Chiều 30/9, sự kiện Kết nối công nghệ và đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2024 với chủ đề "Thúc đẩy đổi mới sáng tạo - Động lực cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững" được Bộ Khoa học và Công nghệ, UBND thành phố Hà Nội cùng các đại biểu tham dự cắt băng khai mạc.
Chuỗi sự kiện gồm 5 diễn đàn, hội nghị và triển lãm giới thiệu 200 sản phẩm, thiết bị công nghệ của doanh nghiệp trong nước và nước ngoài.
Crew-9 của SpaceX đến Trạm Vũ trụ Quốc tế hôm nay mang theo hai người sau đó đón thêm 2 phi hành gia đang mắc kẹt trên ISS trở về Trái Đất.
Tàu Crew Dragon của SpaceX mang tên Freedom đưa phi hành đoàn Crew-9 đến Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS), sau đó ghép nối với trạm ISS vào khoảng 21h30 ngày 29/9 (giờ Hà Nội).
Phi hành gia Butch Wilmore và Suni Williams mắc kẹt trên ISS từ tháng 6. Ảnh:NASA/Robert Markowitz
Crew-9 đã khởi hành vào chiều 28/9 từ Tổ hợp phóng không gian 40 (SLC-40) tại Căn cứ Lực lượng Không gian Cape Canaveral ở Florida, đưa phi hành gia của NASA Nick Hague và nhà du hành vũ trụ Nga Aleksandr Gorbunov lên quỹ đạo. Crew-9 sẽ thực hiện khoảng 200 thí nghiệm khoa học trong suốt thời gian làm việc trên ISS với kỳ vọng mở ra những khám phá mới cho nhân loại.
Đây là chuyến bay không gian có người đầu tiên xuất phát từ SLC-40. Nick Hague, một đại tá trong Lực lượng Không gian Mỹ, trở thành thành viên đầu tiên của nhánh quân sự này bay vào không gian.
Thông thường, tàu Crew Dragon của SpaceX chở bốn người, nhưng lần này NASA giảm số lượng phi hành gia xuống còn hai để dành chỗ cho hai người đã có mặt trên trạm cần quay về Trái Đất là Butch Wilmore và Suni Williams.
Đây là hai phi hành gia đã đến ISS vào tháng 6 trên chuyến bay có người đầu tiên của tàu Starliner của Boeing. Nhiệm vụ ban đầu chỉ kéo dài 10 ngày, nhưng do Starliner gặp sự cố về động cơ đẩy trong quỹ đạo, NASA đã kéo dài thời gian lưu lại của họ trên ISS để nghiên cứu vấn đề.
Cuối cùng, NASA quyết định rằng việc đưa Wilmore và Williams trở về bằng Starliner quá rủi ro. Vì vậy, Starliner đã quay về Trái Đất mà không có người điều khiển vào ngày 7/9. Hai phi hành gia sẽ trở về cùng với Nick Hague và Aleksandr Gorbunov trên tàu Freedom khi nhiệm vụ Crew-9 kết thúc vào tháng 2/2025.
Wilmore và Williams là hai trong số chín phi hành gia hiện đang sống trên ISS. Bảy người còn lại gồm các phi hành gia của NASA là Michael Barratt, Matthew Dominick, Jeanette Epps và Donald Pettit, cùng các nhà du hành vũ trụ Nga là Alexander Grebenkin, Aleksey Ovchinin và Ivan Wagner.
Những vết rạch và cắt trên lớp da xác ướp voi ma mút là kết quả khi người cổ đại tìm cách xẻ thịt nó bằng công cụ đá.
Voi ma mút Yuka có thể bị sư tử hang động giết chết và bị người tiền sử xẻ thịt. Ảnh: Zhuravlev Andrey
Được mô tả là xác voi ma mút lông xoăn nguyên vẹn nhất từng được phát hiện, mẫu vật voi cái nhỏ tuổi tên Yuka gây bất ngờ cho các nhà khoa học trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Archaeological Science: Reports. Thông qua phân tích vết cắt trên da con vật, nhóm nghiên cứu xác định nó bị con người xẻ thịt cách đây 39.000 năm. Đây là bằng chứng sớm nhất về sự tồn tại của con người ở Bắc Cực, IFL Science hôm 27/9 đưa tin.
Phát hiện năm 2010 ở vùng cực bắc của Siberia, Yuka khoảng 6 - 9 tuổi khi chết, có thể bị sư tử hang động săn giết. Các nhà khoa học cho rằng xác của nó đông cứng sau khi rơi xuống hồ nước, nhờ đó duy trì điều kiện nguyên sợ trong gần 40.000 năm.
Từ khi khai quật, xác ướp nguyên vẹn của Yuka trở thành mục tiêu của những nhà nghiên cứu muốn nhân bản và phục sinh voi ma mút lông xoăn. Nghiên cứu ban đầu về xác voi cổ đại hé lộ nó vẫn chứa máu lỏng, thậm chí một số nhân tế bào tiếp tục có dấu hiệu hoạt động sinh học. Kết quả kiểm tra cũng chỉ ra vết rạch dài một mét dọc theo lưng của Yuka, cũng như vài vết cắt quanh hốc mắt của nó. Phát hiện dấy lên một số câu hỏi thú vị như vết thương đó do con người hay động vật gây ra.
Để tìm hiểu, nhóm tác giả nghiên cứu mới tiến hành một số thí nghiệm trên mẩu da bò và da của con voi ma mút khác, đồng thời thực hiện phân tích dấu vết đối với vết rạch ở da của Yuka. Họ nhận thấy vết rạch có nhiều đặc điểm khác biệt rõ rệt với vết thương do động vật gây ra, chứng tỏ chúng là kết quả từ hoạt động của con người.
Do đó, câu hỏi tiếp theo là vết rạch xuất hiện ở thời điểm Yuka chết hay sau đó. Nhằm tìm ra đáp án, nhóm nghiên cứu tạo ra một loạt vết cắt thử nghiệm bằng cả lưỡi dao đá tiền sử và dao kim loại, tiếp theo so sánh với vết cắt trên da voi ma mút. Họ kết luận dấu vết trên xác ướp của Yuka tương ứng với thí nghiệm cắt da voi ma mút bằng tấm đá nung. Ví dụ, vết xé rách của động vật không có rìa sắc nét và góc cạnh như dấu vết do dao kim loại gây ra.
Các nhà nghiên cứu kết luận vết cắt trên da Yuka do người tiền sử tạo ra bằng công cụ đá. Dựa trên tình trạng bảo quản lớp da, có thể nói chắc chắn mọi vết cắt được tạo ra gần thời điểm con vật chết. Họ nhận định người cổ đại cắt xác Yuka để lấy thịt trước khi nó đông cứng cách đây 39.000 năm.
Cá chào mào, trông như được tạo thành từ những bộ phận của nhiều con vật khác nhau, có khả năng đi bộ và dò tìm thức ăn rất tốt.
Cá chào mào đi bộ bằng những phần phụ giống chân. Video: Guardian
Cá chào mào rất giỏi tìm kiếm con mồi trong lúc đi bộ dưới đáy biển bằng 6 phần phụ giống chân, đến mức một số loài cá khác theo sau chúng để chờ cơ hội kiếm ăn. Đây là kết quả từ hai nghiên cứu mới công bố hôm 26/9 trên tạp chí Current Biology.
David Kingsley, đồng tác giả của cả hai nghiên cứu, giáo sư tại Trường Y thuộc Đại học Stanford, lần đầu thấy cá chào mào vào hè năm 2016, sau khi tham gia một hội thảo tại Phòng thí nghiệm Sinh học Biển ở Woods Hole, bang Massachusetts, Mỹ. Trước khi rời đi để bắt chuyến bay, Kingsley ghé qua một thủy cung nhỏ và bắt gặp cá chào mào.
"Cá chào mào hoàn toàn khiến tôi kinh ngạc vì chúng có cơ thể của cá, cánh của chim và nhiều chân giống như cua. Tôi chưa từng thấy loại cá nào trông như được tạo thành từ những bộ phận của nhiều con vật khác nhau như vậy", Kingsley cho biết. Ông cùng đồng nghiệp quyết định nghiên cứu chúng trong phòng thí nghiệm.
Các chân đặc trưng của cá chào mào thực chất là phần mở rộng của vây ngực, theo đồng tác giả nghiên cứu Amy Herbert, nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại phòng thí nghiệm của Kingsley ở Đại học Stanford. Một số loại cá khác cũng có sự biến đổi ở vây ngực hoặc vây bụng để đi bộ hoặc đứng, nhưng cá chào mào có thể di chuyển từng chân riêng biệt, giúp đi bộ và đào bới hiệu quả hơn.
Các chuyên gia mang vài con cá chào mào về phòng thí nghiệm của đồng tác giả nghiên cứu Nick Bellono, giáo sư tại Đại học Harvard, để nghiên cứu và xem liệu chúng có thể tìm thấy con mồi bị chôn vùi không. Họ nhận thấy chúng thay đổi luân phiên giữa những đợt bơi ngắn và đi bộ. Chúng cũng cào bề mặt cát dưới đáy bể để kiếm ăn mà không cần bất cứ tín hiệu thị giác nào về vị trí con mồi.
Để tiếp tục nghiên cứu, các chuyên gia mang về thêm những con cá chào mào khác, nhưng nhanh chóng nhận ra chúng không giống nhóm cá ban đầu. Nhóm mới không đào bới hay tìm thấy con mồi bị chôn vùi.
Điều này mang đến những phát hiện tình cờ cho các nhà nghiên cứu. Loài cá ban đầu là cá chào mào phương bắc (Prionotus carolinus). Loài cá thiếu khả năng cảm nhận và dùng chân chủ yếu chỉ để đi bộ là cá chào mào sọc (Prionotus evolans).
Cá chào mào có thể mang đến cho giới khoa học cơ hội nghiên cứu cách các bộ phận cơ thể mới xuất hiện trong quá trình tiến hóa, cách các đặc điểm mới xuất hiện, cách não bộ tiến hóa và thích nghi với những thay đổi như vậy, theo đồng tác giả nghiên cứu Corey Allard, chuyên gia tại Đại học Harvard. "Những con cá nhỏ kỳ lạ này có rất nhiều điều để khám phá mà có lẽ chúng ta không thể tìm được từ sinh vật nghiên cứu thông thường hơn, ví dụ như chuột", ông nói.
Báo tiếng Việt nhiều người xem nhất
Thuộc Bộ Khoa học Công nghệ
Số giấy phép: 548/GP-BTTTT ngày 24/08/2021
Tổng biên tập: Phạm Văn Hiếu
Địa chỉ: Tầng 10, Tòa A FPT Tower, số 10 Phạm Văn Bạch, Dịch Vọng, Cầu Giấy, Hà Nội
Điện thoại: 024 7300 8899 - máy lẻ 4500
Mỗi năm, thị trấn Nazaré lại trải qua mùa sóng lớn khi nước có thể cuộn lên cao tới 30 m.
Thị trấn Nazaré trở thành một điểm nóng của những cơn sóng lớn. Ảnh: R.M. Nunes
Nazaré là một điểm nóng nổi tiếng với những cơn sóng quái vật ở vùng ven biển Bồ Đào Nha. Mỗi năm, từ tháng 10 đến tháng 3, người ưa lướt sóng lớn đổ xô tới thị trấn đánh cá nhỏ khi kích thước cơn sóng đạt đỉnh hàng năm. Trong suốt thời gian đó, nước biển thường cuộn lên cao ngang tòa nhà 5 tầng và đôi khi cao gấp đôi mức đó, theo Live Science.
Do có những cơn sóng khổng lồ, Nazaré là điểm đến dành cho vận động viên lướt sóng phá vỡ kỷ lục. Vào tháng 4/2024, vận động viên lướt sóng người Đức Sebastian Steudtner lập kỷ lục thế giới mới dành cho cơn sóng cao nhất mà con người từng cưỡi khi chinh phục sóng cao 28.57 m. Kỷ lục này vẫn chưa được chính thức thông qua nhưng nếu được xác nhận, Steudtner sẽ vượt qua kỷ lục thế giới hiện nay của chính anh là 26,21 m, thiết lập năm 2020. Hai kỷ lục thế giới trước đó là 24,4 m và 23,8 m cũng diễn ra ở Nazaré vào năm 2017 và 2011.
Vào tháng 10/2010, vận động viên lướt sóng 18 tuổi người Bồ Đào Nha António Laureano cưỡi một cơn sóng ở Nazaré mà sau đó giới nghiên cứu ước tính cao tới 30,9 m. Tuy nhiên, Liên đoàn lướt sóng thế giới chưa từng công nhận kết quả đó do phương pháp các nhà khoa học sử dụng để tín toán độ cao cơn sóng.
Sóng ở Nazaré đạt tới kích thước ấn tượng như vậy do chúng hình thành bên trong hẻm Nazaré, hẻm núi dưới biển lớn nhất châu Âu, dài 210 km và sâu 4,8 km ở phía tây nam Nazaré thuộc Đại Tây Dương. Nước trong hẻm di chuyển nhanh hơn nước ở nơi nông hơn, tạo ra sóng ở độ sâu lớn và cong về hướng Nazaré, theo Đài quan sát Trái Đất của NASA. Khi chúng đến gần vùng ven biển, những cơn sóng lớn tiếp xúc với sóng tràn qua từ hướng tây bắc. Quá trình va chạm dẫn tới sự ra đời của sóng lớn ngoại cỡ.
Nazaré thường xuyên có sóng lớn, nhưng đây không phải địa điểm mà cơn sóng lớn nhất từng được ghi nhận. Danh hiệu đó thuộc về vịnh Lituya ở Alaska, từng sinh ra cơn sóng cao 524 m sau khi động đất gây sạt lở, dẫn tới đất đá rơi thẳng xuống vịnh vào tháng 7/1958. Cơn sóng đó đã giết chết 5 người, san bằng cây cối trên những sườn dốc bao quanh vịnh.
Trong khi hẻm Nazaré giúp lý giải tại sao cơn sóng cao lớn xuất hiện ở vùng ven biển Bồ Đào Nha này, sóng khổng lồ cũng có thể xảy ra bất thình lình trên biển. Sóng độc là sóng cao ít nhất gấp đôi so với vùng biển xung quanh. Chúng khác với sóng thần ở chỗ không phải kết quả do nước bị dịch chuyển bởi động đất, sạt lở hoặc phun trào núi lửa. Thay vào đó, nhóm nghiên cứu cho rằng sóng độc sinh ra từ những cơn sóng nhỏ hơn sáp nhập thành cơn sóng lớn, cả do gió mạnh ở mặt biển hoặc do thay đổi ở dòng hải lưu gây ra bởi bão.
Các chuyên gia đồ họa tái tạo gương mặt của pharaoh Amenhotep I, người tạo ra Thung lũng các vị vua và viết lại lịch sử Ai Cập cổ đại.
Chân dung pharaoh Amenhotep I ở Vương triều thứ 18 của Ai Cập cổ đại. Ảnh: Cicero Morares
Cicero Morares, nhà thiết kế 3D người Brazil chuyên về phục dựng chân dung, tạo ra hình ảnh của pharaoh Amenhotep I thông qua kết hợp nhiều gương mặt tạo ra từ hàng loạt phương pháp, Sun hôm 26/9 đưa tin. Amenhotep I, vị vua thứ hai của Vương triều thứ 18 ở Ai Cập, qua đời cách đây 3.500 năm ở độ tuổi khoảng 35 trước khi ướp xác. Ông là pharaoh đầu tiên được chôn cất ở Thung lũng các vị vua, nơi yên nghỉ của hầu hết pharaoh thuộc các Vương triều 18, 19 và 20. Amenhotep I được tôn thờ như một vị thần sau khi mất, chủ yếu do ông đã đưa Ai Cập nước vào thời kỳ hòa bình và thịnh vượng trong quá trình trị vì.
Một phương pháp mà Morares sử dụng bao gồm phân bố các mốc đánh dấu độ dày mô mềm trên hộp sọ của pharaoh, dựa vào dữ liệu chụp cắt lớp vi tính (CT) từ người hiến tặng. Kỹ thuật khác mà ông áp dụng mang tên biến dạng giải phẫu, trong đó mô hình tái tạo kỹ thuật số phần đầu của người hiến tặng được điều chỉnh cho tới khi khớp với hộp sọ của pharaoh.
Morares tiến hành phục dựng với ảnh CT hộp sọ của Amenhotep I chụp vào năm 2021. Nghiên cứu của nhà cổ X quang học Sahar N. Saleem tại Đại học Cairo và nhà Ai Cập học Zahi Hawass giúp "tháo băng quấn" xác ướp vị pharaoh trên phương diện kỹ thuật số, hé lộ nhiều chi tiết về diện mạo, cấu trúc xương và một số cơ quan nội tạng được bảo quản của ông, bao gồm tim và não.
Ảnh scan không cho biết nguyên nhân cái chết của Amenhotep I nhưng các nhà nghiên cứu ước tính độ tuổi tử vong là 35 và vị pharaoh có nhiều thương tích sau khi chết có thể do những kẻ trộm mộ gây ra hoặc do người ướp xác quấn lại thi thể ông sau này, theo nhà khảo cổ học Michael Habicht ở Đại học Flinders tại Australia. Amenhotep I cao khoảng 1,7 mét, răng của ông ở trong tình trạng tốt và ông có mái tóc xoăn.
Đối chiếu dữ liệu với tất cả ước tính, nhóm của Morares tạo ra hình ảnh bán thân và hoàn thiện chân dung bằng trang phục trong lịch sử. Morares nhận thấy gương mặt phục dựng không khớp với vị thần được khắc họa trên các bức tượng. "Nhiều pharaoh như Amenhotep có cằm tụt ra sau hay khớp cắn sâu. Điều này không được phản ánh trên tượng. Nhìn chung, tượng của Amenhotep I khớp với ảnh phục dựng về phần mũi, nhưng phần trán giữa hai lông mày thanh thoát hơn và cằm nhô ra nhiều hơn", Morares nhận xét.
Amenhotep I là con trai vua Ahmose I và khi vua cha qua đời, Amenhotep I nối ngôi ở Thebes, khi ông còn là một đứa trẻ. Ông cai trị trong giai đoạn khoảng năm 1525 - 1506 trước Công nguyên. Amenhotep I được phong thần sau khi ông qua đời và trở thành vị thần bảo trợ cho ngôi làng mà ông sáng lập nên tại Deir el-Medina.
Năm 2024, Việt Nam thăng hai bậc trong bảng xếp hạng Đổi mới sáng tạo toàn cầu, đặc biệt dẫn đầu thế giới về xuất khẩu hàng hóa sáng tạo.
Theo Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) 2024 của WIPO công bố chiều 26/9 (giờ Hà Nội), Việt Nam xếp thứ 44/133 quốc gia, tăng từ vị trí 46 vào năm 2023.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt cho biết năm 2024 Việt Nam có 3 chỉ số dẫn đầu thế giới gồm nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao, xuất khẩu hàng hóa sáng tạo. Trong đó, lần đầu tiên chỉ số xuất khẩu hàng hóa sáng tạo của nước ta đạt vị trí dẫn đầu. Theo Bộ trưởng, các chỉ số về đầu tư mạo hiểm đang có xu hướng phát triển tốt, số lượng thương vụ đầu tư mạo hiểm tăng lên vị trí 50/133 quốc gia, nền kinh tế, số thương vụ nhận được vốn đầu tư mạo hiểm tăng lên vị trí 44/133.
Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nói về những điểm giúp chỉ số GII của Việt Nam tăng hạng. Video: TTTT
WIPO đánh giá Việt Nam là một trong 8 quốc gia thu nhập trung bình trong top 70 đã có những tiến bộ nhanh nhất về đổi mới sáng tạo trong hơn thập kỷ qua, gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Iran, Philippines, Thổ Nhĩ Kỳ, Việt Nam và Morocco. Việt Nam cũng là một trong 3 quốc gia giữ kỷ lục có thành tích vượt trội so với mức độ phát triển trong 14 năm liên tiếp (gồm Ấn Độ, Moldova và Việt Nam). Trong 14 năm liền, Việt Nam luôn có kết quả đổi mới sáng tạo cao hơn so với mức độ phát triển, cho thấy hiệu quả trong việc chuyển các nguồn lực đầu vào thành kết quả đầu ra đổi mới sáng tạo.
"Điểm số các trụ cột của Việt Nam cao hơn các quốc gia ở nhóm thu nhập trung bình thấp và thậm chí còn cao hơn nhóm thu nhập trung bình cao, ngoại trừ trụ cột về nguồn nhân lực và nghiên cứu", báo cáo nêu.
Cụ thể trụ cột cơ sở hạ tầng (xếp hạng 56, tăng 14 bậc từ vị trí 70 năm 2023); trình độ phát triển của thị trường (xếp hạng 43, tăng 6 bậc); trình độ phát triển của doanh nghiệp (xếp hạng 46, tăng 3 bậc); sản phẩm tri thức và công nghệ (xếp hạng 44, tăng 4 bậc).
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt. Ảnh: T. Hiệp.
Ngoài 3 chỉ số đứng đầu thế giới, báo cáo năm nay còn ghi nhận Việt Nam có 3 chỉ số thuộc nhóm 10 quốc gia dẫn đầu thế giới gồm: tốc độ tăng năng suất lao động (xếp hạng 3); số lượng ứng dụng điện thoại thông minh được tạo ra (xếp hạng 7) và phần chi nghiên cứu và phát triển do doanh nghiệp trang trải/tổng chi nghiên cứu và phát triển (xếp hạng 9).
Trong video phát biểu tại Lễ công bố GII, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho hay đổi mới sáng tạo là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược và ưu tiên hàng đầu của các nước trong quá trình phát triển nhanh, bền vững.
"Việt Nam xác định lấy giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu, trong đó đổi mới sáng tạo vừa là động lực, nguồn lực, mục tiêu của sự phát triển", Thủ tướng nói.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại sự kiện. Ảnh chụp màn hình
Người đứng đầu chính phủ nhấn mạnh, Việt Nam cổ vũ đổi mới sáng tạo vì mục tiêu hòa bình, hợp tác và phát triển trên thế giới và khu vực. Đổi mới sáng tạo cần phải có cách tiếp cận toàn cầu, toàn dân, đề cao chủ nghĩa đa phương, kêu gọi sự hợp tác quốc tế trong quá trình thúc đẩy tiến trình đổi mới sáng tạo. Do đó, Thủ tướng kêu gọi các nước phát triển, tiên tiến và có điều kiện hơn ủng hộ, giúp đỡ, tạo điều kiện cho các nước đang phát triển, các nước nghèo, có điều kiện khó khăn hơn về xây dựng thể chế, về ưu đãi nguồn tài chính, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, chuyển giao công nghệ tiên tiến và quản trị thông minh.
Nghiên cứu khoa học tại Trung tâm nghiên cứu triển khai Khu công nghệ cao TP HCM. Ảnh: Hà An
Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) là bộ công cụ đánh giá xếp hạng năng lực đổi mới sáng tạo của các quốc gia được WIPO phối hợp với nhiều đơn vị thực hiện kể từ năm 2007. Năm nay, các bộ trưởng và giám đốc điều hành doanh nghiệp và chuyên gia đổi mới sáng tạo sẽ thảo luận về mở khóa tinh thần khởi nghiệp.
Qua 17 lần công bố, báo cáo GII giúp đánh giá năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia và sự phát triển so với các nền kinh tế trong cùng khu vực hoặc nhóm thu nhập. Qua các chỉ số, mỗi quốc gia thấy được bức tranh toàn cảnh cũng như các điểm mạnh, điểm yếu từ đó có điều chỉnh về chiến lược chính sách kinh tế và đổi mới sáng tạo. Để xếp hạng các quốc gia sẽ dựa vào 81 chỉ số, tính bằng giá trị trung bình thuộc hai bảng chỉ số phụ đầu vào và đầu ra đổi mới sáng tạo gồm 7 trụ cột: Thể chế vĩ mô; nguồn nhân lực và nghiên cứu; cơ sở hạ tầng; thị trường và môi trường kinh doanh; trình độ phát triển của thị trường; tri thức và công nghệ, sản phẩm sáng tạo.
Tại Việt Nam, Chính phủ sử dụng bộ chỉ số này như một trong các công cụ quản lý điều hành quan trọng. Sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ và vào cuộc của các bộ ngành trong việc chủ động phát hiện nguyên nhân, hạn chế, từ đó có kế hoạch, giải pháp điều chỉnh chính sách góp phần cải thiện các chỉ số thành phần.
Cá sấu Henry ở Trung tâm Bảo tồn Crocworld sẽ tròn 124 tuổi cuối năm nay và là cha của hơn 10.000 con non trong vài thập kỷ qua.
Cá sấu Henry có kích thước đồ sộ. Video: Channel 5
Ở độ tuổi ước tính là 123, Henry là cá sấu già nhất được biết tới trên thế giới. Với độ tuổi lớn, Henry cũng sở hữu kích thước khổng lồ. Con cá sấu đồ sộ dài hơn 5 m từ mõm tới đuôi và nặng 700 kg, theo IFL Science. So với nó, cá sấu sông Nile trung bình dài 4,5 m và nặng khoảng 410 kg. Bất chấp tên gọi, loài vật này sống ở phần lớn khu vực tại châu Phi.
Các nhà khoa học cho rằng Henry sinh vào năm 1900 trong đầm lầy ở châu thổ sông Okavango tại Botswana, theo Trung tâm Bảo tồn Crocworld ở Nam Phi, nơi nó sinh sống từ năm 1985. Sau khi tới Crocworld, Henry đã giao phối với ít nhất 6 con cái. Nhân viên chăm sóc con cá sấu ước tính nó trở thành cha của hơn 10.000 con non trong chưa đầy 40 năm. Ngày sinh nhật của Henry được ấn định là ngày 16/12, vì vậy nó sẽ bước sang tuổi 124 cuối năm nay. Tuy nhiên, do chào đời trong tự nhiên, không ai biết ngày sinh chính xác của nó.
Theo chương trình truyền hình Killer Crocs with Steve Backshall của Anh, Henry bị bắt vào năm 1903 bởi một người bắt voi tên Sir Henry, do đó con cá sấu cũng được đặt cùng tên. Henry trải qua phần lớn cuộc đời ở châu thổ sông Okavango, theo thông tin trên trang web của Crocworld. Hiện nay, nó đang chia sẻ môi trường sống cùng con cá sấu già khác tên Colgate, ước tính 90 tuổi.
Cá sấu có thể đạt độ tuổi 100 trong môi trường nuôi nhốt. Vài nhà khoa học cho rằng một số loài cá sấu bộc lộ sự trường sinh bất lão (negligible senescence) ở mức độ nào đó. Đây là thuật ngữ dùng để mô tả tổ chức sinh vật không thể hiện dấu hiệu lão hóa sinh học. Về mặt lý thuyết, cá sấu có thể không chết do tuổi già mà do tác động từ yếu tố bên ngoài như đói, tai nạn hoặc bệnh tật.
Cá sấu có tuổi thọ cực dài, đặc biệt so với những động vật khác cùng kích thước. Nhiều yếu tố góp phần làm giảm sự khỏe mạnh của cá sấu, dù một số nghiên cứu chỉ ra nguyên nhân có thể liên quan tới tập hợp vi sinh vật khác thường trong ruột chúng. Theo các nhà nghiên cứu, do tầm quan trọng của hệ vi sinh vật đối với sinh lý của vật chủ, có thể hệ vi sinh vật đường ruột và/hoặc chất chuyển hóa của cá sấu sản sinh hợp chất góp phần vào sự bền bỉ và tuổi thọ của chúng.
Hàn QuốcCác nhà nghiên cứu phát triển xe đẩy bay Palletrone nhằm tránh tình trạng bánh xe hỏng, kẹt và giúp vận chuyển hàng hóa linh hoạt hơn.
Xe đẩy bay Palletrone trong thử nghiệm. Video: Đại học Khoa học và Công nghệ Quốc gia Seoul
Nhóm nghiên cứu tại Đại học Khoa học và Công nghệ Quốc gia Seoul (SeoulTech) phát triển xe đẩy bay Palletrone, cho phép người dùng vận chuyển đồ đạc ở ngang tầm ngực thay vì phải đẩy một chiếc xe có bánh dưới sàn nhà, New Atlas hôm 24/9 đưa tin. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí IEEE Robotics and Automation Letters.
Về cơ bản, Palletrone gồm drone đa động cơ đặt trong một chiếc lồng, bên trên là mặt phẳng để chất hàng. "Xe đẩy được thiết kế với bề mặt phẳng rộng rãi phía trên để dễ dàng chất hàng, kết hợp thêm tay cầm phía sau giống như xe đẩy. Để điều khiển quỹ đạo bay, người dùng sẽ nắm tay cầm, tác dụng các lực và mô-men ba chiều, đồng thời duy trì việc vận chuyển hàng hóa ổn định mà không lắc lư hay nghiêng", nhóm nghiên cứu giải thích.
Người dùng được bảo vệ khỏi các cánh quạt quay nhanh của drone nhờ chiếc lồng bao quanh. Lồng có nhiều khe hở cho phép đủ lượng không khí cần thiết tràn vào để drone bay được, hiệu suất chỉ giảm ở mức tối thiểu.
Tiếng ồn từ drone là một nhược điểm của Palletrone. Nhược điểm khác là xe đẩy hiện có trọng tải tương đối thấp, chỉ 2,93 kg - không đủ để chở lượng đồ mà một gia đình mua sắm mỗi tuần hay giúp nhân viên kho di chuyển hàng hóa hiệu quả. Ngoài ra, thời gian hoạt động của xe đẩy cũng phụ thuộc vào pin của drone.
Đa số vấn đề trên có thể được giải quyết khi nhóm nghiên cứu tiếp tục cải tiến Palletrone. Xe đẩy bay vẫn mang lại lợi ích lớn vì cho phép người dùng dễ dàng lên xuống cầu thang và không cần lo ngại bánh xe mắc kẹt hay hỏng hóc.
Trong phiên bản hiện tại, nhóm nghiên cứu sử dụng thuật toán điều khiển bay cơ bản từ nghiên cứu cũ của một số thành viên trong nhóm. Hệ thống cũng sử dụng các bộ truyền động để liên tục điều chỉnh độ lắc lư và nghiêng - giúp xe ổn định trong quá trình hoạt động, đồng thời cân nhắc lực tác động từ người dùng.
Ngoài ứng dụng cho logistics hay trong siêu thị, cửa hàng tạp hóa, Palletrone có thể đóng vai trò như một chiếc tripod (chân đỡ camera có 3 trụ) bay, cho phép di chuyển camera linh hoạt với đa dạng góc quay. Theo Seung Jae Lee, thành viên nhóm nghiên cứu, bước tiếp theo có thể là phát triển hệ thống sạc ngay trong khi bay để tăng thời gian hoạt động.
Các nhà nghiên cứu phát hiện một loại magma giàu sắt bí ẩn bên trong núi lửa đã tắt có thể rất giàu nguyên tố đất hiếm.
Núi Thielsen ở Oregon phun trào lần cuối cách đây 300.000 năm. Ảnh: Wikipedia
Những ngọn núi lửa ngủ yên hàng triệu năm có thể cách mạng hóa nguồn đất hiếm quan trọng, theo nghiên cứu mới công bố hôm 24/9 trên tạp chí Geochemical Perspectives Letters. Nguyên tố đất hiếm, thành phần chủ chốt trong công nghệ hiện nay từ điện thoại thông minh, TV màn hình phẳng tới xe điện và turbine gió đang trở nên ngày càng quan trọng khi thế giới chuyển sang những giải pháp năng lượng tái tạo. Với nhu cầu dự kiến tăng gấp 4 lần vào năm vào năm 2030, tìm kiếm nguồn đất hiếm nới đang trở nên cấp thiết.
Tiến sĩ Michael Anenburg ở Đại học Quốc gia Australia, đồng tác giả nghiên cứu, giải thích magma giàu sắt trong một số núi lửa đã tắt đặc biệt hiệu quả trong tập trung kim loại đất hiếm. "Chúng tôi chưa bao giờ thấy magma giàu sắt phun trào từ núi lửa còn hoạt động, nhưng chúng tôi biết vài núi lửa đã tắt hàng triệu năm tuổi từng trải qua loại phun trào bí ẩn này", Anenburg nói.
Núi lửa đã tắt không phun trào trong lịch sử nhân loại và tương lai cũng vậy. Một ví dụ ở Mỹ là núi Thielsen ở bang Oregon. Ngọn núi nằm ở dãy Cascade gần núi Bailey, phun trào lần cuối cách đây 300.000 năm và không còn hoạt động núi lửa nào bên dưới, theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ. Núi lửa khác như Yellowstone có thể coi là đã tắt bởi nó phun trào lần gần nhất vào 70.000 năm trước, nhưng giới khoa học biết ngọn núi vẫn còn magma bên dưới và có thể phun trào trong tương lai. Tuy nhiên, không phải tất cả núi lửa đã tắt đều bao gồm magma giàu sắt.
Nhóm nghiên cứu nhận thấy magma cứng lại ở núi lửa đã tắt tập trung kim loại đất hiếm hiệu quả gấp hơn 100 lần so với magma phun ra từ núi lửa hoạt động ngày nay. Để rút ra phát hiện, họ mô phỏng hoạt động phun trào núi lửa trong phòng thí nghiệm, sử dụng đá tương tự loại tìm thấy ở núi lửa đã tắt giàu sắt. Thông qua nung chảy đá trong lò áp suất ở nhiệt độ cực cao, họ có thể nghiên cứu những khoáng chất bên trong, hé lộ sự dồi dào của nguyên tố đất hiếm.
Nguyên tố đất hiếm không hiếm như tên gọi của chúng. Chúng được tìm thấy ở mật độ thấp trong hầu hết khối đá lớn và ở đáy biển. Tuy nhiên, tìm ra nguồn đất hiếm có mật độ đủ lớn để hoạt động khai thác khả thi về mặt kinh tế là một thách thức lớn. Các nhà nghiên cứu cho rằng phát hiện mới có thể giúp vượt qua trở ngại này.
"Phát hiện của chúng tôi chỉ ra núi lửa đã tắt giàu sắt trên toàn cầu như El Laco ở Chile có thể trở thành mục tiêu nghiên cứu, tìm kiếm nguyên tố đất hiếm. Tuy nhiên, rủi ro thông thường trong thăm dò khoáng sản là chỉ một vài phát hiện thực sự trở thành mỏ hoạt động có lợi nhuận", Anenburg nhấn mạnh.
Việt Nam và Nga tìm các giải pháp để thực hiện hiệu quả hơn hợp tác giữa hai nước, trong đó có thực hiện nghiên cứu chung và chuyển giao công nghệ mới trong các lĩnh vực thế mạnh.
Ngày 24/9, Đoàn công tác của Bộ Khoa học và Công nghệ do Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt làm Trưởng đoàn đã làm việc với Bộ Khoa học và Giáo dục đại học Liên bang Nga. Buổi làm việc trong khuôn khổ chuyến thăm từ 23-28/9 nhằm tăng cường mối quan hệ hợp tác chiến lược giữa Việt Nam - Liên bang Nga trong lĩnh vực giáo dục, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Tại buổi làm việc Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết từ tháng 11/2014, Chính phủ hai nước đã ký Hiệp định về đối tác chiến lược trong lĩnh vực giáo dục, khoa học, công nghệ, đặt dấu mốc quan trọng trong hợp tác giữa hai nước. Sau 10 năm, hoạt động hợp tác trong lĩnh vực này đã đạt những bước tiến đáng kể.
Bộ trưởng Bộ Khoa học - Giáo dục đại học Liên bang Nga V.I. Falkov (trái) và Bộ trưởng Khoa học - Công nghệ Huỳnh Thành Đạt. Ảnh: HTQT
Để hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực giáo dục, khoa học - công nghệ tăng cường hơn, Bộ trưởng Đạt đề xuất định kỳ hàng năm tổ chức các Khóa họp Ủy ban hợp tác Việt Nam - Liên bang Nga về giáo dục và khoa học - công nghệ. Hai bên tổ chức tuyển chọn các nhiệm vụ hợp tác nghiên cứu chung trong nghiên cứu cơ bản; nghiên cứu cơ bản định hướng ứng dụng trong lĩnh vực Khoa học Tự nhiên, Khoa học Xã hội và Nhân văn; Khoa học biển và khoa học cơ bản. Hai bên tăng cường trao đổi, hợp tác và chuyển giao các công nghệ mới phù hợp với điều kiện của Việt Nam trong các lĩnh vực thế mạnh của Nga như: công nghệ vật liệu (vật liệu tiên tiến, vật liệu công nghệ cao), năng lượng mới, năng lượng thân thiện với môi trường và tiết kiệm tài nguyên, công nghệ thông tin và truyền thông, nano, tự động hóa và chế tạo máy, trí tuệ nhân tạo. Hai bên tăng cường trao đổi đoàn tham gia vào các sự kiện về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo lớn được tổ chức ở hai nước.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Giáo dục đại học Liên bang Nga V.I. Falkov đánh giá cao và khẳng định hợp tác giáo dục, khoa học và công nghệ giữa hai nước đã đạt những bước tiến đáng ghi nhận. Ông cũng mong muốn hai bên thống nhất các biện pháp cụ thể để thúc đẩy hơn nữa hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực, trong đó có giáo dục, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Hợp tác trong lĩnh vực khoa học - công nghệ được xem là một trong những trụ cột của mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Liên bang Nga. Ngay sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 30/1/1950, hai nước đã dành ưu tiên trong lĩnh vực khoa học và kỹ thuật thông qua việc ký Hiệp định hợp tác khoa học kỹ thuật giữa Việt Nam và Liên Xô (cũ) vào ngày 07/3/1959. Trong hơn 65 năm qua, hợp tác khoa học - công nghệ giữa hai nước song hành cùng với sự thành lập và hoạt động của Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật nhà nước (nay là Bộ Khoa học và Công nghệ).
Trong 65 năm hợp tác, hai nước đã ký các Hiệp định, thỏa thuận như: Hiệp định liên Chính phủ về hợp tác khoa học - công nghệ (1992); Hiệp định liên Chính phủ về hợp tác trong lĩnh vực sử dụng năng lượng nguyên tử vào mục đích hòa bình (2002); Hiệp định liên Chính phủ về hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu và sử dụng khoảng không vũ trụ vào mục đích hòa bình (2013); Hiệp định liên Chính phủ về hợp tác trong lĩnh vực bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ (2008).
Tháng 11/2014, mối quan hệ hợp tác Việt - Nga về khoa học và công nghệ được nâng lên tầm chiến lược khi hai nước ký Hiệp định đối tác chiến lược về giáo dục, khoa học - công nghệ. Triển khai Hiệp định này, Ủy ban hợp tác Việt Nam - Liên bang Nga về giáo dục, khoa học - công nghệ đã được thành lập với Đồng Chủ tịch Phân ban ở cấp Thứ trưởng.
Tên lửa tái sử dụng chạy bằng kerosene Nebula-1 của công ty tên lửa tư nhân Deep Blue Aerospace thất bại trong thử nghiệm hạ cánh hôm 22/9.
Tên lửa Nebula-1 gặp sự cố khi hạ cánh. Video: Deep Blue Aerospace
Dù gặp sự cố trong giai đoạn cuối, tên lửa Nebula-1 đã hoàn thành 10 trong 11 mục tiêu của thử nghiệm cất hạ cánh thẳng đứng (VTVL) tại Nội Mông hôm 22/9. Thử nghiệm được coi là sự kiện quan trọng với quá trình phát triển tên lửa tái sử dụng của Trung Quốc, vì đây là lần đầu tiên một tên lửa quỹ đạo, thay vì tên lửa thí nghiệm, được sử dụng.
Theo công ty Deep Blue Aerospace, ba động cơ ban đầu khai hỏa đúng dự kiến, đưa tên lửa lên độ cao lớn. Quá trình hạ cánh cũng mở đầu suôn sẻ, với hai động cơ tắt như kế hoạch. Tuy nhiên, khi tên lửa cố gắng đáp xuống bệ được chỉ định, cơ chế hạ cánh trục trặc, khiến Nebula-1 đâm mạnh xuống, phát nổ và hư hỏng một phần.
Nebula-1 là tên lửa hai tầng đường kính 3,35 m, hoạt động bằng hỗn hợp dầu kerosene và oxy lỏng. Có 9 động cơ Thunder-R1 biến đổi lực đẩy, sản xuất bằng công nghệ in 3D, ở tầng đầu tiên. Tầng thứ hai chỉ trang bị một động cơ duy nhất. Thiết kế này cho phép tên lửa vận chuyển 2.000 kg lên quỹ đạo Trái Đất (LEO) thấp, với phiên bản nâng cấp trong tương lai có khả năng mang tới 8.000 kg lên LEO.
Tháng 5/2022, Deep Blue Aerospace từng thực hiện thành công thử nghiệm phóng lên cao một kilomet và hạ cánh. Tuy nhiên, thử nghiệm hôm 22/9 là lần đầu tiên động cơ Thunder-R, loại động cơ dự kiến dùng cho những vụ phóng lên quỹ đạo, được sử dụng. Các chuyên gia đang xem xét dữ liệu từ những thử nghiệm gần đây để xác định nguyên nhân dẫn đến sự cố.
Deep Blue Aerospace cho biết, công ty dự định tiến hành thử nghiệm cất hạ cánh thẳng đứng với độ cao lớn tiếp theo vào tháng 11 dựa trên bài học từ lần thử đầu tiên. Ngoài Nebula-1, Deep Blue Aerospace cũng đang phát triển tên lửa Nebula-2 mạnh mẽ hơn, có khả năng vận chuyển 20.000 kg lên quỹ đạo Trái Đất thấp.
ÁoNhững biện pháp mà Vienne tiến hành để chuẩn bị cho mưa lớn cực hạn có thể trở thành bài học để các thành phố khác ứng phó với ngập lụt.
Vienne xây kênh kiểm soát lũ lụt New Danube vào năm 1970. Ảnh: BBC
Bão Boris là trận lụt mới nhất ở một trong những thời kỳ mưa lũ hoành hành nhiều nhất ở châu Âu trong 500 năm qua, nhưng một thành phố gần như không bị ảnh hưởng, theo BBC. Khi lượng mưa kỷ lục do bão Boris đem tới trút xuống Vienne vào ngày 15/9, tác động có vẻ nghiêm trọng với đường phố bị ngập, nhà cửa phải sơ tán, một con suối biến thành dòng nước xiết. Chỉ trong 5 ngày, lượng mưa rơi xuống Vienne và nhiều nơi khác ở Áo nhiều gấp 2 - 5 lần trung bình tháng 9. Tuy nhiên, trước mưa lũ dồn dập, người dân thành phố bị thiệt hại khá ít với ước tính 10 người bị thương nhẹ và 15 ngôi nhà phải sơ tán. Nhìn chung, hệ thống quản lý lũ lụt tiên tiến của thành phố vẫn cản được lượng lớn nước.
Trên thực tế, bằng chứng từ các đợt lũ lụt lớn trước đó cho thấy một số chiến lược bảo vệ mà Vienne nói riêng và nước Áo nói chung sử dụng đang chứng minh hiệu quả, cung cấp bài học quan trọng cho các thành phố khác đối phó với thời tiết ngày càng cực đoan. "Áo thực sự đầu tư vào quản lý lũ lụt trong nhiều thập kỷ qua, ít nhất do chúng tôi từng trải qua hai đợt lũ lụt lớn trong năm 2002 và 2013", Günter Blöschl, nhà thủy văn kiêm giám đốc Trung tâm hệ thống tài nguyên nước của Đại học Công nghệ Vienne, người giúp định hướng chiến thuật quản lý nguy cơ lũ lụt của Áo, cho hay.
Theo Blöschl giải thích, tại Vienne, một hệ thống phòng chống lũ lụt phát triển cách đây vài thập kỷ đóng vai trò chủ chốt giúp bảo vệ thành phố. Hệ thống phòng chống lũ lụt của Vienne được thiết kế để xử lý lưu lượng nước lũ 14.000 m3/giây, tương đương lũ lụt 5.000 năm có một. Một trận lũ lụt lớn cỡ đó từng xảy ra vào năm 1501. Trong trận lũ lụt gần đây nhất, khoảng 10.000 m3/giây nước chảy qua những tuyến đường thủy của Vienne, thấp hơn đáng kể so với công suất của hệ thống. Nếu không có hệ thống này, lũ lụt trên diện rộng sẽ xảy ra.
Trụ cột của hệ thống phòng chống ngập lụt này là hòn đảo nhân tạo mang tên đảo Danube Island và kênh kiểm soát lũ lụt New Danube. Cả hai đều được xây dựng vào thập niên 1970, sau khi trận lũ lụt mạnh năm 1954 làm ngập các hệ thống bảo vệ sẵn có. New Danube thường bị ngăn lại bởi đập nước, tạo ra một vùng hồ. Đập nước được mở trước khi lũ tới và dòng kênh dẫn nước chảy qua trong 3 - 4 ngày, giúp giảm tải cho sông Danube chảy qua Vienne, theo Blöschl.
Hệ thống trải qua thử thách lớn vào năm 2013 khi lưu vực ở thượng nguồn sông Danube hứng chịu một trong những trận lũ lụt lớn nhất trong hai thế kỷ qua. Lưu lượng lũ của sông Danube ở Vienne đạt mức khoảng 11.000 m3/giây, nhưng Vienne tránh được thiệt hại nghiêm trọng nhờ hệ thống phòng chống lũ lụt của thành phố. Không có ngôi nhà nào ở Vienne bị đe dọa so với 400.000 hộ dân trên khắp nước Áo.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa hệ thống có thể kiểm soát hoàn toàn lũ lụt lớn. Trong trận lũ lụt gần nhất, Wienfluss, một dòng sông nhỏ hơn ở Vienna, bị tràn bờ làm ngập đường ray tàu điện ngầm khiến giao thông công cộng bị gián đoạn.
Cả nước Áo cũng tăng cường phòng chống lũ. Quốc gia này đầu tư khoảng 67 triệu USD/năm vào các biện pháp bảo vệ trước lũ lụt và ghi nhận thiệt hại giảm đi. Những biện pháp bảo vệ bao gồm thường xuyên diễn tập biện pháp khẩn cấp như tường di động để ngăn lượng nước lớn cũng như ứng dụng hệ thống dự báo tinh vi và chính xác hơn.
Theo đánh giá của nhà chức trách, trận lũ lụt năm 2002 gây thiệt hại 3,6 tỷ USD trên toàn nước Áo. Dù trận lũ lụt năm 2013 cũng lớn, thiệt hại mà nó gây ra ít hơn nhiều, chỉ khoảng 967 triệu USD, nhờ biện pháp bảo vệ trước lũ lụt. Dữ liệu cũng cho thấy độ chính xác của dự báo. Sau trận lũ lụt hôm 13/9/2024, cơ quan thời tiết Áo nhận thấy lượng mưa thực tế khớp với mức dự đoán. "Khi xem xét tác động của lũ lụt vào tuần trước, chúng tôi nhận hệ thống chống lũ lụt rất đáng giá. Thiệt hại mà chúng tôi tránh được cao hơn nhiều so với mức đầu tư vào hệ thống. Đây là một câu chuyện thành công", Blöschl chia sẻ.
Tại Áo, dự đoán chính xác và diễn tập quản lý lũ lụt giúp cứu sống sinh mạng trong trận lũ lụt gần đây nhất, không chỉ ở Vienne mà cả nhiều nơi khác tại Australia. Đội phản ứng khẩn cấp diễn tập cách dựng tường di động để ngăn lũ lụt. Dự báo chính xác cũng giúp xác định nơi đập có nguy cơ bị tràn và người dân cần sơ tán. Kết quả nghiên cứu cho thấy chuẩn bị trước đặc biệt quan trọng trong tình hình biến đổi khí hậu dẫn tới mưa bão ngày càng dữ dội hơn và lũ lụt nhiều hơn ở một số khu vực tại châu Âu. Một lý do là không khí ấm chứa nhiều hơi ẩm và năng lượng hơn, cung cấp nhiên liệu cho những cơn bão mạnh như bão Boris. Mùa hè năm 2024 là mùa hè nóng nhất trong lịch sử ở châu Âu và trên toàn cầu. Trên thực tế, mưa kỷ lục và lũ lụt diện rộng đang diễn ra thường xuyên ở châu Âu. Ước tính cứ 1 trong 8 người dân châu Âu sống ở khu vực dễ xảy ra lũ lụt.
Nguyễn Hữu Nghĩa, sinh viên trường Đại học Việt Đức nghiên cứu giảm khối lượng càng đáp máy bay 44% giúp giảm trọng lượng, chi phí vận hành.
Nghiên cứu tối ưu hóa bộ phận càng đáp của tiêm kích F-16 Fighting Falcon USA của Nghĩa đoạt giải thưởng Most Improved Award - Giải cải thiện nhất năm của Altair Global Student Contest, trị giá 1.800 USD. Cuộc thi do Altair - công ty của Mỹ chuyên cung cấp phần mềm công nghệ phân tích và lưu trữ đám mây tổ chức với quy mô toàn cầu. Sân chơi được tổ chức từ tháng 5/2023 - tháng 4/2024 với hơn 1.000 thí sinh tham gia đến từ 18 quốc gia.
Nghiên cứu được Nghĩa, sinh viên năm 4, Khoa Cơ khí, trường Đại học Việt Đức thực hiện trên máy bay tiêm kích F-16 Fighting Falcon của quân đội Mỹ. Theo Nghĩa, bộ phận càng đáp chiếm khoảng 5% tổng khối lượng máy bay, có thể tối ưu hóa để giảm khối lượng, để máy bay vận hành nhanh, tiết giảm chi phí nhưng vẫn đảm bảo an toàn.
Càng đáp nằm ở phần dưới thân có nhiệm vụ giúp máy bay chạy trên đường băng, trong quá trình cất và hạ cánh. Đây là một trong những bộ phận quan trọng, phức tạp và đắt tiền. Theo Nghĩa, vật liệu làm càng đáp được chế tạo từ nhiều loại hợp kim, titan, nhôm... với kỹ thuật sản xuất, gia công độ chính xác cao nhằm đảm bảo an toàn. "Các máy bay hiện đại thiết kế càng đáp với khối lượng nhẹ nhất nhưng vẫn đảm bảo tính an toàn và tốt cho việc vận hành. Bộ phận này luôn được thiết kế gọn nhẹ hơn qua các thế hệ máy bay", Nghĩa nói.
Thiết kế trên máy tính càng đáp máy bay được tối ưu hóa của tác giả. Ảnh: NVCC
Với càng đáp tiêm kích F-16 có nhiều bộ phận như càng chữ V, hệ thống điện, hệ thống phanh, giảm xóc, bánh xe... Nghĩa tập trung tối ưu bộ phận có khối lượng nhiều nhất là càng chữ V - được ví như là xương sống càng đáp máy bay.
Sử dụng phần mềm thiết kế chuyên dụng, tác giả chọn mô hình tối ưu, thiết lập các điều kiện, điều chỉnh các thông số, mô phỏng và tối ưu sản phẩm. Trong các công đoạn này, Nghĩa phải tìm hiểu các điều kiện về lực, moment, điểm đặt lực tác dụng lên mô hình. Công đoạn này cần tính toán nhiều và sử dụng phòng thí nghiệm để đo thông số qua các cảm biến. Sau đó, Nghĩa dùng phần mềm thiết lập mô phỏng chuyển động của càng đáp khi hạ cánh.
Dựa trên mô hình tính toán, Nghĩa nhận định càng đáp máy bay F-16 có thể tối ưu hơn 44%, tức giảm khối lượng so với phiên bản hiện tại. Việc giảm khối lượng sẽ giúp giảm chi phí vận hành và nhiên liệu của máy bay.
Các bộ phận mô hình càng đáp máy bay tối ưu hóa được Nghĩa thiết kế và in 3D thành sản phẩm. Ảnh: NVCC
Việc giảm khối lượng càng đáp được Nghĩa thực hiện trên mô hình mà vẫn đảm bảo yếu tố an toàn. Em lấy ví dụ, hệ số an toàn trên máy bay khoảng 5.0, tức nếu thiết kế chịu tải tối đa là 1 tấn thì thực tế tải trọng 4-5 tấn, máy bay vẫn có thể chịu được. Theo mô hình tính toán, thiết kế càng đáp của Nghĩa đảm bảo chỉ số an toàn.
Về mặt kỹ thuật, để đánh giá chính xác hơn, càng đáp phải được tính toán cùng với các chỉ số của hệ thống giảm xóc, độ biến dạng của bánh xe, các trục chuyển động... Điều này giúp người nghiên cứu có thể mô phỏng sát với thực tế máy bay khi hạ cánh.
Nghĩa dự định sẽ thử nghiệm mô hình với vật liệu kim loại và nghiên cứu, tạo sản phẩm hoàn chỉnh có đầy đủ các hệ thống điện, hệ thống phanh, giảm xóc bằng khí nén, mô phỏng lại phiên bản càng đáp F-16 gọn nhẹ hơn.
Nguyễn Hữu Nghĩa bên mô hình càng đáp máy bay tối ưu hóa do mình thiết kế. Ảnh: NVCC
Thạc sĩ Đỗ Quý Duyên, Giảng viên Khoa cơ khí, trường Đại học Việt Đức cho biết, sau khi Nghĩa thiết kế mô hình, nhà trường đã tạo điều kiện về phòng thí nghiệm, hỗ trợ sinh viên máy in 3D để tạo sản phẩm mẫu. Thạc sĩ Duyên gợi ý, việc tối ưu hóa càng đáp máy bay cần có những thử nghiệm thực tế để đánh giá các chỉ số về kỹ thuật, an toàn nhằm chứng minh cơ sở lý thuyết. Theo ông việc thử nghiệm trên dòng tiêm kích F-16 là rất khó do các chỉ số kỹ thuật đầu vào với càng máy bay nằm trong phạm vi bí mật quân sự.
Hai nhà du hành người Nga lập kỷ lục ở lâu trong vũ trụ sẽ trở về Trái Đất trong ngày 23/9 cùng với một phi hành gia NASA.
Tàu Soyuz MS-25 đang ghép nối với trạm ISS. Ảnh: NASA
Tàu vũ trụ Soyuz MS-25 của Nga chở Tracy C. Dyson, Oleg Kononenko và Nikolai Chub sẽ tách khỏi Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) vào 15h37 ngày 23/9 theo giờ Hà Nội và hạ cánh trên thảo nguyên Kazakhstan khoảng 3,5 giờ sau. Chuyến bay sẽ diễn ra sau buổi lễ chuyển giao quyền chỉ huy trạm ISS, kết thúc nhiệm vụ Expedition 71 và bắt đầu nhiệm vụ Expedition 72, theo Space.
Theo NASA, cửa sập giữa tàu MS-25 và trạm ISS sẽ đóng lại, chuẩn bị cho hoạt động tách rời. Sau đó, tàu Soyuz sẽ đốt động cơ để hạ thấp độ cao, hồi quyển và hạ cánh. Nếu tất cả theo đúng kế hoạch, quá trình tiếp đất sẽ diễn ra vào 19h ngày 23/9, ở thị trấn Dzhezkazgan phía đông nam Dzhezkazgan.
Kononenko, chỉ huy nhiệm vụ Expedition 71, sẽ bàn giao chìa khóa của trạm ISS cho phi hành gia NASA Suni Williams. Suni và đồng nghiệp Butch Wilmore bay trên khoang tàu Starliner của Boeing hồi tháng 6 và ở lại một tuần theo lịch trình nhưng họ sẽ tiếp tục sống trên trạm ISS cho tới tháng 2/2025 do tàu Starliner gặp nhiều trục trặc và quay trở lại Trái Đất mà không có phi hành đoàn.
Kononenko và Chub ở trên trạm ISS 374 ngày, kỷ lục mới đối với một nhiệm vụ tại trạm, theo Roscosmos, cơ quan vũ trụ Russia. Kỷ lục trước đó là 371 ngày thuộc về các nhà du hành Sergei Prokopyev, Dmitry Petelin và Frank Rubio của NASA, những người sống trên ISS từ tháng 9/2022 đến tháng 9/2023. Kononenko hiện nay đang giữ kỷ lục về tổng thời gian ở trong không gian. Khi nhiệm vụ hiện nay kết thúc, ông đã trải qua 1.111 ngày trên quỹ đạo, theo NASA.
Các nhà khoa học phát hiện nhiệt độ bề mặt trung bình của Trái Đất đã dao động từ 11 đến 36 độ C trong 500 triệu năm qua.
Biểu đồ khí hậu trong gần 500 triệu năm qua. Phần tô màu xám tương ứng với các mức nhiệt độ và đường màu đen thể hiện mức trung bình. Ảnh: Nhóm nghiên cứu
Bằng cách kết hợp dữ liệu về nhiệt độ thời tiền sử với các mô hình khí hậu, các nhà nghiên cứu tại Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Quốc gia Smithsonian, Đại học California, Mỹ và Đại học Bristol, Anh đã tạo ra một lịch sử dài 485 triệu năm về khí hậu luôn thay đổi của Trái Đất. Nghiên cứu mới, được công bố trên Science hôm 20/9.
Thực hiện nghiên cứu từ năm 2018, các nhà khoa học xây dựng đường cong nhiệt độ để hiểu cách khí hậu Trái Đất đã thay đổi trong 539 triệu năm qua, một khoảng thời gian được các chuyên gia gọi là Phanerozoic. "Ý tưởng tạo ra một đường cong mạnh mẽ và có thể tái tạo lịch sử khí hậu của Trái Đất với cái nhìn tổng thể đã nhận được sự ủng hộ", nhà cổ sinh vật học khí hậu Emily Judd của Đại học Arizona, người đã tham gia dự án vào năm 2020 để tạo ra hồ sơ khí hậu sâu của Trái Đất bằng cả dữ liệu địa chất và các mô hình khí hậu, cho biết.
Các nhà nghiên cứu ước tính nhiệt độ thời tiền sử bằng nhiều cách khác nhau. Trong đó họ xem xét các lõi băng có các bọt khí bị kẹt bên trong - thành phần hóa học của các bọt khí này chứa manh mối về khí hậu cổ đại tại thời điểm đó. Các đồng vị oxy trong các lớp đá và hóa thạch thời tiền sử cũng có thể được so sánh với nhau để ước tính Trái Đất đã ấm hơn hay lạnh hơn vào một thời điểm nhất định. Ngay cả cấu trúc của lá hóa thạch cũng có thể đóng vai trò như các đại diện nhiệt độ. Ví dụ, một chiếc lá có các cạnh mịn và "đầu nhỏ giọt" dài để nước chảy khỏi bề mặt của nó cho thấy một môi trường ấm áp, ẩm ướt, trong khi các loài thực vật từ các khí hậu lạnh hơn thường có các cạnh răng cưa và không có đầu nhỏ giọt.
Các thời kỳ và địa điểm khác nhau cung cấp các loại bằng chứng khác nhau. Bước đầu tiên là thu thập tất cả các bằng chứng hiện có. "Cùng với vài chục thành viên của cộng đồng cổ sinh vật học, chúng tôi đã xây dựng một cơ sở dữ liệu với hơn 150.000 ước tính về nhiệt độ cổ đại", Judd nói, dự án này đã được công bố vào năm 2022.
Kiểm tra hóa học vỏ của các sinh vật đơn bào, cực nhỏ cổ đại được gọi là foraminifera là một trong những cách các nhà khoa học tìm hiểu về khí hậu trước đây. Ảnh: Brian Huber, Smithsonian
Để xây dựng bức tranh toàn cảnh, các cộng tác viên dự án của Đại học Bristol ở Anh đã thực hiện hơn 850 mô phỏng mô hình khí hậu về các điều kiện trong thời kỳ Phanerozoic. Bằng cách kết hợp các ước tính nhiệt độ và các mô phỏng khí hậu, các nhà nghiên cứu đã tạo ra một cái nhìn rộng hơn về khi nào Trái Đất cổ đại tương đối ấm hơn hoặc lạnh hơn.
Kết quả bao phủ nhiệt độ Trái Đất trong 485 triệu năm qua, phần lớn của thời kỳ Phanerozoic, bao gồm một quãng thời gian chứng kiến sự bùng nổ sớm của sự sống động vật trong các đại dương, sự xuất hiện của thực vật trên đất liền và một số cuộc tuyệt chủng hàng loạt. Các phân tích cho thấy nhiệt độ bề mặt trung bình của Trái Đất dao động từ 11 đến 36 độ C trong thời kỳ Phanerozoic, với hành tinh thường nằm trong khoảng nhiệt độ ấm hơn nhiều hơn so với nhiệt độ lạnh.
"Đây sẽ là một hồ sơ rất hữu ích", nhà cổ sinh vật học khí hậu Benjamin Mills của Đại học Leeds ở Anh, người không tham gia vào nghiên cứu mới, cho biết. Nghiên cứu không chỉ là một cải tiến so với các phương pháp trước đó mà còn chỉ ra khí hậu Trái Đất nhạy cảm với carbon dioxide. Cần nghiên cứu sâu hơn để hiểu hơn về lịch sử của sự nhạy cảm đó.
Nhiệt độ ấm trong suốt 485 triệu năm qua gắn liền với carbon dioxide. Khi carbon dioxide trong khí quyển tăng lên, nhiệt độ cũng tăng. Mối liên hệ này đặc biệt rõ ràng xung quanh một số cuộc tuyệt chủng hàng loạt, khi khí hậu Trái Đất thay đổi nhanh chóng để đối phó với các sự kiện như các đợt phun trào núi lửa khổng lồ đã thải ra khối lượng lớn carbon dioxide vào khí quyển. "Nhiệt độ toàn cầu ổn định và mức CO2 trước khi tuyệt chủng rất quan trọng, vì đây là môi trường mà các sinh vật thời đó thích nghi tốt nhất", Mills lưu ý. Thêm rằng, với những thay đổi nhanh chóng về carbon dioxide và nhiệt độ tạo ra các điều kiện căng thẳng mà đa dạng sinh học của Trái Đất khó có thể theo kịp.
Tốc độ khí hậu Trái Đất đang ấm lên đặc biệt đáng lo ngại. "Tốc độ thay đổi khí hậu đóng vai trò then chốt trong kết quả sinh thái", Judd nói. Sự ấm lên diễn ra trong hàng triệu năm khiến các sinh vật phải di chuyển, tiến hóa hoặc tuyệt chủng, nhưng sự thích nghi với nhiệt độ ấm hơn là có thể. Những gì con người đang làm bây giờ giống như những khoảnh khắc như cuộc tuyệt chủng hàng loạt cuối kỷ Permi, khi các đợt phun trào núi lửa khổng lồ đổ lượng lớn carbon dioxide vào khí quyển và gây ra cuộc tuyệt chủng hàng loạt tồi tệ nhất mọi thời đại.
Theo Judd, việc chú ý đến nhiệt độ của Trái Đất là điều cần thiết cho sự sống còn của xã hội loài người. Thực tế loài người tiến hóa và phát triển dưới các điều kiện lạnh hơn, thường ở những nơi gần mực nước biển đang ngày càng bị ngập lụt khi khí hậu ấm lên làm mực nước biển dâng cao. "Sự bền bỉ của Trái Đất không trực tiếp chuyển thành khả năng thích nghi và phát triển của chúng ta trong bối cảnh biến đổi khí hậu do con người gây ra".
Theo nhóm nghiên cứu, Trái Đất đang ở một điểm mà bất kỳ hành động nào hạn chế sự ấm lên do con người gây ra đều là cần thiết.
Dù bỏ học năm 13 tuổi, Michael Faraday vẫn trở thành một trong những nhà vật lý thực nghiệm vĩ đại nhất thế giới, cha đẻ của motor điện, máy phát điện, máy biến áp và điện phân.
16 năm trước khi Alexander Fleming phát hiện chất kháng sinh ức chế vi khuẩn ở nấm mốc, một nhà khoa học người Pháp cũng từng mô tả phát hiện tương tự trong luận văn.
Đĩa nuôi cấy nấm mốc Penicillium glaucum. Ảnh: Wikipedia
Năm 1897, một sinh viên y khoa trẻ tuổi người Pháp tên Ernest Duchesne nộp một luận văn tiến sĩ mang tên Đóng góp vào nghiên cứu cạnh tranh sống còn giữa các tổ chức vi sinh vật: Sự đối kháng giữa nấm mốc và vi khuẩn. Trong luận văn này, Duchesne nêu một ý kiến mang tính cách mạng là vi khuẩn và nấm mốc bị cuốn vào sự đấu tranh sinh tồn thường xuyên và con người có thể tận dụng sự đối kháng này để điều trị bệnh, theo Amusing Planet.
Dù các đặc tính trị bệnh của nấm và thực vật trong chữa bệnh truyền nhiễm đã được biết tới từ thời cổ đại, chính Duchesne là người chứng minh bằng thực nghiệm rằng một số loại nấm mốc nào đó phá hủy vi khuẩn gây bệnh như Salmonella typhi (gây bệnh thương hàn) và Escherichia coli trong phòng thí nghiệm khi tiêm vào chuột lang nhà. Thứ Duchesne phát hiện là thuốc kháng sinh penicillin tự nhiên, một thành tựu thường gắn liền với bác sĩ người Scotland Alexander Fleming. Nghiên cứu của Duchesne gần như bị lãng quên cho tới khi được tái phát hiện hơn 50 năm sau, vào năm 1949, 4 năm sau khi Fleming được trao giải Nobel.
Ernest Duchesne sinh ở Paris năm 1874, là con trai của một kỹ sư hóa học sở hữu xưởng thuộc da. Sau khi học hết trung học, ông được nhận vào trường quân y ở Lyon (École du Service de Santé Militaire) năm 1894. Hai năm sau, Duchesne bắt đầu nghiên cứu dưới sự hướng dẫn của Gabriel Roux, giáo sư vi sinh vật học kiêm giám đốc Cơ quan vệ sinh cấp tỉnh ở Lyon.
Roux quan sát một hiện tượng thú vị. Tuy bào tử nấm rất dồi dào trong không khí, chúng không có ở nước chảy từ vòi và đài phun nước dù có thể phát triển trong nước cất. Điều này khiến Roux nghi ngờ một số tổ chức vi sinh vật trong nước có thể ức chế sự phát triển của nấm mốc. Ông gợi ý Duchesne khám phá ý tưởng này như cơ sở cho luận văn. Quan sát đó là điểm khởi đầu cho nghiên cứu nòng cốt của Duchesne về sự cạnh tranh với vi khuẩn, cuối cùng dẫn tới phát hiện penicillin của ông.
Duchesne tiến hành một loạt thí nghiệm, trong đó ông nuôi cấy Penicillium glaucum trong nước luộc thịt, sau đó đưa lượng nhỏ vi khuẩn Salmonella typhi và Escherichia coli vào quần thể nấm. Mỗi lần, bào tử nấm đều chết. Ông kết luận trong cuộc đấu tranh sinh tồn, vi khuẩn chiếm thế thượng phong. Tuy nhiên, Duchesne suy đoán trước khi Penicillium chết, nó có thể làm suy yếu vi khuẩn, do đó giảm bớt độc lực và đặc tính gây bệnh của chúng.
Để kiểm tra giả thuyết này, Duchesne tiêm vào chuột lang nhà một dung dịch chứa lượng Penicillium glaucum và E. coli bằng nhau. Ban đầu, những con chuột ốm nặng, nhưng chúng hồi phục nhanh chóng. Hai ngày sau mũi tiêm đầu, ông tiêm thêm liều tương tự. Chuột thí nghiệm không có dấu hiệu bị ốm, chứng tỏ chúng phát triển sức đề kháng với E. coli. Khi tiêm hỗn hợp S. typhi và P. glaucum cho chuột lang nhà, chúng cũng có phản ứng miễn dịch như vậy.
Duchesne nhận thấy nấm mốc (Penicillum glaucum), tiêm vào động vật cùng thời điểm với một số vi khuẩn như S. typhi và E. coli, có thể giảm đáng kể độc lực của chúng. Dù Duchesne không thể xác định chất kháng sinh do Penicillium glaucum tạo ra, ông kết luận đúng về cách sử dụng nấm mốc để điều trị bệnh.
Luận văn của Duchesne giúp ông lấy được bằng tiến sĩ, nhưng ý tưởng của ông không thu hút cộng đồng y khoa. Tới cuối năm 1898, Duchesne được bổ nhiệm làm bác sĩ ở trung đoàn kỵ binh số hai đóng quân ở Senlis. Ông kết hôn năm 1901, nhưng vợ ông qua đời hai năm sau do bệnh lao. Bản thân ông cũng mắc bệnh năm 1904 và giải ngũ năm 1907. Ông trải qua những năm cuối đời ở nhiều nhà an dưỡng tại miền nam nước Pháp và Thụy Sĩ trước khi mất năm 1912 ở tuổi 37.
Năm 1928, 16 năm sau, Alexander Fleming có phát hiện tương tự Duchesne khi đĩa nuôi cấy Staphylococcus aureus của ông vô tình nhiễm nấm Penicillium. Giống như Duchesne, Fleming quan sát nấm tiết ra hợp chất ức chế sự phát triển của vi khuẩn. Dù phát hiện có ý nghĩa quan trọng, bài báo công bố của Fleming công bố trên tạp chí Experimental Pathology của Anh không thu hút nhiều sự chú ý, tương tự luận văn của Duchesne nhiều năm trước.
Bản thân Fleming không chắc chắn về ứng dụng y khoa thực tế của phát hiện. Ông tập trung nhiều hơn vào ứng dụng tiềm năng trong cô lập vi khuẩn thay vì điều trị bệnh truyền nhiễm. Các nhà hóa học đồng nghiệp của ông đã tìm cách tách hợp chất hoạt tính penicillin nhưng không thành công, khiến Fleming dừng nghiên cứu sâu hơn.
Một thập kỷ sau, vào cuối những năm 1930, nhà hóa sinh người Anh Ernst Boris Chain tái phát hiện bài báo bị bỏ sót năm 1929 của Fleming. Nhận ra tiềm năng của nó, Chain gợi ý cho nhà khoa học người Australia Howard Florey tìm hiểu hợp chất kháng khuẩn do các tổ chức vi sinh vật tiết ra. Florey tập hợp một nhóm nhà sinh vật và hóa sinh học ở Đại học Oxford. Kết quả hợp tác của họ cuối cùng giúp tách thành công và sản xuất hàng loạt penicillin, biến nó thành chất kháng khuẩn cứu sống nhiều sinh mạng. Bước đột phá này ra đời kịp thời để sử dụng rộng rãi trong Thế chiến II, thay đổi nền y học.
Sau khi các đặc tính chữa trị bệnh của penicillin được biết tới rộng rãi, Alexander Fleming trở thành trung tâm chú ý, thậm chí làm lu mờ Howard Florey. Năm 1945, Fleming, cùng với Florey và Ernst Boris Chain, được trao giải Nobel Prize Y sinh nhờ "phát hiện penicillin và hiệu quả chữa trị của nó trong nhiều bệnh truyền nhiễm". Dù giải thưởng được chia đều cho 3 người, Fleming tiếp tục được công chúng ghi nhận, trong khi vai trò chủ chốt của Florey và Chain trong phát triển penicillin thành phương pháp điều trị khả thi thường bị xem nhẹ.
MỹGạch thủy tinh mới được sản xuất bằng công nghệ in 3D, có thể liên kết với nhau như các khối Lego và tháo dỡ để tái chế nhiều lần.
Gạch thủy tinh có hình số 8, phù hợp với những cấu trúc cong. Ảnh: Ethan Townsend
Các kỹ sư tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) phát triển gạch thủy tinh in 3D có độ chắc chắn tương đương bêtông, New Atlas hôm 20/9 đưa tin. Evenline, công ty của MIT, đã phát triển máy in 3D đặc biệt có thể dùng thủy tinh nóng chảy làm nguyên liệu.
Trong quá trình in gạch, Michael Stern, nhà sáng lập Evenline, cùng các đồng nghiệp sử dụng thủy tinh soda-lime, loại vật liệu dùng trong đa số xưởng thổi thủy tinh. Theo nhóm kỹ sư, gạch thủy tinh có thiết kế hình số 8, phù hợp với những cấu trúc cong. Chúng cũng có hai chốt nhỏ dưới đáy để liên kết với nhau giống như các khối Lego.
Sau khi in gạch, nhóm kỹ sư đặt chúng vào máy ép thủy lực công nghiệp để kiểm tra xem chúng chịu được lực bao nhiêu. Kết quả, gạch thủy tinh bền chắc gần tương đương với các khối bêtông. Việc gạch cấu tạo từ nhiều lớp và có tính năng liên kết dưới đáy giúp chúng trở nên cứng chắc hơn. Nhóm nghiên cứu cũng đã xây một bức tường nhỏ bằng gạch để kiểm chứng. Bài nghiên cứu về quá trình phát triển và thử nghiệm gạch thủy tinh được xuất bản trên tạp chí Glass Structures and Engineering.
Loại gạch mới có nhiều lợi ích môi trường. Đầu tiên, chúng được làm từ thủy tinh tái chế. Thứ hai, sau khi hoàn thành nhiệm vụ, chúng có thể được tháo dỡ và tái cấu trúc thành hình dạng mới. Cuối cùng, nếu không phù hợp với một dự án xây dựng, gạch thủy tinh có thể được nung chảy và in 3D thành hình dạng khác.
"Tôi rất hào hứng với việc mở rộng không gian thiết kế và sản xuất cho các vật liệu thách thức với đặc tính thú vị, ví dụ như thủy tinh với những đặc tính quang học và khả năng tái chế. Miễn là thủy tinh không bị nhiễm bẩn, bạn có thể tái chế nó gần như vô hạn", Kaitlyn Becker, phó giáo sư kỹ thuật cơ khí tại MIT, cho biết.
