Giám đốc Đại học Quốc gia TP HCM cho biết có đơn vị trong trường trả lương 85 triệu đồng cho giáo sư, nhưng đây không phải vấn đề chính để thu hút nhân tài.
Tại phiên thảo luận về thu hút nhân tài trong Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển Việt Nam 2025 ngày 30-31/7, PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TP HCM, cho biết một trong những điểm nổi bật trong chính sách của trường là lương. Ví dụ, Đại học Bách khoa TP HCM đăng tuyển dụng với mức có thể đạt 85 triệu đồng/tháng cho phó giáo sư, giáo sư.
Không so sánh với thị trường, nhưng ông Quân cho rằng mức này "có thể đáp ứng được" nhu cầu của nhà khoa học. Ngoài ra, họ được hỗ trợ khi tham gia đề tài nghiên cứu của thành phố, quốc gia. "So với lương hơn bốn triệu đồng khi tôi mới về nước năm 2007, đây là bước tiến vượt bậc", ông nhấn mạnh.
Tuy nhiên theo ông, lương cao chỉ là một phần. Đại học Quốc gia TP HCM cho biết đang thực hiện chương trình VNU350 với mục tiêu thu hút nhà khoa học, trong đó xác định ba từ khóa để tạo không gian cho nhân tài, gồm Tự chủ, Phát triển và Đóng góp.
"Các nhà khoa học có đủ không gian để tự chủ về chủ đề, hướng nghiên cứu, phương pháp và cách xây dựng nghề nghiệp của mình. Đây là yếu tố quan trọng họ cần", ông nói. "Họ cũng được tạo bệ phóng để phát triển sự nghiệp, trở thành phó giáo sư, giáo sư hoặc nhận giải thưởng danh giá. Hiện trường thu hút được gần 100 nhân lực chất lượng cao, trong đó có các tiến sĩ trẻ và nhà khoa học đầu ngành".
PGS.TS Vũ Hải Quân (bên phải) chia sẻ tại Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển Việt Nam 2025. Ảnh: Phạm Hương
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Ái Việt, thành viên Hội đồng Tư vấn quốc gia về phát triển khoa học công nghệ, cho rằng cần một môi trường phù hợp cho nhà khoa học và chuyên gia từ nước ngoài hồi hương.
Sâu xa hơn, ông đề nghị tăng cường đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D) để tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển khoa học công nghệ của Việt Nam, hợp tác quốc tế để thúc đẩy quá trình chuyển giao công nghệ thực sự và đưa tổ chức R&D quốc tế về Việt Nam.
Trong khi đó, theo bà Nguyễn Thị Ngọc Dung, chuyên gia cao cấp Nghiên cứu và Phát triển Hệ sinh thái đổi mới khởi nghiệp, lương chưa phải vấn đề quan trọng nhất. Từng đưa nhiều tên tuổi chất lượng cao từ Thung lũng Silicon (Mỹ) về Việt Nam, bà cho biết họ không đặt nặng vấn đề lương bổng hay nhà ở.
"Điều họ thực sự cần là một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hoàn chỉnh", bà nói. Các yếu tố quan trọng trong hệ sinh thái gồm khung thể chế phù hợp, nguồn vốn đầu tư mạo hiểm, và một hạ tầng hỗ trợ. Ngoài ra, bà gợi mở về ý tưởng vườn ươm chuyên nghiệp cho startup.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Dung tại Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển Việt Nam 2025. Ảnh: Phạm Hương
Nhắc lại câu chuyện năm 2018 khi một số nhân tài từ Thung lũng Silicon về Việt Nam, bà cho biết họ phải qua sáu Bộ để xin được giấy phép đăng ký kinh doanh vì lĩnh vực mới, không biết xếp vào loại hình nào.
"Muốn thúc đẩy đổi mới sáng tạo, đầu tiên phải giữ chân được nhân tài, đó là thể chế chứ họ chưa cần đến tiền", bà Dung nói.
Nguồn đầu tư mạo hiểm, theo bà, cũng là vấn đề quan trọng bởi nhờ nguồn này, các công ty khởi nghiệp tự do lựa chọn đối tác và tìm ra sản phẩm mà thị trường cần nhất, khác với việc chỉ trông chờ vào ngân sách cho khoa học công nghệ. Để thúc đẩy sáng tạo cần có biện pháp giảm thiểu rủi ro, "giảm đau" cho người làm sáng tạo - điều còn thiếu ở Việt Nam.
"Ở Thung lũng Silicon, các startup khi thất bại vẫn có 'bệ đỡ' lớn với các quỹ đầu tư mạo hiểm, cố vấn và nhà đầu tư sẵn sàng hỗ trợ. Ở Việt Nam, sự hỗ trợ này gần như bằng không", bà nói, nhưng đánh giá các chính sách liên quan đến đổi mới sáng tạo thời gian qua đã "rõ ràng hơn". "Hy vọng các chính sách sẽ chạy nhanh hơn nữa, vì đó là điều quan trọng nhất".
Diễn đàn Nghiên cứu và Phát triển Việt Nam 2025 lần đầu được tổ chức tại Ninh Bình, với chủ đề "Thúc đẩy tương lai của Việt Nam thông qua đầu tư R&D chiến lược". Sự kiện quy tụ đội ngũ khách mời gồm 100 chuyên gia người Việt, gốc Việt và những nhân vật có tầm ảnh hưởng hàng đầu trong lĩnh vực R&D trên toàn cầu. Đây được kỳ vọng là nền tảng kết nối cấp cao giữa các khối nhà nước - doanh nghiệp - đại học – tập đoàn công nghệ - viện nghiên cứu và nhà đầu tư, hướng tới mục tiêu thúc đẩy chuyển giao công nghệ, vận hành hiệu quả các mô hình đầu tư, và hình thành hệ sinh thái R&D bền vững tại Việt Nam.
Công cụ NotebookLM của Google thu hút 140.000 lượt tạo tài liệu một tháng, trong đó Việt Nam nằm trong top 10 về lượng người dùng cũng như tài liệu được xem nhiều nhất.
Ngày 30/7, Google cho biết châu Á - Thái Bình Dương (APAC) là khu vực ghi nhận lượng tương tác lớn nhất với sản phẩm NotebookLM. Trong đó, Ấn Độ có số người dùng cao nhất trên toàn cầu, tiếp theo là Mỹ và Nhật Bản.
"Chúng tôi cũng chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ tại Hàn Quốc, Việt Nam, đều nằm trong top 10 quốc gia sử dụng NotebookLM nhiều nhất toàn thế giới", thông báo nêu.
Ảnh giới thiệu tính năng trong NotebookLM. Ảnh: Google
Khác với các ứng dụng phổ biến như ChatGPT hay Gemini, NotebookLM giúp người dùng tổng hợp và sắp xếp thông tin. Công cụ cho phép tải lên nhiều loại dữ liệu như PDF, trang web, video YouTube, tệp âm thanh, Google Tài liệu hay Trang trình bày. AI này cũng hỗ trợ tương tác, suy luận qua văn bản, biểu đồ, hình ảnh, âm thanh và nhiều ngôn ngữ. Người dùng có thể trò chuyện trực tiếp với "sổ tay" để nhận câu trả lời kèm trích dẫn, chuyển đổi tài liệu thành tóm tắt, hướng dẫn học tập, bản ghi âm hay bản đồ tư duy.
Họ có thể công khai các "sổ tay" của mình để người khác cùng truy cập và sử dụng. Google cũng ghi nhận sổ tay công khai phổ biến nhất đến từ các khu vực châu Á - Thái Bình Dương với nhiều chủ đề, từ chính sách của chính quyền địa phương, quy định thuế đến các giải thưởng giảng dạy và thậm chí tài liệu chi tiết cho phóng viên tin tức. Trong đó, một tài liệu do người dùng Việt tạo ra trên NotebookLM trở thành một trong những tài liệu công cộng phổ biến nhất.
Google cho biết đã bổ sung một số tính năng giúp cá nhân hóa việc khai thác thông tin và thúc đẩy tương tác hơn. Trong đó, Video Overviews sẽ tạo ra hình ảnh trực quan bằng AI để minh họa cho tài liệu, đồng thời chèn hình ảnh, sơ đồ, trích dẫn và số liệu từ tài liệu của người dùng. Ứng dụng đầu tiên của Video Overviews là slide thuyết minh.
Theo hãng, người dùng có thể chỉ định các chủ đề cần tập trung, nêu rõ mục tiêu học tập, mô tả mục tiêu, đặt câu hỏi khái quát như "Tôi không biết gì về chủ đề này, hãy giúp tôi hiểu các sơ đồ trong bài" hoặc đi sâu vào hỏi chi tiết như "Tôi là chuyên gia về X và nhóm của tôi đang làm Y; hãy tập trung vào Z".
Ngoài ra, Google cũng sẽ thêm Sổ tay nổi bật (Featured Notebooks), thông qua việc hợp tác với tác giả, nhà nghiên cứu, nhà xuất bản và tổ chức phi lợi nhuận uy tín trên thế giới để cung cấp các bộ sưu tập được tuyển chọn, giúp người dùng tìm thông tin chuyên sâu và lời khuyên từ chuyên gia.
Động đất mạnh 8.8 độ ngoài khơi bán đảo Kamchatka của Nga là kết quả do hoạt động dữ dội của đới hút chìm, làm nổi rõ nguy cơ địa chấn ở Vành đai Lửa.
Vị trí trận động đất ngoài khơi Nga. Ảnh: USGS
Trận động đất mạnh 8,8 độ xảy ra hôm nay với tâm chấn ở độ sâu 19 km dưới đáy biển, cách thành phố Petropavlovsk thuộc bán đảo Kamchatka ở vùng Viễn Đông của Nga khoảng 136 km về phía đông. Trận động đất khiến loạt quốc gia ban bố cảnh báo sóng thần và phát lệnh sơ tán người dân ở những khu vực nguy hiểm.
Cơ quan Địa vật lý thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga cho hay đây là trận động đất mạnh nhất ở Kamchatka kể từ năm 1952. Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) nói rằng tâm chấn của trận động đất này gần giống trận mạnh 9 độ gây sóng thần tàn phá khắp Thái Bình Dương hồi năm 2011.
Theo India Today, trận động đất bắt nguồn từ ranh giới hội tụ giữa mảng Thái Bình Dương và mảng Okhotsk (thường gắn liền với mảng Bắc Mỹ ở khu vực này) tại rãnh Kuril - Kamchatka. Ở đới hút chìm này, mảng Thái Bình Dương đặc bị đẩy xuống dưới mảng Okhotsk. Dù các mảng kiến tạo liên tục di chuyển tương đối so với nhau, giao diện giữa chúng thường "mắc kẹt". Áp lực liên quan đến chuyển động mảng tích tụ cho đến khi vượt quá sức chịu đựng của giao diện mảng, được giải phóng dưới dạng đứt gãy đột ngột là động đất.
Trận động đất chính xảy ra do đứt gãy ngược nông, loại chuyển động trong đó một khối vỏ Trái Đất bị đẩy lên trên khối khác dọc theo giao diện đứt gãy. Chuyển động này xảy ra trên vùng đứt gãy dài khoảng 390 km và rộng 140 km, thường gặp ở những sự kiện siêu động đất dọc theo đới hút chìm. Tâm chấn của trận động đất nằm cách Petropavlovsk - Kamchatsky khoảng 136 km về phía đông - đông nam, với độ sâu 19-21 km dưới đáy đại dương.
Một yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ và quy mô của động đất tại đới hút chìm là tốc độ hai mảng kiến tạo di chuyển so với nhau. Trong trường hợp ở Kamchatka, mảng Thái Bình Dương di chuyển với tốc độ khoảng 77 mm/năm so với mảng Okhotsk. Đây là tốc độ tương đối cao về mặt kiến tạo, khiến các trận động đất lớn xảy ra thường xuyên hơn ở đây so với một số đới hút chìm khác.
Năm 1952, một trận động đất mạnh 9,0 độ xảy ra ở cùng đới hút chìm, chỉ cách trận động đất 8,8 độ hôm nay khoảng 30 km.
Điều gì xảy ra tiếp theo?
Khoảng 6 tiếng sau khi trận động đất xảy ra, có 35 dư chấn lớn hơn 5.0 độ, theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ. Dư chấn xảy ra khi căng thẳng trong vỏ Trái Đất được phân phối lại sau trận động đất chính. Đối với trận động đất có quy mô lớn như ở Kamchatka, dư chấn có thể tiếp tục diễn ra trong nhiều tuần đến nhiều tháng hoặc lâu hơn, nhưng thường sẽ giảm cả về cường độ lẫn tần suất theo thời gian.
Trận động đất ngoài khơi Nga cũng tạo ra một trận sóng thần, ảnh hưởng đến cộng đồng ven biển trên bán đảo Kamchatka, quần đảo Kurile và Hokkaido, Nhật Bản. Trong những giờ tới, sóng thần sẽ lan rộng khắp Thái Bình Dương, đến Hawaii khoảng 6 tiếng sau khi trận động đất xảy ra và tiếp tục lan xa hơn đến Chile và Peru.
Các nhà khoa học về sóng thần sẽ tiếp tục điều chỉnh mô hình về tác động của sóng thần khi nó lan rộng nhằm cung cấp thông tin kịp thời cho nhà chức trách.
iPhone 17 Pro và 17 Pro Max được cho là sẽ có thêm bản màu đồng và được nâng cấp một số tính năng camera, như hỗ trợ zoom quang 8x.
Theo MacRumors, Apple sẽ trang bị ba tính năng mới cho camera của iPhone 17 dòng Pro. Đầu tiên là ống kính tele. Trong khi các mẫu iPhone 16 Pro có zoom quang 5x nhờ công nghệ Tetraprism, 17 Pro có thể đạt mức 8x nhờ sử dụng một thấu kính mới, hỗ trợ zoom quang liên tục ở nhiều tiêu cự khác nhau.
Tiếp theo là nút điều khiển camera thứ hai nằm ở cạnh trên, bên cạnh nút camera hiện tại, được dùng để truy cập nhanh các cài đặt liên quan.
Ngoài ra, Apple có thể đang phát triển ứng dụng Camera Pro hỗ trợ xử lý cả ảnh và video, cạnh tranh với các ứng dụng camera khác như Halide, Kino và Filmic Pro. Đây nhiều khả năng là phiên bản nâng cấp và cải tiến của Final Cut Camera.
Ảnh dựng về màu đồng mới trên iPhone 17 Pro. Ảnh: Apple Insider
Trong khi đó, Apple Insider cho biết màu mới của iPhone 17 dòng Pro sẽ là vàng đồng, đậm hơn màu vàng sa mạc năm ngoái. Tuy nhiên, thông tin này chưa được xác thực. Hồi tháng 4, "chuyên gia tin đồn" Majin Bu nói màu mới là xanh nhạt, giống MacBook Air ra mắt tháng 3.
iPhone 17 Pro và 17 Pro Max cũng được cho là sẽ thay đổi thiết kế và trở lại sử dụng vỏ nhôm. Trong đó, cụm camera vuông trên iPhone 16 Pro được mở rộng thành hình chữ nhật, tương tự Pixel 9 Pro của Google. Diện tích phần này khá lớn, ba ống kính vẫn giữ cách bố trí tam giác và nằm bên trái. Đèn flash LED, micro và cảm biến Lidar được chuyển sang phải và xếp dọc.
Ngoài chip xử lý A19 Pro và RAM tăng lên 12 GB, hai model Pro có ống tele 48 megapixel. Camera trước của cả bốn phiên bản tăng lên 24 megapixel, gấp đôi thế hệ trước.
Thế hệ iPhone 2025 sẽ ra mắt vào tháng 9 với 4 phiên bản iPhone 17, 17 Air, 17 Pro và 17 Pro Max. Trong đó, iPhone 17 Air là dòng hoàn toàn mới với thiết kế siêu mỏng, thay thế mẫu Plus.
Những mùa mới xuất hiện trên Trái Đất như mùa khói mù ở Đông Nam Á và mùa rác ở Bali là kết quả từ hoạt động của con người và biến đổi khí hậu.
Khói mù bao trùm Kuala Lumpur, Malaysia vào tháng 10/2023. Ảnh: Reuters
Hoạt động của con người đang nhanh chóng biến đổi Trái Đất, và các mô hình thời tiết theo mùa quen thuộc không còn diễn ra đúng nhịp, theo Live Science hôm 28/7. Trong nghiên cứu công bố gần đây trên tạp chí Sage, PGS Felicia Liu, Đại học York và PGS Thomas Smith, Trường khoa học kinh tế và chính trị London kết luận các mùa hoàn toàn mới do con người tạo ra đang dần xuất hiện.
Ví dụ bao gồm "mùa khói mù" ở các quốc gia phía bắc và xích đạo của Đông Nam Á, khi bầu trời bị bao phủ bởi khói suốt nhiều tuần. Đây là kết quả từ hoạt động đốt cháy cây cỏ trên diện rộng để phát quang rừng và chuẩn bị đất canh tác nông nghiệp vào thời điểm đặc biệt khô hạn trong năm. Một ví dụ khác là "mùa rác" hàng năm, khi thủy triều đưa rác thải nhựa đến bờ biển Bali, Indonesia, từ tháng 11 đến tháng 3.
Đồng thời, một số mùa đang biến mất hoàn toàn, gây ra hậu quả sâu sắc đối với hệ sinh thái và văn hóa. Những mùa đã biến mất này có thể gắn liền với hành vi di cư bị thay đổi hoặc chấm dứt của động vật như mùa sinh sản suy giảm của chim biển ở miền bắc nước Anh.
Biến đổi khí hậu cũng đang thay đổi thời gian của thể thao mùa đông truyền thống khi tuyết trở nên khan hiếm hơn ở vùng núi cao. Tình trạng phổ biến hơn cả là "mùa bị đảo lộn", bao gồm mùa hè nóng hơn và mùa đông ôn hòa hơn ở vùng khí hậu ôn đới, với thời tiết cực đoan ngày càng thường xuyên và nghiêm trọng khiến người và hệ sinh thái chịu áp lực.
Thời gian của những sự kiện theo mùa chủ chốt như khi lá rụng hoặc một số loài di cư kéo đến, đang trở nên khó dự đoán hơn. Các mô hình mùa thay đổi khiến chu kỳ sống phụ thuộc lẫn nhau, động thực vật trở nên kém đồng bộ, gây rối loạn cho những cộng đồng phụ thuộc vào chúng về mặt kinh tế, xã hội và văn hóa.
Ở miền bắc Thái Lan, hoạt động của con người làm thay đổi nhịp điệu tự nhiên, ảnh hưởng đến nguồn cung cấp nước và thực phẩm. Cộng đồng sinh sống dọc theo các nhánh sông Mekong dựa vào dòng chảy theo mùa của sông nước để đánh bắt cá và canh tác qua nhiều thế hệ. Ban đầu, nhiều đập thượng nguồn làm gián đoạn chu kỳ này thông qua ngăn chặn cá di cư và cản trở sự tích tụ phù sa cần thiết với đất trang trại. Biến đổi khí hậu cũng thay đổi mô hình mưa, dẫn đến mùa khô kéo dài hơn và mùa mưa ngắn nhưng dữ dội hơn, gây cháy rừng và tăng tình trạng bất ổn đối với nông dân.
Cách con người phản ứng với mô hình mùa thay đổi có thể khiến điều kiện môi trường được cải thiện hoặc xấu đi. Chẳng hạn, ở Đông Nam Á, nhận thức của công chúng về "mùa khói mù" kéo theo dự báo tốt hơn, lắp đặt bộ lọc không khí trong nhà và áp dụng sáng kiến y tế công cộng.
Để xây dựng đường hầm dài hàng nghìn kilomet xuyên Đại Tây Dương, các kỹ sư sẽ phải đối mặt với những thách thức về mặt kỹ thuật, năng lượng, áp lực nước, chi phí.
Đường hầm eo biển Manche có đoạn dưới nước dài 37,9 km. Ảnh: Bechtel
Viễn cảnh bước lên tàu ở New York, đi qua đường hầm dưới Đại Tây Dương và xuất hiện tại London 54 phút sau có vẻ hấp dẫn. Tuy nhiên, theo Live Science, các chuyên gia cho rằng xây dựng đường hầm xuyên Đại Tây Dương không khả thi với công nghệ hiện nay.
Trước hết, hành trình 54 phút đòi hỏi tàu chạy trong môi trường chân không với tốc độ 8.000 km/h, công nghệ vẫn chưa tồn tại. Với tốc độ tàu thông thường, chuyến đi sẽ mất khoảng 15 giờ, chậm hơn nhiều so với bay 8 giờ. Đường hầm dưới biển dài nhất thế giới hiện nay là đường hầm eo biển Manche, với đoạn dưới nước dài 37,9 km nối liền Anh và Pháp. Quá trình xây dựng đường hầm kéo dài 6 năm, quy tụ 13.000 công nhân với chi phí tương đương 16 tỷ USD ngày nay.
Tùy nơi xây dựng đường hầm, chi phí có thể cao hơn nhiều cả về mặt thời gian và tiền bạc. Ví dụ, đường hầm Hudson dài 14 km giữa New York và New Jersey dự kiến sẽ mất 12 năm và tiêu tốn 16 tỷ USD, theo Steve Sigmund, giám đốc truyền thông của Ủy ban Phát triển Gateway, tổ chức đứng sau dự án này.
Đường hầm xuyên Đại Tây Dương sẽ dài hơn rất nhiều. Theo Bill Grose, chuyên gia về đường hầm và thành viên của Viện Kỹ sư Xây dựng, đường hầm xuyên Đại Tây Dương nối London và New York dài khoảng 5.500 km và gắn liền với nhiều thách thức. Thách thức đầu tiên là công tác hậu cần phục vụ xây dựng như giải quyết vấn đề thông gió cho một đường hầm, cung cấp điện cho máy khoan và đưa công nhân đến công trường.
Thời gian cần để vận chuyển công nhân từ một đầu của đường hầm đến điểm giữa rất lâu, vì vậy dự án sẽ cần một máy đào hầm hoàn toàn tự động vốn chưa được phát minh. Ngoài ra, nhu cầu năng lượng cũng trở thành vấn đề lớn. Ngay cả đối với đường hầm chỉ dài 10 km, máy đào hầm thông thường cần lượng điện tương đương một thị trấn nhỏ. Hơn nữa, tốc độ của máy đào hầm rất chậm. Để xây đường hầm băng qua Đại Tây Dương ở khoảng cách ngắn nhất là 2.575 km từ Gambia đến Brazil, máy đào hầm có thể mất khoảng 500 năm với tốc độ hiện nay.
Các kỹ sư sẽ cần giải quyết thách thức về áp lực nước. Theo Science Direct, những sự cố như rò rỉ, nước tràn và sập đường hầm từng dẫn đến tổn thất tài chính và sinh mạng trong các dự án đường hầm dưới biển trước đây. Kỷ lục thế giới về áp lực nước mà máy đào hầm từng đối mặt là 15 bar (gấp 15 lần áp suất khí quyển ở mực nước biển) tại độ sâu 150 m dưới mặt nước. Ở điểm sâu nhất, Đại Tây Dương sâu hơn 8.000 m, tương đương áp lực 800 bar.
Cuối cùng, chi phí cho một dự án khổng lồ như đường hầm xuyên Đại Tây Dương quá lớn trong khi nguy cơ rò rỉ cao khiến việc tài trợ cho dự án như vậy trở nên kém hấp dẫn.
Đà Nẵng khởi động dự án Fab-Lab với tổng đầu tư 1.800 tỷ đồng, phát triển công nghệ đóng gói bán dẫn, đặt nền móng hệ sinh thái công nghiệp và đào tạo nhân lực chất lượng cao.
Ngày 28/7, thành phố Đà Nẵng tổ chức lễ khởi động dự án Phòng thí nghiệm phục vụ sản xuất công nghệ đóng gói tiên tiến Fab-Lab tại Khu Công nghệ thông tin tập trung, Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2 tọa lạc ven sông Hàn.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, Thứ trưởng Phạm Đức Long, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết và hai Phó chủ tịch Hồ Kỳ Minh, Hồ Quang Bửu đã nhấn nút khởi động dự án.
Lãnh đạo Bộ Khoa học Công nghệ và UBND TP Đà Nẵng nhấn nút khởi động dự án Fab-Lab, sáng 28/7. Ảnh: Nguyễn Đông
Ông Nguyễn Bảo Anh, Giám đốc điều hành công ty VSAP Lab - đơn vị đầu tư dự án, cho biết phòng thí nghiệm có tổng mức đầu tư 1.800 tỷ đồng, được xây trên diện tích 2.288 m², tổng diện tích sàn sử dụng hơn 5.700 m². Fab-Lab sẽ hoàn thành và vận hành trong quý IV/2026.
Dự án được chia thành hai khu vực chính. Trong đó, khu phòng Lab tập trung nghiên cứu và phát triển các công nghệ đóng gói mới như Fan-out Wafer Level Packaging (FOWLP), 2.5D/3D IC, Silicon Interposer và Silicon-Bridge. Còn khu phòng Fab thực hiện sản xuất thử nghiệm trên tấm wafer thật, trang bị các thiết bị tiên tiến như hệ thống lithography (quang khắc), wafer bonding và hệ thống đo kiểm đạt chuẩn quốc tế.
Khi đi vào hoạt động, Fab-Lab có công suất 10 triệu sản phẩm/năm, phục vụ thị trường trong và ngoài nước. Đây là mô hình tiên phong thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và Chiến lược công nghiệp bán dẫn Việt Nam theo Quyết định 1018 của Thủ tướng.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại lễ khởi động dự án Fab-Lab sáng 28/7 ở Đà Nẵng. Ảnh: Nguyễn Đông
Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá cao tinh thần chủ động, quyết tâm và tiên phong của lãnh đạo thành phố trong việc kiến tạo môi trường thuận lợi để phát triển lĩnh vực vi mạch bán dẫn, thu hút tinh hoa khoa học công nghệ toàn cầu về làm việc.
"Sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh Việt Nam đang triển khai các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về phát triển ngành công nghiệp bán dẫn", Bộ trưởng nói, đồng thời nhận định bán dẫn là nền tảng của trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, xe tự hành.
Theo ông, để phát triển bền vững, Việt Nam phải tham gia vào toàn bộ các khâu của ngành công nghiệp bán dẫn, từ đào tạo nhân lực, nghiên cứu, thiết kế đến đóng gói, kiểm thử và sản xuất, với các ưu tiên về chip bán dẫn chuyên dụng, chip bán dẫn phục vụ ngành công nghiệp điện tử...
Bộ trưởng cũng kỳ vọng dự án sẽ phát triển các công nghệ đóng gói tiên tiến và đào tạo đội ngũ kỹ sư, chuyên gia trình độ cao, là điểm xuất phát cho những sản phẩm công nghệ "Make in Viet Nam" và là nơi khơi nguồn khát vọng làm chủ công nghệ của thế hệ trẻ.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khuyến khích các kỹ sư công nghệ sáng tạo để đưa khoa học công nghệ phát triển. Ảnh: Nguyễn Đông
"Mỗi phòng lab như VSAP sẽ là một mảnh ghép quan trọng tạo nên hệ sinh thái phát triển công nghiệp bán dẫn quốc gia", Bộ trưởng nhận định và cho biết Bộ Khoa học và Công nghệ cam kết tiếp tục đồng hành cùng Đà Nẵng và các doanh nghiệp thông qua hỗ trợ xây dựng các cơ chế, chính sách ưu đãi đầu tư và xây dựng hệ sinh thái công nghiệp bán dẫn tại miền Trung.
Theo Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Lương Nguyễn Minh Triết, thành phố cam kết tạo điều kiện thuận lợi về hạ tầng, cơ chế hành chính và nguồn nhân lực để dự án triển khai đúng tiến độ, an toàn, hiệu quả, với kỳ vọng VSAP Lab sẽ là hạt nhân hình thành cụm đổi mới sáng tạo ngành bán dẫn tại thành phố.
"Đây không chỉ là một phòng lab, mà là nền móng công nghiệp đầu tiên cho năng lực đóng gói vi mạch tiên tiến trong nước, tích hợp quang - điện tử và các hướng đóng gói tương lai cho AI chip, cảm biến, thiết bị y sinh, giao tiếp tốc độ cao phục vụ cho các lĩnh vực đời sống xã hội và xây dựng thành phố thông minh tại Việt Nam", ông Triết nói.
Theo Chủ tịch Đà Nẵng, thành phố "muốn đi đường dài" với ngành bán dẫn phải bắt đầu từ năng lực thật, có sản phẩm và con người được đào tạo trong môi trường thực tiễn. Đồng thời phải có nơi cho doanh nghiệp thử nghiệm và cùng làm ra sản phẩm. "VSAP Lab là nơi để hiện thực hóa điều đó", ông nói thêm.
Sau buổi lễ, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cùng đoàn công tác của Bộ Khoa học và Công nghệ đến thăm Trung tâm R&D về Công nghệ cao và Chip bán dẫn FPT, nói chuyện với các doanh nghiệp, kỹ sư công nghệ và thăm lớp đào tạo thiết kế vi mạch tại Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2.
Nguyễn Đông
Góp ý kiến tạo
Bạn có thể đặt mọi câu hỏi, vấn đề về Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số trực tiếp cho Bộ Khoa học và Công nghệ
Màn hình lớn hơn đáng kể Z Fold6, dung lượng pin giữ nguyên nhưng Samsung lại tối ưu được thời lượng pin của Z Fold7 cao hơn thế hệ cũ.
Dù được trang bị nhiều nâng cấp về camera, xử lý nếp gập và tăng kích thước màn hình, thông số pin 4.400 mAh của Galaxy Z Fold7 khi mới trình làng vẫn bị cho là đáng thất vọng. Con số này chỉ tương tự Z Fold6 và thấp hơn nhiều các đối thủ điện thoại gập đến từ Trung Quốc như Oppo Find N5 (5.600 mAh), Huawei Mate X6 (5.110 mAh) và Honor Magic V5 (6.100 mAh).
Lý do lớn nhất cho sự chênh lệch này là Samsung vẫn sử dụng công nghệ pin cũ, chưa nâng cấp lên silicon-carbon như một số hãng của Trung Quốc. Theo Techradar, Samsung hoạt động trên toàn cầu và vấn đề an toàn phải được ưu tiên theo tiêu chuẩn quốc tế nên việc áp dụng công nghệ mới như pin silicon-carbon sẽ cần thời gian để đánh giá. Ngoài ra, công ty cũng không muốn lặp lại "cú sốc" liên quan đến pin như mẫu Galaxy Note 7.
Z Fold7 (trái) có pin tốt hơn Z Fold6 (phải) dù cùng dung lượng pin, màn hình lớn hơn. Ảnh: XeeTechCare
Việc dùng viên pin tương tự trong khi màn hình lớn hơn đáng kể khiến nhiều người cho rằng thời gian dùng Z Fold7 sẽ kém hơn cả Z Fold6 khi mới ra mắt. Tuy nhiên, trong các thử nghiệm thực tế của Sammobile, điện thoại gập mới của Samsung đạt 5 tiếng 36 phút khi dùng liên tục để quay video 4K, phát trực tiếp trên Instagram, xem Tiktok, Youtube. Trong khi đó, Z Fold6 chỉ đạt 5 tiếng 15 phút với bài thử nghiệm tương tự.
Trong bài thử nghiệm của Techdroider, Z Fold7 đạt thời lượng 10 tiếng 50 phút, kém khoảng 40 phút so với Galaxy S25 Ultra dù model này có pin cao hơn là 5.000 mAh và màn hình dạng thanh nhỏ hơn. Trước đó, với các thử nghiệm của kênh YouTube TechNik, thời lượng pin của Oppo Find N5 cao hơn khoảng 30 phút so với Galaxy Z Fold6.
Thời lượng sử dụng pin Z Fold7 trong bài test của Techdroider là 10 tiếng 50 phút.
Galaxy Z Fold7 có dung lượng pin thấp hơn đáng kể hai chiếc điện thoại gập khác đang bán chính hãng tại Việt Nam là Oppo Find N5 và Magic V3 (5.150 mAh) nhưng thời gian dùng thực tế lại không chênh lệch lớn. Theo thử nghiệm của kênh Vatvostudio, với cùng bài thử nghiệm, Honor Magic V3 chạy được 7 tiếng 4 phút, Galaxy Z Fold7 là 7 tiếng 32 phút còn Find N5 là 7 tiếng 55 phút.
Trong cùng điều kiện sử dụng thực tế hàng ngày của VnExpress, thời gian sử dụng pin của Z Fold7 tốt hơn kỳ vọng, đủ cho một ngày nếu không dùng quá nhiều. Tuy nhiên, thời gian on-screen của máy vẫn kém hơn Oppo Find N5 khoảng 30-45 phút tùy điều kiện sử dụng thực tế chủ yếu lướt web, xem mạng xã hội, nhắn tin nhiều và ít chơi game.
Với các kết quả kể trên, Z Fold7 cho thấy Samsung đã tối ưu pin tốt dựa trên cùng một dung lượng pin so với thế hệ cũ. Điều này có thể đến từ bộ phần mềm One UI mới cũng như các tinh chỉnh khác về sử dụng năng lượng của phần cứng.
Samsung bắt đầu mở bán bộ đôi Z Fold7 và Z Flip7 từ ngày 26/7. Năm nay, Z Fold7 cũng có giá cao hơn thế hệ trước, từ 47 triệu đồng cho bản RAM 12 GB, bộ nhớ 256 GB, cao nhất lên tới 69 triệu đồng cho bản 1 TB.
Nhiều doanh nghiệp trong nước đang tích hợp chatbot AI với các nền tảng mở, nhưng không ngờ chúng có thể bị "đầu độc", làm sai lệch thông tin.
Tại sự kiện về phát triển hạ tầng số và phần mềm mã nguồn mở ngày 26/7 ở Hà Nội, ông Đào Việt Hùng, Giám đốc quốc gia Akamai Technologies Việt Nam, cho biết nhiều doanh nghiệp Việt ứng dụng mạnh mẽ các nền tảng mở, tích hợp chatbot AI để cải thiện hiệu suất và nâng cao trải nghiệm người dùng. Tuy nhiên, cùng với lợi ích, mô hình AI cũng trở thành mục tiêu của nhiều phương thức tấn công, trong đó có hình thức "đầu độc nội dung".
"Đầu độc" là cách kẻ xấu liên tục đặt câu hỏi và cung cấp thông tin sai lệch để dạy lại mô hình AI. Khi dữ liệu bị nhiễm nhưng chưa được phát hiện, hệ thống sẽ tiếp tục sử dụng thông tin sai, gây rò rỉ hoặc bị khai thác lỗ hổng để truy cập cơ sở dữ liệu.
Ông Đào Việt Hùng, Giám đốc quốc gia Akamai Technologies Việt Nam. Ảnh: VIA
Ông dẫn chứng một trường hợp thực tế, trong đó chatbot bán hàng trực tuyến của một hãng ôtô bị khách hàng thuyết phục bán xe mới với giá chỉ một USD. Người này đã khai thác lỗ hổng trong quá trình trao đổi, khiến chatbot chấp nhận yêu cầu. Trong một sự cố khác, hacker lấy được tài liệu mật và sơ đồ tổ chức nội bộ công ty chỉ bằng cách soạn chuỗi câu hỏi phù hợp gửi đến chatbot AI.
Phần mềm mã nguồn mở là nền tảng có mã lập trình công khai. Các chatbot AI xây dựng trên nền tảng này dễ tùy biến để phục vụ nhu cầu doanh nghiệp, nhưng cũng trở thành mục tiêu của hình thức "đầu độc" nếu thiếu biện pháp bảo mật phù hợp.
Theo ông Vũ Thế Bình, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Internet Việt Nam, hạ tầng mở vẫn tiếp tục phát triển, đóng vai trò nền tảng cho đổi mới sáng tạo. "Hơn 90% doanh nghiệp hiện sử dụng nền tảng hoặc phần mềm mở dưới nhiều hình thức", ông cho biết.
Phó chủ tịch Hiệp hội Internet Vũ Thế Bình. Ảnh: VIA
Khảo sát của Red Hat năm 2024 cho thấy 82% lãnh đạo công nghệ xem nền tảng mở là yếu tố then chốt thúc đẩy chuyển đổi số và tăng tốc đổi mới. Các nền tảng nguồn mở như Kubernetes, OpenStack, Linux, Ceph, OpenTelemetry ngày càng quan trọng trong vận hành hệ thống AI, IoT, 5G/6G và cloud native.
Giải pháp được ông Hùng đề xuất là áp dụng "AI bảo vệ AI". Hệ thống bảo mật AI tích hợp nhiều lớp bảo vệ cho dữ liệu, giúp tự phân loại thông tin an toàn, hay phát hiện dữ liệu tiềm ẩn nguy cơ tấn công, từ đó xử lý nhanh và phù hợp.
TrọngĐạt
Người Việt 'cởi mở với AI nhưng ít sử dụng'
Google đưa quảng cáo vào sản phẩm AI
Google bán gói AI giá 6 triệu đồng mỗi tháng tại Việt Nam
MỹMô hình Allegro-FM của Đại học Southern California (USC) cho phép các nhà khoa học thử loạt công thức, tạo ra bê tông thông minh, bền chắc, mà không cần quá trình tốn kém trong phòng thí nghiệm.
Mô hình AI của nhóm nghiên cứu đến từ USC giúp tạo ra loại bê tông thông minh hấp thụ CO2 và có thể tồn tại hàng trăm năm. Ảnh: Securities.io
Mô hình AI do giáo sư Aiichiro Nakano và Ken-Ichi Nomura, Trường Kỹ thuật USC Viterbi, có khả năng bắt chước hành vi của 4 tỷ nguyên tử cùng lúc. Công cụ mang tên Allegro-FM có thể giúp tạo ra thế hệ bê tông thông minh mới bền chắc, tồn tại lâu dài và hấp thụ carbon dioxide thay vì thải khí.
Allegro-FM cho phép nhà khoa học thử nghiệm ảo các thành phần phân tử khác nhau, đẩy nhanh phát hiện công thức tự gia cố và thu giữ carbon mà không cần trải qua quá trình mày mò tốn kém trong phòng thí nghiệm. Nakano giải thích các mô phỏng của mô hình cho thấy có thể thu giữ CO₂ thải ra trong quá trình sản xuất xi măng vào chính bê tông, biến nó thành bê tông trung hòa carbon.
Nhóm nghiên cứu đã mô hình bằng siêu máy tính Aurora tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Argonne, ở quy mô lớn gấp gần 1.000 lần so với mô hình thông thường. Kết quả nghiên cứu công bố hôm 20/7 trên tạp chí Physical Chemistry Letters.
"Bê tông là một vật liệu rất phức tạp, gồm nhiều nguyên tố, giai đoạn và giao diện khác nhau", Nomura nói. "Vì vậy, trước đây, chúng tôi không có cách nào để mô phỏng hiện tượng liên quan đến vật liệu bê tông. Nhưng bây giờ, chúng tôi có thể sử dụng Allegro-FM để mô phỏng thuộc tính cơ học và cấu trúc".
Bước nhảy vọt lớn ở sức mạnh tính toán giúp nhóm nghiên cứu hiểu rõ cách nguyên tử tương tác ảnh hưởng như thế nào đến hiệu suất của bê tông, bao gồm khả năng chống cháy và phân rã cấu trúc lâu dài. Trong khi bê tông hiện đại thường xuống cấp sau khoảng 100 năm, các nhà nghiên cứu cho biết tích hợp CO₂ có thể tạo ra lớp carbonate làm tăng cường giúp vật liệu bền chắc hơn, thậm chí có thể sánh ngang với độ bền của bê tông La Mã cổ đại đã tồn tại hàng thiên niên kỷ.
Điều khiến Allegro-FM đặc biệt hữu dụng là khả năng dự đoán cách các nguyên tử tương tác mà không cần dựa vào phương trình cụ thể của từng nguyên tố. Allegro-FM có thể mô phỏng những hành vi đó với độ chính xác và hiệu quả đáng kinh ngạc.
Hệ thống này rất linh hoạt, có thể lập mô hình 89 nguyên tố hóa học, hứa hẹn nhiều ứng dụng ngoài bê tông. Các ứng dụng tiềm năng trải dài từ vật liệu lưu trữ carbon và sản xuất pin đến phát triển thuốc mới và thiết bị y sinh. Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu hiện nay tập trung vào việc cách mạng vật liệu xây dựng. Họ sẽ tiếp tục nghiên cứu loại bê tông mới, tạo ra các dạng hình học và bề mặt phức tạp hơn.
An Khang (Theo Interesting Engineering/Science Daily)
Foreunner 570 là đồng hồ chuyên dụng cho thể thao, hỗ trợ ba môn phối hợp với cảm biến Elevate Gen 5 mới, tích hợp micro và loa cho nghe gọi trực tiếp.
Ưu điểm:
- Màn hình AMOLED sáng đẹp
- Khả năng đo nhịp tim và nhận GPS chính xác
- Thiết kế thể thao, nhẹ và nhiều lựa chọn màu thời trang
- Có khả năng nghe gọi qua kết nối Bluetooth với điện thoại
- Hỗ trợ thanh toán trực tiếp bằng Garmin Pay
- Bộ ứng dụng hỗ trợ huấn luyện viên cá nhân chuyên sâu
Nhược điểm:
- Không hỗ trợ đo ECG
- Không hỗ trợ bản đồ offline
- Giá cao hơn thế hệ trước
Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, Cục Thông tin, thống kê cần chuyển từ tổng hợp thông tin đơn thuần sang phân tích dữ liệu để tư vấn, dự báo có giá trị chiến lược tầm quốc gia.
Thông điệp được người đứng đầu Bộ Khoa học và Công nghệ đưa ra trong buổi làm việc với Cục Thông tin, thống kê, chiều 23/7.
Cục Thông tin, thống kê là đơn vị thực hiện hoạt động thông tin và thống kê về khoa học công nghệ, với 160 nhân sự. Mỗi năm, đơn vị này biên soạn hơn 100 ấn phẩm như sách trắng, tổng luận, bản tin, xây dựng và phát triển các cơ sở dữ liệu phục vụ nghiên cứu. Cục vận hành Thư viện Khoa học Công nghệ Quốc gia, có vai trò cấp quyền truy cập hơn 40 triệu tài liệu số từ các cơ sở dữ liệu học thuật quốc tế. Ngoài ra, Cục đảm nhiệm việc đánh giá khoa học, quản lý tạp chí khoa học, công bố khoa học trong nước và đăng ký hoạt động của các tổ chức khoa học công nghệ.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng làm việc với Cục Thông tin, thống kê, chiều 23/7. Ảnh: Trọng Đạt
Trung tâm dữ liệu của ngành khoa học công nghệ
Lắng nghe báo cáo từ Cục Thông tin, thống kê, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng Cục cần xây dựng cơ sở dữ liệu cụ thể, chi tiết về người làm nghiên cứu khoa học, công nghệ tại Việt Nam, thường xuyên cập nhật và kết nối để doanh nghiệp, tổ chức có thể dựa vào đó tìm kiếm chuyên gia, thúc đẩy hợp tác, nghiên cứu.
"Cục phải làm nền tảng để người Việt Nam có thể tra cứu, xem lĩnh vực họ quan tâm có bao nhiêu người nghiên cứu, đang ở đâu, liên hệ thế nào. Như vậy thông tin thống kê mới có giá trị", Bộ trưởng nhấn mạnh
Hiện Cục có thông tin về tên, tuổi của khoảng 17.000 nhà khoa học công nghệ, nhưng dữ liệu chưa đầy đủ. Nêu ra các khó khăn, Cục trưởng Trần Đắc Hiến cho biết dữ liệu của các đơn vị trong Bộ chưa được kết nối với nhau, không cập nhật thường xuyên, nhiều nơi còn thiếu cơ sở dữ liệu.
Giải vấn đề này, Bộ trưởng cho rằng Cục Thông tin, thống kê cần trở thành cơ sở dữ liệu của ngành, nơi có thông tin của 6 lĩnh vực Bộ đang quản lý, gồm khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng, và năng lượng nguyên tử.
"Các dữ liệu nội bộ trong ngành, từ sở hữu trí tuệ, bưu chính, viễn thông, chữ ký số, tài nguyên Internet, các loại tần số, ứng dụng công nghệ thông tin, kinh tế số, xã hội số cần được đưa vào cơ sở dữ liệu chung để quản lý, phục vụ việc nghiên cứu, đánh giá chính sách, lập kế hoạch, cảnh báo", ông nói và giao Trung tâm Công nghệ thông tin hỗ trợ Cục kết nối các đơn vị trong Bộ, đảm bảo dữ liệu "đúng, đủ, sạch, sống".
Trước khúc mắc về năng lực và kinh nghiệm đánh giá khoa học công nghệ, Bộ trưởng nhất trí với đề xuất của Cục về việc thuê chuyên gia trong nước và nước ngoài, theo giá thị trường. Ông nhấn mạnh đánh giá sẽ phải là hoạt động chính, khẳng định vai trò và giá trị của Cục Thông tin, thống kê.
5 xu hướng định hình cách làm thông tin, thống kê
Trao đổi với hơn 130 cán bộ công chức, viên chức, người lao động có mặt tại buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng muốn Cục nắm vững 5 xu hướng đang định hình lại lĩnh vực thông tin, thống kê.
Cụ thể, thay vì thu thập thông tin, thống kê đơn thuần, lĩnh vực này đang chuyển sang xu hướng phân tích dữ liệu chiến lược, thời gian thực, từ đó định hướng, đánh giá chính sách ở tầm vĩ mô.
"Dữ liệu mới chỉ là tài nguyên, giống như đất phải gieo trồng, chăm bón mới ra quả. Dữ liệu phải phân tích, xử lý mới tạo ra giá trị. Dữ liệu không chỉ để đếm số đề tài mà phải trả lời được câu hỏi đề tài có tạo ra kết quả đầu ra, có tác động đến tăng trưởng hay không, Việt Nam nên ứng dụng AI ra sao, dùng công nghệ gì...", Bộ trưởng nhắc nhở các cán bộ, thêm rằng Cục Thông tin, thống kê cần cung cấp được các dự báo.
Xu hướng thứ hai là từ dữ liệu đóng sang liên thông, kết nối và cung cấp nền tảng dữ liệu mở. Dữ liệu của Cục cần liên thông với viện, trường, tổ chức quốc tế, doanh nghiệp, các bộ ngành và địa phương để tạo thành cơ sở dữ liệu tích hợp.
Tiếp theo là chuyển từ báo cáo tổng hợp sang báo cáo tư vấn chính sách và dự báo tương lai, cảnh báo sớm. Cục Thông tin, thống kê phải "chuyển nghề" từ tổng hợp sang tư vấn, đánh giá tác động chính sách, trở thành nơi tham mưu chiến lược cho Bộ và Chính phủ.
Cơ quan cũng phải chuyển đổi từ đơn vị hỗ trợ thông tin sang trung tâm phân tích chính sách và điều phối dữ liệu khoa học công nghệ quốc gia, trở thành đầu mối cung cấp dữ liệu cho các báo cáo, nơi mọi người tìm đến lấy dữ liệu và các phân tích làm định hướng tương lai cho đất nước.
Cuối cùng, cơ quan thông tin thống kê phải sử dụng công nghệ mới nhất, như ứng dụng AI, dữ liệu lớn để phân tích dữ liệu, tạo ra giá trị mới. Theo Bộ trưởng, công việc của người làm thông tin, thống kê không chỉ là việc giấy tờ, mà phải là nơi phải ứng dụng công nghệ nhiều nhất.
Ông cho rằng Cục có thể học cách làm thông tin, thống kê của các nước phát triển như Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc. Ví dụ, Viện Đánh giá và Quy hoạch công nghệ KISTEP (Hàn Quốc) là mô hình chuyển đổi thành công từ cách làm thống kê truyền thống sang phân tích dữ liệu chiến lược. Từ thông tin thu thập, KISTEP sử dụng công cụ phân tích, xử lý để đưa ra dự báo về khoa học công nghệ trước 10-20 năm. Hay Viện Chính sách Khoa học Công nghệ Quốc gia Nhật Bản NISTEP cũng thành công trong dùng AI để xây dựng các bản đồ quốc gia về đổi mới sáng tạo.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng Cục Thông tin, thống kê cần phân tích dữ liệu để tạo giá trị. Ảnh: TTTT
Đổi mới và giải pháp đột phá
Định hướng phát triển, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng yêu cầu Cục Thông tin, thống kê phải có những đổi mới toàn diện từ việc định vị, cách tổ chức đến khâu vận hành.
Cục cần chuyển mình từ thư viện khoa học công nghệ thành trung tâm dữ liệu chiến lược và phân tích chính sách. Dữ liệu phải được xem là tài sản lớn nhất, được thu thập, lưu trữ, cập nhật "đúng, đủ, sạch, sống" và khai thác để hỗ trợ hoạch định chính sách. Cục không chỉ là "nhà kho" lưu trữ dữ liệu mà phải biết đọc, phân tích và tạo giá trị từ kho dữ liệu của mình bằng công nghệ.
Bên cạnh đó, Cục phải trở thành đơn vị tham mưu chiến lược về dữ liệu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, không chỉ tư vấn cho Bộ mà còn đóng vai trò ở tầm quốc gia về việc nên xây dựng những cơ sở dữ liệu gì, vận hành ra sao.
Đổi mới thứ ba là nền tảng công nghệ và dữ liệu, Cục cần xây dựng kiến trúc dữ liệu mở, liên thông cơ sở dữ liệu của bộ ngành, tổ chức quốc tế, sử dụng công cụ phân tích hiện đại để cung cấp các chỉ số.
Cục cũng cần thay đổi các sản phẩm, dịch vụ công. Không chỉ báo cáo tổng hợp, đơn vị phải phát triển và cung cấp công cụ phân tích chính sách, dự báo xu hướng cho ngành và các bộ ngành, địa phương. Một dịch vụ công khác là cung cấp dữ liệu mở cho người dân, doanh nghiệp, nhà báo tiếp cận, sử dụng qua cổng thông tin dữ liệu mở.
Về cơ chế, tổ chức và nhân lực, Bộ trưởng đề nghị Cục tái cấu trúc theo hướng chuyên sâu, hình thành các đơn vị chuyên trách về dữ liệu, dữ liệu lớn, quản lý hệ thống dữ liệu mở, tư vấn chính sách. Trước mắt, Cục có thể thuê chuyên gia hoặc hợp tác với đại học, startup, viện nghiên cứu để bổ sung nguồn nhân lực có khả năng ứng dụng AI, dữ liệu lớn trong phân tích và dự báo.
Các giải pháp đột phá cũng được Bộ trưởng nêu rõ, như Cục cần xây dựng trung tâm phân tích dữ liệu, tư vấn chính sách, đồng thời tổ chức lại mô hình hoạt động thành ba mảng: thống kê, thông tin và phân tích - tư vấn.
Bộ trưởng giao đơn vị xây dựng hệ thống dữ liệu mở và liên thông, tích hợp từ nhiều nguồn cơ sở dữ liệu như đề tài, sáng chế, sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng, doanh nghiệp, startup, đầu tư R&D... song song với việc phát triển nền tảng AI mở hỗ trợ cộng đồng nghiên cứu, viện trường, doanh nghiệp truy vấn và khai thác dữ liệu.
Cục Thông tin, thống kê phải ứng dụng công nghệ AI, dữ liệu lớn để tự động hóa việc phân loại đề tài, sáng chế, công bố quốc tế, phân tích xu hướng công nghệ và cảnh báo sớm nguy cơ tụt hậu, thu hút, phát triển đội ngũ chuyên gia trong lĩnh vực phân tích dữ liệu và chính sách.
Cục cũng được giao xây dựng cơ chế đặc thù về hợp tác công - tư trong khai thác dữ liệu, theo hướng cho phép hợp tác với startup dữ liệu, viện nghiên cứu độc lập để cùng khai thác. Cục Thông tin, thống kê cũng có thể thí điểm chia sẻ dữ liệu, nhận đặt hàng tư vấn chính sách từ các bộ ngành, địa phương.
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá, chặng đường mới của Cục Thông tin, thống kê phải bắt đầu từ việc chuyển đổi cách tiếp cận: từ thông tin sang dữ liệu, từ dữ liệu thành tri thức, và từ tri thức tạo ra giá trị. Làm tốt điều đó, Cục không chỉ phục vụ lãnh đạo Bộ mà còn có thể tư vấn chiến lược ở tầm quốc gia, cung cấp dịch vụ tư vấn mở rộng, qua đó cải thiện đời sống người lao động và khẳng định vai trò trong hệ sinh thái khoa học công nghệ Việt Nam.
Trọng Đạt
Tìm chuyên gia đánh giá đề tài nghiên cứu sản phẩm công nghệ chiến lược
Hợp tác quốc tế, thu hút tinh hoa toàn cầu giải bài toán Việt Nam
Bộ KH&CN tài trợ đề tài tiềm năng theo định hướng sản phẩm công nghệ chiến lược
Góp ý kiến tạo
Bạn có thể đặt mọi câu hỏi, vấn đề về Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số trực tiếp cho Bộ Khoa học và Công nghệ
Bộ Nội vụ đề xuất tổng công trình sư được hưởng lương chuyên gia cao cấp bậc 3, tương đương chức danh bộ trưởng, kèm cơ chế hợp đồng, thưởng và miễn thuế thu nhập.
Dự thảo nghị định đang được Bộ Nội vụ xây dựng nhằm tuyển chọn, sử dụng tổng công trình sư và kiến trúc sư trưởng trong các lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Theo đó, cán bộ, công chức, viên chức khi được tuyển chọn sẽ hưởng lương tương đương bộ trưởng (hệ số 9,7-10,3, tương ứng 22,7-24,1 triệu đồng từ 1/7/2024), đồng thời có thu nhập bổ sung theo hợp đồng, bảo đảm tương quan với người cùng trình độ ngoài hệ thống chính trị. Người ngoài hệ thống chính trị (trong và ngoài nước) khi được chọn sẽ hưởng lương và thu nhập theo hợp đồng căn cứ mức thu nhập hiện hưởng.
Tổng công trình sư được thưởng tối đa 20% tiền lương nếu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, 10% nếu hoàn thành tốt và được miễn thuế thu nhập với các khoản liên quan đến công tác khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Tổng công trình sư sẽ làm việc theo hợp đồng có thời hạn, không tính trong biên chế cơ quan. Cán bộ, công chức, viên chức được tuyển chọn sẽ thôi nhiệm vụ hiện tại.
Phòng thí nghiệm bán dẫn Trung tâm nghiên cứu triển khai, Khu công nghệ cao TP HCM, tháng 12/2024. Ảnh: Quỳnh Trần
Người được tuyển chọn làm tổng công trình sư khi đáp ứng các tiêu chuẩn: có trình độ phù hợp với chương trình, dự án; ưu tiên người có bằng cấp, chứng chỉ quản lý công nghệ lõi, từng đoạt giải thưởng quốc gia hoặc quốc tế; có năng lực vượt trội hoặc đóng góp xuất sắc được chứng minh qua sáng chế, sản phẩm thực tiễn.
Ứng viên cần từng chủ trì thành công ít nhất 3 chương trình, nhiệm vụ khoa học - công nghệ quy mô lớn, liên ngành thuộc công nghệ chiến lược hoặc 2 sản phẩm đã được ứng dụng thực tế; hoặc từng điều phối chương trình, dự án liên ngành hoặc liên vùng quy mô từ 300-500 tỷ đồng trở lên.
Ngoài ra, tổng công trình sư phải có kinh nghiệm giải quyết vấn đề kỹ thuật phức tạp, xử lý khủng hoảng công nghệ, điều phối liên ngành (như công nghệ thông tin, tài chính, pháp lý, nhân lực).
Họ được giao 6 nhóm nhiệm vụ, gồm xây dựng chiến lược, kiến trúc tổng thể; điều phối kỹ thuật; thẩm định kỹ thuật; kiểm soát chất lượng và tiến độ; đề xuất chính sách, nguồn lực, hợp tác; tìm kiếm, giới thiệu kiến trúc sư trưởng. Tổng công trình sư có quyền bảo lưu ý kiến và được báo cáo Ban Chỉ đạo Trung ương.
Bộ Nội vụ khuyến khích bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp trong và ngoài nước chủ động tìm kiếm, đề cử ứng viên. Các cơ quan đại diện ngoại giao, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài và cộng đồng kiều bào cũng được đề nghị tham gia tìm kiếm nhân sự cho vị trí này.
Vũ Tuân
Góp ý kiến tạo
Bạn có thể đặt mọi câu hỏi, vấn đề về Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số trực tiếp cho Bộ Khoa học và Công nghệ
Model rẻ nhất dòng Honor 400 có thiết kế và cách bố trí camera gần giống iPhone 16 Pro, khả năng kháng nước IP65. Máy sử dụng màn hình AMOLED kích thước 6,7 inch độ phân giải Full HD+, tần số quét 120 Hz và độ sáng tới 3.500 nit, thông số hiếm trong tầm giá.
Tương tự "đàn anh" Honor 400, máy có hai camera sau, với camera chính 108 megapixel, ống góc siêu rộng 5 megapixel và máy ảnh phía trước 16 megapixel.
Sản phẩm sử dụng chip xử lý Dimensity 7025 Ultra, RAM 12 GB và bộ nhớ trong 256 GB. Máy có nhiều tính năng AI hữu dụng, dung lượng pin 5.230 mAh hỗ trợ sạc nhanh 35 W.
Edwin Chen, nhà sáng lập kiêm CEO Surge AI, cho rằng AI sẽ sản sinh thế hệ kỹ sư làm gấp 100 lần khối lượng công việc một người bình thường.
"Kỹ sư 10x giờ không còn ngầu nữa. Bạn biết điều gì ngầu hơn không, đó là kỹ sư 100x", Chen nói trong podcast 20VC with Harry Stebbings trên YouTube ngày 22/7.
Nhà sáng lập kiêm CEO Surge AI Edwin Chen. Ảnh: Inc
Thung lũng Silicon vẫn thường nhắc đến "kỹ sư 10x", những người có khả năng đảm nhiệm khối lượng công việc gấp 10 lần so với đồng nghiệp, từ phát triển dự án đến viết mã với tốc độ nhanh. Thuật ngữ này ra đời năm 1968, nói về hiệu suất lập trình của một người, sau đó phổ biến rộng rãi trong nhiều lĩnh vực. Trong cuốn Zero to One (Từ Không Đến Một), tỷ phú Peter Thiel đặt quy tắc "cải tiến 10x", rằng các công ty khởi nghiệp cần cải thiện giải pháp thay thế với mục tiêu hiệu suất tăng 10 lần.
Chen cho rằng thời đại AI đang đẩy hiệu suất lên cao hơn. "Tôi đã thấy các công ty khởi nghiệp một thành viên đạt doanh thu 10 triệu USD", ông nói. "Nếu AI tăng cường hiệu quả, tôi chắc chắn có thể thấy con số này tăng 100 lần, để công ty một thành viên có thể trị giá một tỷ USD".
Surge AI hoạt động ở lĩnh vực dán nhãn dữ liệu, cạnh tranh trực tiếp với Scale AI, và là công ty đang lên tại Thung lũng Silicon. Chen cho biết đã "tự thân vận động" để đạt doanh thu một tỷ USD đầu tiên bằng cách tự bỏ vốn mà không cần huy động từ nguồn đầu tư mạo hiểm. Tuy nhiên, ông đang lên kế hoạch huy động một tỷ USD thời gian tới.
Theo Chen, dựa trên những gì đã làm với Surge AI, "kỹ sư 100x" hoàn toàn khả thi, thậm chí giúp các công ty khởi nghiệp tinh gọn. Lấy ví dụ với công ty của ông, AI đang giúp vận hành "hiệu quả hơn rất nhiều" so với đối thủ cùng lĩnh vực dán nhãn dữ liệu, như Scale AI.
Cũng theo CEO Surge AI, sự ra đời của công cụ tác nhân AI (AI Agent) sẽ giúp kỹ sư phần mềm tăng tốc công việc. Trước đó, giới chuyên gia cũng đánh giá tác nhân AI đang trở thành xu hướng chủ đạo của năm 2025 với khả năng hỗ trợ, thay thế con người trong nhiều công việc. Đây là hệ thống hoặc phần mềm thay mặt con người tự động thực hiện một loạt tác vụ, bằng cách tự thiết kế thứ tự vận hành tác vụ của mình và tận dụng những công cụ sẵn có.
Trong làn sóng bùng nổ AI, chủ đề trí tuệ nhân tạo có thể hỗ trợ kỹ sư tăng năng suất công việc được đề cập nhiều thời gian qua. Hồi tháng 5, GCCX Global -công ty về xây dựng nền tảng và mở rộng quy mô đội ngũ toàn cầu của Ấn Độ, cũng đề cập đến "kỹ sư 100x" thay cho "kỹ sư 10x" và đưa ra khái niệm về mô hình GCC Agentic: được xây dựng từ đầu để hoạt động cùng với tác nhân AI.
"Một 'kỹ sư 100x' có thể giám sát 20 tác nhân AI chuyên biệt, với mỗi tác nhân được tối ưu hóa cho một phần của chu trình phát triển, hoạt động 24/7, không bao giờ bị quá tải", GCCX Global viết trên blog. "Đây không phải viễn cảnh năm 2030, nó đang bắt đầu diễn ra".
Một số ý kiến trước đó cũng đánh giá AI sẽ giúp tăng năng suất công việc. "AI sẽ không thay thế lập trình viên, nhưng sẽ trở thành một công cụ thiết yếu trong kho vũ khí của họ, giúp làm nhiều việc hơn", Satya Nadella, CEO Microsoft, phát biểu tại một sự kiện hồi tháng 5.
Nói với New York Times đầu năm nay, Thomas Dohmke, CEO GitHub, cho rằng không lâu nữa, AI có thể viết đến 90% code thay lập trình viên. Khi đó, vai trò của nhà phát triển con người là "chỉ huy dàn nhạc được hỗ trợ bởi AI".
Tuy nhiên, cũng có một số nghiên cứu cho thấy AI hiện chưa hỗ trợ lập trình viên nhiều như mong đợi, thậm chí "kéo lùi" thời gian hoàn thành công việc. Giữa tháng này, tổ chức nghiên cứu công nghệ phi lợi nhuận Model Evaluation and Threat Research (METR) tiến hành khảo sát với 16 nhà phát triển phần mềm trên 5 năm kinh nghiệm. Một nửa được giao nhiệm vụ cụ thể, cho phép dùng hầu hết trình AI tạo code phổ biến như Cursor Pro hay Claude 3.5/3.7 Sonnet, nửa còn lại tự thao tác theo cách truyền thống. Kết quả, nhóm dùng AI bị "kéo lùi" 19% thời gian hoàn thành công việc so với khi không sử dụng công nghệ.
"Dù mẫu nghiên cứu còn nhỏ và chưa thể khái quát hóa, việc ứng dụng AI chưa hẳn tốt khi nói đến năng suất với lập trình viên", Joel Becker và Nate Rush, hai tác giả của nghiên cứu, cho biết. "Tất nhiên, trong tương lai, AI sẽ giúp các nhà phát triển cải thiện quy trình làm việc".
Trước đó, Daron Acemoglu, nhà kinh tế học của MIT, đánh giá thị trường đã thổi phồng mức tăng năng suất nhờ AI. Nói với Fortune, ông cho rằng chỉ 4,6% nhiệm vụ trong nền kinh tế Mỹ trở nên hiệu quả hơn nhờ AI.
"Nếu vội vã tự động hóa mọi thứ, cả quy trình không nên tự động hóa, doanh nghiệp sẽ lãng phí thời gian và năng lượng, đồng thời sẽ không nhận được bất kỳ lợi ích năng suất nào như kỳ vọng", Acemoglu cho biết. "Sự thật phũ phàng là việc đạt năng suất cao hơn từ bất kỳ công nghệ nào cũng đòi hỏi sự điều chỉnh về mặt tổ chức, cũng như cải thiện kỹ năng của người lao động thông qua đào tạo và học hỏi tại nơi làm việc".
Bảo Lâmtổng hợp
Mô hình AI 'tống tiền' kỹ sư để tránh bị thay thế
'Kỹ sư thời chuyển đổi số cần hiểu luật, biết quản trị'
SpaceX đổi ý, tuyển kỹ sư AI lương trăm nghìn USD
Sam Altman: Meta đặt mức thưởng 100 triệu USD lôi kéo kỹ sư OpenAI
