích thước đầy đủ sau khi mất đi 50%. Tuy nhiên, việc mất một chi lớn và có cấu trúc phức tạp - cánh tay hoặc chân - không thể được phục hồi bằng bất kỳ quá trình tái tạo tự nhiên nào.

Trên thực tế, con người có xu hướng che phủ những vết thương lớn bằng một khối lượng mô sẹo vô định hình, bảo vệ nó khỏi bị mất máu và nhiễm trùng hơn nữa, đồng thời ngăn chặn sự phát triển thêm.

Trong khi đó, nhiều loài động vật được biết đến là có khả năng tái tạo ít nhất một số bộ phận cơ thể, như kỳ nhông, sao biển, cua và thằn lằn. Giun dẹp thậm chí có thể bị cắt thành nhiều mảnh và mỗi mảnh lại tái tạo thành toàn bộ cơ thể.

Trong một nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Science Advances hôm 26/1, các nhà khoa học tại Đại học Tufts và Đại học Harvard của Mỹ cho biết lần đầu tiên kích thích thành công ếch mọc lại chân gần như hoàn chỉnh trong phòng thí nghiệm. Loài được thử nghiệm là ếch móng vuốt châu Phi (Xenopus laevis).

Mô phỏng phương pháp kích thích ếch mọc lại chân. Ảnh: Science Advances

Mô phỏng phương pháp kích thích ếch mọc lại chân. Ảnh: Science Advances

Nhóm nghiên cứu đã bọc vết thương ở phần chân bị cụt của sinh vật bằng một ống silicon đặc biệt được gọi là BioDome, chứa gel protein và 5 loại thuốc khác nhau. Mỗi loại thuốc đáp ứng một mục đích riêng, bao gồm giảm viêm, ức chế sản xuất collagen dẫn đến sẹo và khuyến khích sự phát triển mới của các sợi thần kinh, mạch máu và cơ. Sự kết hợp này đã tạo ra một môi trường cục bộ hướng tới quá trình tái tạo.

Các nhà khoa học đã quan sát thấy sự phát triển mạnh mẽ của mô ở nhiều con ếch được điều trị, giúp tái tạo chân mới gần như đầy đủ chức năng. Các chi này có cấu trúc xương kéo dài với những đặc điểm tương tự cấu trúc xương của chi tự nhiên. Các mô bên trong như tế bào thần kinh cũng phát triển. Một số ngón chân đã mọc ra từ phần cuối của chi, nhưng không có sự hỗ trợ của xương bên dưới.

Thử nghiệm cho thấy các chi mọc lại cử động và phản ứng với các kích thích. Ếch được điều trị có thể sử dụng nó để bơi trong nước và di chuyển giống một con ếch bình thường.

"Thật thú vị khi thấy rằng các loại thuốc chúng tôi chọn đã giúp tạo ra một chi gần như hoàn chỉnh. Thực tế là nó chỉ cần một thời gian ngắn tiếp xúc với thuốc (24 giờ) để bắt đầu một quá trình tái tạo dài hạn (18 tháng)", tác giả đầu tiên của nghiên cứu Nirosha Murugan tại Đại học Tufts cho biết.

Quá trình ếch mọc lại chân sau 18 tháng. Ảnh: Science Advances

Quá trình ếch mọc lại chân sau 18 tháng. Ảnh: Science Advances

Các loài động vật có khả năng tái tạo tự nhiên hầu hết sống trong môi trường nước. Giai đoạn tăng trưởng đầu tiên sau khi mất một chi là sự hình thành của các tế bào gốc ở cuối chân, dùng để tái tạo lại phần cơ thể đã mất. Vết thương sẽ nhanh chóng được bao phủ bởi các tế bào da trong vòng 24 giờ đầu tiên sau khi bị thương, nhằm bảo vệ mô tái tạo bên dưới.

"Động vật có vú và các động vật có khả năng tái tạo trên cạn thường sẽ bị thương khi tiếp xúc với không khí hoặc mặt đất, do đó, chúng có thể mất vài ngày đến vài tuần để đóng lại các mô sẹo. Sử dụng ống BioDome trong 24 giờ đầu tiên giúp bắt chước môi trường giống nước ối, cùng với các loại thuốc phù hợp, cho phép quá trình tái tạo diễn ra mà không có sự can thiệp của mô sẹo", đồng tác giả David Kaplan, Giáo sư tại Đại học Tufts, giải thích.

Nghiên cứu còn có sự tham gia của Michael Levin, Giáo sư Sinh học tại Trường Nghệ thuật & Khoa học tại Tufts, đồng thời là thành viên của khoa Viện Wyss thuộc Đại học Harvard.

Đoàn Dương (Theo Science Daily)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Thứ Tư, 26 tháng 1, 2022

Điều gì sẽ xảy ra nếu Trái Đất lớn bằng sao Mộc?

Thứ năm, 27/1/2022, 00:00 (GMT+7)

Lực hấp dẫn tăng tỷ lệ thuận với kích thước sẽ kéo theo một loạt thay đổi đối với hành tinh của chúng ta nếu nó lớn bằng sao Mộc.

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Rắn hổ mang chúa nuốt chửng trăn

Con rắn độc bạnh miệng chậm rãi nuốt chửng toàn bộ cơ thể trăn ngay trước mắt những cư dân ở làng Karadapa gần khu bảo tồn Satkosia Reserve tại quận Angul hôm 17/1.

Rắn hổ mang chúa nuốt chửng trăn

Dân làng theo dõi rắn hổ mang chúa ăn thịt trăn. Video: Odisha TV

Theo dân làng báo cáo, rắn hổ mang chúa dài 3,4 m tiêu hóa con mồi là một con trăn dài khoảng 1,2 m. Sau đó, hổ mang chúa bò vào gian bếp ở nhà cư dân địa phương, khiến các thành viên trong gia đình hoảng sợ và phải lập tức nhờ cán bộ ở Cơ quan Lâm nghiệp trợ giúp.

Nhân viên cứu hộ ở địa phương mau chóng có mặt và giải cứu con rắn đang nằm nghỉ bên trong ngôi nhà. Họ mang nó tới Phòng lâm nghiệp và thả về rừng. Tuy nhiên, hổ mang chúa nôn ra bữa ăn trước khi bỏ đi. Sự việc này là trải nghiệm hiếm gặp với dân làng.

"Rắn hổ mang chúa sống sót trong cuộc đối đầu với loài trăn siết mồi rất khỏe và ăn thịt kẻ thù. Trăn rất nguy hiểm, thường giết các loài rắn khác và động vật nhỏ bằng cách làm chúng ngạt thở tới chết. Nhưng trong trường hợp này, rắn hổ mang quá lớn để đánh bại", nhân viên cứu hộ cho biết.

Hổ mang chúa (Ophiophagus hannah) là loài rắn độc dài nhất thế giới, con trưởng thành có thể dài tới hơn 5,5 m. Loài vật này phân bố chủ yếu ở Ấn Độ, miền nam Trung Quốc và Đông Nam Á. Nọc độc của chúng chứa lượng lớn độc tố thần kinh, có thể gây chết người sau một nhát cắn.

Hổ mang chúa thường xuyên ăn thịt các loài rắn khác, kể cả rắn độc lẫn không độc. Ngoài ra, chúng cũng ăn thằn lằn, trứng và một số động vật có vú nhỏ. Một số loài trăn rắn, bao gồm hổ mang chúa, có thể ăn thịt đồng loại khi xung đột về thức ăn hoặc lãnh thổ.

An Khang (Theo Odisha TV)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016

Trang trại cây nhân tạo hút 1.000 tấn CO2 mỗi ngày

Những rừng cây cơ học gồm nhiều lớp đĩa dùng để hút CO2 có thể giúp ích cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.

Thiết kế của cây nhân tạo gồm nhiều lớp đĩa phủ hóa chất hút CO2. Ảnh: ASU

Thiết kế của cây nhân tạo gồm nhiều lớp đĩa phủ hóa chất hút CO2. Ảnh: ASU

Được phát triển bởi Klaus Lackner, giáo sư kỹ thuật ở Đại học Arizona (ASU), cây nhân tạo có thể hút carbon dioxide (CO2) hiệu quả gấp hàng nghìn lần cây tự nhiên. Các cây đều dạng cột đĩa thẳng đứng, mỗi cây có đường kính 1,5 mét và đặt cách nhau 5 cm, được bao phủ bởi hợp chất hóa học. Hợp chất này hút CO2 từ không khí thổi qua mặt đất. Sau đó, CO2 được đổ vào thùng chứa và làm bay hơi trong môi trường kín.

Hiện nay, CO2 chủ yếu được lưu trữ và chưa có ứng dụng nào khác, dù nhiều dự án đang tìm hiểu cách tận dụng nguồn carbon này. Những dự án này bao gồm sử dụng CO2 để sản xuất nhiên liệu tổng hợp có thể dùng cho máy bay, giúp giảm nhu cầu về dầu khí.

Lackner đã lên kế hoạch mở 3 trang trại cây nhân tạo lớn. Trang trại đầu tiên sẽ mở cửa ở Arizona vào cuối năm nay với kinh phí hỗ trợ 2,5 triệu USD do Bộ Năng lượng cấp. Các trang trại được thiết kế và xây dựng bởi Trung tâm khí thải carbon thuộc ASU. Sau khi đi vào hoạt động, cả ba trang trại có thể hút 1.000 tấn CO2 mỗi ngày, góp phần đối phó biến đổi khí hậu.

Trong 200 năm qua, từ Cách mạng Công nghiệp, con người đốt nhiên liệu hóa thạch với số lượng ngày càng lớn, liên tục thải CO2 vào khí quyển. Đây là khí nhà kính cực mạnh và đang thải vào khí quyển với tốc độ nhanh hơn khả năng loại trừ CO2 của các nguồn tự nhiên như cây cối. Khi tích tụ trong khí quyển, khí CO2 giữ nhiệt lượng gần bề mặt, dẫn tới hiện tượng ấm lên toàn cầu.

An Khang (Theo Mail)

Adblock test (Why?)



Click help me: new action movies 2016 - new horror movies 2016 - new sci fi movies 2016 - new comedy movies 2016 - new martial arts movies - new drama movies - new adventure movies - new romance movies 2016