Hai thiên hà va chạm và dần hợp nhất, tạo thành cấu trúc giống khuôn mặt khổng lồ dài 109.000 năm ánh sáng.
Vụ va chạm giữa hai thiên hà NGC 2292 và NGC 2293. Ảnh: NASA/ESA/William Keel.
Kính viễn vọng không gian Hubble của NASA chụp ảnh quả bí ngô khắc hình mặt cười giữa vũ trụ, Space hôm 30/10 đưa tin. Đây thực chất là ảnh chụp giai đoạn đầu của một vụ va chạm và sáp nhập giữa hai thiên hà. Vùng không gian này có màu cam do ánh sáng phát ra từ những ngôi sao đỏ của thiên hà NGC 2292 và NGC 2293.
Khuôn mặt khổng lồ dài gần 109.000 năm ánh sáng, tương đương đường kính của dải Ngân Hà. Đôi mắt rực sáng là tập hợp những ngôi sao xung quanh hai hố đen siêu khối lượng. Trong khi đó, phần miệng cười có ánh xanh lam do chứa các cụm sao mới hình thành.
Vụ va chạm xảy ra cách Trái Đất 120 triệu năm ánh sáng, trong chòm sao Canis Major (Đại Khuyển). Hai thiên hà sẽ không còn mang hình dạng giống khuôn mặt khi chúng ngày càng bện lại với nhau. NASA dự đoán, cuối cùng chúng sẽ hợp nhất thành một thiên hà xoắn ốc lớn giống như thiên hà Rubin. Rubin có đường kính gấp 2,5 lần đường kính dải Ngân Hà và chứa nhiều sao gấp 10 lần.
Phần miệng cười trong ảnh thực chất là một nhánh xoắn ốc ôm lấy cả hai thiên hà. Đây có thể là khởi đầu cho quá trình tái xây dựng cấu trúc xoắn ốc, các nhà nghiên cứu cho biết. Nhiều khả năng nhánh này hình thành khi hai thiên hà bắt đầu sáp nhập và khí liên sao bị nén lại.
Kính viễn vọng không gian Hubble do NASA và Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) phối hợp vận hành, có nhiệm vụ quan sát sao, thiên hà, hố đen và nhiều thiên thể khác. Đến nay, Hubble đã hoạt động khoảng 30 năm, mang lại nhiều dữ liệu quý giá cho các nhà khoa học.
MỹCon trăn chui vào chiếc xe đỗ ngoài cửa hàng sửa chữa ở Florida trong đêm, khiến các nhân viên hoảng hốt khi mở nắp capô.
Con trăn Miến Điện cuộn tròn trong khoang xe. Ảnh: FWC.
Gerard Doffay, hàng xóm bên cạnh, cho biết vòng bụng của con trăn vào khoảng 18 cm và cần tới 4 người khiêng nó vào bao. Các nhân viên ở cửa hàng sửa xe liên lạc với Ủy ban Cá và Động vật hoang dã Florida (FWC) sau khi mở nắp chiếc Ford Mustang và trông thấy con trăn nằm trong khoang động cơ. FWC chia sẻ ảnh chụp con trăn trên Facebook và cho biết cán bộ của họ đã nhanh chóng tới nơi và di dời con trăn Miến Điện dài 3 m.
Nhân viên tìm thấy con trăn mở nắp xe để kiểm tra đèn động cơ. Sau đó, người này chạy sang nhờ Doffay để nhờ trợ giúp. Doffay chia sẻ việc kéo con trăn ra khá khó khăn. Thậm chí, một cán bộ phải túm phía sau đầu nó. "Anh ấy bắt đầu kéo con trăn về phía mình. Tôi nhận thấy đó là lúc cần giúp sức và lôi nó ra từ bên dưới thanh cân bằng. Lúc đó, con trăn đã quấn vòng quanh tay anh ấy. Tôi phải giúp kéo tay anh ấy ra khỏi vòng siết của nó. Chúng tôi tìm cách cho nó vào bao 3 - 4 lần. Cuối cùng, cần tới 4 người để làm việc đó", Doffay kể lại.
Con trăn sẽ được đem đi tiêm trợ tử. Các chuyên gia cho rằng con trăn bò vào xe sau khi nhân viên để chiếc xe bên ngoài cửa hàng qua đêm. Theo Doffay, trăn Miến Điện đang trở nên ngày càng phổ biến trong khu vực và anh không lấy làm lạ khi số lượng chó mèo nuôi mất tích ngày càng tăng.
Trăn Miến Điện là động vật xâm hại ở Florida. Chúng thường xuất hiện ở phía nam của bang, đặc biệt là vùng đầm lầy Everglades. Giới chuyên gia cho rằng chúng được đưa vào khu vực trong thập niên 1990, và phân tán một phần nhờ bão Andrew đổ bộ năm 1992. Trong suốt cơn bão, một cơ sở nhân giống chứa hàng nghìn con trăn Miến Điện bị phá hủy, khiến chúng thoát ra ngoài.
Sau khi xâm chiếm khu vực, những con trăn nhanh chóng sinh sôi do môi trường phù hợp và con mồi dồi dào. Từ khi chúng xuất hiện, số lượng một số động vật bản xứ sụt giảm, ảnh hưởng tới hệ sinh thái trên khu vực rộng 2.600 km2. Chính quyền địa phương thực hiện chương trình tiêu diệt trăn Miến Điện vào năm 2017 để đối phó loài xâm hại này, dù Cục Khảo sát Địa chất Mỹ cho biết cơ hội để diệt trừ hoàn toàn rất thấp.
ScotlandCây cầu cổ xưa làm bằng đá và gỗ sồi từng là con đường quan trọng phục vụ việc ra vào thủ đô Edinburgh.
Tàn tích gỗ và đá của cây cầu dưới sông Teviot. Ảnh: HES.
Tổ chức Di sản Địa phương Ancrum (ADHS) phát hiện tàn tích của một cây cầu từng bắc qua sông Teviot và miêu tả đây là một trong những công trình quan trọng nhất Scotland thời Trung Cổ, Smithsonian hôm 30/10 đưa tin. ADHS đã dành hai năm làm việc với các chuyên gia để nghiên cứu khu vực này.
Dự án nghiên cứu bắt đầu khi một thành viên của ADHS tìm thấy một đoạn văn đề cập tới cây cầu trong văn bản từ năm 1674 của chính quyền địa phương. Theo đó, đây từng là cây cầu duy nhất trong vùng để ra vào Edinburgh, thủ đô Scotland. Các tình nguyện viên của ADHS cũng tìm thấy những văn bản về tầm quan trọng của cây cầu từ những năm 1549.
Cơ quan Môi trường Lịch sử Scotland (HES) tài trợ cho nghiên cứu. ADHS cũng hợp tác với tổ chức phi lợi nhuận Khảo cổ Wessex, công ty tư vấn Dendrochronicle chuyên về các công trình gỗ cổ xưa và một số tổ chức khác. Nhóm nghiên cứu sử dụng ảnh chụp từ drone để tìm ra vị trí các tảng đá và gỗ dùng để xây cầu ở giữa sông Teviot.
Coralie Mills, chuyên gia tại Dendrochronicle, nhận thấy số gỗ này là gỗ sồi bản địa, loại vật liệu hiếm khi xuất hiện ở những công trình sau năm 1450 tại Scotland. Phương pháp định tuổi bằng đồng vị carbon hé lộ cây cầu xây từ giữa những năm 1300.
"Cấu trúc gỗ mà ADHS phát hiện dưới sông Teviot, gần Ancrum, là tàn tích hiếm hoi của một cây cầu cổ xưa. Các thanh gỗ sồi vẫn trong tình trạng rất tốt, là vật liệu quan trọng để phân tích vòng tuổi của cây tại đây, nơi rất ít công trình từ thời Trung Cổ còn tồn tại do chiến tranh tàn phá", Mills nói.
Nhóm nghiên cứu xác định đây là cây cầu cổ xưa nhất vẫn ở nguyên vị trí cũ tại Scotland. Nó được xây trong triều vua David II của Scotland (1329-1371) và vua Edward III của Anh (1327-1377). Tuy nhiên, các nhà khoa học chưa rõ đây là công trình của người Anh hay người Scotland.
Cây cầu từng là con đường quan trọng phục vụ việc đi lại, giao thương và cả chiến tranh. Đến năm 1698, cây cầu bị hư hại đến mức không thể sử dụng. Người dân địa phương kêu gọi vốn để sửa chữa nhưng yêu cầu của họ không được chú ý. Cây cầu sau đó hư hại thêm do lũ lụt và ngày càng xuống cấp. Ngày nay, thay thế nó là hai cây cầu xây từ năm 1784 và 1939.
Ngoài nguồn công nghệ trong nước từ Viện, Trường, các kênh nhập khẩu và chuyển giao nước ngoài cần được thúc đẩy, gia tăng tỷ trọng công nghệ thiết bị trong thị trường.
Việc tăng cường kết nối cung cầu, thúc đẩy chuyển giao công nghệ trên các sàn giao dịch trong thị trường khoa học công nghệ (KHCN) là trọng tâm được nhấn mạnh tại hội thảo "Tổng kết đánh giá kết quả thực hiện chương trình phát triển thị trường khoa học và công nghệ giai đoạn 2015-2020" (chương trình 2075) do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức chiều 31/10.
Đánh giá kết quả đạt được, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng cho biết, sau 5 năm triển khai và thực hiện, chương trình 2075 đã nâng cao năng lực chuyển giao, hỗ trợ thúc đẩy cung cầu KHCN, thông qua các hoạt động xúc tiến thị trường công nghệ trong nước và quốc tế. Các tổ chức trung gian thúc đẩy dịch vụ (chợ công nghệ) được hình thành và phát triển. Ngoài ra, mạng lưới sàn giao dịch công nghệ cơ bản được thiết lập, nhiều sản phẩm dịch vụ khoa học công nghệ đã tăng giá trị trên thị trường.
Theo ông Phạm Đức Nghiệm, Phó Cục trưởng Cục Phát triển Thị trường Doanh nghiệp, có được những kết quả trên là nhờ sự thúc đẩy kết nối giữa ba nhà gồm viện, trường- doanh nghiệp- nhà nước. Từ đó cải thiện chất lượng thị trường giao dịch, mối quan hệ cung cầu công nghệ, chuyển giao sản phẩm công nghệ mới được phát triển.
Ông Phạm Đức Nghiệm, Phó Cục trưởng Cục Phát triển và Thị trường Doanh nghiệp báo cáo kết quả chương trình 2075. Ảnh: NX.
Chuỗi phát triển thị trường KHCN phải bao gồm nghiên cứu- trung gian và chuyển giao. Trong đó, chương trình 2075 được coi là yếu tố trung gian hỗ trợ thương mại hóa các nghiên cứu trong nhà trường và của nhà khoa học.
Là đơn vị được chương trình 2075 hỗ trợ, Học viện Nông nghiệp Việt Nam có nhiều dự án được thương mại hóa như sản phẩm hạt gốm xốp kỹ thuật phục vụ nông nghiệp đô thị, công nghệ sản xuất bầu ươm cây theo phương pháp gieo hạt và công nghệ ứng dụng chỉ thị phân tử làm tăng số lượng con sơ sinh sống trong sản xuất giống lợn.
Thị trường KHCN là một trong 5 loại thị trường chính, trong đó, các hoạt động KHCN theo cơ chế thị trường, tạo môi trường cạnh tranh để các sản phẩm công nghệ được mua và bán thuận lợi. Bên mua là các doanh nghiệp, tập đoàn, bên bán là nhà nghiên cứu chế tạo ra công nghệ dịch vụ.
Tuy nhiên theo ông Tạ Doãn Trịnh, chuyên gia độc lập của Bộ Khoa học và Công nghệ, dù thị trường KHCN đã được định hình và phát triển, nhưng nguồn cung về các giải pháp, thiết bị dịch vụ công nghệ còn hạn chế. "Tốc độ tăng trưởng bình quân giá trị giao dịch công nghệ chung toàn nền kinh tế là 20,9%. Trong đó mức độ đóng góp các nghiên cứu từ viện, trường vào công nghệ chủ lực còn thấp", ông dẫn chứng.
Về vấn đề này, ông Nghiệm giải thích, nguồn cung thị trường KHCN chưa cao do các công trình nghiên cứu tại các trường được trải qua các bước sàng lọc trước khi xem xét tới khả năng thương mại. Bởi có những nghiên cứu dù có kết quả nghiệm thu tốt nhưng chưa sẵn sàng chuyển giao và có đủ điều kiện, yếu tố thị trường để doanh nghiệp, thị trường đón nhận. Nếu không sàng lọc, nghiên cứu đó có thể phải "cất tủ".
Ông cho rằng, để mối quan hệ cung cầu trong thị trường công nghệ được bền chặt, phía cung đáp ứng đầy đủ bên cầu, giai đoạn tới, các tổ chức trung gian với vai trò dẫn dắt (gồm các chợ công nghệ, sàn giao dịch) cần được nâng cao năng lực, mở rộng các sàn công nghệ địa phương. Ngoài nguồn cung trong nước, các kênh nhập khẩu và chuyển giao công nghệ nước ngoài phải được thúc đẩy để gia tăng tỷ trọng công nghệ thiết bị. Đặc biệt, các sản phẩm trong nước cần tạo điều kiện để kết nối với thị trường quốc tế, không chỉ bó hẹp tại thị trường nội địa.
Đưa ra định hướng và giải pháp phát triển KHCN đến năm 2030, ông Tạ Bá Hưng, Trưởng ban Chủ nhiệm Chương trình 2075 nhấn mạnh, việc thúc đẩy cung cầu trên sàn giao dịch công nghệ cần sớm triển khai bằng cách nâng cao hiệu quả các hoạt động dịch vụ hỗ trợ tìm kiếm lựa chọn. Đồng thời đáp ứng yêu cầu giảm thiểu chi phí giao dịch và minh bạch các thông tin được mua bán trên thị trường KHCN. Ngoài ra, xây dựng và phát triển các cơ sở dữ liệu tích hợp, dùng chung về thị trường KHCN gồm tài sản trí tuệ, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, kỹ thuật.
Hiện tượng La Niña với tác động từ vừa tới mạnh đang phát triển ở Thái Bình Dương, theo báo cáo hôm 29/10 của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO).
Những vùng nước biển lạnh đi (màu xanh) do ảnh hưởng của La Niña. Ảnh: WMO.
Hiện tượng thời tiết tự nhiên La Niña khiến nhiệt độ bề mặt đại dương lạnh đi trên quy mô lớn. Sự kiện năm nay sẽ kéo dài tới quý 1 năm 2021, gây hiệu ứng giảm nhiệt trên toàn cầu. Tuy nhiên, năm 2020 vẫn là một trong những năm nóng nhất được ghi nhận trong lịch sử.
Các nhà nghiên cứu mô tả La Niña như một trong ba pha của Dao động phương Nam (ENSO), bao gồm giai đoạn nước biển ấm lên gọi là El Niño, giai đoạn nước biển lạnh đi gọi là La Niña và giai đoạn trung hòa. La Niña phát triển khi gió mạnh thổi nước biển ấm của Thái Bình Dương ra xa Nam Mỹ và hướng về phía Indonesia. Nước biển lạnh hơn từ sâu trong lòng đại dương dồn lên bề mặt để thế chỗ. Sự kiện này dẫn tới những thay đổi lớn về thời tiết ở nhiều nơi khác nhau trên thế giới.
Nếu sự kiện La Niña mạnh xảy ra, nghiên cứu chỉ ra Anh và Bắc Âu có thể trải qua mùa đông vô cùng ẩm ướt. Các nước như Indonesia và Australia sẽ nhiều mưa hơn bình thường. Gió mùa cũng hoạt động mạnh hơn ở Đông Nam Á kéo theo lượng mưa lớn hơn trung bình. Nhiều khả năng Canada và miền nam nước Mỹ sẽ gặp nhiều cơn bão hơn kèm theo mưa tuyết. Trong khi đó, các bang ở miền nam của Mỹ có thể bị hạn hán.
Lần gần nhất sự kiện La Niña mạnh xảy ra là năm 2010 - 2011. WMO cho biết hiện nay, khả năng nhiệt độ vùng biển nhiệt đới ở Thái Bình Dương duy trì ở mức lạnh do La Niña từ giờ tới hết năm là 90%.
"La Niña thường tác động làm mát tới nhiệt độ toàn cầu, nhưng điều này lại bù trừ với nhiệt độ bị giữ lại trong khí quyển do khí nhà kính", giáo sư Petteri Taalas đến từ WMO, cho biết. "Do đó, năm 2020 vẫn trên đà trở thành một trong những năm nóng nhất lịch sử và năm 2016 - 2020 là thời kỳ 5 năm ấm nhất được ghi nhận từ trước tới nay".
WMO cho biết họ thông báo về hiện tượng La Niña nhằm giúp chính phủ các nước linh động hơn trong việc lên kế hoạch ứng phó thiên tai và phát triển nông nghiệp. La Niña làm giảm gió đứt (khác biệt về tốc độ và hướng gió trong một khoảng cách tương đối ngắn giữa mặt đất và tầng thượng quyển). Điều này cho phép bão phát triển. Mùa bão ở Đại Tây Dương kết thúc vào ngày 30/11 và có tổng cộng 27 cơn bão được đặt tên, nhiều hơn mức 25 do Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA) dự đoán hồi đầu năm.
MỹCác nhà côn trùng học từ Cơ quan Nông nghiệp bang Washington (WSDA) bắt sống hai con ong chúa sau khi tiêu diệt chiếc tổ của chúng hôm 24/10.
Hai con ong chúa được bỏ vào ống riêng. Ảnh: WSDA.
WSDA chưa rõ liệu cả hai con ong chúa đều chưa từng đẻ ấu trùng hay có phải một con là ong chúa mới còn con kia là ong chúa cũ hay không. Nhóm chuyên gia côn trùng hút chân không 85 con ong bắp cày từ chiếc tổ, tất cả đều còn sống. WSDA mở đoạn thân cây chứa chiếc tổ hôm 29/10 và đang phân tích thành phần. Một số con ong trưởng thành trong tổ đã sẵn sàng chui ra từ lỗ. WSDA chưa thể đưa ra con số chính xác cho tới khi đếm hết ong bắp cày. Tất cả mẫu vật sẽ được sử dụng để nghiên cứu.
Tổ ong bắp cày khổng lồ châu Á được phát hiện hôm 22/10 trong một hốc cây gần thành phố Blaine, bang Washington. Sử dụng loại bẫy mới, các nhà nghiên cứu của WSDA có thể gắn thẻ một số con ong bắt được kèm theo thiết bị theo dõi vô tuyến và lần theo chúng tới chiếc tổ. Ong bắp cày khổng lồ châu Á thường làm tổ trên nền đất nhưng đôi khi cũng sống trong những thân cây chết.
Được ghi nhận lần đầu tiên ở bang Washington vào tháng 12/2019, ong bắp cày khổng lồ châu Á là loài xâm hại ở Mỹ. Chúng là loài ong bắp cày lớn nhất thế giới, chuyên săn ong mật và nhiều côn trùng khác. Một nhóm nhỏ ong bắp cày có thể giết chết cả tổ ong mật chỉ trong vòng vài giờ. Vết đốt của chúng cũng có thể gây chết người, theo Đại học Washington.
TP HCMBoard game dành cho thiếu niên từ 6 đến 12 tuổi, mỗi lần chơi từ 2 đến 6 người, với 54 lá bài mang thông điệp về phòng tránh Covid-19.
"Mỗi bộ trò chơi giá 130.000 đồng được nhóm bán hơn 270 bộ thông qua các trang thương mại điện tử từ tháng 5 tới nay. Thời gian tới, nhóm sẽ phát triển game trên ứng dụng điện thoại, máy tính để dễ tiếp cận người chơi hơn", Võ Đức Minh, trưởng nhóm Korona Board Game chia sẻ sau khi đăng quang cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp, chiều 31/10.
Ý tưởng xuất phát từ đầu năm nay khi Việt Nam có những ca nhiễm Covid-19 đầu tiên và sau đó là giai đoạn cách ly xã hội. Làm thế nào để giáo dục cho các em nhỏ, học sinh cách phòng tránh lây truyền bệnh một cách dễ hiểu, dễ nhớ là bài toán đặt ra với Minh và người bạn cùng nhóm Nguyễn Anh Kiệt, sinh viên ngành sư phạm tiếng Anh, Đại học Cần Thơ.
Dự án về board game của hai sinh viên Minh và Đức nhận giải Nhất. Ảnh: Hà An.
"Phải nắm bắt được xu hướng trò chơi của các bạn học sinh rồi lồng ghép vào", Minh kể về lý do thực hiện ý tưởng khi các phương pháp phòng dịch được tuyên truyền rộng rãi trên báo đài nhưng khó đi vào trí nhớ của các em nhỏ. Board game được chọn vì nó là trò chơi được nhiều bạn nhỏ biết đến.
Korona Board Game có tên gọi giúp học sinh liên tưởng tới dịch bệnh với 54 lá bài với mỗi thông điệp khác nhau về phòng chống Covid-19. Trong đó có 35 lá bài chứa 5 nhóm thông điệp về phòng chống virus như: Không chạm mặt, tránh nơi đồng người, ăn uống an toàn, mang khẩu trang và rửa tay.
"Giờ tui không cho nựng, nhéo má nữa nha", "Học online cho tiện mà sao lag quá dị nè", "Hok nhớ nãy bóc gì nữa, rửa tay cho chắc". Mỗi lá bài chứa một câu nói vui nhộn với ngôn ngữ gần gũi với giới trẻ để các bạn nhỏ vừa chơi vừa nhớ được những việc làm phòng tránh dịch bệnh.
Những thông điệp cảnh báo lây nhiễm Covid-19 được thể hiện trong các lá bài với ngôn ngữ gần gũi với lứa tuổi học sinh. Ảnh: Hà An.
Các lá bài còn lại là thông điệp cảnh báo những hành vi có thể lây bệnh như xem phim rạp, uống chung chai, bắt tay, gãi mũi... Đây là những lá bài dùng để loại trừ hoặc lấy lá bài từ người khác nhằm tăng sự tương tác với người chơi. Khi người chơi có trong tay đủ 5 lá bài khác nhau về phòng chống virus xem như chiến thắng.
"Sắp tới nhóm sẽ phát triển bộ game học tiếng Anh khi dịch bệnh kết thúc", Kiệt nói.
Cũng trong khuôn khổ cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp, Ban tổ chức đã trao 5 giải cộng đồng, 3 giải khuyến khích, 2 giải ba, 1 giải nhì của 12 ý tưởng lọt vào vòng chung kết. Cuộc thi là sân chơi thường niên do Trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Đại học Quốc gia TP HCM tổ chức từ năm 2016.
Board game (trò chơi cờ bàn) gồm 2 hoặc nhiều người tương tác trực tiếp với nhau thông qua một bàn cờ. Board game thường sử dụng vật dụng đi kèm như các lá bài, xí ngầu, quân cờ...
Mỗi trò chơi có luật chơi khác nhau từ đơn giản đến phức tạp, với mục tiêu mà mọi người chơi cùng hướng đến.Hiện, board game được sản xuất và lưu hành ở nhiều nơi trên thế giới, đặc biệt rất phổ biến ở Châu Âu. Board game ở Việt Nam thường dưới dạng cờ tướng, cờ vua, cờ vây, cờ cá ngựa, cờ tỷ phú, cờ đô mi nô, cờ thú...
Costa Rica đang thử nghiệm chôn "mồi nhử" có gắn thiết bị GPS tại bãi biển để theo dõi những kẻ đánh cắp và buôn bán trứng rùa.
Cấu tạo bên trong của trứng rùa giả. Ảnh: Paso Pacífico.
Nạn trộm trứng là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với rùa biển trên thế giới. Chỉ tính riêng tại Costa Rica, Mexico, Colombia và Panama, hàng chục nghìn quả trứng rùa đã bị đánh cắp trong khoảng thời gian Covid-19.
Trong khi các quốc gia khu vực tăng cường nhân lực để giám sát bờ biển trong mùa sinh sản của rùa, Costa Rica lại có cách tiếp cận hoàn toàn mới và đầy sáng tạo. Đó là sử dụng "mồi nhử" để theo dõi lộ trình hoạt động của những kẻ đánh cắp và buôn bán trứng rùa bất hợp pháp.
"Mồi nhử là những quả trứng giả - được gọi là InvestEGGator - có gắn thiết bị định vị GPS và thẻ SIM do công ty ReachFar phát triển. Thông tin về vị trí những quả trứng giả này có thể được truy tìm thông qua các trạm di động", Sarah Otterstrom, Giám đốc điều hành của Paso Pacífico, tổ chức phi chính phủ phát triển dự án, cho biết.
Các nhà bảo tồn đã thử nghiệm chôn mồi nhử bên trong 101 tổ trứng rùa, chủ yếu thuộc hai loài Olive Ridley và đồi mồi dứa, tại bốn bờ biển khác nhau ở Costa Rica. Kết quả theo dõi cho thấy khoảng 25% trong số chúng đã bị đánh cắp và được chuyển tới những kẻ buôn bán động vật hoang dã. Một số thập chí đã đến tay khách hàng, theo một báo cáo trong tháng 10 trên tạp chí Current Biology.
Rất khó phân biệt quả trứng rùa giả được đặt cùng những quả trứng thật. Ảnh: Paso Pacífico.
Paso Pacífico cho biết thêm rằng những quả trứng bị đánh cắp không bị đưa đi xa khỏi các bãi biển. Một mồi nhử đã được đưa tới khu dân cư dần đó, một quả khác lại được tìm thấy trong quán bar cách xa 2 km, trong khi số còn lại được vận chuyển vào trong đất liền nhưng không vượt quá phạm vi 130 km.
"Phương pháp mồi nhử này giúp ghi lại toàn bộ chuỗi thị trường bất hợp pháp, đồng thời xác định điểm buôn bán trứng tiềm năng. Chính phủ và các cơ quan thực thi pháp luật nhờ đó có thể truy lùng dấu vết của những kẻ săn trộm", Otterstrom chia sẻ thêm.
Trong tương lai, Paso Pacífico muốn triển khai InvestEGGators trên phạm vi rộng lớn hơn và liên kết với các cơ quan quản lý môi trường có khả năng thực hiện hành động dựa trên dữ liệu thu thập được.
Cụm hố va chạm kỳ lạ có thể do một tiểu hành tinh vỡ ra rồi đâm xuống mặt đất, hoặc nhiều tiểu hành tinh cùng đâm xuống sát nhau.
Cụm ba hố thiên thạch đè lên nhau trên sao Hỏa. Ảnh: ESA/DLR/FU Berlin.
Tàu vũ trụ Mars Express của Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) chụp ảnh cấu trúc kỳ lạ gồm ba hố trũng đè lên nhau trên bề mặt sao Hỏa, Futurism hôm 30/10 đưa tin. Chúng nằm ở vùng Noachis Terra, nam bán cầu của hành tinh đỏ.
Các nhà khoa học tin rằng hàng loạt tiểu hành tinh và sao chổi từng dội xuống Noachis Terra cách đây khoảng 4 tỷ năm và để lại nhiều hố trũng. Họ đặc biệt quan tâm đến các hố trũng cổ xưa này vì chúng có thể hé lộ những bí mật về lịch sử và sự tiến hóa của hành tinh đỏ.
Cụm hố trũng trong ảnh chụp của tàu Mars Express nằm ở phía đông của hố trũng Le Verrier nổi tiếng rộng 140 km. Trong khi đó, chiếc lớn nhất của bộ ba hố trũng chỉ rộng 45 km, chiếc nhỏ nhất rộng 28 km. Các nhà nghiên cứu cho rằng có thể cụm hố hình thành khi một tiểu hành tinh vỡ làm ba mảnh rồi đâm xuống mặt đất. Một giả thuyết khác khó xảy ra hơn là ba tiểu hành tinh cùng đâm xuống vị trí sát nhau.
Nếu giả thuyết thứ nhất đúng thì khí quyển sao Hỏa 4 tỷ năm trước dày hơn đáng kể so với hiện nay, đủ khả năng để làm vỡ một thiên thạch lớn như vậy thành nhiều mảnh khi nó lao xuống. Điều này đồng nghĩa sao Hỏa có thể từng ấm áp và ẩm ướt hơn nhiều. Nghiên cứu năm ngoái trên tạp chí Science Advances cũng cho thấy hành tinh đỏ từng chứa rất nhiều sông lớn.
Giống các hố trũng cổ đại ở cao nguyên phía nam sao Hỏa, cụm ba hố trũng có vành khá thấp, lòng hố nông, bên trong chứa đầy trầm tích từ 4 tỷ năm trước. Nguyên nhân có thể là băng di chuyển bên dưới bề mặt sao Hỏa hàng triệu năm, làm mềm đất, cuối cùng làm phẳng những phần lõm sâu.
Dựa trên dữ liệu từ kính viễn vọng Kepler và nhiệm vụ Gaia, một nhóm nhà khoa học ước tính dải Ngân Hà có hàng trăm triệu hành tinh phù hợp cho sự sống.
Kepler-186f là một trong những ngoại hành tinh nằm trong vùng ở được quanh sao chủ. Ảnh: NASA.
Được viết vào năm 1961 bởi tiến sĩ Dr. Frank Drake, phương trình Drake là công thức nổi tiếng nhất trong tìm kiếm nền văn minh ngoài hành tinh có thể liên lạc với Trái Đất bằng tín hiệu vô tuyến. Việc tính toán dựa trên một số yếu tố, bao gồm tốc độ hình thành sao, tỷ lệ sao có hành tinh, số hành tinh ở được quanh ngôi sao, số hành tinh có thể phát triển sự sống, số lượng sự sống thông minh, số lượng nền văn minh công nghệ cao và tuổi thọ của nền văn minh đó. Vấn đề là không có yếu tố nào nêu trên là chắc chắn. Một số chỉ là là ước tính thô và số khác thuần túy là suy đoán. Kết quả là phương trình Drake chỉ ra có từ 1 đến 100 triệu nền văn minh trong thiên hà của chúng ta, một ước tính quá rộng và không hữu ích.
Trong nghiên cứu mới, các chuyên gia sử dụng dữ liệu từ kính viễn vọng săn ngoại hành tinh Kepler để tạo ra ước tính đáng tin cậy hơn của một yếu tố trong phương trình là số lượng hành tinh có thể ở được trong dải Ngân Hà. Để trả lời câu hỏi này, nghiên cứu xem xét những ngoại hành tinh có kích thước tương tự Trái Đất, quay quanh ngôi sao giống Mặt Trời có cùng độ tuổi và nhiệt độ, và nằm trong vùng ở được quanh ngôi sao, nơi nước lỏng có thể tồn tại.
Cách tiếp cận này tương tự các nghiên cứu trước đây, nhưng theo Viện SETI, nghiên cứu mới định nghĩa vùng ở được không chỉ dựa trên khoảng cách từ ngôi sao mà cả lượng ánh sáng mà hành tinh nhận được. Các nhà nghiên cứu sàng lọc bằng cách kết hợp dữ liệu của Kepler và nhiệm vụ Gaia chuyên đo năng lượng do ngôi sao chủ phát ra. Họ ước tính có thể có tới 300 triệu hành tinh ở được trong dải Ngân Hà, một số chỉ cách Trái Đất 30 năm ánh sáng. Nhưng con số có thể thu hẹp hoặc mở rộng khi giới nghiên cứu hiểu rõ hơn khí quyển của một hành tinh tác động thế nào tới khả năng hình thành nước lỏng.
Tuần lễ năm nay tổ chức hoạt động kết nối cung cầu, tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật trực tiếp cho đơn vị trong lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp và thủy sản.
Sáng 31/10, Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn khai mạc tuần lễ kết nối công nghệ và đổi mới sáng tạo 2020. Tuần lễ là dịp kết nối cung cầu công nghệ giữa các nhà khoa học, trường đại học học và doanh nghiệp.
Thứ trưởng Trần Văn Tùng phát biểu khai mạc.
Tại lễ khai mạc, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Trần Văn Tùng nhấn mạnh, việc lấy doanh nghiệp làm trung tâm trong đổi mới sáng tạo quốc gia và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động chuyển giao là định hướng chính sách của Đảng và Nhà nước. Định hướng này đã được cụ thể hóa thành các chương trình hành động của Chính Phủ.
Ông cho biết, những năm qua bộ Khoa học và Công nghệ đã phối hợp cùng bộ ban, ngành, địa phương thúc đẩy sự tham gia chuyển giao công nghệ của các doanh nghiệp, khuyến khích đổi mới sáng tạo thông qua hoạt động các sàn giao dịch công nghệ, chợ công nghệ thiết bị, ngày hội khởi nghiệp, hỗ trợ với từng mô hình cụ thể. Những hoạt động này đã và đang góp phần hiệu quả trong phát triển thị trường khoa học công nghệ, tạo động lực phát triển kinh tế xã hội.
Các đại biểu cắt băng khai mạc. Ảnh: NX.
Khẳng định khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo có vai trò quan trọng trong nâng cao năng suất ngành nông nghiệp, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan, cho biết trong bối cảnh thiên tai, biến đổi khí hậu, việc ứng dụng khoa học công nghệ giúp nền nông nghiệp giảm phụ thuộc vào thiên nhiên, tìm cơ hội phát triển trong khó khăn.
"Chính vì vậy, tuần lễ năm nay sẽ là cầu nối giữa nhà nghiên cứu, nhà nông dân và doanh nghiệp, tạo nên hệ sinh thái kết nối đổi mới công nghệ, đem lại giá trị hữu ích cho cộng đồng", ông Hoan nói.
Tại buổi lễ, 16 doanh nghiệp trong nước có thành tích trong hoạt động đổi mới và thương mại hóa công nghệ, nâng cao giá trị kinh tế được vinh danh.
Tuần lễ được tổ chức với nhiều hoạt động, gồm: trình diễn, kết nối cung cầu công nghệ (Techdemo), chợ công nghệ thiết bị Việt Nam (Techmart), triển lãm quốc tế công nghệ nông lâm nghiệp (Growtech), ngày hội khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo (Job fair).
Nhiều công trình, sáng chế được giới thiệu với mong muốn tìm kiếm và chuyển giao tới doanh nghiệp. Hàng trăm chuyên gia công nghệ, sở hữu trí tuệ tham dự nhằm tư vấn công nghệ và quy trình kỹ thuật, kết nối tài chính, tìm ra giải pháp, hướng phát triển chung cho mô hình sản xuất. Ngoài ra, sự kiện tổng kết chương trình phát triển thị trường Khoa học Công nghệ giai đoạn 2015- 2020 sẽ được diễn ra trong khuôn khổ tuần lễ.
Các nhà sinh vật học báo cáo phát hiện một loài tắc kè hoa tưởng như đã tuyệt chủng từ trước Thế chiến I ở quốc đảo Madagascar.
GWC công bố cảnh quay hiếm về tắc kè hoa Voeltzkow. Video: Frank Glaw/David Prötzel.
Trước khi nhóm nghiên cứu từ Tổ chức Bảo tồn Động vật hoang dã Toàn cầu (GWC) báo cáo phát hiện của họ trên tạp chí Salamandra vào hôm 30/10, tắc kè hoa Voeltzkow (Furcifer voeltzkowi) đã không được nhìn thấy kể từ năm 1913. Môi trường sống xa xôi cùng với tuổi thọ ngắn ngủi biến chúng thành một trong những loài bò sát khó nắm bắt nhất trong tự nhiên.
Sau hơn một thế kỷ tưởng như đã tuyệt chủng, sinh vật sặc sỡ có khả năng đổi màu này bất ngờ tái xuất trên đảo Madagascar. Trong một dự án tìm kiếm các loài động vật "bị thất lạc" của GWC, các nhà sinh vật học đã tìm thấy hơn một chục cá thể tắc kè hoa Voeltzkow khỏe mạnh, bao gồm cả con đực và con cái.
Trong khi tắc kè hoa Voeltzkow đực có một màu chủ đạo là xanh lá cây nhạt, con cái sặc sỡ hơn nhiều với những hoa văn màu đỏ, xanh lam, xanh lục, tím, cam, đen và trắng trên cơ thể. Theo trưởng nhóm nghiên cứu Frank Glaw, nhà thám hiểm tại bảo tàng lịch sử tự nhiên Zoologische Staatssammlung München của Đức, tắc kè hoa cái còn có khả năng đổi màu sắc tùy theo tâm trạng của chúng. Số lượng chấm đỏ ở hai bên sườn cũng có thể khác nhau giữa các con cái.
So sánh màu sắc của tắc kè đực và cái. Ảnh: Frank Glaw/David Prötzel.
"Tắc kè hoa Voeltzkow tô điểm thêm màu sắc và vẻ đẹp cho hành tinh, đồng thời nhắc nhở chúng ta rằng ngay cả khi tất cả dường như đã biến mất, một cuộc phiêu lưu tuyệt vời có thắp lại hy vọng cho những loài mà chúng ta chưa từng thấy kể từ khi Woodrow Wilson làm tổng thống", Chủ tịch GWC Don Church nhấn mạnh ý nghĩa của khám phá mới.
Furcifer voeltzkowi không phải loài động vật được tái phát hiện duy nhất trong năm 2020 sau nhiều thập kỷ vắng bóng. Hồi đầu năm nay, GWC cũng tìm thấy loài chuột chù voi Somali sengi quý hiếm sau hơn 50 năm biến mất ở châu Phi.
Các nhà nghiên cứu phát hiện nhờ trượt trên da cá voi, cá giác mút có thể tiết kiệm nhiều năng lượng và kiếm ăn dễ dàng hơn.
Cá giác mút bám trên da vật chủ. Ảnh: NJIT.
Nổi tiếng với khả năng bám vào động vật biển lớn hơn thông qua những giác mút cực khỏe ở đầu, loài cá nhỏ có tên khoa học Remora brachyptera từ lâu đã thu hút sự quan tâm của các nhà khoa học đối với cách chúng di chuyển và tự vệ. Nghiên cứu mới công bố hôm 28/10 trên tạp chí Experimental Biology tìm hiểu chi tiết hành vi của loài cá này thông qua những hình ảnh đầu tiên cho thấy cá giác mút lướt sóng, kiếm ăn và thậm chí tụ họp với nhau trên bề mặt da cá voi xanh.
Dù trước đây các nhà khoa học từng nghiên cứu cá giác mút, hiểu biết về hành vi dưới nước của chúng vẫn còn hạn chế. Những bức ảnh tĩnh và lời kể của ngư dân hé lộ cá giác mút thường bám vào cá mập để đi nhờ và ăn mẩu vụn còn sót lại.
Nhóm nghiên cứu đến từ Viện Công nghệ New Jersey (NJIT) tình cờ ghi hình cá giác mút khi nghiên cứu động lực học chất lưu của cá voi xanh ở ngoài khơi California bằng thẻ cảm biến sinh học và camera kép gắn vào động vật biển có vú bằng một loạt đĩa hút. Những thẻ này được sử dụng để thu thập thông tin về áp suất bề mặt và thủy lực khi cá voi di chuyển trong nước trong khi camera ghi lại mọi hoạt động của chúng với độ phân giải 720 pixel.
"Nhờ may mắn, camera của chúng tôi ghi hình cách cá giác mút tương tác trong môi trường này và sử dụng động lực chất lưu của cá voi theo hướng có lợi cho chúng", nhà nghiên cứu Brooke Flammang ở NJIT cho biết. "Phát hiện rất đặc biệt bởi chúng tôi thực sự không biết cá giác mút cư xử như thế nào trên vật chủ trong tự nhiên suốt thời gian dài".
Nhóm nghiên cứu lần đầu tiên quay được cảnh cá giác mút tự bám vào vật chủ, trong trường hợp này là một con cá voi xanh. Kết quả phân tích cho thấy cá giác mút rất thông minh khi lựa chọn vị trí bám vào ít bị cản trở, như phía sau lỗ phun của cá voi.
Các nhà nghiên cứu ghi hình 27 con cá giác mút ở 61 vị trí khác nhau trên thân cá voi. Họ cho biết phần lớn thời gian, chúng di chuyển giữa 3 địa điểm có lực cản thấp bao gồm phía sau lỗ phun, dọc hoặc sau vây lưng và sườn phía trên vây ngực để kiếm ăn và giao tiếp với nhau.
Ngoài ra, cá giác mút cũng di chuyển bằng cách "lướt sóng" bên trong lớp chất lỏng cực mỏng bao quanh cơ thể cá voi, nơi lực cản giảm tới 72%. Điều này cho phép chúng lượn khắp bề mặt thân cá voi mà không tốn nhiều năng lượng và không cần phải bám hoàn toàn vào vật chủ, ngay cả khi cá voi di chuyển nhanh gấp 7 lần tốc độ của chúng. "Chúng tôi nhận thấy giác mút của cá Remora khỏe đến mức chúng có thể bám vào bất cứ đâu, ngay cả ở chỗ có lực cản mạnh nhất là đuôi", nhà khoa học Erik Anderson, đồng tác giả nghiên cứu cho biết.
Để giảm tác động khi ngập lụt, nhà được thiết kế nâng một phần với độ cao 0,5 m hoặc cho sàn nhà nổi bằng bơm thủy lực piston đặt dưới sàn.
TS. Lê Thị Thu Hương và cộng sự, chương trình thạc sĩ Phát triển Đô thị Bền vững, khoa Kỹ thuật, Đại học Việt Đức đưa ra đề xuất trong đề tài nghiên cứu đề xuất các mô hình nhà ở nhằm giảm thiểu tác động của ngập lụt tại TP HCM, trong đó chọn quận 8 là nghiên cứu điển hình.
Nhóm nghiên cứu khảo sát thực tế tại các phường 12, 13, 14, 15, 16 thuộc quận 8 diện tích hơn 415 ha với 7 trục đường chính quanh khu vực kênh Đôi, kênh Tàu Hủ và rạch Ruột Ngựa. Theo dữ liệu bản đồ ngập ở TP HCM, khu vực này là một trong những nơi bị ngập nặng nhất do mưa và triều cường với mức ngập từ 0,2 m đến 0,4 m. Kết quả khảo sát 107 hộ dân phường 16, hơn một nửa hộ dân dùng các giải pháp chống ngập tạm bợ như nâng nền, làm tường chắn nước, đặt máy bơm, bao cát...
TS Lê Thị Thu Hương, Đại học Việt Đức giới thiệu mô hình nhà giảm tác động của ngập. Ảnh: Hà An.
Việc nâng nền và nâng đường của người dân được coi như là "cuộc đua". Khi mặt đường được nâng cao cùng với việc nâng cấp hệ thống thoát nước để giảm ngập cho khu vực. Khi đó nền nhà thấp hơn sẽ bị nước tràn vào, vì thế buộc người dân nâng nền nhà cho cao hơn đường và nhiều gia đình nâng nền nhiều lần, có lần nâng tới nửa mét khiến căn nhà bị sai khác về cấu trúc, chiều cao và kết cấu cửa, cao độ thông thủy của không gian sử dụng trong nhà. Việc bất cập giữa nâng đường, nâng nhà, mỗi nhà mỗi khác... gây ra tình trạng nhấp nhô không đồng bộ mất mỹ quan nơi ở.
Từ thực tế này, nhóm nghiên cứu đề xuất hai phương án làm mới và cải tạo ngôi nhà. Với những khu vực bị ngập nhẹ, nhà sẽ được nâng khoảng 0.5 m ở phòng khách với thiết kế các bậc tam cấp. Phần vỉa hè và sân tiếp giáp phòng khách được thiết kế cho nước vào.
Trường hợp nhà có đất trống thì được đề xuất giữ nền đất tự nhiên, trồng cây xanh và tạo hồ chứa nước trong khuôn viên để giảm nước chảy tràn gây ngập. Phần nhà bếp phía sau phòng khách cũng như các phòng ngủ ở tầng trên được thiết kế bình thường, phía sau nhà là tường chắn nước. Mái nhà sẽ được tạo không gian thu, trữ nước mưa để giảm quá trình chảy tràn của nước gây ngập cho khu vực. Khảo sát cho thấy 67% người dân đồng ý phương pháp này vì dễ thực hiện.
"Nhiều người nghĩ việc thu trữ nước mưa sẽ không hiệu quả và có thể gây tác động xấu đến cấu trúc nhà, nhưng nếu cả một khu dân cư nhà nào cũng thu trữ nước mưa để giảm lưu lượng nước chảy thì hiệu quả sẽ khác", TS Hương nói.
Đối với nhà bị ngập nặng hơn, nhóm đề xuất cho nổi hoàn toàn. Trong mô hình này, nền nhà đặt trên hố móng khô, sàn cố định trên hệ thống bơm piston thủy lực, khi nước tràn qua sân, vào khe giữa cửa và hố móng, nước sẽ tràn vào hồ chứa nước và được bơm qua máy bơm. Hệ thống máy bơm này sẽ đẩy sàn nhà nâng lên để tránh bị ngập. Lực đẩy của piston thủy lực kết hợp với hệ thống khung cột nhà được thiết kế phù hợp cho việc nâng hạ ngôi nhà sẽ là giải pháp để ngôi nhà nổi trên mặt nước.
Mặt cắt ngang mô hình nhà giảm tác động của ngập khi nước bên ngoài đang tràn vào nhà. Ảnh: Nhân vật cung cấp.
Phạm vi của nghiên cứu hiện chưa tính đến các yếu tố kỹ thuật để tính toán được áp lực nước, độ nặng của sàn để xác định công suất bơm lên thế nào đủ để nâng sàn nhà lên cao. Song, kết quả khảo sát cho thấy có đến 78% số người dân được hỏi ủng hộ phương án này và bày tỏ mối quan tâm về vấn đề chi phí. Người dân cũng cho rằng cần phải có nghiên cứu khả thi và cung cấp hồ sơ hướng dẫn thi công cụ thể hơn.
Về phương án cải tạo ngôi nhà giảm tác động của ngập, nhóm đề xuất giải pháp gia cố cột bằng kỹ thuật gia cường bọc ngoài, sử dụng vật liệu chống thấm như bêtông, bêtông cốt thép, thép hình, tấm sợi gia cố polymer (Fiber Reinforced Polymer - FRP); ốp chân tường bằng gạch hay đá chống thấm, để bảo vệ ngôi nhà.
Các gia đình cũng có thể lắp các cửa ngăn nước với bản lề tự động, phao tự động đẩy nâng cửa, hoặc tháo lắp thủ công để khi nước dâng đến đâu thì cửa sẽ đóng hoặc nâng cao thêm tới đó. Nếu nhà có không gian trống, tạo hồ chứa nước và tăng bề mặt thẩm thấu trong khuôn viên nhà thông qua các giải pháp cảnh quan cũng là một đề xuất nhằm làm chậm quá trình ngập cục bộ.
"Trong phạm vi đề tài, nhóm nghiên cứu chỉ đưa ra các phương án giảm tác động của ngập bằng các giải pháp được cho là phù hợp, khả năng thực hiện cao, chưa tính đến chi phí đầu tư", TS Hương nói và cho biết, các giải pháp này không kỳ vọng hết ngập mà chỉ giảm tác động của ngập đến người dân, giúp họ tiếp tục sinh kế bền vững. Bởi muốn hết ngập thì cần có giải pháp tổng thể về quy hoạch, xây dựng, cải tạo hạ tầng khu vực đó, cũng như tăng cường nhận thức của người dân trong việc sử dụng hạ tầng thoát nước đô thị.
Đề tài đang được tiếp tục đề xuất mở rộng nghiên cứu mang tính dài hơi hơn ở quy mô khu dân cư lớn gắn vào hiện trạng ngập và các dự án chống ngập của thành phố để đề xuất giải pháp căn cơ hơn cho TP HCM.
NgaSố lượng cá hồi đỏ sụt giảm mạnh dẫn tới số vụ gấu nâu đực trưởng thành tấn công con non ngày càng tăng trên bán đảo Kamchatka.
Con gấu nâu đực giết chết và ăn xác con non. Video: Liana Varavskaya.
Giám sát viên Liana Varavskaya hôm 23/10 chia sẻ video ghi hình một con gấu nâu đực trưởng thành đứng cạnh xác gấu non bên hồ Kurilskoye. "Video được quay từ một chiếc thuyền. Việc đến gần con gấu bị nghiêm cấm bởi nó có thể tấn công ngay lập tức", Liana nói.
Hồ miệng hố Kurilskoye ở phía nam bán đảo Kamchatka là nơi có trữ lượng cá hồi đỏ lớn nhất châu Á. Hồ nước này nằm trong khu bảo tồn tự nhiên Nam Kamchatsky, ngôi nhà của ít nhất 800 con gấu nâu. Đây là quần thể gấu nâu được bảo vệ lớn nhất lục địa Á - Âu. Mỗi mùa thu, những con gấu tập trung trên bờ hồ, chờ cá hồi rời khỏi vùng nước sâu và bơi qua chỗ nước nông để tới nơi đẻ trứng.
Khoảng 200 con gấu nâu có thể bắt cá cùng lúc. Gấu đực cùng gấu mẹ và con non chỉ đứng cách nhau một quãng ngắn. Các giám sát viên của khu bảo tồn thường xuyên theo dõi hồ nước bởi họ có thể quan sát gấu nâu trong môi trường sống tự nhiên khi chúng đang bắt cá, chiến đấu và nô đùa với nhau và ăn no tới mức chỉ lấy trứng rồi vứt xác cá hồi trên bờ.
Tuy nhiên, năm nay, sự căng thẳng trong quần thể gấu tăng dần. Liana cho biết những con gấu đực tỏ ra hung dữ với nhau, luôn sẵn sàng lao vào chiến đấu. Số trường hợp gấu đực ăn thịt con non cũng ngày càng tăng. Liana cho rằng điều này có liên quan tới lượng cá hồi đỏ vào hồ Kurilskoye từ biển Okhotsk ngày càng giảm. Theo Pyotr Shpilenok, giám đốc khu bảo tồn sinh quyển bang Kronotsky, mật độ gấu quanh hồ cao, số lượng quả thông thu hoạch được thấp và lượng cá ít ỏi đều góp phần thúc đẩy gấu nâu nhắm vào con non để sinh tồn.
Gấu nâu là loài động vật có kích thước lớn thứ hai trong bộ ăn thịt, sau gấu trắng Bắc Cực và trước hổ. Chúng từng xuất hiện phổ biến ở châu Á, châu Phi, châu Âu, Bắc Mỹ, nhưng đã tuyệt chủng và suy giảm số lượng ở một số khu vực. Chúng thích sống trong những khu vực thoáng, thông thường là vùng núi.
Một mã truy xuất nguồn gốc chất lượng và đạt tiêu chuẩn cần cho thấy độ an toàn về các hợp chất, thời gian cách ly phân bón, thuốc trừ sâu của nông sản.
Thông tin được các chuyên gia nêu trong hội thảo: "Ứng dụng công nghệ thông tin và tự động hóa cho nông nghiệp công nghệ cao" do Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức sáng 30/10 tại Hà Nội. Hội thảo nằm trong khuôn khổ Tuần lễ Kết nối công nghệ và Đổi mới sáng tạo 2020.
Theo các chuyên gia, việc áp dụng các giải pháp công nghệ, kỹ thuật mang tính quyết định để nâng cao chất lượng nông sản, phát triển nền nông nghiệp công nghệ cao tại Việt Nam. Bên cạnh việc áp dụng công nghệ nhà kính, nhà màng..., các công nghệ truy xuất nguồn gốc giúp người dùng hiểu rõ chất lượng sản phẩm thực sự cần thiết.
Tuy nhiên Thạc sĩ Nguyễn Văn Đoan, Chuyên gia đánh giá, Trung tâm Mã số Mã vạch Quốc gia, Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường Chất lượng, hiện việc áp dụng công nghệ để tối ưu hóa phương pháp truy xuất nguồn gốc nông sản vẫn còn hạn chế. "Truy xuất nguồn gốc chính là yếu tố được người dùng quan tâm nhất, nhưng gặp truy nhiều bất cập như sản phẩm không đủ thông tin, hoặc có tem và mã quét sản phẩm nhưng không dẫn tới một nguồn thông tin nào", ông nói.
Ông cho biết, một mã quét truy xuất đạt chất lượng không đơn thuần là đưa thông tin về tên, khối lượng, thời gian gieo trồng và hạn sử dụng mà phải cho thấy độ an toàn về các hợp chất, thời gian cách ly phân bón, thuốc trừ sâu của một nông sản. Các mã quét này được đưa lên một hệ thống truy xuất gồm các hoạt động định danh sản phẩm, thu thập lưu trữ thông tin về trạng thái của sản phẩm với thời gian chính xác.
Đặc biệt, mỗi sản phẩm được gắn một mã QR Code trong suốt quá trình từ khi gieo trồng, chế biến cho đến khi ra thị trường tiêu thụ, không phải chỉ khi được thu hoạch, nông sản đó mới được gắn mã truy xuất. "Chỉ khi mã truy xuất nông sản có đầy đủ các thông tin, các tiêu chuẩn đánh giá chất lượng của nông sản mới có giá trị", ông Đoan nói.
Để có thể tích hợp lượng lớn dữ liệu vào mã vạch hoặc mã QR của nông sản, ThS Đoan gợi ý áp dụng truy xuất nguồn gốc điện tử hoặc tính hợp AI vào nhận diện mã vạch. Các phương pháp này có khả năng truy xuất nhanh, chính xác và không bị hạn chế lưu trữ thông tin lớn, dễ dàng nhập dữ liệu và tìm kiếm số liệu.
"Chính việc áp dụng AI mới có thể giúp người nông dân dễ dàng áp dụng phương pháp truy xuất nguồn gốc điện tử. Bởi nông dân vẫn có thể ghi chép bằng tay quá trình sản xuất, sau đó chỉ cần hệ thống quét và AI nhận diện chữ viết tay, các thông tin truy suất hoàn toàn có thể đưa lên hệ thống. Nhờ vậy, phương pháp truy xuất mới có thể được triển khai rộng rãi",ông nói.
Ngoài ra, việc truy xuất nguồn gốc cần tập trung vào các sản phẩm nông nghiệp chủ lực trong nước và xuất khẩu, từ đó nâng cao vị thế chất lượng nông sản, đem lại giá trị kinh tế cao.
