Thụy SĩNhóm nhà khoa học từ viện nghiên cứu ETH Zurich phát triển cốc hút tí hon gắn vào bên trong má để truyền thuốc vào máu trong vài phút.
Cốc hút chứa thuốc dính tạm thời vào lớp lót bên trong của má. Ảnh: Luo Z
Một số loại thuốc chỉ có thể sử dụng qua đường tiêm, dù đa số mọi người không thích phương pháp này. Vấn đề với các loại thuốc tiêm nằm ở chỗ chúng cấu tạo từ những phân tử tương đối lớn. Những phân tử đó sẽ bị hệ tiêu hóa phá vỡ nếu dùng thuốc bằng đường uống, hơn nữa, chúng quá lớn để đi vào máu thông qua thành ruột. Chúng cũng quá lớn để có thể đi qua màng nhầy tạo nên lớp lót bên trong của má (gọi là niêm mạc má) và mặt dưới lưỡi.
Để giải quyết những vấn đề này, nhóm nhà khoa học tại viện nghiên cứu ETH Zurich (Thụy Sĩ), phát triển cốc hút tí hon lấy cảm hứng từ bạch tuộc, New Atlas hôm 29/9 đưa tin. Thiết bị rộng 10 mm, dày 6 mm, nạp đầy các loại thuốc tiêm nói trên, sau đó dán vào lớp lót trong má chỉ bằng cách dùng hai ngón tay ấn vào vị trí. Chiếc cốc kéo căng màng nhầy bên dưới, khiến nó trở nên dễ thấm qua hơn.
Để tăng thêm khả năng thấm, các nhà khoa học thêm vào thuốc một chất hóa học có nguồn gốc tự nhiên, tạm thời làm lỏng mạng lưới tế bào của màng. Kết quả là, thuốc được vận chuyển qua niêm mạc má và đi vào máu chỉ trong vài phút.
Trong các thử nghiệm với chó (không gây tổn hại), cốc hút đã đưa thuốc vào máu thành công. Những chiếc cốc rỗng cũng đã được thử nghiệm trên 40 người, hầu hết nói rằng họ thích phương pháp này hơn tiêm. Những chiếc cốc vẫn gắn trong má của tình nguyện viên khoảng nửa tiếng mà không gây ra bất cứ sự khó chịu nào.
Cốc hút rộng 10 mm và dày 6 mm. Ảnh: Transire Bio
"Chúng tôi có một nguyên mẫu và đã được cấp bằng sáng chế cho công nghệ này. Bước tiếp theo của chúng tôi là sản xuất cốc hút sao cho đáp ứng được các quy định dược phẩm hiện nay", Nevena Paunović, chuyên gia tại ETH, người dẫn dắt nghiên cứu cùng với David Klein Cerrejon, cho biết.
Cốc hút đang được thương mại hóa qua công ty Transire Bio. Nghiên cứu về thiết bị này được công bố trên tạp chí Science Translational Medicine.
Đường sắt vượt biển nhanh nhất Trung Quốc với tốc độ tối đa 350 km/h bắt đầu hoạt động hôm 28/9 nối liền các thành phố dọc vùng ven biển phía tây eo biển Đài Loan.
Tuyến đường sắt 350 km/h nối các thành phố ở Phúc Kiến. Video: Xinhua
Một tàu viên đạn khởi hành từ Phúc Châu, thủ phủ tỉnh Phúc Kiến vào 9h15 sáng ngày 28/9 theo giờ địa phương, đánh dấu khánh thành đường sắt cao tốc Phúc Châu - Hạ Môn - Chương Châu dài 227 km, theo CGTN. Là công trình đầu tiên thuộc loại này ở Trung Quốc, đường sắt mới giảm thời gian di chuyển giữa Phúc Châu và Hạ Môn, hai thành phố lớn ở tỉnh Phúc Kiến, xuống 55 phút, theo đơn vị vận hành là Công ty tập đoàn đường sắt Trung Quốc.
Với điểm dừng ở các thành phố Phúc Châu, Phủ Điền, Tuyền Châu, Hạ Môn và Chương Châu, tuyến đường sắt mới là siêu dự án cơ sở hạ tầng mới nhất khánh thành, giúp tăng cường kết nối ở tỉnh Phúc Kiến, nơi phương tiện và hiệu quả giao thông bị hạn chế do địa hình đồi núi.
Quá trình xây dựng bắt đầu năm 2017, tuyến đường sắt ứng dụng nhiều công nghệ thông minh, bao gồm Internet vạn vật, điện toán biên và hệ thống thông tin địa lý, tiến thêm một bước hướng tới xây dựng giao thông thông minh trong nước. Hành khách có thể tận hưởng cảnh biển với 19,9 km đường tàu xây trên biển, chạy ngang qua vịnh Tuyền Châu, vịnh Mi Châu và vịnh An Hải, thông qua những cây cầu mà kỹ sư nói cực kỳ khó thi công.
"Tuyến đường sắt này bao gồm gần như mọi thách thức mà các dự án đường sắt cao tốc trước đây từng đối mặt", Li Pingzhuo, quản lý dự án ở Công ty khảo sát và thiết kế đường sắt Trung Quốc Siyuan, đơn vị thiết kế, cho biết.
Quá trình thi công ba cây cầu khắc phục thành công những thách thức đặt ra bởi gió mạnh, sóng cao, nước sâu và đặc tính xói mòn của môi trường biển. Theo Li, tuyến đường sắt cũng được gia cố chống động đất do chạy qua khu vực có nguy cơ địa chấn cao.
Báo điện tử VnExpress
Báo tiếng Việt nhiều người xem nhất
Địa chỉ: Tầng 10, Tòa A FPT Tower, số 10 Phạm Văn Bạch,
Dịch Vọng, Cầu Giấy, Hà Nội
Điện thoại: 024 7300 8899 - máy lẻ 4500
Liên hệ sự kiện:
Điện thoại: 084 7300 8899 - máy lẻ 8563
Hotline: 093 754 5329
Email: sukien@vnexpress.net | nhatnt@fpt.com
Nhiều công ty nhìn thấy tiềm năng sản xuất một số sản phẩm ngoài vũ trụ, nơi có những yếu tố như nhiệt độ thấp, không trọng lực, chân không.
Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) chụp từ tàu Crew Dragon của SpaceX. Ảnh: NASA
Với một số startup, câu hỏi cấp thiết nhất trong lĩnh vực sản xuất hiện nay là: Làm thế nào để chế tạo các bộ phận máy tính, thu hoạch tế bào gốc và sản xuất dược phẩm ngoài vũ trụ?
Việc sản xuất trong vũ trụ đã diễn ra, ít nhất là ở cấp độ nghiên cứu, Guardian hôm 26/9 đưa tin. NASA trao 2 triệu USD cho các nhà khoa học để nghiên cứu xem điều kiện không trọng lực có thể giúp tạo ra những liệu pháp gene và tế bào gốc mới hay không. Tập đoàn quốc phòng Mỹ Northrop Grumman hợp tác với một startup nhằm sản xuất chất bán dẫn trong không gian. Một chuyên gia nhận định, đến cuối thập kỷ này, con người sẽ sử dụng đồ vật chứa một số nguyên tố được tạo ra từ ngoài Trái Đất.
Lợi ích của nhà máy vũ trụ
Tỷ phú Jeff Bezos cho rằng các ngành công nghiệp sản xuất nặng và gây ô nhiễm không khí có thể hoạt động cách xa Trái Đất. "Điều này nghe có vẻ viển vông, nhưng nó sẽ xảy ra", ông nói.
Theo những người ủng hộ xây nhà máy sản xuất ngoài vũ trụ, một số điều kiện trong không gian, bao gồm nhiệt độ thấp, gần như không trọng lực và chân không, giúp những nguyên liệu nhất định, ví dụ như tinh thể, có thể được tạo ra với chất lượng tốt hơn dưới mặt đất.
"Không gian là nơi tốt hơn nhiều để thực hiện hầu hết mọi quy trình công nghiệp. Chúng ta sống trên một hành tinh có trọng lực ghìm mình xuống. Chúng ta đã tạo ra lò nướng, tủ lạnh và máy bơm chân không để giúp sản xuất các sản phẩm trên Trái Đất, nhưng nếu lên vũ trụ, bạn sẽ được hưởng những lợi ích đó miễn phí", Joshua Western, CEO của Space Forge, nhà sản xuất công nghệ không gian có trụ sở tại Wales, cho biết.
Một số công ty dược phẩm hy vọng có thể sản xuất những loại thuốc mới trong không gian. Merck hợp tác với Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) để sản xuất protein ở môi trường không trọng lực. Các phi hành gia tiến hành thí nghiệm cho Merck phát hiện, những tinh thể được nuôi để sản xuất thuốc ung thư Keytruda trở nên nhỏ và đồng đều hơn so với tinh thể dưới mặt đất.
Các nhà nghiên cứu tại Bristol Myers Squibb (BMS) đang thử nghiệm cách sử dụng các tài nguyên được tạo ra ngoài hành tinh để khiến thuốc dễ bảo quản hơn. Theo Robert Garmise, phó giám đốc khoa học vật liệu và kỹ thuật tại BMS, công ty này đang làm việc trong nhiều vấn đề như miễn dịch học, xơ hóa, bệnh tim mạch và khoa học thần kinh.
Kevin Engelbert, quản lý danh mục Ứng dụng Sản xuất Trong Không gian của NASA, cho biết cơ quan này đã hợp tác với các đối tác thương mại để hiện thực hóa việc sản xuất ngoài Trái Đất kể từ năm 2016. Mục tiêu là phát triển nền kinh tế quỹ đạo Trái Đất thấp, củng cố vị thế dẫn đầu của Mỹ trong thế giới công nghệ.
Tháng 7, startup Mỹ Varda Space Industries phóng một con tàu lên quỹ đạo Trái Đất. Con tàu dự kiến trở thành "nhà máy sản xuất thuốc vũ trụ", tự động sản xuất tinh thể thuốc ritonavir, một loại thuốc kháng virus dùng để điều trị HIV.
Nhưng khi tàu chuẩn bị hạ cánh xuống Utah, Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) và lực lượng không quân Mỹ đã từ chối yêu cầu trở về Trái Đất của Varda. Theo phát ngôn viên của FAA, Varda không có giấy phép hồi quyển (trở lại khí quyển Trái Đất) trước khi phóng phương tiện của mình vào vũ trụ. Varda đề nghị FAA xem xét lại quyết định của mình vào ngày 8/9 và đề nghị này đang chờ được xử lý.
Tháng 7, Varda phóng tàu vũ trụ lên quỹ đạo Trái Đất. Ảnh: Varda Space Industries
Tiềm năng phát triển của nhà máy vũ trụ
Khi ngày càng có nhiều tàu vũ trụ tư nhân phóng lên, nhu cầu sản xuất trên quỹ đạo cũng sẽ tăng, theo Sita Sonty - CEO của Space Tango, công ty hợp tác với trạm ISS để cung cấp cơ sở vật chất hỗ trợ nghiên cứu, phát triển và sản xuất trong môi trường vi trọng lực.
Các công ty sản xuất vũ trụ dự đoán, số lượng sản phẩm được sản xuất ngoài không gian sẽ tăng lên vào cuối thập kỷ này vì ISS không còn là phương tiện nghiên cứu duy nhất trên vũ trụ nữa (trạm ISS dự kiến ngừng hoạt động khoảng năm 2030). Càng có nhiều phương tiện tư nhân trong không gian, cơ hội cho các nhà máy ngoài Trái Đất càng lớn.
"Với sự ra đời của nhiều trạm vũ trụ thương mại hơn, chi phí lên vũ trụ sẽ giảm đáng kể. Càng có nhiều chuyến bay, chúng ta có thể gửi càng nhiều mẫu thuốc và tế bào gốc để xem chúng hoạt động như thế nào trên quỹ đạo. Không lâu nữa chúng ta sẽ thấy được những ứng dụng có khả năng thương mại hóa", Sonty nhận định.
Một thí nghiệm đột phá sử dụng laser tia X hé lộ tiềm năng của scandium, hứa hẹn tạo ra đồng hồ nguyên tử với độ chính xác chưa từng có.
Mô phỏng đồng hồ nguyên tử scandium. Ảnh: DESY
Nhóm nghiên cứu quốc tế đạt được phát hiện mang tính cách mạng với máy laser tia X XFEL châu Âu, đưa con người tiến gần hơn tới hiện thực hóa tiềm năng của đồng hồ nguyên tử. Họ kích thích chuyển đổi ở hạt nhân của scandium, một nguyên tố có sẵn. Sự cộng hưởng độc đáo này đòi hỏi tia X với năng lượng 12,4 kiloelectronvolts (keV), mạnh gấp 10.000 lần năng lượng của ánh sáng khả kiến, với bề rộng chỉ 1,4 femtoelectronvolt (feV), tương đương chỉ sai một giây trong 300 tỷ năm, Interesting Engineering hôm 28/9 đưa tin.
Ralf Röhlsberger, nhà khoa học ở trung tâm nghiên cứu quốc gia DESY, Đức, nhận định độ chính xác của đồng hồ sẽ góp phần định nghĩa lại ranh giới của việc bấm giờ chính xác hơn.
Đồng hồ nguyên tử phục vụ nhiều ứng dụng, bao gồm định vị vệ tinh chuẩn xác. Yuri Shvyd’ko, trưởng nhóm dự án ở Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne, nhấn mạnh tiềm năng khoa học của cộng hưởng scandium, được công nhận từ hơn ba thập kỷ trước. Tuy nhiên, cho tới nay, giới nghiên cứu vẫn phải đối mặt thách thức tìm ra nguồn tia X đủ sáng để chiếu rọi đường cộng hưởng rất hẹp của scandium.
Sử dụng laser tia X như XFEL của châu Âu cho phép các nhà nghiên cứu dùng đèn laser tia X soi lên scandium cán mỏng và phát hiện quầng sáng lưu lại từ hạt nhân nguyên tử bị kích thích. Thành tựu này mở đường cho quá trình phát triển đồng hồ nguyên tử.
Hiểu biết về năng lượng cộng hưởng đóng vai trò thiết yếu trong chế tạo đồng hồ nguyên tử. Trong thí nghiệm gần đây, công nghệ khử ồn và quang học tinh thể độ phân giải giúp các nhà nghiên cứu xác định năng lượng cộng hưởng scandium với độ chính xác đặc biệt, cao gấp 250 lần so với những phép đo trước đây, đánh dấu bước tiến quan trọng trong hiện thực hóa đồng hồ hạt nhân nguyên tử.
Ứng dụng của đột phá này còn vượt xa bấm giờ. Công nghệ hứa hẹn đem đến quang phổ kế độ chính xác siêu cao, những phép đo tác động vật lý cơ bản, thăm dò giãn nở thời gian do hấp dẫn ở cấp dưới milimet, qua đó tăng cường hiểu biết về vũ trụ. Đây là thành tựu từ quá trình hợp tác giữa các nhà nghiên cứu ở nhiều viện trên toàn cầu.
Mắt và não người có cơ chế tự điều chỉnh trong một môi trường hoàn toàn mới, ví dụ như hành tinh khác, cả về màu sắc lẫn cường độ.
Robot Curiosity của NASA chụp ảnh selfie trên sao Hỏa. Ảnh: NASA/JPL-Caltech
Não người rất tài tình trong việc điều chỉnh với các điều kiện ánh sáng khác nhau. Ví dụ, khi đeo một cặp kính râm có màu, ban đầu người đeo sẽ thấy rõ màu này, nhưng sau một lúc, các màu sắc bắt đầu trông "bình thường" trở lại. Điều này cũng xảy ra một cách tự nhiên khi con người già đi. Thủy tinh thể của mắt người già sẽ dần trở nên vàng hơn so với thời trẻ. Tuy nhiên, họ sẽ không thấy các màu sắc theo cách đó vì bộ não điều chỉnh sự khác biệt.
Vậy bộ não sẽ điều chỉnh màu sắc trong một môi trường hoàn toàn mới như thế nào? Các chuyên gia nêu ý kiến về việc màu sắc có thể trông ra sao trên các hành tinh khác.
Cơ chế tương tự giúp điều chỉnh tròng kính bị vàng và kính râm có màu có thể sẽ hoạt động khi các phi hành gia tới một hành tinh khác, theo nghiên cứu của Michael Webster, nhà khoa học thị giác nhận thức tại Đại học Nevada. Tùy thuộc vào những màu sắc chủ đạo trong môi trường mới, não phi hành gia sẽ điều chỉnh lại để cảm nhận chúng một cách trung lập hơn.
"Dự đoán của tôi là khi mọi người tới sao Hỏa, hành tinh này sẽ không còn đỏ trong mắt họ theo thời gian", Webster nói. Thay vào đó, địa hình sao Hỏa sẽ bắt đầu trông nâu hoặc xám hơn, bầu trời màu đất son của sao Hỏa sẽ có vẻ xanh hơn - không phải màu xanh lam như ở Trái Đất, nhưng ít cam hơn đáng kể so với những gì con người thấy hiện nay.
Tuy nhiên, không phải mọi bầu trời ngoài hành tinh đều trông xanh hơn qua thời gian. Điều này phụ thuộc vào màu sắc chủ đạo của ánh sáng chiếu qua khí quyển so với những màu sắc chủ đạo của cảnh quan. Đối lập với màu cam trong vòng tròn màu (hay bánh xe màu) là xanh lam, nên những tông màu lạnh hơn có thể sẽ trở nên nổi bật hơn khi não phi hành gia hướng dần tới sự trung lập. Nhưng nếu phi hành gia đến một ngoại hành tinh có thảm thực vật tím và bầu trời vàng, bộ não có thể điều chỉnh khác đi.
"Bộ lọc" của con người không chỉ giới hạn ở màu sắc mà còn điều chỉnh cả cường độ. Trên một hành tinh có bảng màu tự nhiên hạn chế, bộ não sẽ trở nên hòa hợp với những thay đổi rất tinh vi về sắc độ. Qua thời gian, phi hành gia sẽ thấy những màu nhạt dần trở nên rực rỡ hơn và ngược lại.
Điều gì sẽ xảy ra nếu thay vì chờ đôi mắt và bộ não của các phi hành gia thích nghi với hành tinh mới, con người phát minh ra một thiết bị lọc tự động cho môi trường đó? Derya Akkaynak, kỹ sư kiêm nhà hải dương học tại Đại học Haifa, cùng các đồng nghiệp tại phòng thí nghiệm đang nghiên cứu vấn đề tương tự. Nhưng nghiên cứu của bà được thực hiện với môi trường biển thay vì vũ trụ.
Theo lý thuyết, nếu biết thành phần khí quyển và đại dương của một ngoại hành tinh, bạn có thể dự đoán ánh sáng sẽ tương tác với nơi đó như thế nào. Sau đó, các chuyên gia có thể sử dụng thông tin này để tạo bộ lọc thuật toán, giúp "sửa lại" các màu sắc của môi trường. Bộ lọc này có thể lắp đặt trong tấm che mặt của bộ đồ du hành vũ trụ.
Trước khi con người thực sự đến một hành tinh khác, không thể biết chính xác quá trình điều chỉnh bảng màu ngoài hành tinh sẽ diễn ra như thế nào. Tuy nhiên, nghiên cứu biển sâu có thể mang đến kết quả gần đúng. Akkaynak từng xuống sâu đến 30 m dưới nước, đủ sâu để lọc hết ánh sáng đỏ. "Mọi thứ trông có màu vàng chứ không phải xanh lam, có lẽ vì tôi đang cố bù đắp cho sự thiếu hụt màu đỏ. Nhưng nhìn chung, cảnh tượng trông thật điên rồ", Live Science hôm 27/9 dẫn lời Akkaynak.
Các nhà nghiên cứu cho rằng việc xử lý dữ liệu bệnh nhân mất nhiều thời gian, thiếu thông tin nên ảnh hưởng đến tính chính xác mô hình trí tuệ nhân tạo (AI) chẩn đoán bệnh.
Tại hội thảo "Trí tuệ nhân tạo phục vụ chăm sóc sức khỏe" do Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học Công nghệ (Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM) tổ chức sáng 29/9, PGS.TS Thái Thanh Trúc, giảng viên Đại học Y dược thành phố chỉ ra những thách thức trong khai thác dữ liệu bệnh nhân để chạy các mô hình trí tuệ nhân tạo phục vụ chẩn đoán bệnh.
Ông chia sẻ, khi thực hiện đề tài nghiên cứu ứng dụng AI trong chẩn đoán bệnh viêm ruột thừa cấp, nhóm sử dụng dữ liệu 4.200 bệnh nhân của bệnh viện Nhân dân Gia Định. Đây là những người từng thực hiện phẫu thuật cắt ruột thừa giai đoạn 2016 - 2020. Từ dữ liệu này, nhóm xây dựng mô hình AI tính toán khả năng biến chứng của bệnh theo tỷ lệ phần trăm, giúp bác sĩ cân nhắc nên mổ cắt bỏ hay điều trị bảo tồn ruột thừa.
Tuy nhiên, PGS Trúc cho biết, quá trình thu thập, xử lý dữ liệu bệnh nhân được cho là thách thức, mất nhiều thời gian nhất. Trong số hơn 4.200 ca bệnh, nhóm chỉ có thể sử dụng dữ liệu của hơn 3.000 người đảm bảo chất lượng và tiếp tục xử lý để có hơn 2.000 dữ liệu bệnh nhân đầy đủ thông tin. Do đó, một số lượng không nhỏ dữ liệu bệnh nhân bị loại bỏ. "Biết đâu những dữ liệu bị loại lại chứa thông tin có giá trị vì nó thuộc vào những ca bệnh nặng có thể ảnh hưởng độ chính xác mô hình", PGS Trúc nói. Nhóm nghiên cứu tiếp tục dùng các mô hình toán học bổ khuyết để có thể sử dụng một phần nguồn dữ liệu bị loại này.
PGS.TS Thái Thanh Trúc với website hỗ trợ chẩn đoán bệnh viêm ruột thừa cấp ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Ảnh:Hà An
Thực tế theo PGS Trúc, nguyên nhân nguồn dữ liệu bị loại là do trong bệnh án không có đầy đủ thông tin hoặc chưa được chuẩn hóa. Dẫn chứng, ông nói cùng một bệnh nhưng với hai thầy thuốc, người nhiều kinh nghiệm có thể chỉ hỏi vài câu, còn bác sĩ mới ra trường nhiều khi hỏi rất nhiều. Điều này tạo ra những nguồn thông tin không thống nhất về tình trạng bệnh nhân. Ngoài ra, việc dùng ngôn ngữ vùng miền cũng tạo ra thông tin khác nhau. Từ đó dẫn đến việc nhập thông tin, sử dụng thuật ngữ khác nhau trong bệnh án, theo quan điểm từng người dẫn đến dữ liệu không được chuẩn hóa. "Điều này sẽ tạo ra thách thức trong việc nhập, quản lý dữ liệu bệnh nhân", PGS Trúc nói, cho biết thêm dữ liệu không được chuẩn hóa sẽ khó được khai thác do các mô hình AI cần sử dụng nguồn dữ liệu đầu vào sạch, đầy đủ thông tin để đảm bảo độ chính xác.
Đồng quan điểm, GS Hồ Tú Bảo, Giám đốc phòng thí nghiệm khoa học dữ liệu, Viện nghiên cứu cao cấp về toán (VIASM) cho biết, việc xử lý thông tin trên bệnh án rất phức tạp với hai loại dữ liệu cơ bản. Đó là thông tin lâm sàng cho bác sĩ, điều dưỡng viết ra và cận lâm sàng là các hình ảnh chụp chiếu, nội soi với dữ liệu dưới dạng số.
Ông Bảo chỉ thêm thách thức còn ở các thông tin do con người tạo ra không đồng nhất, bởi liên quan đến quá trình khám chữa bệnh và các kiến thức y học chuyên ngành rất sâu. "Xử lý ngôn ngữ tự nhiên đã khó, nhưng với ngôn ngữ ngành y còn khó hơn, hàm chứa nhiều kiến thức chuyên môn trong hàng nghìn năm phát triển của ngành", GS Bảo nói. Do đó, ông đề xuất cần có sự chuẩn hóa ngôn ngữ của bác sĩ, để thống nhất về thuật ngữ chuyên môn, cách sử dụng từ viết tắt... Các dữ liệu dưới dạng số, văn bản khi được chuẩn hóa sẽ được tính toán theo thuật toán của trí tuệ nhân tạo để cho ra kết quả chính xác hơn.
Theo GS Bảo việc chuẩn hóa dữ liệu bệnh nhân là cơ sở để xây dựng đề án hồ sơ điện tử với dữ liệu và mô hình trí tuệ nhân tạo giúp cơ quan quản lý có bức tranh tổng thể về tình hình sức khỏe người dân toàn quốc hay từng bệnh viện. Từ nguồn dữ liệu, nhà nước sẽ có những chính sách chăm lo sức khỏe người dân. Tuy nhiên, ông cho rằng, đây là con đường dài, cần có lộ tình xây dựng theo từng năm.
Theo bác sĩ Nguyễn Thanh Vũ, Viện trưởng Viện nghiên cứu y sinh, thực tế trong quá trình thăm khám quá nhiều bệnh nhân, vì áp lực công việc bác sĩ nhiều khi không nhớ nổi thông tin. Ông cho biết, Viện nghiên cứu y sinh đang xây dựng chuẩn đầu vào dữ liệu bệnh theo tiêu chuẩn Bộ Y tế về các thuật ngữ chuyên ngành. Bác sĩ Vũ mong muốn tham gia hợp tác cung cấp nguồn dữ liệu với các cơ quan nghiên cứu để xây dựng các mô hình AI hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán bệnh thường gặp.
Sự kiện Kết nối công nghệ và Đổi mới sáng tạo Việt Nam - Techconnect & Innovation Vietnam 2023 - diễn ra trong hai ngày 29-30/9 tại Cung Quy hoạch, hội chợ và triển lãm Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, với chủ đề Đổi mới sáng tạo - Phát triển bền vững.
Bên cạnh diễn đàn, hội nghị và hoạt động tư vấn, một trong những khu vực thu hút được sự quan tâm lớn là khu triển lãm, với gần 200 gian hàng thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong đó, các gian hàng thiết bị và giải pháp thông minh nhận nhiều sự chú ý.
Diễn đàn công nghệ và năng lượng 2023 diễn ra tại Cung Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm tỉnh Quảng Ninh. Chương trình gồm hai phiên: Xu hướng công nghệ mới và giải pháp, công nghệ nhằm góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và phát triển bền vững trong bối cảnh mới; Tọa đàm trao đổi về giải pháp và chính sách hỗ trợ của Việt Nam trong nghiên cứu ứng dụng công nghệ năng lượng.
Ở phiên đầu tiên, đại diện các doanh nghiệp: VinES (Tập đoàn Vingroup), Tập đoàn công nghệ T-TECH, Tập đoàn BQ, tập đoàn An Hà Phương... sẽ chia sẻ về các giải pháp công nghệ mới cho an ninh năng lượng và phát triển bền vững.
Phiên tọa đàm có sự điều phối của đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ cùng các diễn giả đến từ Sở, ban ngành, doanh nghiệp địa phương sẽ cùng trao đổi về chính sách khoa học và công nghệ cho hoạt động nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao công nghệ năng lượng.
Các nội dung về chính sách hỗ trợ sử dụng hiệu quả và tiết kiệm nguồn năng lượng; định hướng đầu tư và phát triển năng lượng của tỉnh Quảng Ninh; hay kinh nghiệm ứng dụng và phát triển công nghệ năng lượng mới cũng được các diễn giả bàn thảo...
Techconnect & Innovation Vietnam 2023 có chủ đề "Đổi mới sáng tạo - Phát triển bền vững". Sự kiện năm nay do Bộ Khoa học và Công nghệ, Ủy ban nhân dân Quảng Ninh chỉ đạo, Cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ninh là đơn vị tổ chức.
Tổ chức từ năm 2011 đến nay, Techconnect and Innovation Vietnam hướng tới mục tiêu xây dựng hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia để chuyển đổi, ứng dụng tri thức và công nghệ vào thực tiễn; tạo cầu nối trực tiếp cho bên cung và bên cầu công nghệ trao đổi, thảo luận và tiến tới ký kết các thỏa thuận hợp tác và hợp đồng chuyển giao công nghệ. Sự kiện trở thành diễn đàn để doanh nghiệp, chuyên gia thảo luận, chia sẻ thông tin tới các nhà hoạch định chính sách, thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao công nghệ, thương mại hóa sản phẩm.
Song song với diễn đàn công nghệ và năng lượng, hơn 250 gian hàng, cácphân khu trình diễn công nghệ của các doanh nghiệp mở cửa để người dân, những ai yêu quan tâm đến công nghệ tham quan. 8h sự kiện bắt đầu diễn ra, nhưng trước đó một tiếng trước sảnh Cung quy hoạch thu hút nhiều người dân Quảng Ninh đến đợi tìm hiểu và trải nghiệm sản phẩm công nghệ.
Người dân tham quan một gian hàng của doanh nghiệp tại sự kiện sáng 29/9. Ảnh: Ngọc Thành
Các phi hành gia phải trải qua nhiều thay đổi về tâm sinh lý khi ở thời gian dài trong môi trường vi trọng lực.
Phi hành gia Frank Rubio trên trạm ISS. Ảnh: NASA
Sau 371 ngày trong vũ trụ, phi hành gia NASA Frank Rubio quay trở lại Trái Đất hôm 27/9. Người đàn ông 47 tuổi phá vỡ kỷ lục ở lâu nhất trong không gian đối với phi hành gia Mỹ hồi đầu năm nay sau khi nhiệm vụ ban đầu kéo dài 6 tháng của ông trên Trạm Vũ trụ Quốc tế được gia hạn thêm 6 tháng nữa. Rubio và đồng nghiệp hạ cánh vào 18h17 ngày 27/9 theo giờ Hà Nội ở đông nam Dzhezkazgan, Kazakhstan, theo NASA.
Trong chương trình "Good Morning America" hồi tháng 8, Rubio chia sẻ khi trở về, đội ngũ y tế sẽ kiểm tra sức khỏe của ông. Ông sẽ cần một ít thời gian để tái thích nghi với trọng lực Trái Đất và điều chỉnh lại điểm cân bằng cho hoạt động hàng ngày như đi bộ và đứng thẳng.
Các chuyên gia cho biết trải qua thời gian dài trong vũ trụ, đặc biệt là một năm, đi kèm nhiều thay đổi đối với tâm sinh lý con người. Một trong những thay đổi lớn nhất đến từ môi trường vi trọng lực, cho phép phi hành gia trôi nổi bên trong tàu vũ trụ hoặc ở bên ngoài khi đi bộ không gian. Trong suốt thời gian này, khối lượng cơ bắp của phi hành gia giảm đi kèm theo loãng xương do ít sử dụng và thiếu kích thích thông qua thiết bị tập thể dục.
Theo tiến sĩ Jennifer Fogarty, giám đốc khoa học ở Viện nghiên cứu sức khỏe không gian thuộc Trường y Baylor, các thay đổi lớn nhất về xương và cơ bắp xảy ra trong hai tháng đầu tiên của nhiệm vụ và sau đó ổn định dần. Một trong những vấn đề mà thành viên phi hành đoàn thường gặp khó khăn khi trở về Trái Đất là thách thức về mặt tiền đình, cách cơ thể duy trì cảm quan vị trí và thăng bằng khi lực hấp dẫn thay đổi.
"Bạn làm cách nào để phối hợp vận động như đi bộ, điều bạn đã không thực hiện trong khoảng thời gian dài, sau đó là giữ thăng bằng" Khi kết hợp hai thứ với nhau, nó có thể tạo ra tình trạng hơi nguy hiểm", Fogarty giải thích. Nhiệm vụ càng lâu, thời gian để thích nghi với môi trường càng dài. Nhiệm vụ 4 - 6 tháng cần thời gian phục hồi là 2 - 3 ngày. Nhiệm vụ dài hơn chắc chắn sẽ đòi hỏi thời gian thích nghi lâu hơn.
Ngoài ra, do đặc điểm phi trọng lượng trong môi trường vi trọng lực, máu và dịch não tủy thường dịch chuyển lên trên từ điểm thấp hơn, tới đầu và mắt, gây ra thay đổi về cấu trúc mắt và não. Đây là hiện tượng mang tên Hội chứng thần kinh - nhãn khoa gắn liền với bay vũ trụ và phi hành gia bay dài ngày có thể trải qua thay đổi đa dạng, bao gồm não bị đẩy lên, sưng mắt và tầm nhìn bị nhòe.
"Mạch máu của chúng ta có các van để ngăn máu chảy ngược lại khi chúng ta đứng lên, nhưng khi ở trong môi trường không trọng lực, có một sự dịch chuyển chất lỏng lớn từ cơ thể lên đầu", tiến sĩ Michael Decker, đồng giám đốc Trung tâm sinh lý học hàng không vũ trụ tại Trường Y Đại học Case Western Reserve, giải thích. "Một phần áp lực nội sọ tăng lên có thể ảnh hưởng tới mắt, dẫn tới suy giảm thị lực. Đôi khi, khi phi hành gia hạ cánh, sự suy giảm thị lực đó không thể phục hồi".
Ở trong môi trường khép kín cách biệt suốt thời gian dài cũng đem lại nhiều ảnh hưởng về tâm sinh lý khác. Nghiên cứu chỉ ra loại môi trường này có thể dẫn tới thay đổi hành vi và gây mệt mỏi, căng thẳng, mất ngủ. Theo Fogarty, hệ miễn dịch cũng thay đổi trong suốt thời gian ở trong vũ trụ, kết quả từ căng thẳng kéo dài. Do đó, việc tạo ra môi trường lành mạnh hết mức có thể cho các phi hành gia làm nhiệm vụ rất quan trọng.
Các nhà khoa học sẽ xem xét liệu Rubio có bất kỳ thay đổi nào ở hệ gene hay không, bao gồm thay đổi liên quan tới hệ miễn dịch, như phi hành gia Scott Kelley từng gặp khi sống 340 ngày trong không gian vào năm 2015 - 2016. Theo Decker, 90% thay đổi được điều chỉnh lại trong vòng vài tháng sau khi Kelly quay lại Trái Đất. Dù môi trường vũ trụ rất khắc nghiệt, thay đổi mà phi hành gia gặp phải vẫn nằm trong dự kiến và NASA luôn đảm bảo họ được chuẩn bị đầy đủ trước khi bay vào không gian.
Sản phẩm công nghệ cùng các xu hướng, giải pháp mới trong năng lượng tái tạo, chuyển đổi xanh sẽ được các doanh nghiệp giới thiệu tại ngày hội công nghệ lớn nhất năm.
Sự kiện Kết nối công nghệ và Đổi mới sáng tạo Việt Nam (Techconnect & Innovation Vietnam 2023) sẽ diễn ra trong 2 ngày 29-30/9 tại Cung Quy hoạch, hội chợ và triển lãm, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Với chủ đề "Đổi mới sáng tạo - Phát triển bền vững". Chương trình được thiết kế với 7 hoạt động gồm các diễn đàn, hội nghị trao đổi thông tin về chủ đề kết nối công nghệ và đổi mới sáng tạo, trình diễn sản phẩm và tiêu điểm công nghệ, kết nối thúc đẩy hợp tác đầu tư, nghiên cứu.
Từ 8h ngày 29/8, Diễn đàn Công nghệ và Năng lượng 2023 mở màn ngày hội với hơn 400 người tham gia. Các chuyên gia bàn thảo về xu hướng công nghệ mới, hiện đại trong nước và quốc tế, làm rõ về các chính sách hỗ trợ của Việt Nam trong nghiên cứu ứng dụng công nghệ năng lượng.
Lễ khai mạc diễn ra lúc 14h ngày 29/9 có sự tham gia của lãnh đạo Chính phủ, các bộ ngành, tập đoàn lớn, nhà khoa học và đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp, những người quan tâm công nghệ. Các doanh nghiệp tiên phong trong ứng dụng, chuyển giao phát triển công nghệ cùng các chuyên gia trong nước và quốc tế về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, công nghệ xanh... sẽ chia sẻ kinh nghiệm. Những chủ đề về đổi mới công nghệ, chuyển dịch năng lượng, phát triển bền vững sẽ được đề cập.
Diễn đàn chuyển đổi số và chuyển đổi xanh cho phát triển bền vững sáng 30/9, bắt đầu bằng bài học kinh nghiệm và cam kết hỗ trợ cho Việt Nam chuyển đổi xanh hướng tới phát triển bền vững. Phiên tọa đàm với 4 bài tham luận từ các diễn giả, chuyên gia trong nước và quốc tế. Ở phiên tọa đàm tiếp nối, các giải pháp chuyển đổi số toàn diện cho doanh nghiệp cũng được đại diện doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tham gia chia sẻ.
Hội nghị về hoạt động ứng dụng, chuyển giao công nghệ chiều 30/9, nhằm đánh giá hoạt động đổi mới sáng tạo tại địa phương và định hướng phát triển.
Máy gieo hạt tự hành giới thiệu tại sự kiện kết nối cung cầu 2022. Ảnh: BTC
Tiêu điểm công nghệ - xu hướng công nghệ mới là hoạt động mới của chương trình, sẽ diễn ra xuyên suốt hai ngày 29 và 30/9 tại khu vực Innovation Stage. Dưới sự điều phối của chủ tọa, các phiên diễn ra song song trong ngày; các chuyên gia, viện trường và doanh nghiệp trao đổi thông tin về các vấn đề lớn của công nghệ. Những chủ đề được triển khai gồm vật liệu mới; năng lượng xanh, logistic và chuỗi cung ứng; khoa học phục vụ sức khỏe (nông nghiệp và y tế); công nghệ 4.0.
Bên cạnh đó còn có hoạt động tư vấn và kết nối cung - cầu công nghệ, nhằm trao đổi và tư vấn chuyên sâu về các chính sách, giải pháp công nghệ và đổi mới công nghệ, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn đo lường chất lượng cho các doanh nghiệp có nhu cầu. Tại đây doanh nghiệp cũng có thể tiếp cận nguồn vốn từ các quỹ, các chương trình khoa học và công nghệ, kết nối tài chính - công nghệ hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo giúp phát triển chuỗi giá trị sản phẩm.
Techconnect & Innovation Vietnam 2023 do Bộ Khoa học và Công nghệ, UBND Quảng Ninh chỉ đạo, Cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ninh là đơn vị tổ chức.
Tổ chức từ năm 2011 đến nay, Techconnect and Innovation Vietnam hướng tới mục tiêu xây dựng hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia để chuyển đổi, ứng dụng tri thức và công nghệ vào thực tiễn; tạo cầu nối trực tiếp cho bên cung và bên cầu công nghệ trao đổi, thảo luận và tiến tới ký kết các thỏa thuận hợp tác và hợp đồng chuyển giao công nghệ.
Năm 2022, sự kiện diễn ra tại TP HCM với chủ đề "Kết nối công nghệ xanh, nông nghiệp sạch", thu hút hơn 13.000 lượt khách, trong đó triển lãm trình diễn công nghệ có hơn 1.000 lượt khách tham dự. Sự kiện trở thành diễn đàn để doanh nghiệp, chuyên gia thảo luận, chia sẻ thông tin tới các nhà hoạch định chính sách, thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao công nghệ, thương mại hóa sản phẩm.
Các nhà khảo cổ học tìm thấy ngôi mộ thuộc về hoàng đế đầu tiên của triều Bắc Chu bị phế truất chỉ vài tháng sau khi ngồi lên ngai vàng.
Ngôi mộ của hoàng đế Vũ Văn Giác có dấu hiệu bị thợ trộm mộ cướp phá. Ảnh: China Social Science Network
Ngôi mộ mới được phát hiện tại thành phố Hàm Dương ở tỉnh Thiểm Tây, thuộc vùng trung bắc Trung Quốc, Viện hàn lâm khảo cổ Thiểm Tây thông báo hôm 26/9. Các nhà nghiên cứu cho biết ngôi mộ thuộc về hoàng đế sáng lập triều Bắc Chu, kéo dài từ năm 557 đến năm 581, dựa trên một văn bia đặt ở phía đông lối vào mộ.
Vị vua có tên Vũ Văn Giác, sinh năm 542 và mất năm 557 ở tuổi 15. Khi lên nắm quyền, ông không sử dụng tước hiệu "hoàng đế" mà xưng là "thiên vương". Năm 557, ông bị người anh họ là Vũ Văn Hộ phế truất trong cuộc chiến tranh giành quyền lực và ám sát để ngừa hậu hoạn.
Ngôi mộ của nhà vua bao gồm một gian phòng dài tổng cộng hơn 56,7 m từ bắc tới nam và có hào nước dẫn thẳng vào trong. Đáy ngôi mộ nằm ở độ sâu hơn 10 m bên dưới mặt đất. Theo tiêu chuẩn của triều Bắc Chu, ngôi mộ có kích thước trung bình. Nhóm khảo cổ khai quật ít nhất 146 đồ mai táng trong mộ. Những đồ vật này tập trung ở phần đông nam của mộ và chủ yếu bao gồm tượng gốm và vại sứ. Các bức tượng mô phỏng chiến binh, đội kỵ binh và động vật như lạc đà thồ hàng. Có bằng chứng cho thấy ngôi mộ từng bị cướp phá.
Việt phát hiện ngôi mộ có ý nghĩa lớn đối với nghiên cứu hoàng đế của những triều đại phía bắc, theo Zhao Zhanrui, trợ lý nghiên cứu ở Viện hàn lâm Thiểm Tây. Trong thời gian giữa thế kỷ 4 và thế kỷ 6, miền bắc và nam của Trung Quốc bị chia cắt bởi các triều đại riêng biệt. Bắc Chu là một trong những triều đại phương bắc xuất hiện ở thời kỳ trên.
Triều đại ở miền bắc và miền nam thống nhất hoàn toàn nhờ Tùy Văn Đế. Khu vực nơi tìm thấy mộ của Vũ Văn Giác cũng chứa vài ngôi mộ đáng chú ý như mộ thời nhà Đường. Tượng động vật như lạc đà thồ hàng chỉ ra khu vực từng là nơi giao nhau của các hoạt động thương mại, văn hóa và tín ngưỡng. Theo nhóm nghiên cứu, tượng và đồ gốm trong mộ dường như từng bị phá hủy, nhất là bề mặt có vẻ bị cạo, chứng tỏ thợ trộm mộ đã lấy đi phần lớn đồ vật có thể hé lộ nhiều thông tin về vị vua.
10 gương mặt xuất sắc được chọn để trao giải Quả cầu vàng năm 2023 với thành tích nổi bật trong lĩnh vực khoa học công nghệ.
Ngày 28/9, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh công bố giải thưởng Khoa học công nghệ thanh niên Quả cầu vàng và phần thưởng Nữ sinh khoa học công nghệ năm 2023. Đây là giải thưởng hàng năm nhằm phát hiện, tôn vinh các tài năng trẻ không quá 35 tuổi có thành tích xuất sắc về nghiên cứu, phát triển đội ngũ nhân tài trong lĩnh vực khoa học công nghệ.
Hội đồng giải thưởng đã chọn 10 gương mặt tiêu biểu từ 18 ứng viên xuất sắc thuộc 4 lĩnh vực xét giải gồm: Công nghệ thông tin, chuyển đổi số và tự động hóa (3 giải), công nghệ y - dược (3 giải), công nghệ môi trường (2 giải) và công nghệ vật liệu mới (2 giải).
10 gương mặt Quả cầu vàng 2023. Ảnh: BTC
Theo Ban tổ chức, sau hơn 4 tháng phát động, Giải thưởng nhận được 69 hồ sơ đề cử từ 38 cơ quan, đơn vị, các trường đại học, viện nghiên cứu. Phần lớn là gương mặt nhà khoa học trẻ đang học tập, nghiên cứu ở các cơ sở giáo dục đại học, học viện, viện nghiên cứu trong nước và ở nước ngoài. Trong đó có 2 phó giáo sư; 53 tiến sĩ và 16 thạc sĩ; ứng viên nhỏ tuổi nhất 27 tuổi và lớn tuổi nhất 42 tuổi, 15 ứng viên học tập và nghiên cứu từ Hungary, Thái Lan, Australia, Mỹ, Hàn Quốc. Nhiều cá nhân có bằng sáng chế, giải pháp hữu ích, có nhiều công bố quốc tế chất lượng cao thuộc danh mục Q1, nhiều giải thưởng, huy chương trong nước và quốc tế.
Mỗi cá nhân thắng giải được nhận Huy hiệu "Tuổi trẻ sáng tạo" của Trung ương Đoàn, Cúp Quả cầu vàng, Giấy chứng nhận và phần thưởng tiền mặt 20 triệu đồng.
Ban tổ chức cũng lựa chọn 20 cá nhân xuất sắc nhận Giải thưởng Nữ sinh Khoa học công nghệ Việt Nam. Năm nay Trung ương Đoàn xét trên 12 ngành, các nữ sinh đều là sinh viên xuất sắc, nhiều sinh viên có bài báo đăng trên tạp chí, hội thảo uy tín trong nước và quốc tế; tham gia nghiên cứu khoa học hoặc đạt giải cao các cuộc thi khởi nghiệp, lập trình... Các nữ sinh đồng thời được tặng bằng khen của Trung ương Đoàn, biểu trưng và tiền thưởng 5 triệu đồng.
Giải thưởng do Trung ương Đoàn chủ trì, phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ xét trao tặng thường niên từ năm 2003. Sau 20 năm tổ chức, đến nay có 204 cá nhân xuất sắc trong và ngoài nước được nhận giải thưởng.
Hà NộiLãnh đạo Cục Công nghiệp CNTT-TT cho rằng đổi mới công nghệ được kỳ vọng là động lực chính cho tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong thập kỷ này và giai đoạn tới đã sẵn sàng cho sự mở rộng đột phá của ngành công nghiệp bán dẫn.
Thông tin được TS Nguyễn Thiện Nghĩa, Phó Cục trưởng phụ trách Cục Công nghiệp CNTT-TT, Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam chia sẻ tại Diễn đàn "Kết nối Việt Nam với hệ sinh thái bán dẫn Đông Nam Á" tổ chức tại Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội sáng 28/9. Sự kiện có sự tham gia của nhiều lãnh đạo tập đoàn công nghệ lớn thuộc Hiệp hội thiết bị và bán dẫn toàn cầu (SEMI) cùng hàng trăm chuyên gia, kỹ sư, sinh viên đang theo học chuyên ngành công nghệ của các trường đại học lớn.
TS Nguyễn Thiện Nghĩa phát biểu tại sự kiện. Ảnh: VNU
Theo ông Nghĩa, Việt Nam đang có những bước tiến lớn trong phát triển nền kinh tế, trong đó đổi mới công nghệ bằng cách chuyển đổi kỹ thuật số được kỳ vọng sẽ là động lực chính cho việc tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong thập kỷ này. Trong bối cảnh và xu thế phát triển của giai đoạn mới, ông cho rằng Việt Nam "đã sẵn sàng cho sự mở rộng đột phá của ngành công nghiệp bán dẫn".
Ngành công nghiệp bán dẫn và vi mạch được coi là một trong những ngành công nghiệp quan trọng với doanh thu hàng trăm tỷ USD và trở thành ngành công nghiệp mũi nhọn của nhiều quốc gia trên thế giới. Những năm gần đây, công nghiệp bán dẫn và vi mạch chiếm 1/3 tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.
Hiện Việt Nam đứng thứ 9 trên toàn cầu ở lĩnh vực xuất khẩu hàng điện tử. Trong tháng 8/2022, điện thoại và linh kiện điện tử có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất, đạt 39,6 tỷ USD, tăng 12,1% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy tiềm năng và dư địa lớn để phát triển ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn ở Việt Nam.
Bà Linda Tan, Chủ tịch SEMI Đông Nam Á đánh giá ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam đang trên đà phát triển, với ước tính tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 6,12% từ năm 2022 đến năm 2027.
Thực tế, ngành thiết kế và chế tạo vi mạch đang trở thành ngành công nghệ hấp dẫn và thu hút nguồn vốn FDI của một số tập đoàn công nghệ bán dẫn hàng đầu thế giới, như: Samsung, Amkor Technology Inc, Hana Micron (Hàn quốc); Intel, Synopsys, Qorvo (Mỹ); Renesas Electronics (Nhật Bản); USI Electronics của Đài Loan (Trung Quốc)...
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là sự thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho quá trình sản xuất bán dẫn và vi mạch toàn cầu. Ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam cần 10.000 kỹ sư mỗi năm, nhưng nguồn nhân lực hiện nay chỉ đáp ứng chưa tới 20%.
GS.TS Chử Đức Trình, Hiệu trưởng Trường ĐH Công nghệ, cho rằng Việt Nam đã sẵn sàng cho phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn trong tương lai. Ông cho hay lĩnh vực chế tạo và thiết kế chip, ngành công nghiệp bán dẫn rất rộng, liên quan nhiều ngành khác nhau như công nghệ vật liệu, hóa học, sinh học, điện tử, cơ khí và chế tạo. Do đó hệ thống đào tạo tại Việt Nam đều sẵn sàng cho ngành công nghiệp này.
GS.TS Chử Đức Trình cho biết Việt Nam đã sẵn sàng cho phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn. Ảnh: VNU
Ông đánh giá, chỉ cần khoảng 1-2 năm có được đội ngũ nhân lực phổ thông đáp ứng được yêu cầu doanh nghiệp, nhưng với đội ngũ chuyên gia đầu ngành lĩnh vực thiết kế hay chế tạo cần có thời gian đủ dài.
Theo GS Trình, những định hướng sâu trong lĩnh vực thiết kế chip, mắt xích quan trọng nhất vẫn là doanh nghiệp. Cần biết doanh nghiệp đầu tư vào Việt Nam ở hạng mục gì, khi đó sẽ có sự chuẩn bị tốt nhất. Dẫn ví dụ với ngành công nghiệp điện tử hơn 20 năm trước, ông cho rằng nếu nhìn thị trường hiện tại sẽ thấy vẫn có đóng góp của doanh nghiệp FDI. "Lĩnh vực thiết kế công nghiệp ngành bán dẫn cũng cần có chính sách thu hút doanh nghiệp lớn từ nước ngoài", ông nói.
GS Trình cho biết sẵn sàng và đồng hành đáp ứng được nhu cầu doanh nghiệp. Chia sẻ về đào tạo nhân lực, ông cho biết kế hoạch triển khai theo mô hình chung trên thế giới, tức có các phòng thí nghiệm gắn với các trường, viện nghiên cứu để sinh viên thực hành.
Ông nhìn nhận, Việt Nam có kinh nghiệm nhiều năm trong việc xây dựng các phòng thí nghiệm này. Chỉ riêng Đại học Công nghệ có 4 nhóm nghiên cứu và 4 phòng thí nghiệm đang triển khai các hướng nghiên cứu về chế tạo linh kiện bán dẫn, thiết kế, chế tạo các linh kiện, hệ thống cơ điện tử tiên tiến hay nghiên cứu vật liệu và linh kiện Micro-nano, thiết kế và ứng dụng vi mạch điện tử...
Tại sự kiện, đại diện lãnh đạo các tập đoàn lớn cũng chia sẻ những câu chuyện truyền cảm hứng đối với sinh viên về ước mơ và khám phá nghề nghiệp tương lai trong ngành kỹ thuật dữ liệu hoặc khoa học dữ liệu. Những trải nghiệm từ hành trình thú vị trong lĩnh vực STEM với thông điệp "người trẻ hãy là một phần của công nghệ tương lai".
Diễn đàn do Hiệp hội bán dẫn Đông Nam Á (SEMI SEA), Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin và Truyền thông, Bộ Thông tin và Truyền thông và trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức. Diễn đàn nằm trong khuôn khổ các sự kiện của Hội nghị Thượng đỉnh Kinh doanh Việt Nam chủ đề "Kết nối Việt Nam với hệ sinh thái bán dẫn Đông Nam Á". Chương trình hướng kết nối nhân tài, giúp sinh viên Việt Nam và những người trẻ tuổi hiểu rõ hơn về ngành công nghiệp bán dẫn trong khu vực Đông Nam Á và trên thế giới, thúc đẩy cơ hội hợp tác phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn trong tương lai.
Quảng NinhCác chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu lĩnh vực công nghệ năng lượng, chuyển đổi số và đại diện các doanh nghiệp sẽ bàn về đổi mới sáng tạo tại Techconnect and Innovation Vietnam 2023.
Sự kiện Kết nối công nghệ và Đổi mới sáng tạo Việt Nam (Techconnect & Innovation Vietnam 2023) với chủ đề "Đổi mới sáng tạo - Phát triển bền vững", diễn ra trong 2 ngày 29-30/9 tại Cung Quy hoạch, hội chợ và triển lãm, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Sự kiện năm nay do Bộ Khoa học và Công nghệ, UBND Quảng Ninh chỉ đạo, Cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ninh là đơn vị tổ chức.
Sự kiện thu hút nhiều diễn giả danh tiếng chia sẻ góc nhìn về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ mới, đề xuất giải pháp, chính sách để phát triển khoa học công nghệ tại Việt Nam.
Ông Nguyễn Đình Thứ - trưởng bộ phận chiến lược & hợp tác VinES, tập đoàn Vingroup - có bài trình bày mở màn tại Diễn đàn Công nghệ và năng lượng 2023 sáng 29/9. Từ kinh nghiệm thực tiễn, ông chia sẻ kinh nghiệm trong phát triển công nghệ tích trữ năng lượng và giải pháp chuyển đổi xanh.
Ông Nguyễn Đình Thứ. Ảnh: NVCC
TS Nguyễn Đình Trọng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Công nghệ T-Tech Việt Nam, trình bày về công nghệ điện rác, cơ hội và thách thức. Công nghệ lò đốt rác phát điện "Made in Việt Nam" do T-Tech Việt Nam nghiên cứu, thiết kế và chế tạo. Công nghệ của T-Tech giải quyết bài toán đối với rác thải chưa được phân loại từ đầu nguồn như ở Việt Nam. Hiện công ty cung cấp khoảng 90 dự án lò đốt rác lớn nhỏ tại 28 tỉnh, thành phố trên cả nước.
Ông Nguyễn Văn An, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc tập đoàn Hà Phương, là diễn giả thứ ba, trình bày về giải pháp tiết kiệm năng lượng trong sản xuất công nghiệp. Ông An là chuyên gia về mảng tư vấn các giải pháp tiết kiệm năng lượng, tư vấn tăng trưởng xanh và giảm thiểu phát thải khí nhà kính. Với vai trò giảng viên Khoa năng lượng, Đại học Bách Khoa Hà Nội, ông từng tham gia nhiều dự án, trưởng nhóm kiểm toán năng lượng của hơn 200 dự án từ 2013 đến nay tại các nhà máy công nghiệp, trung tâm thương mại và cao ốc tại Hà Nội, Hải Phòng TP HCM và Đà Nẵng.
Anh hùng lao động Nguyễn Quang Mâu cùng các chuyên gia sẽ thảo luận tại tọa đàm về giải pháp và chính sách hỗ trợ của Việt Nam trong việc nghiên cứu ứng dụng công nghệ năng lượng. Ông hiện là Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Gốm Đất Việt, thành viên Liên đoàn Các nhà sáng tạo thế giới. Ông là người đưa Gốm Đất Việt trở thành Nhà sản xuất gạch ngói đất sét nung cao cấp số một Việt Nam. Tháng 9/2022, ông đón nhận danh hiệu Giáo sư danh dự của Viện Đại học Kỷ lục Thế giới.
Trong phiên Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh cho phát triển bền vững sáng 30/9, TS Jenny Elmaco, Điều phối viên của Horizon Europe tại khu vực Asean (Euraxess Asean) có bài tham luận về thúc đẩy Chương trình hợp tác quốc tế về nghiên cứu chung và đổi mới sáng tạo cho Việt Nam. Dự án là sáng kiến của Ủy ban châu Âu nhằm hỗ trợ các nhà nghiên cứu và hợp tác khoa học trong khu vực. TS Elmaco từng nhận giải thưởng Nhà lãnh đạo kim cương về đổi mới sáng tạo, cùng giải thưởng từ Mạng lưới hỗ trợ phụ nữ trong hoạt động đổi mới sáng tạo toàn cầu (Anh), nhằm ghi nhận những nỗ lực của bà trong giáo dục và sự xuất sắc trong khoa học. Bà cũng được trao giải thưởng tác động xã hội Marie Curie vì đóng góp trong lĩnh vực hòa bình, giới tính và ứng phó với dịch bệnh Covid-19. Bà là một trong 100 phụ nữ Philippines có ảnh hưởng nhất trên LinkedIn.
Ở phiên tọa đàm giải pháp chuyển đổi số toàn diện cho doanh nghiệp, ông Nguyễn Đoàn Kết, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị - Phó Tổng giám đốc Công ty Bóng đèn Phích nước Rạng Đông, cũng chia sẻ về hành trình chuyển đổi số của Rạng Đông. Ông Kết có kinh nghiệm trong việc nghiên cứu và triển khai nhiều đề tài nghiên cứu quan trọng của Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương, Ngân hàng Thế giới WB, VBCF (Bộ phát triển Quốc tế Anh DFID tài trợ), Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP) và Quỹ Môi trường Toàn cầu (GEF)....
Ông Nguyễn Đoàn Kết. Ảnh: NVCC
Ông Lê Việt Thắng, đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành 1Office, chia sẻ về ứng dụng hệ thống tự động hóa quy trình nhằm mang lại tiềm năng về năng suất, nâng cao trải nghiệm của khách hàng và số hóa các hoạt động. Ông Thắng có kinh nghiệm 13 năm tư vấn chiến lược xây dựng hệ thống chuyển đổi số doanh nghiệp, 11 năm tư vấn triển khai giải pháp quản trị tổng thể doanh nghiệp, giúp hơn 5.000 doanh nghiệp giảm chi phí quản lý, tối ưu hóa vận hành nhờ số hóa toàn diện, tự động hóa, mang trải nghiệm hiện đại, hạnh phúc, tăng hiệu suất làm việc cho hơn 450.000 người dùng. Ông từng nhận Giải thưởng Sao Khuê (2014), Giải thưởng khởi nghiệp tiềm năng tại Startup Festival khởi nghiệp sáng tạo (2016), Giải pháp Make in Vietnam thuộc lĩnh vực quản trị doanh nghiệp được Bộ Thông tin & Truyền thông trao tặng (2020) và Giải thưởng Nhân tài Đất Việt (2022).
Ông Lê Việt Thắng. Ảnh: NVCC
Ông Phạm Ngọc Minh, Trưởng bộ phận Công nghiệp ôtô và số hóa Siemens Việt Nam, chia sẻ về hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam trong chuyển đổi số công nghệ khu vực châu Á Thái Bình Dương. Ông Minh có nhiều kinh nghiệm trong việc thực hiện dự án quốc tế và kỹ thuật tư vấn, đặc biệt là trong quá trình tự động hóa. Ông đảm nhiệm vai trò kỹ sư dự án tại Actemium Đức, Munich, Đức về tự động hóa quy trình khu vực, trước khi trở thành Giám đốc dự án tại Siemens AG, Marburg Đức.
Techconnect and Innovation Vietnam là chương trình thường niên do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì. Sau 11 năm tổ chức, sự kiện trở thành diễn đàn để doanh nghiệp, chuyên gia thảo luận, chia sẻ thông tin tới các nhà hoạch định chính sách, thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao công nghệ, thương mại hóa sản phẩm.
Chương trình năm nay có nhiều hoạt động. Trong đó, Diễn đàn Công nghệ và Năng lượng 2023 sáng 29/9 bàn thảo về xu hướng công nghệ mới, hiện đại trong nước và quốc tế, làm rõ về các chính sách hỗ trợ của Việt Nam trong nghiên cứu ứng dụng công nghệ năng lượng. Lễ khai mạc sự kiện Kết nối công nghệ và Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2023 chiều 29/9 có sự tham dự của lãnh đạo Chính phủ, các bộ, ngành và đại diện các tập đoàn công nghệ lớn.
Diễn đàn chuyển đổi số và chuyển đổi xanh cho phát triển bền vững sáng 30/9 là những bài học kinh nghiệm và cam kết hỗ trợ cho Việt Nam chuyển đổi xanh hướng tới phát triển bền vững. Các giải pháp chuyển đổi số toàn diện cũng được các ông lớn đại diện doanh nghiệp đổi mới sáng tạo như Rạng Đông, VNPT, 1Office, Base, Siemens Việt Nam chia sẻ. Hội nghị về hoạt động ứng dụng, chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo địa phương năm 2023 chiều 30/9 sẽ đánh giá hoạt động đổi mới sáng tạo tại địa phương và định hướng phát triển.
Xuyên suốt 2 ngày sự kiện còn có chương trình tiêu điểm công nghệ với những xu hướng công nghệ mới, trình diễn sản phẩm dưới sự điều phối của chủ tọa. Những chủ đề được triển khai gồm vật liệu mới; năng lượng xanh, logistic và chuỗi cung ứng; khoa học phục vụ sức khỏe (nông nghiệp và y tế); công nghệ 4.0. Bên cạnh đó còn có hoạt động tư vấn và kết nối cung - cầu công nghệ, nhằm trao đổi và tư vấn chuyên sâu về các chính sách, giải pháp công nghệ và đổi mới công nghệ, sở hữu trí tuệ.
Kinh nghiệm chuyển đổi xanh hướng tới phát triển bền vững cùng giải pháp chuyển đổi số toàn diện cho doanh nghiệp sẽ thảo luận tại Diễn đàn sáng 30/9 tại Quảng Ninh.
Diễn đàn "Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh cho phát triển bền vững" được tổ chức trong khuôn khổ sự kiện Techconnect and Innovation Vietnam 2023 do Cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp cùng các đơn vị tổ chức. Báo VnExpress sẽ tường thuật trực tuyến diễn đàn này.
Diễn đàn dự kiến thu hút hơn 250 người tham gia, gồm đại diện các bộ, ban, ngành Trung ương, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Sở Khoa học và Công nghệ, Sở thông tin truyền thông địa phương trên toàn quốc; đại diện các tổ chức, tập đoàn, hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam và quốc tế; tổ chức trung gian của thị trường khoa học công nghệ.
Với sự chủ trì của lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ, diễn đàn bắt đầu với chủ đề về "Bài học kinh nghiệm và cam kết hỗ trợ cho Việt Nam chuyển đổi xanh hướng tới phát triển bền vững". GS.TS Nguyễn Văn Phước, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP HCM sẽ nói về việc thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đề xuất xây dựng cơ chế hỗ trợ cho các ngành chuyển đổi xanh. Các chuyên gia từ Horizon Europe tại khu vực Asean (Euraxess Asean) và Tổ chức tài chính quốc tế (IFC) sẽ chia sẻ chương trình hỗ trợ cho Việt Nam, hợp tác quốc tế về nghiên cứu chung và đổi mới sáng tạo, tài chính xanh cho phát triển bền vững.
Ở phiên tọa đàm thứ hai, bàn về các giải pháp chuyển đổi số toàn diện cho doanh nghiệp cũng được các ông lớn đại diện doanh nghiệp đổi mới sáng tạo như Rạng Đông, VNPT, 1Office, Base, SIEMENS Việt Nam chia sẻ.
Tham luận đầu tiên từ GS Trần Thọ Đạt, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, về tổng quan phát triển kinh tế số tại tỉnh Quảng Ninh. Ông Nguyễn Đoàn Kết, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị - Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông sẽ tiếp nối bằng câu chuyện về hành trình chuyển đổi số của Rạng Đông. Hệ sinh thái các giải pháp chuyển đổi số phù hợp với từng loại hình doanh nghiệp sẽ được đại diện VNPT chia sẻ. Các tham luận lần lượt từ doanh nghiệp như 1Office, Base, SIEMENS Việt Nam sẽ nêu bật ứng dụng công nghệ như hệ thống tự động hóa quy trình, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và học máy (ML), đồng thời những hỗ trợ đối với Việt Nam trong chuyển đổi số công nghệ trong khu vực.
Hoạt động Trình diễn, giới thiệu sản phẩm, thiết bị công nghệ tại sự kiện thu hút hàng trăm doanh nghiệp tham gia. Ảnh: Ban tổ chức
Ở mỗi phiên tọa đàm người tham dự có thể đặt câu hỏi ở phần thảo luận. Tại sự kiện còn trao ký kết, biên bản hợp tác, ghi nhớ cho các đối tác tham gia kết nối.
Kết nối công nghệ và Đổi mới sáng tạo Việt Nam (Techconnect & Innovation Vietnam 2023) với chủ đề "Đổi mới sáng tạo - Phát triển bền vững", diễn ra trong 2 ngày 29-30/9 tại Cung Quy hoạch, hội chợ và triển lãm, TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh. Sự kiện năm nay do Bộ Khoa học và Công nghệ, UBND Quảng Ninh chỉ đạo, Cục Ứng dụng và Phát triển công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Quảng Ninh là đơn vị tổ chức. Báo VnExpress là đơn vị phối hợp tổ chức và truyền thông chính thức.
Sự kiện với nhiều hoạt động như: diễn đàn công nghệ, tư vấn kết nối cung cầu, hội nghị ứng dụng chuyển giao công nghệ, doanh nghiệp đăng ký tham gia sẽ được tư vấn về giải pháp chuyển đổi số, chuyển đổi xanh từ chuyên gia, tăng cơ hội kết nối cung cầu...
Tổ chức từ năm 2011 đến nay, Techconnect and Innovation Vietnam hướng tới mục tiêu xây dựng hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia để chuyển đổi, ứng dụng tri thức và công nghệ vào thực tiễn; tạo cầu nối trực tiếp cho bên cung và bên cầu công nghệ trao đổi, thảo luận và tiến tới ký kết các thỏa thuận hợp tác và hợp đồng chuyển giao công nghệ. Sự kiện trở thành diễn đàn để doanh nghiệp, chuyên gia thảo luận, chia sẻ thông tin tới các nhà hoạch định chính sách, thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao công nghệ, thương mại hóa sản phẩm.
