Nhiều người nói giặt giày bằng máy giặt rất sạch nhưng tôi lo ngại bị hỏng và không rõ cần bật chế độ nào trên máy (Phương Dung).
Giặt giày bằng máy giặt. Ảnh: Bảo Nhiên
Nhà tôi dùng máy giặt cửa ngang, trước giờ chủ yếu bật chế độ tự động, không thay đổi cài đặt gì thì có dùng để giặt giày được không? Xin hỏi chuyên gia và các độc giả đã dùng cách này thì giày có sạch và có bị nhanh hỏng hơn không?
Tổ Giúp việc về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, được thành lập theo quyết định ngày 29/11 của Thủ tướng.
Ông Vũ Hải Quân, Thứ trưởng Thường trực Khoa học và Công nghệ, làm Tổ trưởng. Bốn tổ phó gồm ông Hà Minh Hiệp - Chánh văn phòng Bộ Khoa học và Công nghệ; ông Trần Duy Ninh - Cục trưởng Chuyển đổi số quốc gia; ông Phạm Minh Hùng - Vụ trưởng Cải cách hành chính, Bộ Nội vụ; và Thiếu tướng Vũ Văn Tấn - Cục trưởng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội, Bộ Công an.
Thứ trưởng Thường trực Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân. Ảnh: Lưu Quý
Tổ gồm các thành viên là đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ, viện, trường và doanh nghiệp. Trong đó có ông Phạm Đình Nguyên và ông Trần Minh Tân của Học viện Chiến lược Khoa học và Công nghệ; ông Nguyễn Phú Hùng tại Vụ Khoa học kỹ thuật và Công nghệ; ông Trần Minh Tuấn thuộc Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số. Đại học Bách khoa Hà Nội có hai đại diện là ông Lê Anh Tuấn và ông Tạ Hải Tùng. Ngoài ra còn có ông Vũ Minh Khương từ Trường Chính sách công Lý Quang Diệu (Singapore), ông Nguyễn Nhật Quang của Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin (Vinasa) và ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch CMC.
Tổ Giúp việc có chức năng nghiên cứu, tham mưu, tư vấn, giúp việc thường trực cho Thủ tướng trong việc phân tích các vấn đề kỹ thuật, công nghệ và đề xuất các giải pháp cấp bách, mang tính đột phá, liên ngành; kịp thời đề xuất phương án chỉ đạo, điều hành và cơ chế điều phối nhằm bảo đảm triển khai hiệu quả các nhiệm vụ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06.
Nhiệm vụ của Tổ là phân tích, dự báo xu hướng công nghệ lớn trong nước và trên thế giới, đánh giá tác động đa chiều đến phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam để tham mưu, khuyến nghị Thủ tướng ban hành các giải pháp, chính sách mang tính đón đầu, thích ứng hiệu quả.
Tổ còn được giao tham gia góp ý, phản biện về nội dung kỹ thuật, công nghệ đối với các đề án, chương trình, báo cáo lớn liên quan đến khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án theo chỉ đạo của Thủ tướng; thực hiện các nhiệm vụ khác do Thủ tướng giao.
Tổ được quyền chủ động làm việc với các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và đề nghị cung cấp thông tin phục vụ nhiệm vụ. Thành viên có thể tham dự các cuộc họp, hội nghị của Chính phủ và các bộ, ngành nếu nội dung liên quan.
Tổ trưởng chịu trách nhiệm trước Thủ tướng và ban hành quy chế hoạt động. Bộ Khoa học và Công nghệ là cơ quan thường trực, sử dụng bộ máy hiện có để hỗ trợ vận hành Tổ Giúp việc.
Trọng Đạt
Đề xuất 6 sản phẩm công nghệ chiến lược 'triển khai ngay'
Bộ Khoa học và Công nghệ quản lý đề tài, nhiệm vụ trên hệ thống trực tuyến
Khuyến khích nghiên cứu giải pháp sinh kế thích ứng biến đổi khí hậu
Góp ý kiến tạo
Bạn có thể đặt mọi câu hỏi, vấn đề về Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số trực tiếp cho Bộ Khoa học và Công nghệ
Thanh niên có nhiều năng lượng, không sợ thất bại, vì vậy hãy dấn thân, nhận việc thách thức, startup các ý tưởng mới, theo Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ.
Lời nhắn nhủ được Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ tại Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Bộ Khoa học và Công nghệ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, chiều 28/11 tại Hà Nội. Đây là đại hội đầu tiên của Đoàn Thanh niên Bộ Khoa học và Công nghệ được tổ chức sau hợp nhất hai Bộ.
Nói với 169 đại biểu đại diện cho các đoàn viên thanh niên của Bộ, ông nhắc lại sứ mệnh mới của Bộ là "dẫn dắt đổi mới, kiến tạo tương lai số và tương lai khoa học, công nghệ cho đất nước", nhấn mạnh thanh niên sẽ là nguồn năng lượng quyết định để Bộ hoàn thành sứ mệnh mới.
Theo Bộ trưởng, thế hệ thanh niên đang sống trong một giai đoạn đặc biệt của lịch sử dân tộc: Kỷ nguyên vươn mình mạnh mẽ bằng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. "Những cán bộ trẻ của Bộ Khoa học và Công nghệ, không chỉ chứng kiến kỷ nguyên này, chúng ta phải góp phần tạo ra kỷ nguyên đó".
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ tại Đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Bộ Khoa học và Công nghệ lần thứ I, ngày 28/11/2025. Ảnh: Lưu Quý
Thanh niên cần môi trường thử thách để phát triển
Trong 15 phút chia sẻ, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng dành phần lớn thời gian để nói với người trẻ về sự dấn thân, khuyến khích họ tích cực học hỏi, học hành và phát triển bản thân, phục vụ đất nước. Theo ông, phần lớn năng lực trong mỗi người "còn đang ngủ", vì vậy cần phải có những nhân tố "đánh thức nó dậy".
Dùng từ "tâm sự" trong bài phát biểu, ông kể về câu chuyện con bướm ra đời từ vỏ kén cứng để nhắc thế hệ thanh niên cần vượt qua môi trường khắc nghiệt và phát triển. Theo Bộ trưởng, thời đại Internet mang đến cho thế hệ trẻ ngày hôm nay nhiều sức mạnh, như trí tuệ nhân tạo, mạng xã hội, nhưng cũng khiến họ phải đối mặt với những thách thức như mất đi sự kết nối với chính mình, sống thiếu mục đích, sống theo trào lưu, không nhận ra sức mạnh thực sự của mình là gì.
"Chúng ta phải tạo ra thách thức, đặt ra những mục tiêu cao, khó tính với sản phẩm để mỗi người trưởng thành nhanh hơn, bộc lộ năng lực của mình rõ nét hơn", ông nói.
Nhấn mạnh những điều đáng giá không đến dễ dàng, Bộ trưởng khuyên người trẻ coi thất bại là một trải nghiệm tốt bởi nó giúp họ cứng cáp và trưởng thành hơn. "Thanh niên thì nhiều năng lượng, nhiều khát vọng, không sợ thất bại, vì vậy, nên nhận việc khó, các thách thức, đi đầu, dấn thân, ngã thì đứng dậy, đấu tranh với cái xấu, startup các ý tưởng mới, sinh ra đứa con của mình", ông nhắn nhủ.
Với các sinh viên, cũng là lực lượng chiếm phần lớn trong số các đoàn viên thanh niên trong Bộ, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh sức mạnh của trí tuệ, khuyên họ hiểu sâu về những từ "học hỏi", "học hành". Theo Bộ trưởng, "hỏi để hiểu", "hỏi để sinh ra tri thức mới", trong khi "hành" là để biến kiến thức thành của mình và "hành thì mới biết mình thiếu gì, cần học gì thêm".
"Tôi mong các bạn giữ cho mình ba điều: Thứ nhất, giữ ngọn lửa lý tưởng, lý tưởng phụng sự đất nước bằng tri thức và công nghệ. Thứ hai, giữ tinh thần học hỏi, học hỏi mỗi ngày, học từ công việc, từ đồng nghiệp, từ thực tiễn. Thứ ba, giữ trái tim tử tế, để mỗi kết quả chúng ta tạo ra đều thực sự vì Nhân dân, vì quốc gia", Bộ trưởng nói.
Trách nhiệm xây dựng lý tưởng cho thanh niên
Theo Bộ trưởng, với các quyết tâm và khát vọng của Bộ Khoa học và Công nghệ hiện nay, đây là môi trường "đủ khắc nghiệt" để bất kỳ ai đi qua đều thấy mình trưởng thành hơn. Ông coi việc tạo ra thách thức, đặt ra những mục tiêu cao, khó tính với sản phẩm là trách nhiệm của người lãnh đạo để mỗi người trưởng thành nhanh hơn, bộc lộ năng lực của mình rõ nét hơn.
Ngoài ra, để đạt được thành tựu, ông cho rằng thế hệ trẻ cần lý tưởng sống đúng đắn và cao đẹp, đồng thời lý tưởng của thanh niên phải "vừa hòa vào lý tưởng chung của đất nước, của dân tộc, vừa có sự độc đáo để tạo ra sự trưởng thành vượt bậc của từng cá nhân".
Nhắc đến thực tế nhiều thanh niên vẫn chưa có được trong mình một lý tưởng như vậy, ông đề nghị mỗi đoàn viên thanh niên, mỗi cán bộ đoàn, mỗi tổ chức đoàn từ cơ sở phải coi đó là trách nhiệm của mình. Ông đề nghị Đoàn thanh niên của Bộ nhận trách nhiệm về xây dựng cho mỗi thanh niên có một lý tưởng sống, làm việc, cống hiến và phát triển bản thân cao đẹp, đúng đắn.
Ông cũng nhấn mạnh lại các giá trị Tiên phong - Sáng tạo - Đột phá - Tận tụy - Trung dũng - Nghĩa tình, gọi đây là những giá trị mà cha anh đã để lại, là vẻ đẹp của một thế hệ thanh niên vừa giỏi việc chuyên môn, vừa đẹp trong lối sống và nhân cách. Bộ trưởng cũng yêu cầu Đoàn thanh niên Bộ tổ chức học tập giá trị cốt lõi, phương châm hành động và triết lý logo của Bộ, bởi theo ông, "muốn đi xa thì cần vững gốc".
Logo Bộ Khoa học và Công nghệ trên sân khấu trong bài phát biểu của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: Lưu Quý
"Bộ Khoa học và Công nghệ có những giấc mơ lớn, những khát vọng thần thánh, nhiệm vụ của tuổi trẻ là thực hiện những ước mơ, những khát vọng đó. Vì Tổ quốc vinh quang, sánh vai cường quốc năm châu", ông nói.
Bài phát biểu của Bộ trưởng nhận được sự hưởng ứng nhiệt liệt từ khán phòng, với tiếng vỗ tay dài từ gần 200 đại biểu tham gia đại hội. Đại diện Đoàn TNCS Hồ Chí Minh Bộ Khoa học và Công nghệ gửi lời cảm ơn, cam kết thực hiện các nhiệm vụ Bộ trưởng giao.
Tại đại hội, anh Trần Xuân Bách được chỉ định làm Bí thư Đoàn Thanh niên Bộ Khoa học và Công nghệ. Trong nhiệm kỳ 2025-2030, Đoàn Thanh niên Bộ định hướng hoạt động gắn chặt với nhiệm vụ chính trị và nhiệm vụ của ngành khoa học công nghệ, như xây dựng chính sách, chuyển đổi số, phát triển nguồn nhân lực. Họ cũng nhận nhiệm vụ là nòng cốt đào tạo, hướng dẫn và chuyển giao kỹ năng số, kỹ năng dữ liệu, AI, an toàn thông tin và công nghệ mới cho cán bộ, công chức và người lao động trong đơn vị; chủ động đề xuất và triển khai sáng kiến đổi mới, nâng cao hiệu quả công việc; dẫn đầu khối công chức và đại học về chuẩn mực số, đổi mới sáng tạo và trách nhiệm xã hội.
Robot Perseverance của NASA ghi nhận bằng chứng đầu tiên về hoạt động điện trên Sao Hỏa, cung cấp thông tin giúp thiết kế bộ đồ vũ trụ tương lai.
Các nhà khoa học phân tích 28 giờ âm thanh và video do Perseverance ghi lại và xác định rằng một số bản ghi âm là bằng chứng về hoạt động điện trên Sao Hỏa. Hoạt động điện này không giống tia sét xảy ra khi thời tiết xấu trên Trái Đất mà giống với tĩnh điện hơn.
"Chúng giống như tia sét mini trên Sao Hỏa", nhà khoa học Baptiste Chide từ Viện nghiên cứu Vật lý thiên văn và Khoa học hành tinh ở Pháp, nhận xét. Chide cùng các đồng nghiệp cho biết, tia sét quá yếu để gây chết người, nhưng có thể là thành phần quan trọng của các phản ứng hóa học trong khí quyển hành tinh đỏ.
Mô phỏng robot Perseverance lấy mẫu vật Sao Hỏa. Ảnh: Phòng thí nghiệm quốc gia Idaho
Theo nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature hôm 26/11, sét là một trong những dạng biểu hiện mạnh nhất của hoạt động điện trong khí quyển hành tinh, với các quan sát được ghi nhận không chỉ ở Trái Đất mà còn trên Sao Thổ và Sao Mộc. Trên Sao Hỏa, từ lâu các nhà khoa học đã nghi ngờ rằng hoạt động điện có tồn tại nhưng chưa thể chứng minh trực tiếp.
Hoạt động điện mới phát hiện trên Sao Hỏa là kết quả của khí quyển đầy bụi, nơi gió có thể tạo ra bụi bay, lốc bụi và các trận bão bụi lớn tích điện thông qua quá trình điện ma sát. Quá trình tương tự cũng xảy ra ở các sa mạc trên Trái Đất.
Robot Perseverance đã ghi nhận 55 tia sét mini trong hai năm trên Sao Hỏa, chủ yếu trong bão bụi và lốc bụi. Các hiện tượng hồ quang điện nhỏ xuất hiện trong phạm vi hai mét tính từ microphone gắn trên đỉnh cột - bộ phận thuộc hệ thống nghiên cứu đá của robot. Tia lửa điện từ các vụ phóng điện, tương tự tĩnh điện trên Trái Đất, có thể nghe rõ giữa tiếng gió giật mạnh và bụi va đập vào microphone.
Hoạt động điện trên Sao Hỏa xảy ra khi hiện tượng đoản mạch khiến điện chuyển từ phân tử khí này sang phân tử khí khác, có thể gây rắc rối cho linh kiện điện. Nghiên cứu mới có thể giúp các kỹ sư thiết kế bộ đồ vũ trụ, tàu và thiết bị nhằm chống chọi với hư hỏng do hoạt động điện trên hành tinh này.
Ngày hội Khởi nghiệp sáng tạo quốc gia (Techfest Việt Nam) năm 2025 với nhiều hoạt động lan tỏa tinh thần khởi nghiệp sáng tạo và người dân có cơ hội trải nghiệm công nghệ tại phố đi bộ hồ Hoàn Kiếm.
Techfest 2025 do Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp cùng UBND Hà Nội tổ chức từ ngày 12 đến 14/12. Chương trình bao gồm chuỗi hoạt động gồm lễ khai mạc, diễn đàn chính sách, hội thảo chuyên đề, kết nối đầu tư quốc tế và triển lãm công nghệ. Ngày hội dự kiến đón 60.000 lượt khách tham dự trực tiếp và trực tuyến, cùng 1.200 quỹ đầu tư, vườn ươm, 1.700 startup trong và ngoài nước.
Năm nay, Techfest thay đổi cách tổ chức, chuyển sang mô hình không gian mở để người dân có thể trực tiếp tiếp cận và trải nghiệm công nghệ. Không gian phố đi bộ Hồ Gươm sẽ trở thành điểm gặp gỡ của cộng đồng công nghệ và khởi nghiệp. Người tham dự có thể tìm hiểu công nghệ, khám phá các mô hình kinh doanh mới, cập nhật chính sách và nghe các câu chuyện khởi nghiệp.
Ngày hội được xây dựng theo hướng cởi mở, sôi động và truyền cảm hứng, hướng tới mục tiêu lan tỏa tinh thần khởi nghiệp tới đông đảo người dân. Tinh thần này phù hợp với định hướng Quốc gia khởi nghiệp sáng tạo mà Chính phủ đang xây dựng, coi khởi nghiệp là sự nghiệp toàn dân, tạo động lực tăng trưởng mới và mở rộng không gian sáng tạo cho cộng đồng.
Không gian xung quanh phố đi bộ Hồ Gươm sẽ là địa điểm tổ chức Techfest 2025. Ảnh: Giang Huy
Lễ khai mạc ngày Techfest diễn ra ngày 13/12, có sự tham dự của lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Tại đây, nhiều chính sách thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ được công bố. Top 10 thương vụ đầu tư mạo hiểm năm 2025, top 10 địa phương tiêu biểu xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp cũng được vinh danh tại sự kiện.
Diễn đàn chính sách quốc gia về đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo diễn ra cùng ngày, là nơi cơ quan quản lý, chuyên gia quốc tế, quỹ đầu tư và doanh nghiệp trao đổi về cơ hội và thách thức của Việt Nam trong đầu tư mạo hiểm.
Các nội dung thảo luận tập trung vào xu hướng chuyển đổi kép, khu công nghiệp xanh, đô thị thông minh và mô hình hợp tác công - tư. Các chuyên gia cùng chia sẻ kinh nghiệm huy động nguồn lực từ quỹ nhà nước, tập đoàn và cả khu vực tư nhân cho đầu tư khởi nghiệp.
Từ ngày 12 đến 14/12, 10 hội thảo quốc tế được tổ chức trong khuôn khổ Techfest, với gần 100 chuyên gia đến từ Mỹ, Hàn Quốc, Hà Lan và nhiều quốc gia khác. Nội dung xoay quanh chính sách, nguồn nhân lực, tài chính, đầu tư, thương mại hóa công nghệ và chuyển giao tri thức trong các lĩnh vực AI, nông nghiệp, dữ liệu và kinh tế xanh.
Robot VinMotion do doanh nghiệp trong nước phát triển. Ảnh: Trọng Đạt
Triển lãm sản phẩm, dịch vụ khởi nghiệp sáng tạo tại Techfest 2025 được chia thành bốn khu vực, nằm trên các dãy phố sát cạnh hồ Gươm.
Khu khởi nghiệp và tăng trưởng quy tụ startup, spin-off từ viện trường, doanh nghiệp scale-up và các dự án công nghệ sâu trong y tế, giáo dục, nông nghiệp thông minh hay AI.
Khu tiền kỳ lân, kỳ lân và tập đoàn trưng bày sản phẩm công nghệ từ các doanh nghiệp tiên phong, spin-off từ các tập đoàn lớn, có khả năng giải quyết bài toán quốc gia và hình thành thế hệ kỳ lân Việt Nam mới. Khu xây dựng hệ sinh thái mô phỏng đầy đủ các chủ thể hình thành văn hóa khởi nghiệp như vườn ươm, quỹ đầu tư, trung tâm nghiên cứu hay tổ chức hỗ trợ.
Cuối cùng là khu trải nghiệm công nghệ đột phá và chiến lược, không gian để người dân tương tác trực tiếp với công nghệ. Đây là không gian mới, hấp dẫn của Techfest 2025.
Trong ba ngày sự kiện, khu trải nghiệm công nghệ mở liên tục, cho phép người dân thử nghiệm sản phẩm từ AI, IoT, thực tế ảo đến nông nghiệp công nghệ cao và giải pháp đô thị thông minh. Thông qua các hoạt động demo và trò chơi, người tham dự có thể hiểu rõ hơn cách công nghệ vận hành và gắn với đời sống.
Bên cạnh đó là chuỗi các hoạt động bên lề quanh Hồ Gươm với talkshow, workshop, studio AI chụp ảnh lấy ngay, thử thách AR và giao lưu eSports. Khu Talk & Chill Cafe Khởi nghiệp cũng được tổ chức trong không gian này, với hơn 10 buổi trò chuyện về AI, đầu tư mạo hiểm, giáo dục xanh...
Chung kết cuộc thi Tìm kiếm tài năng khởi nghiệp sáng tạo tổ chức tối 12/12, quy tụ 10 mô hình kinh doanh và giải pháp công nghệ nhằm giải quyết bài toán của xã hội. Ngoài ra, các hoạt động như "game hóa sáng tạo", mini workshop "đổi mới từ ý tưởng nhỏ", tặng sách hay không gian kết nối đầu tư sẽ góp phần tạo sắc thái trẻ trung cho Techfest.
Với mô hình mở và cách tiếp cận gần gũi hơn với cộng đồng, Techfest Việt Nam 2025 kỳ vọng tạo ra không gian kết nối, truyền cảm hứng nhằm thúc đẩy mục tiêu xây dựng Việt Nam trở thành quốc gia khởi nghiệp sáng tạo.
Trọng Đạt
Đề xuất UAV có mã định danh như biển số xe
'Việt Nam là điểm sáng về tăng trưởng bằng sáng chế'
Người trẻ cần phòng lab biến ý tưởng thành sản phẩm
Góp ý kiến tạo
Bạn có thể đặt mọi câu hỏi, vấn đề về Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số trực tiếp cho Bộ Khoa học và Công nghệ
AI camera, UAV, robot di động tự hành nằm trong số 6 sản phẩm công nghệ chiến lược có thể triển khai ngay, theo danh sách Bộ Khoa học và Công nghệ trình phê duyệt.
Trong cuộc trao đổi với Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam ngày 26/11 ở Hà Nội, ông Hoàng Anh Tú, Phó vụ trưởng Khoa học kỹ thuật và công nghệ, cho biết Bộ Khoa học và Công nghệ đã xây dựng chương trình cho 6 sản phẩm công nghệ chiến lược, gồm: Mô hình ngôn ngữ lớn và trợ lý ảo; AI Camera; Robot di động tự hành; 5G; Blockchain và các ứng dụng truy xuất nguồn gốc, tài sản mã hóa, Thiết bị bay không người lái UAV.
"Sau khi được phê duyệt, Bộ Khoa học và Công nghệ có thể đi vào triển khai ngay", ông Tú nói.
Ông Hoàng Anh Tú, Phó Vụ trưởng Khoa học kỹ thuật - Công nghệ, tại cuộc gặp Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam, ngày 26/11. Ảnh: Lưu Quý
Sáu sản phẩm trên nằm trong số 35 nhóm sản phẩm thuộc danh mục 11 công nghệ chiến lược Việt Nam xác định làm chủ, theo Quyết định số 1131 ban hành tháng 6. Ông Tú cho biết đây là cách làm khác biệt, khi thay vì chờ xây dựng chương trình tổng thể, họ chọn ra những công nghệ và sản phẩm chiến lược để triển khai trước.
Trong quá trình xây dựng chương trình, Bộ cũng đã bóc tách vấn đề mà các đơn vị có thể gặp phải khi phát triển sản phẩm. Chẳng hạn với mô hình ngôn ngữ lớn, các đơn vị có thể gặp thách thức về dữ liệu tiếng Việt. Chương trình Bộ đưa ra cũng sẽ hỗ trợ giải quyết thách thức đó.
Đại diện Bộ cũng chia sẻ hai hướng triển khai là tài trợ và đặt hàng.
Với phương thức tài trợ, các viện, trường, nhà khoa học đưa bản đề xuất lên Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ Quốc gia. Căn cứ khung chương trình được phê duyệt, họ có thể tiến hành ngay các bước tiếp theo. "Dự án cần bao nhiêu tiền, sẽ có hội đồng khoa học đánh giá ngay", ông lấy ví dụ. Ngoài ra, với những vấn đề lớn, như mô hình ngôn ngữ lớn, cần tổng công trình sư, Bộ sẽ chọn và mời tổng công trình sư dẫn dắt dự án.
Với phương thức đặt hàng, ông Tú nhắc đến quan điểm của Chính phủ là đặt hàng theo mục tiêu, theo nhiệm vụ (mission-oriented), chẳng hạn ngành nông nghiệp cần đặt hàng UAV cho trồng lúa, hoặc ngành công an đặt hàng AI Camera.
Một robot vận chuyển được trưng bày, sử dụng tại triển lãm 80 năm thành tựu đất nước, tháng 8/2025. Ảnh: Lưu Quý
Tuy nhiên, đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ cũng chia sẻ một số vấn đề còn gặp phải khi triển khai sản phẩm công nghệ chiến lược. Theo ông, nhiều đơn vị chủ trì, nhà khoa học và doanh nghiệp nhắc đến sự cấp thiết của phát triển công nghệ, nhưng không đưa ra các đề xuất cụ thể, hay họ mong muốn có những thay đổi chính sách nhưng không đề nghị chính sách thế nào, gây khó khăn khi phối hợp. Trước tình trạng đó, ông Tú cho rằng cần thành lập tổ công tác để đến các bộ, ngành tìm đề bài, tìm ra sản phẩm công nghệ cần làm để triển khai.
Tại cuộc họp, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao nỗ lực của Bộ Khoa học và Công nghệ trong hoàn thiện thể chế, trong đó 9 luật được xây dựng và 5 luật đã được thông qua. Trước đại diện mạng lưới chuyên gia liên quan đến công nghệ chiến lược, ông đề nghị các đơn vị cần đưa ra đề xuất cụ thể, khuyến khích chuyên gia về nước làm tổng công trình sư, kiến trúc sư trưởng dẫn dắt các dự án lớn của Việt Nam.
Lưu Quý
Góp ý kiến tạo
Bạn có thể đặt mọi câu hỏi, vấn đề về Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số trực tiếp cho Bộ Khoa học và Công nghệ
Thiếu tướng Trần Đức Thuận nói không gian mạng đã trở thành vùng chủ quyền mới, đặt ra yêu cầu tự chủ công nghệ, tăng sức răn đe số và xây dựng lực lượng tác chiến mạng hiện đại để bảo vệ Tổ quốc.
Dự thảo Văn kiện Đại hội 14 mở rộng tư duy bảo vệ Tổ quốc khi bổ sung "đối ngoại, hội nhập quốc tế" vào nhóm nhiệm vụ trọng yếu; tiếp tục nhấn mạnh xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân và thế trận lòng dân vững chắc; đồng thời chuyển sang cách tiếp cận gắn chặt quốc phòng, an ninh với phát triển kinh tế - xã hội, khoa học - công nghệ, bảo vệ môi trường và chuyển đổi số.
VnExpress phỏng vấn thiếu tướng Trần Đức Thuận, Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội, về nội dung này.
Thiếu tướng Trần Đức Thuận, Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội. Ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội
- Thưa Thiếu tướng, dự thảo Văn kiện Đại hội 14 bổ sung nhiều yêu cầu mới như công nghiệp quốc phòng hiện đại, tự chủ công nghệ hay bảo vệ chủ quyền trên không gian mạng. Theo ông, đâu là những điểm mang tính bước ngoặt nhất?
- Tôi cho rằng có hai điểm thực sự nổi bật. Trước hết là tư duy "tự chủ chiến lược" lần này được đặt ở mức cao hơn và thể hiện rất rõ qua những định hướng như tự chủ công nghệ, phát triển công nghiệp quốc phòng - an ninh lưỡng dụng hay gia tăng nội địa hóa các hệ thống quan trọng. Trong bối cảnh cạnh tranh nước lớn mở rộng sang công nghệ lõi, an ninh mạng, trí tuệ nhân tạo và cả không gian vũ trụ, chúng ta chỉ có thể bảo đảm an ninh nếu chủ động phát triển các năng lực cốt lõi, tránh rơi vào thế phụ thuộc.
Điểm thứ hai là việc đưa nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng vào dự thảo văn kiện. Đây là bước phát triển tư duy rất quan trọng. Không gian mạng giờ là một không gian chủ quyền đúng nghĩa, đứng bên cạnh đất liền, biển, trời và vũ trụ. Khi tấn công mạng, can thiệp dữ liệu hay chiến tranh nhận thức, sẽ tác động trực tiếp đến ổn định chính trị xã hội, việc bổ sung nội dung này là hết sức cần thiết và phù hợp với xu thế an ninh phi truyền thống cũng như chiến tranh hiện đại.
- Công nghiệp quốc phòng an ninh được xác định là trụ cột để bảo đảm tự chủ chiến lược. Vậy Việt Nam nên ưu tiên công nghệ nào để tạo sức răn đe hiệu quả?
- Với điều kiện nguồn lực có hạn, chúng ta cần tập trung vào 4 nhóm năng lực trọng tâm. Đầu tiên là công nghệ tên lửa và phòng không, không quân hiện đại. Đây là lĩnh vực tạo sức răn đe trực tiếp, nhất là công nghệ cảm biến, chỉ thị mục tiêu, dẫn đường chính xác cao.
Tiếp đến là năng lực tác chiến mạng và phòng vệ mạng tầm quốc gia. Các hệ thống mô phỏng tấn công, phòng thủ, công nghệ phân tích mã độc, bảo vệ hạ tầng số trọng yếu. Đồng thời, Quân đội, Công an cũng phải tập trung làm chủ công nghệ vật liệu mới, UAV, phương tiện tự hành. UAV trinh sát, UAV vũ trang, UAV cảm tử, phương tiện không người lái trên biển. Đây là xu hướng của chiến tranh hiện đại, chi phí thấp nhưng hiệu quả cao.
Ngoài ra, công nghệ lưỡng dụng như vi mạch, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, định vị, dẫn đường cũng phải được tập trung triển khai đồng bộ, không chỉ phục vụ quốc phòng mà còn phục vụ kinh tế, từ đó hình thành hệ sinh thái công nghiệp lưỡng dụng bền vững.
Tên lửa hành trình P-28 được trưng bày tại Triển lãm Quốc phòng 2024. Ảnh: Giang Huy
- Dự thảo đặt mục tiêu xây dựng lực lượng Quân đội và Công an tinh, gọn, mạnh. Trong bối cảnh tác chiến đa miền, theo ông, tiêu chí sắp xếp lực lượng cần những yêu cầu nào?
- Trong nhiệm kỳ vừa qua, Quân đội và Công an đã triển khai tốt chủ trương tinh gọn. Nhưng để đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới vẫn cần tiếp tục sắp xếp. Tinh gọn phải đi đôi với tự động hóa và số hóa; không chỉ giảm về số lượng mà tập trung nâng chất lượng, tổ chức linh hoạt hơn trên nền tảng dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo. Đồng thời, các lực lượng chuyên trách cho tác chiến đa miền cần hình thành rõ nét, như tác chiến mạng, tác chiến điện tử, tác chiến vũ trụ ở mức phù hợp điều kiện Việt Nam, cùng lực lượng phòng vệ phi truyền thống trong các tình huống thảm họa, sinh học hay môi trường.
Một yêu cầu khác là điều chỉnh tổ chức theo hướng lưỡng dụng, để các đơn vị kỹ thuật, hậu cần hay công nghiệp có thể phục vụ cả nhiệm vụ tác chiến và nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội. Và cuối cùng là nâng cao khả năng hiệp đồng quân binh chủng trên nền tảng số, bởi trong chiến tranh hiện đại, tốc độ và độ chính xác chính là yếu tố quyết định.
- Thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân đang phải đối mặt với nhiều nguy cơ phi truyền thống. Theo ông, cơ chế phối hợp giữa các lực lượng cần được điều chỉnh thế nào để vận hành hiệu quả hơn?
- Thời gian qua, sự phối hợp nhìn chung hiệu quả, nhất là trong phòng chống bão lũ, hạn hán hay an ninh mạng. Nhưng để đáp ứng tốt hơn yêu cầu mới, tôi cho rằng cần hoàn thiện khung pháp lý về phòng thủ dân sự và an ninh phi truyền thống, xác định rõ vai trò và thẩm quyền trong từng loại tình huống như thiên tai cực đoan, dịch bệnh, tấn công mạng hay khủng hoảng năng lượng và lương thực.
Nhà nước cần có chính sách xây dựng Trung tâm điều hành an ninh phi truyền thống liên thông từ Trung ương đến địa phương, tích hợp bản đồ số, dữ liệu dân cư, tài nguyên môi trường và hệ thống cảnh báo thảm họa để đảm bảo phản ứng nhanh và chính xác. Song song với đó là nâng cao năng lực của người dân và doanh nghiệp, bởi thế trận quốc phòng toàn dân chỉ mạnh khi người dân có kiến thức cơ bản về phòng vệ mạng, phòng chống thiên tai, an toàn sinh học, và doanh nghiệp thực hiện đầy đủ trách nhiệm với chuỗi cung ứng, hạ tầng trọng yếu.
- Trong giai đoạn 2026-2030, phần Quốc phòng - An ninh trong văn kiện cần nhấn mạnh điều gì để sát với bối cảnh mới, thưa ông?
- Dự thảo văn kiện đã đề cập tương đối toàn diện. Tuy nhiên, trong bối cảnh cách mạng công nghệ 4.0 phát triển mạnh, cần nhấn mạnh thêm nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền số và an ninh dữ liệu quốc gia. Càng số hóa thì nguy cơ tấn công mạng, rò rỉ dữ liệu, thao túng thông tin càng lớn, nên vấn đề này phải được xem như một vấn đề an ninh quốc gia cấp chiến lược.
Ngoài ra, khi cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, chúng ta cần tiếp tục đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa và đẩy mạnh đối ngoại quốc phòng - an ninh theo hướng cân bằng, tin cậy và thực chất. Việc hoàn thiện mô hình phòng thủ khu vực và phòng thủ dân sự quốc gia cũng rất quan trọng, nhất là khi mô hình chính quyền địa phương hai cấp đang được triển khai.
Mỗi địa phương cần có kế hoạch phòng thủ phù hợp đặc thù, từ vùng biển, biên giới đến đô thị lớn hay khu công nghiệp trọng điểm. Và tất nhiên, vai trò của khoa học công nghệ phải được đặt lên đúng mức, vì không thể xây dựng nền quốc phòng hiện đại nếu thiếu các công nghệ như trí tuệ nhân tạo, không gian vũ trụ, cảm biến, vật liệu mới hay bán dẫn.
Sơn Hà
Góp ý kiến tạo
Bạn có thể đặt mọi câu hỏi, vấn đề về Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số trực tiếp cho Bộ Khoa học và Công nghệ
Điện thoại Pixel 10 Pro có thể nhanh chóng chuyển ảnh, video, tập tin sang iPhone, iPad, tương tự tính năng AirDrop mà không cần cài thêm phần mềm.
Thử chia sẻ tập tin giữa Pixel 10 và iPhone, iPad. Video: Trường Giang
Sau khi Google thông báo điện thoại Pixel của hãng có thể chia sẻ trực tiếp với hệ sinh thái Apple, nhiều người dùng smartphone này tại Việt Nam cho biết đã thử và thành công. Ưu điểm lớn nhất là không cần cài thêm phần mềm trên cả hai điện thoại như các giải pháp trước đó của Vivo, Oppo.
Thử nghiệm thực tế, với iPhone, iPad bật chế độ AirDrop "Mọi người trong 10 phút", điện thoại Pixel 10 Pro chỉ cần bấm chia sẻ qua Quick Share có sẵn, tên thiết bị Apple sẽ xuất hiện. Tốc độ truyền file tương đương giữa các thiết bị của Apple với nhau.
Trong bài chia sẻ về bảo mật ngày 20/11, Google ngầm khẳng định việc kết nối Quick Share với AirDrop do họ tự phát triển mà chưa có sự tham gia của Apple. Điều này khiến việc chia sẻ chỉ có thể thực hiện khi iPhone, iPad, máy Mac bật chế độ công khai.
AirDrop được Apple lần đầu giới thiệu năm 2011 trên hệ điều hành Mac OS X Lion, sau đó mở rộng ra iOS 7 vào năm 2013. Dù dựa trên những giải pháp công nghệ trước đó như Bluetooth, Wi-Fi Direct, hãng chỉ cho phép các thiết bị trong hệ sinh thái của mình có thể tìm và chia sẻ tệp tin cho nhau. Những năm gần đây, hãng bắt đầu siết bảo mật bằng cách thiết lập mặc định "Chỉ liên hệ", tức chỉ cho những người trong danh bạ tìm thấy nhau. Nếu muốn nhận file từ người lạ, họ phải bật chế độ "Mọi người trong 10 phút".
Gần 2/3 số người lao động tham gia khảo sát thường niên của công ty kiểm toán EY tin khối lượng công việc của mình 12 tháng qua tăng lên đáng kể.
Khảo sát Work Reimagined Survey vừa được EY công bố dựa trên phản hồi từ 15.000 người lao động và 1.500 nhà tuyển dụng tại 29 quốc gia và vùng lãnh thổ.
Theo Kim Billeter, lãnh đạo mảng tư vấn nhân sự toàn cầu của EY, nghiên cứu không cho thấy AI trực tiếp làm tăng khối lượng công việc. Thay vào đó, sự lo lắng về AI tại nơi làm việc, như nỗi sợ mai một kỹ năng, thiếu đào tạo, sự không chắc chắn về tác động của công nghệ, khiến người lao động thấy áp lực phải thể hiện nhiều hơn.
"Sự hoang mang và nỗi sợ tụt hậu khiến nhiều người kiệt sức", Billeter giải thích với Business Insider. Bà cho biết, đào tạo là điểm nghẽn đáng chú ý vì nhân viên thường được kỳ vọng sẽ phát triển kỹ năng mới trong khi vẫn tiếp tục hoàn thành các nhiệm vụ hiện tại.
Minh họa doanh nghiệp đưa AI vào quy trình làm việc. Ảnh: India Today
Theo Billeter, cảm nhận không phải lúc nào cũng phản ánh thực tế, nhưng khối lượng công việc của người lao động thực sự có thể đang tăng trên toàn cầu. "Áp lực kinh tế sẽ thúc đẩy quan điểm làm nhiều hơn với ít người hơn", bà cho hay.
Năm ngoái, nền tảng việc làm tự do Upwork khảo sát 2.500 người lao động tại Mỹ, Anh, Australia, Canada và 77% cho biết AI làm tăng khối lượng công việc của họ và 47% nói không biết cách đạt được năng suất kỳ vọng với AI.
Ứng dụng AI không đúng cách và thiếu đào tạo có thể là nguyên nhân dẫn đến khối lượng công việc tạm thời gia tăng. Theo Business Insider, nhiều lao động Mỹ bày tỏ sự chán nản khi đối mặt với workslop (thuật ngữ chỉ rác công việc do AI tạo ra) ngày càng tràn lan, khiến quy trình làm việc trở nên lộn xộn. Workslop có thể trông rất trật tự, nhiều thông tin và chuyên nghiệp, nhưng thiếu nội dung giá trị, khiến họ tốn công sức hơn để sàng lọc.
Nhiều công ty đang xảy ra "nghịch lý năng suất", khi dùng AI không khiến công việc hiệu quả hơn. 88% người tham gia khảo sát của EY sử dụng AI, nhưng phần lớn giới hạn ở những tính năng cơ bản như tìm kiếm và tóm tắt tài liệu. EY cho biết, những tính năng này có thể giúp tiết kiệm vài giờ, nhưng sẽ không thay đổi cách hoàn thành công việc hay hiệu quả hoạt động của công ty.
"Chỉ đầu tư vào công nghệ là chưa đủ. Kỷ nguyên AI đòi hỏi khả năng xây dựng nền tảng con người vững chắc và công nghệ tiên tiến một cách đồng bộ, từ đó tạo ra sự chuyển đổi ý nghĩa cho lực lượng lao động", Billeter kết luận.
Việt Nam dẫn đầu Đông Nam Á về mức độ ứng dụng và niềm tin của người dùng dành cho AI, với 81% tương tác hàng ngày, 96% sẵn sàng chia sẻ dữ liệu, theo báo cáo e-Conomy.
Theo báo cáo thường niên Kinh tế số khu vực Đông Nam Á (e-Conomy SEA) 2025 do Google, Temasek và Bain & Company công bố ngày 25/11, nền kinh tế số Việt Nam được dự báo đạt 39 tỷ USD tổng giá trị hàng hóa vào cuối năm, với mức tăng trưởng 17% so với cùng kỳ năm trước.
Một trong những điểm nhấn là Việt Nam dẫn đầu Đông Nam Á về các chỉ số liên quan đến ứng dụng AI, như 81% người dùng tương tác với công cụ và tính năng AI hằng ngày. Trong khi đó, Indonesia đứng thứ hai với 80%, tiếp theo là Thái Lan với 74%. Động lực để sử dụng AI chủ yếu là tiết kiệm thời gian tìm kiếm và so sánh thông tin, nhận hỗ trợ khách hàng 24/7, tiết kiệm chi phí.
Ngoài ra, khảo sát do Google và Milieu thực hiện với hơn 7.000 người cũng cho thấy 42% lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu liên quan đến tác nhân AI, trong khi 96% "sẵn sàng chia sẻ quyền truy cập dữ liệu" với các tác nhân này.
Theo Google, điều này cho thấy Việt Nam "khẳng định vị trí dẫn đầu Đông Nam Á về mức độ sẵn sàng và niềm tin của người dùng đối với AI".
Một người đang truy cập website ứng dụng AI trên máy tính. Ảnh: Nhựt Nam
Việc người dùng tăng tương tác với AI cũng thúc đẩy việc phát triển ngành công nghiệp trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam. Theo báo cáo, doanh thu từ ứng dụng tích hợp AI tăng 78% trong vòng một năm, tính đến hết nửa đầu 2025.
Việt Nam có hơn 40 doanh nghiệp khởi nghiệp AI đang hoạt động, đồng thời thị trường ghi nhận 123 triệu USD vốn đầu tư tư nhân vào AI trong năm qua, chiếm 5% tổng giá trị đầu tư AI của toàn khu vực cùng giai đoạn. Ngoài ra, Việt Nam đứng thứ hai khu vực với 79%, chỉ sau Singapore (100%) về tỷ lệ nhà đầu tư kỳ vọng dòng vốn vào Việt Nam sẽ tiếp tục tăng, đặc biệt trong lĩnh vực phần mềm, dịch vụ, AI và công nghệ chuyên sâu.
Theo Tổng giám đốc Google Việt Nam Marc Woo, việc người dùng tiếp cận và ứng dụng AI trong đời sống lẫn công việc đã thúc đẩy nền kinh tế số Việt Nam. "Việc có tới 81% người dùng tương tác với công cụ AI hàng ngày cho thấy môi trường số tại Việt Nam đang ngày càng trở nên năng động và có tính thích nghi cao, bắt kịp xu hướng hiện đại", ông nói. "Việt Nam đang trở thành một trong những thị trường quan trọng bậc nhất trong tiến trình phát triển công nghệ số của Đông Nam Á, góp phần nâng cao năng suất và tạo thêm giá trị cho nhiều lĩnh vực".
Còn theo ông Erik Pot, Partner tại Bain & Company, Việt Nam "nổi lên như một trong những thị trường năng động nhất, dẫn đầu Đông Nam Á về mức độ ứng dụng AI và niềm tin của người tiêu dùng".
Bên cạnh AI, báo cáo của Google cũng cho thấy nhiều điểm sáng trong nền kinh tế số Việt Nam năm qua. Các lĩnh vực chủ chốt đều ghi nhận tăng trưởng ở mức hai chữ số, trong đó thương mại điện tử tiếp tục góp lớn nhất vào tổng giá trị hàng hóa của Việt Nam, chiếm hai phần ba tổng quy mô nền kinh tế số và được dự báo tăng 17%, đạt 25 tỷ USD vào cuối 2025.
Nội dung nghe nhìn trực tuyến, bao gồm quảng cáo, trò chơi điện tử, video theo yêu cầu, âm nhạc theo yêu cầu được dự báo tăng trưởng hơn 16% và đạt quy mô 6 tỷ USD. Một trong những động lực quan trọng đến từ ngành game khi Việt Nam có ba nhà phát triển game vào top 15 toàn cầu về lượt tải xuống. Trong lĩnh vực dịch vụ tài chính số, tổng giá trị giao dịch qua hình thức thanh toán số được dự báo đạt 178 tỷ USD năm nay.
Theo ông Erik Pot, kết quả trên của Việt Nam thể hiện "niềm tin và công nghệ có thể kết hợp" để thúc đẩy tăng trưởng chung ở quy mô lớn. "Cơ hội thực sự nằm ở cách doanh nghiệp tận dụng AI như một đòn bẩy để kiến tạo giá trị, khéo léo cân bằng với những đặc thù về cơ cấu kinh tế tại Việt Nam", ông nói.
MỹAgility Robotics cho biết robot hình người Digit đã vận chuyển hơn 100.000 thùng hàng tại GXO Logistics, cho thấy giá trị thực tiễn của robot trong nhà máy.
Bảo Lâm
Video: YouTube/Agility Robotics
Robot hình người Trung Quốc lập kỷ lục thế giới về đi bộ
Robot hình người làm việc trong nhà máy ôtô 'nghỉ hưu'
Khác biệt giữa hai robot hình người hàng đầu của Mỹ
'Đội quân' huấn luyện robot AI hành động như người
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết sửa luật để biến tài sản trí tuệ thành nguồn lực kinh tế của doanh nghiệp, có thể định giá, thương mại hóa và trở thành lợi thế cạnh tranh của quốc gia.
Tại phiên thảo luận dự thảo Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi sáng 24/11, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết lần sửa luật này tập trung vào nguyên tắc đưa tài sản trí tuệ trở thành tài sản kinh tế của doanh nghiệp. Chúng phải định giá được, mua bán được và được ghi nhận trong báo cáo tài chính, trở thành tài sản bảo đảm để vay vốn, đặc biệt với công nghệ mới và công nghệ số. Chuyển dịch lớn nhất là đưa sở hữu trí tuệ từ cơ chế "bảo vệ quyền" sang "tài sản hóa - thương mại hóa - thị trường hóa" các kết quả nghiên cứu.
Dự luật cũng được chỉnh sửa để đồng bộ với các luật về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ, công nghệ cao, công nghệ số và trí tuệ nhân tạo. Bộ trưởng nhấn mạnh sở hữu trí tuệ phải trở thành công cụ cạnh tranh chiến lược của doanh nghiệp và quốc gia vì ở các nước phát triển, tài sản vô hình thường chiếm tới 80% tổng tài sản. "Việt Nam đã đến giai đoạn phải ưu tiên phát triển và bảo vệ tài sản trí tuệ để hướng tới mục tiêu thu nhập cao", ông nói.
Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng phát biểu tại Quốc hội. Ảnh: Hoàng Phong
Về quản lý tài sản trí tuệ trong doanh nghiệp, Bộ trưởng cho biết luật cần có điều khoản chung để ghi nhận và hạch toán tài sản này, giao Chính phủ quy định chi tiết về chuẩn mực kế toán, thuyết minh và định giá. Những tài sản chưa đủ điều kiện ghi trên bảng cân đối kế toán sẽ được theo dõi riêng trong sổ sách. Dự luật cũng mở rộng bảo hộ kiểu dáng công nghiệp cho sản phẩm phi vật lý, phù hợp với xu hướng số và AI, đồng thời giao Chính phủ quy định điều kiện cụ thể.
Chính phủ sẽ nghiên cứu đưa sở hữu trí tuệ vào chương trình phổ thông, đại học; hoàn thiện Tòa án chuyên biệt về sở hữu trí tuệ và bổ sung chế tài mạnh hơn với hành vi xâm phạm giống như xử lý hành vi ăn cắp trong thế giới thực.
AI không phải chủ thể quyền sở hữu trí tuệ
Tại phiên thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội góp ý về xác định quyền sở hữu trí tuệ với sản phẩm do AI tạo ra. Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa cho biết hiện có ba quan điểm: không công nhận nếu thiếu yếu tố con người; công nhận có điều kiện; và công nhận đầy đủ quyền sở hữu trí tuệ đối với AI.
Ông Nghĩa đề nghị chọn mô hình có điều kiện, trong đó bảo đảm tính sáng tạo của con người là yếu tố cốt lõi. AI không phải chủ thể mà chỉ là công cụ; chủ thể quyền vẫn là con người - người sử dụng, điều khiển, đóng góp ý tưởng và quyết định nội dung sáng tạo. Cách tiếp cận này không phủ nhận vai trò của AI nhưng giữ yêu cầu về tính nguyên gốc của sản phẩm.
Một số đại biểu đề nghị tách khái niệm tác phẩm do AI hỗ trợ và tác phẩm do AI tạo ra; đồng thời phải có tiêu chí xác định mức độ đóng góp sáng tạo của con người. Dự luật hiện chưa quy định trách nhiệm pháp lý khi AI tạo ra tác phẩm vi phạm bản quyền, vì vậy cần bổ sung nguyên tắc truy nguồn dữ liệu đầu vào, làm rõ vai trò sáng tạo của con người trong chuỗi tạo tác và hạn chế đăng ký bản quyền cho tác phẩm hoàn toàn do AI tạo ra.
Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa (chuyên trách Ủy ban Văn hóa - Xã hội). Ảnh: Hoàng Phong
Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định "AI không phải chủ thể quyền sở hữu trí tuệ". Sản phẩm AI tự tạo, không có sự tham gia của con người, sẽ không được bảo hộ như tác phẩm sáng tạo của con người. Ngược lại, sản phẩm do con người sử dụng AI như công cụ - tương tự bút vẽ hay máy ảnh - và có đóng góp ý tưởng, chỉnh sửa, chỉ đạo thì vẫn được xem là tác giả, nhà sáng chế.
Với những trường hợp con người chỉ đưa yêu cầu và AI làm phần lớn công việc, người dùng có quyền sử dụng, thương mại nhưng không phải tác giả. Chính phủ sẽ được giao xác định mức độ sáng tạo của người dùng để áp dụng cơ chế bảo hộ phù hợp.
Ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu cơ chế sử dụng dữ liệu công khai, hợp pháp cho việc huấn luyện AI, với điều kiện sản phẩm đầu ra không xâm phạm quyền tác giả.
Sơn Hà
Góp ý kiến tạo
Bạn có thể đặt mọi câu hỏi, vấn đề về Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số trực tiếp cho Bộ Khoa học và Công nghệ
Booster 18, tầng thứ nhất của tên lửa Starship phiên bản V3, gặp sự cố ngay khi tiến hành những thử nghiệm đầu tiên trước khi bay.
V3 là phiên bản mới nhất của Starship thay thế cho V2, vốn thực hiện thành công chuyến bay thử nghiệm cuối cùng của mình giữa tháng 10. SpaceX đưa Booster 18 lên bệ phóng tại căn cứ Starbase của công ty ở Nam Texas hôm 20/11 và thông báo: "Những hoạt động đầu tiên sẽ kiểm tra hệ thống nhiên liệu được thiết kế lại và độ bền kết cấu".
Tuy nhiên, trong hoạt động thử nghiệm sáng ngày 21/11, có vẻ Booster 18 đã gặp trục trặc. Tài khoản LabPadre Space đăng trên X video cho thấy tầng tên lửa bằng thép không gỉ này đột nhiên biến dạng và phun khí sang hai bên, có thể đã xảy ra một vụ nổ đã làm hỏng phần vỏ ngoài.
Booster 18, tầng thứ nhất của tên lửa Starship V3, biến dạng và phun khí. Video: X/LabPadre Space
Tài khoản Starship Gazer cũng đăng trên X ảnh chụp Booster 18 móp méo giống lon nước ngọt rỗng kèm theo chú thích: "Toàn bộ bể chứa oxy lỏng bị hư hại nghiêm trọng".
SpaceX sau đó thông báo: "Booster 18 gặp sự cố bất thường trong quá trình kiểm tra áp suất hệ thống khí trước khi thử nghiệm kết cấu. Phương tiện không có nhiên liệu đẩy và cũng chưa lắp đặt các động cơ".
Công ty hàng không vũ trụ của tỷ phú Elon Musk cho biết, cần thêm thời gian điều tra để xác định chắc chắn nguyên nhân. Công ty khẳng định không ai bị thương vì vẫn đảm bảo khoảng cách an toàn cho nhân viên trong quá trình thử nghiệm.
Tên lửa Starship V3 móp méo sau thử nghiệm hôm 21/11. Ảnh: X/Starship Gazer
Sự cố mới nhất có thể làm chậm tốc độ phát triển của Starship sau một năm thử nghiệm đầy trắc trở với phiên bản V2. Phiên bản này đã phóng 5 lần trong năm nay, nhưng chỉ hoàn thành mục tiêu trong hai lần gần nhất vào tháng 8 và tháng 10.
Nhìn bên ngoài, V2 và V3 rất giống nhau. Tuy nhiên, V3 cao hơn khoảng 1,5 m và trang bị đai kết nối hai tầng kiểu mới. Tầng thứ nhất của phiên bản này sử dụng động cơ Raptor 3 mới nâng cấp. Ngoài ra, V3 sẽ chỉ có ba thay vì bốn vây lưới để giữ ổn định khi lao xuống, mỗi chiếc lớn hơn khoảng 50% so với vây lưới của V2.
NASA đã ký hợp đồng với SpaceX để sử dụng Starship làm tàu đổ bộ Mặt Trăng cho Artemis 3, nhiệm vụ đưa phi hành gia trở lại bề mặt Mặt Trăng đầu tiên kể từ năm 1972. NASA đặt mục tiêu thực hiện Artemis 3 năm 2027, nhưng các báo cáo gần đây về lịch trình nội bộ của SpaceX cho thấy nhiệm vụ này có thể dời đến sớm nhất vào năm 2028.
Hội Sáng chế Việt Nam đã trao danh hiệu Hiệp sĩ sáng chế cho hai tác giả sáng tạo tiêu biểu trong nước và ngoài nước với những kết quả nghiên cứu nổi bật.
Lễ vinh danh tổ chức nhân dịp kỷ niệm 10 năm thành lập Hội Sáng chế Việt Nam ngày 22/11.
Hiệp sĩ sáng chế - Knight of Invention nằm trong khuôn khổ giải thưởng Ngôi sao Sáng chế - IPSTAR, vinh danh người tiên phong, có tinh thần vượt khó trong quá trình sáng chế, theo đuổi ý tưởng từ nghiên cứu đến khi ứng dụng thành công. Đây cũng là những tác giả từng được giải thưởng, danh hiệu uy tín cấp quốc gia và quốc tế liên quan đến sáng tạo và sở hữu trí tuệ, giải thưởng lớn về khoa học và công nghệ, được các tổ chức chuyên môn vinh danh, cũng như truyền cảm hứng cho cộng đồng.
Ở hạng mục đầu tiên, danh hiệu được trao cho Hiệp sĩ sáng chế trong nước và Hiệp sĩ sáng chế ngoài nước.
Trong nước, ông Hoàng Đức Thảo, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp khoa học và công nghệ Việt Nam, Chủ tịch hội đồng quản trị kiêm tổng giám đốc công ty cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam (Busadco) được nhận giải thưởng này.
Ông Hoàng Đức Thảo nhận giải Hiệp sĩ sáng chế trong nước. Ảnh: Bảo Lâm
10 năm qua, ông Thảo được cấp 73 bằng độc quyền sáng chế, giải pháp hữu ích với phần lớn được ứng dụng thực tiễn. Ông cũng có nhiều thành tích trong lĩnh vực khoa học công nghệ, nhận danh hiệu Anh hùng lao động năm 2011, các giải quốc gia về sáng tạo khoa học công nghệ. Ở quy mô quốc tế, ông từng đoạt bốn giải của Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) và 38 giải vàng, bạc quốc tế khác về sáng tạo khoa học và công nghệ.
Trong khi đó, Hiệp sĩ sáng chế ngoài nước vinh danh bà Phạm Thị Kim Loan. Bà Loan có nhiều sáng chế được đánh giá cao, thương mại hóa rộng rãi trên thị trường quốc tế. Giai đoạn 2015-2025, bà Loan được cấp hơn 183 bằng độc quyền sáng chế/giải pháp tại hơn 50 quốc gia.
Bà Phạm Thị Kim Loan nhận giải thưởng Hiệp sĩ sáng chế ngoài nước. Ảnh: Bảo Lâm
Danh sách các tác giả sáng tạo ra nhiều sáng chế/giải pháp hữu ích được cấp bằng độc quyền tại Việt Nam có đăng ký hồ sơ tham dự IPSTAR 2025 nhiều tên tuổi nổi bật, với top 7 có từ 20 sáng chế trở lên.
Ngoài ông Thảo với 73 bằng sáng chế, còn có TS Tô Đạo Cường (51), TS Lê Văn Tri (48), TS Lưu Hải Minh (46), GS.TS Vũ Thị Thu Hà (29), Ths Đỗ Đức Thắng (25) và TS Bùi Hùng Thắng (20).
Ở danh sách sáng chế/giải pháp hữu ích được cấp bằng độc quyền tại nước ngoài, bà Kim Loan đứng đầu với 183, tiếp theo là ông Lê Thành Nguyên (16), GS.TS Vũ Thị Thu Hà (5).
Theo ông Bùi Văn Quyền, Chủ tịch Hội Sáng chế Việt Nam, danh hiệu này được xét tặng dựa trên đóng góp nổi bật, bền bỉ và có giá trị thực tiễn của các tác giả trong hoạt động sáng tạo khoa học kỹ thuật. Kết quả thể hiện qua số lượng bằng sáng chế được cấp, hiệu quả thương mại hóa, doanh thu mang lại cho doanh nghiệp, cũng như những đóng góp to lớn cho phát triển kinh tế xã hội.
Ông Quyền cho rằng đây không chỉ là tôn vinh các cá nhân xuất sắc, mà còn là sự ghi nhận đối với những người tiên phong đã đưa tri thức công nghệ vào đời sống, thúc đẩy phát triển sản xuất - kinh doanh và lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo của Việt Nam ra thế giới.
Đại diện một số tác giả nhận bằng chứng nhận tại lễ vinh danh. Ảnh: Bảo Lâm
Giải thưởng IPSTAR 2025 cũng vinh danh 10 sản phẩm công nghệ tiêu biểu của năm. Trong đó, giải nhất thuộc về sản phẩm Bê tông cốt sợi phi kim thành mỏng của công ty cổ phần Khoa học công nghệ Việt Nam. Công nghệ này đã ứng dụng rộng trong một số công trình nhờ ưu điểm về độ bền, khả năng chịu lực, trọng lượng nhẹ và tuổi thọ cao. Sản phẩm cũng mang lại doanh thu hơn 1.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp, qua đó cho thấy hiệu quả thương mại cao.
Bốn sản phẩm tiếp theo cùng nằm top 5, gồm Cụm sản phẩm máy sản xuất xây dựng xanh của công ty TNHH Hồ Hoàn Cầu (Nghệ An), một "quy trình khép kín" về vật liệu xây dựng xanh không nung - tận dụng - tái chế; Công nghệ và hệ thống thiết bị sản xuất phân bón phức hợp hữu cơ vi sinh từ nguồn hữu cơ sẵn có tại chỗ của công ty cổ phần Công nghệ sinh học (Hà Nội); Bút lông bảng mực lỏng của công ty cổ phần tập đoàn Thiên Long (TP HCM); và Máy sấy hạt macca của Công ty TNHH MTV Công nghệ sau thu hoạch Dương Xuân Quả (An Giang).
Các sản phẩm thuộc top 10 có Tay nâng hỗ trợ nâng hạ tự động của công ty cổ phần Tay máy Việt Nam (Hà Nội); Nhà thép 7 của công ty cổ phần thương mại và xây lắp Trường Giang (Hà Nội); Thiết bị vật lý trị liệu kéo giảm áp đa khớp của công ty TNHH Thương Nam (Hải Phòng); Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Nano Ginkgo biloba của công ty cổ phần công nghệ mới Nhật Hải (Hà Nội); và Nhà khung mái vòm lắp ghép của công ty cổ phần khoa học công nghệ Việt Nam (TP HCM).
Ngoài ra, IPSTAR 2025 cũng vinh danh nhà sáng chế dưới 18 tuổi. Em Vũ Thùy Lâm, sinh năm 2010, với ba sáng chế được cấp trong năm nay. Trong khi đó, các em Ngô Gia Bảo, Đỗ Gia Khánh, Bùi Lê Nhật Minh (cùng sinh năm 2004) đứng ở các hạng tiếp theo với mỗi em được cấp một sáng chế trong năm 2025.
IPSTAR là giải thưởng thường niên do Hội Sáng chế Việt Nam cùng cộng đồng doanh nghiệp triển khai. Năm nay, ban tổ chức nhận được hơn 60 bộ hồ sơ tham dự.
